Alþýðublaðið - 17.03.1907, Blaðsíða 2

18
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
og hafa litla hugmynd um lífið og
marghreytni þess. Um fcrmingar-
aldur er framsýnin sljó og stefn-
urnar óákveðnar.
Þessar námsgreinar eiga að vera
hjálparmeðal unglinganna, á lífs-
leið þeirra, og létta undir ýms
störf, sem fyrir koma í daglega
lífinu.
En hvað tekur svo við, þegar
búið er að ferma þau? Upp-
fræðslan endar þann dag, þó skamt
sé á veg komin, nema hjá ein-
stöku barni, sem skarar fram úr
að hæfileikum. Þau fara að taka
fullan þátt í hversdagslífinu, og
störf og strit ýmiskonar kæfir nið-
ur þann litla neista, sem kennar-
inn hafði glætt í brjóstum þeirra.
Hjá mörgum foreldrum verða
börnin að ganga að allri vinnu,
strax eftir ferminguna, þar sem
fátt eða ekkert vinnufólk er, og
dettur mér ekki í hug, að áfella
neinn fyrir það. Það er eðlilegt,
að foreldrarnir verði fegnir, að
þurfa ekki að kosta meiru til
námsins, en fá hjálp við störf
heimilisins. En þó er þessi al-
gengi siður mjög skaðlegur fyrir
framtíð barnanna. Þau hætta
sinám saman að hugsa um það,
sem þau lærðu, og viðhalda því;
svo gleymist það loks alveg.
Eg veit þess dæmi, að menn,
sem þóttu skrifa allfagra hönd á
námsárum sínum, hafa týnt nið-
ur að skrifa, af æfingarleysi, svo
mjög, að þeír hafa verið fullhertir
með að klóra nafnið sitt. Það
gefur að skílja, að það sem lært
er fljótlega um fermingaraldur,
hlýtur að vera gleymt þegar fram
á fullorðinsárin kemur, sé því ekki
haldið við með æfingu. Öll verk
þurfa æfingu, eigi að notast veru-
lega að þeim.
Þeir, sem ekki fást við ung-
lingakenslu, hafa fæstir hugmynd
um alla þá fyrirhöfn, nákvæmni
og þolinmæði, sem kennarinn
verður að beita, til þess að verk
hans beri árangur. Börnin hafa
misjafna liæfileika, eðlisfar, lund-
erni o. s. frv., sitt sérkennið hvert,
en þar af leiðir, að kennarinn
verður að taka myndbreytingum
— ef svo mætti að orði kveða —
við hvert barn. Hann verður að
seta sig' inn á það stig, sem barn-
ið er á, og athuga með nákvæmni,
hver aðferð sé bezt. En því er
miður, að margir kennarar eru
ekki nógu vandlátir með slíkt.
Til þess að kenslan geti orðið að
tilætluðum notum, þarf að koma
inn hjá barninu réttum skilningi
á því, sem verið er að fræða það
um, og gæta þess, að það sé sönn,
en ekld blind þekking, sem barn-
ið lilýtur. En til skamms tíma
hafa margir kennarar verið not-
aðir, sem lítið hirtu um þetta.
Þeir hafa þótt sjálfsagðir að kenna,
af því þeir hafa skrifað og reikn-
að betur en alment gerist, og það
hefir þótt nóg. En þeir hæfileik-
ar eru einskis virði, ef kennarann
vantar alt annað, sem hann þarf
að hafa til þess starfa. Kennar-
inn á að innræta börnunum góða
siði, reglusemi, félagsskap og vin-
arþel, jafnhliða öllu þvi, sem að
námi lýtur. Það er meiri vandi
en margur hyggur, að fræða og
menta æskulýðinn. Því ætti al-
þýðan að gefa gaum að betur eft-
irleiðis, en áður hefir verið. Þá
mun betur fara.
--- !■ O 1 --
BlöÖin.
Blöðin eru meira virði en marg-
ur hyggur. í þeim birtast allar
hreifingar í félagslífi þjóðarinnar.
Þau eru hreinsunareldurinn, sem
nærri öll málefni, þýðingarmikil
og' þýðingarlítil, ganga í gegnum.
Þau birta sögu innra og ytra lífs
þjóðarinnar, jafn ótt og hún ger-
ist. I blöðunum berst sannleik-
urinn og réttlætið gegn óréttlæt-
inu og allri ógæfunni, sem liver
kynslóðin á fætur annari hefir
hlaðið á mannkynið á liðnum öld-
um, siðan menn byrjuðu að brjóta
með lögum móti eigin náttúru-
eðli. Blöðin eru þær heimildir,
sem menn bera fyrir rannsókn-
um sínum á þjóðlifinu, nú og
framvegis. Af þeim má sjá og
dæma, hverir hafa verið mestir
fyrir sér, og gengið harðast fram
í framsóknar- og' afturhaldsbar-
áttunni. Þau sýna, síðar meir,
liverir haía haft réttast fyrir sér
af öllum þeim fjölda manna, sem
nú þykjast liver fyrir sig hafa á
réttu að standa, þó skoðanirnar
séu gagnólikar.
Þó blöðln okkar séu nú lítil
vikublöð og þurfi heilan mánuð
til að komast út um landið, eru
þau þó beztu gestirnir, sem að
garði koma á sveitaheimilunum,
einkum á veturna. Þau flytja inn
á heimilin fréttir af viðburðarás
heimsins, fróðleik margs konar og
skemtandi sögur. Þau eiga þvi
ekki skilið, að vera troðin ofan í
skarnið, áður en búið er að lesa
þau. Það ber vott um hirðuleysi
og hagsýnisskort, hvar sem það
er gert, að eyðileggja hluti, sem
keyptir hafa verið fyrir ærna pen-
inga, ef til vill árum saman. í
peningalegu tilliti er gott að halda
blöðunum saman og geyma þau
vel, því þau komast í fult verð,
og stundum mikið meira, þegar
tímar líða. Það þarf að binda
blöðin inn, svo þau séu aðgengi-
leg til lesturs. Að geyma blöð
árum saman í víndlingum, á hill-
um eða undir sperrum, er sama
sem að fleygja þeim. Þau rotna
þar og fúna og verða engum að
liði nema mel og sóttkveikjum,
sem þrífast ágætlega á þeim og
leggja þaðan leið sína, fólki til
heilsuspillis.
Það verður bæði gagn oggaman
eftir 50—100 ár fyrir þá, sem þá
lifa, að lesa þau blöð sem hafa
komið út á síðustu 15 árum. Þau
verða nokkurs konar riddarasögur
frá liðnum tímum, sem lýsa mörg-
um blekugum bardaga, þar sem
þjóðmálaberserkir nútímans veg-
ast með orðum og verjast með
pennum.
Hirðið blöðin og haldið þeim
vel saman! Það kostar lítið, en
gildir mikið.
Guðm. Sigurðsson.
Frá Rússlandi.
í eúgu ríki Norðurálfunnar er
harðstjórn og kúgun eins tilfinn-
anleg og í Rússlandi. Þar er ó-
jöfnuðurinn mestur, og þar eru
líka frelsiskröfurnar atkvæðamest-
ar. Stjórnarvaldið og auðvaldið
heldur alþýðunni í járnklóm sín-
um, eins og vargur bráð. Frelsis-
og jafnaðarvinirnir hafa lengi bar-
ist um i harðstjórnarfjötrunum og
reynt að slíta þá af sér. Ekkert er
til sparað, af þeirra hálfu. Þús-
undir manna leggja lífið í sölurnar,
árlega. En stjórnin gerir það eitt,
að taka líf þeirra og heimta fleiri
líf. Öllum eru kunnar sögurnar
um hryðjuverk hyltingamanna —
frelsisvinanna þar, og eins hitt, hve
óstjórnlegri grimd stjórnin beitir,
til að brjóta þá á bak aftur. Ann-
an daginn koma fréttir um það,