Alþýðublaðið - 24.03.1907, Blaðsíða 1

FEELSI — JAFNRÉTTI — BRÆÐRALAG
MÁLGAGN VERKMANNA OG JAFNAÐARSINNA Á ÍSLANDI
(>. BLAÐ
REYKJAYIK, SUNNUDAGHNN 24. MABZ 1907.
II. ÁRGr.
ÁLÞÝÐrBLADIÐ
kemur út vikulega (52 tbl. á ári). Kostar 2 kr. inn-
anlands, 3 kr. erlendis. Gjalddagi i. október.
Utgefandi: Hlutafélag í Reykiavík. Ritstjóri og
ábyrgðarm. Pétur G. Guðmundsson.
Skrifstoia og afgreiðsla í Austurstræti 10.
Fáninn.
Eftir a 1 þ ý ð u m ;i 11 n.
»Fögur ertu Fljótshlíðcc, sagði
Gunnar forðum, og er það víst,
að Gunnar hefir ekki mælt þessi
orð af liálfum hug. Hlíðin átti
það skilið, að hún væri kölluð
fögur. ísland á margar fagrar
hliðar, fögur fjöll og fagra tinda,
gyrða gljáum jökulspöngum. Á
heiðskírum sumardegi, þegar sól-
in signir grund og grænar hlíðar
og hafrænan líður hvíslandi um
fjöll og fagra dali, þá er eins og
iðandi loftstraumur kasti og end-
urkasti hillandi töfraljóma yfir
ættjörðina okkar, sem hrífur augu
okkar og anda. Þá tökum við
undir með hetjunni, eða höfum
upp orðin eftir honum, en nokk-
uð öðruvisi þó, þvi það er ekki
ein hlíð, sem við festum augun á,
heldur allur viðblasandi fjalla-
faðmurinn, með öllum þeim hlíð-
um, sem rúmgrip augans nær yfir.
Þá segjum við: »Fagurt ertu ís-
land; á þér vil ég una æfi minn-
ar daga«.
Það er sannarlega fagurt að horfa
yfir bláijallageiminn krotaðan ís-
rósum, og skal ég engum lá það,
sem er sannur íslands sonur, þó
hann langi til að eiga fána, sem
hlaktað gæti á hverri stöng, yfir
þessu fræga sagnalandi, — þó hann
langi til að eiga fána, sem liklist
lit þess og ytra útliti: Umgirt bláu
hafi, þakið livitri vetrarmjöll, sit-
ur það, landið okkar, út við ís-
kalt norðurskautið, tignarlegt og
svipfrítt, í faðmi fjallablámans,
stungnum hvitum fannadeplum.
Fáni með hvitum krossi á bláum
grunni, líktist því sannarlega land-
inu okkar. Hann sýndi ytra út-
lit þess.— Yæri sýnilegt tákn lands-
ins, sem hann blakti vfir.
Það væri eitthvað annað en
ílattur þorskur. Hann geturekki
annað þýtt, en íslendingar séu
þorskar, sem Danir eru búnir að
slægja og fletja, og láta ímynd
þess blakta á stöng framan í þjóð-
um heimsins, landinu til smánar.
Sama er að segja um fálkann.
Við segjum oítídaglegu tali, þeg-
ar við atyrðum einhvern græn-
ingjann, að hann sé fálki. Það
liggur því næst að halda, að fálka-
merkið þýði blált áfram það, að
vér íslendingar séum fálkar að
vitsmunum. Fálkinn er ránfugl,
en íslenzka þjóðin er ekki rán-
þjóð. Iltin liefir ekki rœnt, en
him hefir verið rœnd, auði og
heiðri og því sem dýrmætast er
— frelsinu.
Af þessu geta allir séð, að fálka-
merkið sæmir ekki þessari þjóð.
Hvað á þá að koma í staðinn?
Það er að vísu óþarfi, að bera
þessa spurningu upp, eftir alt sem
fram hefir komið í blöðunum síð-
an þetta ár byrjaði. Þar hefir
verið talað um fánann fram og aft-
ur. Margar uppástungur hafa ver-
ið ræddar og feldar. En flestum
held ég komi saman um það, að
ef við eigum að eignast þjóðar-
fána, þá ætti hann að vera með
hvítum krossi á bláum grunni.
En getum við eignast þenna fána
nú þegar?
Mér finst það mjög vafasamt.
Síðan Gissur jarl sveik landið
undir útlend yfirráð, hefir þjóð-
in kropið svinbeygð undir kon-
ungsvaldi og klerkageig, og land-
ið hefir verið rænt og ruplað af
útlendum harðstjórum. Dáðleysi
og lítilmenska liefir þróast hjá
þjóðinni meðan hún lá hundflöt
undir þrælasvipu útlendrar ein-
okunar. Þjóðin hefir reyrst fastar
og fastar við ánauðarklafa þeirr-
ar þjóðar, sem hún var i sam-
bandi við og verst hefir með hana
farið. En svo eignaðist landið
syni, sem blöskraði meðferðin á
þjóðinni sinni; syni, sem höfðu
djörfung til að horfa framan í
kúgarann; syni, sem þorðu að
kippa svipunni úr hendi þess
sem reiddi hana; syni, sem settu
sér það mark og mið, að láta ræn-
ingjana borga þjóðinni aftur alt,
sem þeir höfðu með rangindum
frá henni tekið, En þar var við
ramman reip að draga. Þjóðin
lá fallin; málið var afskræmt og
lá við glötun. En þá »gullu við
horn í grænum lundi«. Fjölnis-
menn gengu fyrstir út i bardag-
ann og byrjuðu að ryðja braut-
ina. Síðan hafa margir sannir ís-
lendingar gengið þar að verki, þó
mjög hafi menn verið þar mis-
jafnlega verklagnir; enda mikill
vandi vopnum að beita. En eng-
inn hefir komist þar í samjöfnuð
við hinn mikla íslands son Jón
Sigurðsson. Hann var maður,
sem kunni að beita vopnunum,
og enginn hefir gert meira fyrir
þjóðina en hann. Enda mun
nafn hans lengi lifa á vörum þjóð-
arinnar, og minning hans i hjört-
um landsins barna, að makleg-
leikum. Þökk sé þeim öllum, sem
honum hafa fylgt og heill og heið-
ur fylgi öllum þeim, sem í hans
fótspor feta ogreyna að hefja þjóð-
ina til sjálfstæðis og frama!
Eg efast ekki um, eða vil ekki
efast um, að allir þeir, sem nú
rita um fánamál, ríkisfleyga, rík-
isráðsákvæði og því um líkt séu
föðurlandsvinir og vilji þjóðinni
vel. En eitt er sem ég skil ald-
rei og fleiri alþýðumenn skilja
ekki. Það er þessi gauragangur,
hnútuköst og hníflastang milli allra
eða ílestra blaðamanna. Ef ein-
hverju þjóðmáli er hreyft í ein-
hverju blaði, þá koma hin með
ýmsar athugasemdir. Það er að
vísu gott, því ræða skal þjóðmál
áður á þing eru borin. En svo
er annað, sem ég hefi verið að
veita eftirtekt. Það er eins og
blöðin skipi sér i flokka. Ég hefi
heyrt nefnd stjórnarblöð og stjórn-
féndablöð, og svo oft hefi ég heyrt