Lögberg-Heimskringla - 05.05.1960, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 5. MAÍ 1960
Lögberg-Heimskringla
Published every Thursday by
NORTH AMERICAN PUBLISHING CO. LTD.
Printed by
WALLINGFORD PRESS LTD.
303 Kennedy Street, Winnipeg 2, Man.
Edilor: INGIBJÖRG JÓNSSON
EDITORIAL BOARD
Winnipeg: Dr. P. H. T. Thorlakson, chairman, Próf. Haraldur
Bessason, vice-chairman, Mrs. Ingibjörg Jónsson, sec’y, Mr.
Stefán Einarsson, Dr.. Valdimar J. Eylands, Miss Caroline
Gunnarsson, Prof. Thorvaldur Johnson, Mr. Jón K. Laxdal,
Prof. Tryggvi J. Oleson, Rev. Philip M. Pétursson.
Grand Forks: Dr. Richard Beck
Minneapolis: Mr. Valdimar-Bjðmson
Monlreal: Prof. Askell Löve
Subscriplion $6.00 per year—payable in advance.
TELEPHONE WH. 3-9931
Authorlzed a» Second Class Mall, Post Offlce Department. Ottaws.
Frá Minneapolis
Frá bls. 1.
an, Koreu, Afghanistan og Is-
rael. Samkomugestir frædd-
ust mikið um þennan hluta
hnattarins, ekki eingöngu við
það að sjá myndirnar, en líka
af skarpskyggni og orðheppni
Hjörvarðar í lýsingunum, sem
fylgdu.
Christine Gunnlaugson,
söngkennari við Háskóla Wis-
consin-ríkis í Madison, söng
fjóra einsöngva við mikla
hrifningu. Er hún útlærð
ítalíu sem óperusöngvari —
dóttir Sigurðar heitins Gunn
laugssonar og Kristjönu Hof-
teig, konu hans, úr byggðinni
í námunda við Minneota.
Söng hún lög eftir Handel og
Schumann og eftir eitt amer-
ískt tónskáld. Auk þess var
eitt íslenzkt lag, „Máninn“,
eftir Sigvalda Kaldalóns, lítt
þekkt, en mjög fallegt lag.
Kennarahæfileikar Kristínar
nutu sín, er hún gaf skýring-
ar um tónskáldin og verk
þeirra.
Frú Ella, ekkja Hjálmars
heitins Björnssonar, er veitir
Hekla - klúbbnum forstöðu,
bauð gesti velkomna, og Skúli
Hrútfjörð stjórnaði skemmti-
skránni. Er Skúli yfirmaður
útbreiðslustarfs í sambandi
við landbúnaðinn í Minnesota
— Director of Agricultural
Extension Services for the
State of Minnesota.
Guðjón Vilhjálmsson (John
Williamson) var jarðaður
kirkjugarði Sankti Páls safn
aðar í Minneota föstudaginn
2. apríl, og stjórnaði séra Wal-
lace M. Bergman kveðjuat
höfninni. Guðjón hefði orðið
102 ára í haust — fæddur á
Austfjörðum 19. okt. 1858.
Kom hann til Vesturheims
tvítugur; var bóndi fyrir suð-
vestan Minneota í nokkur ár,
og dvaldi þá í bænum þangað
til hann fluttist, fyrir 17 ár-
um, til fósturdóttur sinnar,
Mrs. A. F. Tabb, í Glendale,
Kentucky, og dó hann á heim-
ili þeirra hjóna. Kona Guð-
jóns, Sigríður Sigurðardóttir
frá Egilsstöðuni í Vopnafirði,
dó árið 1941. Langlífi Guðjóns
var ættgengt; var faðir hans
kominn yfir nírætt, þegar
hann dó í Minneota fyrir
mörgum árum, og er Valgerð-
ur móðir hans dó, árið 1922,
var hún 105 ára.
Önnur mannalát í Minne-
ota-byggðinni nýlega: Marvin
Stone, fyrir rúmum mánuði,
kominn yfir sextugt, ein-
hleypur, var í herþjónustu á
vígvöllum í fyrra heimsstríði;
bóndi í „Austur-byggð“, er
fluttist inn í bæinn fyrir
nokkrum árum. Var Marvin
sonur Guðjóns Þorsteinsson-
Stone og Margrétar Þorkels-
dóttur af Snjóholtsættinni,
bæði austfirzk, og dáin fyrir
nokkrum árum. Lætur Mar-
vin eftir sig einn bróður, Þórð
Pétur, sem nú á heima í Min-
neota. — Frú Hannah ísfeld
rúmlega sjötug, kona Sig
tryggs J. Isfeld, er á heima
tíu mílur fyrir suðvestan Min-
neota. Eftirlifandi maður
Hönnu þekkist oftastnær sem
Tryggvi á Grund“, vegna
þess að Guðjón og Aðalbjorg,
foreldrar hans, er þau settust
að 1 í byggðinni 1879, ásamt
Guðmundi og Rósu, foreldr-
um Guðjóns, létu bóndabæ-
inn heita Grund, eftir Grund-
arhóli á Hólsfjöllum, en það
an fluttist þessi fjölskylda
frá Islandi. Er þetta í þriðja
skipti að Tryggvi verður
ekkjumaður. Kvæntist hann
ekkjunni frú Hönnu Olson
fyrir fáeinum árum, og dó hún
eftir langa legu af hjarta-
meini fyrir tæpum mánuði.
Auk ekkjumannsins lætur
hún eftir sig fleiri börn af
fyrra hjónabandi og Carl
bróður sinn, bónda í Vestur-
byggðinni. Var frú Hanna
dóttir frumbýlingshjóna af
dönskum ættum, Jakobs og
Katrínar N i e 1 s e n, nábúar
landa í Minnesota-byggðinni
um mannsaldur, og ólust
börnin upp við það að tala
íslenzku, sem eldri hjónin og
sérlega Kristín lærðu vel.
Dr. Sigurður Þórarinsson
jarðfræðingur, kennari í
þeirri grein við Háskóla Is-
lands og yfirmaður Náttúru-
gripasafnsins í Reykjavík, var
nýlega gestur í Minneapolis.
Hann flutti fyrirlestur á Há-
skóla Minnesota-ríkis, og er
að ferðast víða um Bandarík-
in í þeim erindum. Fór hann
frá Minneapolis til Madison,
Wisconsin, þar sem hann
flutti tvo fyrirlestra; þaðan af
tók hann þátt í þingi kennara
í sinni grein í Dallas, Texas,
og mun hann flytja fyrirlestra
á háskólum í Kaliforníu og í
Seattle, Washington, fram í
miðjan maímánuð. Þá er ferð-
inni heitið beinustu leið til
Islands aftur, þar sem há-
skólaprófin standa yfir um
það leyti.
Dallas-fundurinn, sem Sig-
urður prófessor sótti var und-
irbúnigsfundur undir alheims-
mót jarðfræðinga og land-
fræðinga, sem fer fram í
Stokkhólmi í sumar, og af
þinginu í Svíþjóð munu um
50 sérfræðingar fara til ís-
lands, þar sem Sigurður á að
fylgja þeim um jökla og eld-
fjöll víða um landið. Sigurður
er ættaður frá Teigi í Vopna-
firði, fæddur á Hofi, og auk
fræðimennskunnar hefir hann
iðkað elztu íþrótt Islendinga
sem skáld, og eru sum ljóð
hans á hvers manns vörum á
Islandi. 1
☆
Svíar eru með alþýðuvísu
þess efnis, að „Julen varer
inntil Paasken". Það varð til-
fellið, og í ríkum mæli, er ís-
lendingar í Minneota-bygggð-
inni komu saman í Sankti
Páls kirkju þar í bæ 1. maí
að hlýða á kveðjurnar, er
sendar voru frá íslandi um
jólaleytið á segulbandi. Hlust-
uðu Winnipegbúar á söng og
ræðuhöld að heiman, þegar
útvarpsstöðin í Reykjavík
sendi upptökuna vestur fyrir
áramót. Veitti þessi þáttur á-
heyrendum mikla ánægju á
fundi Heklu-klúbbsins í Min-
neapolis í vetur sem leið. Fékk
frú Rannveig, ekkja séra
Guttorms Guttormssonar, seg-
ulbandið frá Minneapolis, og
var það notað í hátalara-tæki
í kirkjunni í Minneota, og all-
ir stóránægðir með, þótt jóla-
kveðjurnar geymdust fram
sumar. 1
Nýlega er komin í heimsókn
til Minneapolis ungfrú Ólöf
Guðnadóttir frá Reykjavík.
Hún kom til Rochester, Min-
nesota, 22. apríl frá Islandi
með Viðari bróður sínum, 17
Frh. bls. 7
Elízabet Þuríður Polson
1879— 1959
Elízabet Þuríður Polson
Sé ég samhljóðan í sögu
þinni
skörungsskapar og skyldu-
rækni,
skaps og stillingar, styrks og
blíðu,
vilja og varúðar, vits og
dáðar. — Matt. Joch.
Hún var fædd 3. apríl 1869
að Krithóli í Skagafjarðar-
sýslu. Foreldrar hennar voru
Gísli Eiríksson og Elizabet
Jónsdóttir. Var Gísli dóttur-
sonur Gísla Konráðssonar.
Árið 1876 fluttist Elízabet
með móður sinni (sem þá var
ekkja) og fjórum hálfsystkin-
um sínum til Vesturheims.
Fyrsta veturinn dvaldi fjöl-
skyldan á Gimli og þar dó
ellefu ára gamall bróðir henn-
ar úr bólunni. Á sumardaginn
fyrsta flutti móðir hennar síg
með börn sín norður í Árnes-
byggð og tók þar heimilisrétt-
arland, sem hún nefndi Mel.
Þar átfeu þ«u heima í þrjú
misseri, fóru svo þaðan norð-
ur að íslendingafljóti, þar sem
þau dvöldu aðeins sex mán-
uði. Þaðan lá leið þeirra til
Winnipeg; þar átti Elízabet
heima til ársins 1900.
Hér hefir verið brugðið upp
óljósri mynd af hinum fyrstu
dvalarárum Elízabetar í þessu
landi. Þangað kom hún eins
og að framan er sagt í hinum
fyrsta hóp innflytjenda frá
íslandi; og þó hún væri þá
aðeins sjö ára að aldri, urðu
veikindi, sorgir og erfiðleikar
hinna fyrstu ára henni ó-
gleymanlegir atburðir. Eins
fljótt og 'hún hafði krafta til
fór hún að vinna í Winnipeg
til að létta undir byrði móður
sinnar, og hélt hún því áfram
unz hún giftist árið 1888
Ágúst Gunnarssyni Polson;
var hann sonur hjónanna
Gunnars Pálssonar og Jó-
hönnu Ingjaldsdóttur frá
Austurgörðum í Þingeyjar-
sýslu.
Árið 1900 fluttust Polson-
hjónin, ásamt börnum sínum,
til Gimli og áttu þar heima
í nítján ár. Þar leysti Elízabet
af hendi mikið og fagurt starf
í þágu heimilis síns og um-
hverfis. Þangað komu þau
með lítil efni og barnahópur-
inn varð stór. Um tíma var
heimili þeirra út á landi, tvær
mílur fyrir vestan Gimli. Síð-
ar fluttu þau inn í bæinn, þar
sem Ágúst hafði atvinnu.
Hagsýni og sparsemi húsmóð-
urinnar samfara ötulleik hús-
bóndans voru því valdandi,
að þau voru ávallt veitandi en
aldrei þurfandi. Tóku þau,
ásamt uppvaxandi bömum
sínum, affararsælan þátt í fú-
lagslífi bæjarins og voru sér-
stakir stuðningsmenn lútersku
kirkjunnar. Á heimilinu ríkti
samúð og hófstillt gleði; má
með sanni segja, að þar var
húsmóðirin sál hússins. Á
veruárum þeirra á Gimli urðu
þau hjónin fyrir hinni þungu
sorg að missa elzta son sinn,
Archibald, er dó á Englandi
í hinu fyrra heimsstríði.
Árið 1919 fluttist fjölskyld-
an til Winnipeg og settist að
í húsi er um langt skeið hafði
verið kunnugt og kært ís-
lendingum, 118 Emily Street,
fyrrverandi heimili séra Jóns
Bjarnasonar og frú Láru. Á
því heimili höfðu kærleiks-
ríkar hendur oft tekið á móti
þeim sem voru vinafáir og
áttu bágt og má með sanni
segja, að sá siður hélzt með-
an Elízabet Polson hafði hús-
stjórn þar. Hún var óþreyt-
andi að heimsækja sjúklinga
á sjúkrahúsum bæjarins og
tók oft á móti þeim á heimili
sínu, eftir spítalaveru þeirra,
meðan þeir hresstust nægi-
lega til þess að verða ferða-
færir heim til sín.
Polson hjónin fluttust frá
Emily Street ásamt dóttur
sinni og tengdasyni, Mr. og
Mrs. Paul W. Goodman, og
dvöldu á heimili þeirra það-
an af. Þar missti Elízabet
mann sinn 14. okt. 1944. Þar
átti hún heima í næstu fimm-
tán ár, umkringd af ástvin-
um, sem allt vildu fyrir hana
gera. Hélt hún líkams- og sál-
arkröftum óskertum til hins
síðasta; hún lézt 2. maí 1959,
rúmlega níræð.
Eftirlifandi ástvinir eru
tveir synir, Wyatt og Konrad;
átta dætur, Mrs. Jóhanna
Ward, Mrs. Elízabet Bjarnar-
son, Mrs. Florence N. Paul-
son, Mrs. Ágústa Jackson,
Mrs. Margrét Bjarnarson,
Mrs. ■ Lena Goodman, Mrs.
Fjóla Goodman og Mrs. G. C.
Cartwright. — Einn bróðir,
Konrad Eirikson. Þar að auki
eru fjörutíu og fimm afkom-
endur.
Nú er liðið eitt ár síðan
þessi góða kona var kölluð
heim. Aftur er komið vor,
með hlýindi, gróður og sól-
ríka daga. Ástvinir hennar
minnast hennar á sérstakan
hátt á þessum tímamótum, og
finnst hún tali til sín í hinum
blíða blæ vorsins. í anda sjá
þeir hana aftur unga í ást-
vina hóp á landi hins eilífa
vors.
Guð b 1 e s s i minningu
hennar.
Ingibjörg J. Ólafsson
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA
Eina íslenzka vikublaðið í
Norður Ameríku
Styrkið það,
Kaupið það
Lesið það.