Lögberg-Heimskringla - 21.07.1960, Blaðsíða 6

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 21. JÚLÍ 1960
6
GUÐRÚN FRA LUNDI:
ÞAR SEM
BRIMALDAN
BROTNAR
„Ég fór á fjörur við þrjár.
Þær hryggbrutu mig allar. Þá
uPPS3fst ég. En nú sé ég eft-
ir því, að ég reyndi ekki bet-
ur við Helgu. Mér ætlar að
veitast örðugt að skilja við
Látravík," sagði Hallur. „Þeim
er víst farið að leiðast að geta
ekki flutt fram í baðstofuna,
eftir því sem strákarnir eru
að gaspra." /
„Hvers lags bölvuð gerra er
þetta í þér, maður. Auðvitað
verða húsin notuð fyrst þú
byggðir jörðina. Eða viltu
heldur að þau standi auð og
fúni niður," sagði faðir hans
stuttur í spuna.
„Það verður ekki lengi að
breyta um svip, húsið okkar,
þegar þau eru búin að flytja
í það,“ sagði Hallur.
„Það má búast við því að
það verði færri myndirnar í
því en þær voru hjá Marí-
önnu. En það var líka eina
húsið, sem hún gekk almenni-
lega um,“ sagði gamli maður-
inn hlífðarlaust.
„Þú varst eins og aðrir og
kunnir aldrei að meta, hvað
hún var fyrir öðrum hér í
sveitinni,“ sagði Hallur gram-
ur.
„Það gekk flestum illa að
koma auga á annað en að hún
var feit og myndarleg kona
í sjón, og alltaf með hvítar
svuntur og mjúkar hendur,“
sagði sá gamli. „En hvernig
var það með þig, var ekki
virðingin farin að minnka hjá
þér fyrir henni. Helga hefir
látið af því, að þú værir held-
ur kaldur í sambúðinni við
hana í vetur.“
„Okkur bar það á milli, að
ég vildi búa áfram, en hún
getur hvergi hugsað sér að
vera nema þar sem Tómas er.
Þess vegna er okkar sambúð
líklega slitið að öllu Ieyti.“
„Hvað ætlastu fyrir?“
„Ég ætla á síld í sumar.
Þangað til ætla ég að fá mér
einhverja vinnu inn í kaup-
stað,“ sagði Hallur.
„Jæja, þú getur fengið klár-
ana mína, ef þú vilt ekkert
þiggja af Gunnari. Nafni litli
getur farið með þér inn eftir
og komið með hestana aftur.
En þú átt eftir að koma að
Látravík aftur. Og líklega að
búa þar. Hún á eftir að gefa
okkur báðum síðustu dýfuna,
víkurgreyiið. Því er mig búið
að dreyma fyrir,“ sagði gamli
bóndinn og brosti ánægjulega
yfir þeim leikslokum.
Um kvöldið, þegar allir
voru gengnir til náða, gekk
Hallur ofan að sjónum. Hann
ætlaði að kveðja víkina í
kvöldsólarskininu. Það var
næstum, að hann iðraðist eft-
ir að hafa ekki þegið það, að
faðir hans flytti hann sjóveg
inn eftir. Það hefði létt lund-
ina að setja enn einu sinni
fram með honum, því að
margar skemmtilegar endur-
minningar átti hann frá sjó-
slarki þeirra. Þá var oft glatt
geðið í góðvinahópnum, sem
nú var allur horfinn af sjón-
arsviðinu, nema þeir feðgarn-
ir og gamli bóndinn í Básum.
„Já,“ andvarpaði hann. Tím-
inn var undrafljótur að líða.
Sjálfur var hann orðinn hálf-
fimmtugur maður. Ólíkt var,
að sú spá föður hans mundi
rætast, að hann ætti eftir að
koma aftur til veru að Látra-
vík. Þó var ekki gott að segja.
Ef honum entist heilsa og
kraftar eins lengi og föður
hans, ætti hann mörg starfs-
ár fram undan. Hann gekk
meðfram sjónum, þangað ti]
kvöldkulið fór að gára haf-
flötinn og glettnislegar smá-
öldur hoppuðu og skvettu sér
við skerjatangana beggja
megin víkurinnar, en sefju-
bakki gekk upp í norðrinu. Á
morgun yrði komið annað
veður. Það var fljótt að taka
hamskiptum veðrið þar á
Nesinu.
Næsta morgun var hann
snemma á* fótum. Hann ætl-
aði að kasta vonzkuhaminum
og kveðja venzlafólk sitt eins
og sönnum manni bar. Úti var
norðan kaldi og þoka upp í
landsteinum. Það fannst hon-
um ákjósanlegt. Það var ólíkt
að kveðja æskustöðvarnar
svona kuldalegar eða þegar
vorblíðan heillaði hugann og
jörðin stóð græn. Hann leitaði
frammi í geymslunni óg fann
tvo poka undir rúmfötin sín.
Svo efnaður var hann þó enn
að eiga poka, og það meira að
segja tvo heilpoka. Stóra og
þykka undirsængin hans var
enn þá í hjónarúminu. Hann
hafði ekki látið hana á upp-
boðið. Maríanna hafði ekki
tekið það í mál að fara með
hana suður. Þar sváfu allir
á dívönum. Nú tróð hann
sænginni í stærri pokann og
bað Sifu mágkonu sína að
lofa honum að hanga einhvers
staðar, þangað til hann vitjaði
hans. Það var sjálfsagt að
hengja haíin inn í skálann.
Þar var enginn raki. Yfir-
sængina og koddann lét hann
í hinn pokann og steinhnull-
ung til viðbótar, svo að pok-
inn væri jafnþungur koffort-
inu, sem fötin hans voru í.
Þetta var allt, sem hann flutti
með sér, þessi efnabóndi.
Hann þáði að borða hjá föð-
ur sínum, og Sifa bar fram
caffi með brauði áður en hann
fór. Svo kvöddust allir vin-
gjarnlega.
„Þú kemur nú vonandi í
land, ef þú verður á síld hérna
fyrir framan,“ sagði Gunnar.
„Það geri ég sjálfsagt, ef ég
verð hér nærri landi. Mig
langar vafalaust til að sjá
ykkur aftur,“ sagði Hallur.
Gamli bóndinn fylgdi syni
sínum suður fyrir túnið. Jó-
hann litli Gunnarsson var
léttur í spori á eftir þeim. Nú
átti hann að fá að fara í kaup-
staðinn í annað sinn á ævinni,
og hlakkaði mikið til. Hann
var kominn á bak hesti sínum
áður en þeir voru búriir að
kveðjast, og voru kveðjurnar
þó ekki langorðar. Þeir feðg-
arnir óskuðu hvor öðrum
góðrar framtíðar. Svo riðu
frændurnir af stað, án þess að
líta aftur.
Hallur sá, að Jóhann litli
Gunnarsson var myndarstrák-
ur, þegar hann var kominn í
ferðafötin. Hann ætlaði að
líkjast nafna sínum og afa.
Hallur spurði hann, hvað
hann væri gamall; það mundi
hann ekki.
„Átta ára,“ svaraði snáð-
inn.
„Það mun rétt vera,“ svar-
aði Hallur.
Það voru rétt níu ár síðan
Þórey móðir hans var flutt
burtu frá heimilinu. Síðan
hafði verið sífelld gremja, öf-
und og fúllyndi á milli bú-
anna. Áður gat það varla heit-
ið annað en fáþykkja og kali.
Svo mikið gat burtför einnar
konu b r e y 11 sambúðinni.
Sjálfsagt hefði það getað ver-
ið miklu betra. Það sá hann
núna, þegar hann var að
yfirgefa æskustöðvarnar og
hverfa frá þessu öllu, kann-
ske fyrir fullt og allt. Það
glaðnaði yfir honum því meir
sem hann fjarlægðist þessar
slóðir. Hann sagði frænda
sínum hvað bæirnir hétu, sem
þeir fóru fram hjá. Það hlýn-
aði í veðri, þegar kom inn á
heiðina. Og inni í kaupstaðn-
um var glaða sólskin. Svona
var veðráttan stundum grá-
lynd við þá, sem á útnesjun-
um búa.
Drengurinn gisti hjá afa
sínum og ömmu þar í kaup-
staðnum. Úr hádegi daginn
eftir sótti Hallur hann heim
í kotið til þeirra. Það var bezt
að hann færi að halda heim-
eiðis, svo að hann hefði dag-
inn fyrir sér. Drengurinn
hefði helzt kosið að fara ekki
alveg strax, en hann þorði
ekki að minnast á það.
„Þú færð samfylgd út fyrir
heiðina, þess vegna er ég að
ýta þér af stað,“ sagði Hallur.
Svo fyllti Hallur alla vasa
hans af súkkulaði og brjóst-
sykri, sem hann átti að gefa
litlu systkinunum heima. Það
Var í fyrst sinni, sem hann
hafði sýnt þeim þau gæði.
Drengurinn rétti svo þessum
stóra og kaldlynda frænda
sínum litlu hendina í þakk-
lætisskyni, en fékk koss á
báðar kinnar og klapp á öxl-
ina. Þetta var allt svo óvana-
legt, að drengurinn varð undr-
andi.
Svo kallaði Hallur á eftir
honum kveðjuna heim:
„Gangi þér vel heim, Jó-
hann minn. Ég bið að heilsa
öllum í Látravík.
GUÐRÚN FRA LUNDI:
Römm er
sú taug
Framhald skáldsögunnar
Þar sem brimaldan
brotnar
HJÁ MÁLFRIÐI FRÆNKU
„Gaman að vera í bíl,“ sagði
Dadda og ljómaði af ánægju.
„En hann fer hart. Við verð-
um ekki lengi til Reykjavík-
ur, mamma."
„Það er nú víst lengra en
þú heldur, góða mín,“ sagði
móðir hennar. „Það verður
áreiðanlega komið kvöld, þeg-
ra við komum þangað. En
hann Tómas minn bíður eftir
okkur og kemur okkur í húsa-
skjól. Við þurfum engu að
kvíða.“
Málfríður sat þögul og
þungbúin við hlið móður sinn-
ar. Hún hafði ekki erft glað-
lyndi og hrifnæmi hennar.
Þar að auki fann hún fljótt til
vanlíðunar í bílnum.
„Vertu nú glöð eins og
Dadda, vina mín. Heldurðu að
það verði ekki gaman að sjá
Reykjavík og Tómas bróður,
Málfríði nöfnu og Fríðu litlu
dóttur hennar, sem einu sinni
var hjá okkur. Náttúrlega
manstu ekkert eftir því,“
hvíslaði mamma hennar þægi-
lega í eyra henni.
„Má ég ekki snúa við,
mamma?“ spurði Málfríður.
„Ég er að verða bílveik; bráð-
um verð ég víst að fara út til
að kasta upp. Ég get hlaupið
til baka til pabba. Það var
leiðinlegt að sjá hann standa
einan eftir.“
„Góða barn. Bíllinn er kom-
inn svo langt, að þú yrðir
margar klukkustundir að
ganga þá leið. Vertu bara ró-
leg, það verður ekki langt
Dangað til pabbi þinn kemur
suður á eftir okkur. Svo skaltu
halla þér upp að mér og reyna
að sofna.“
En Málfríður gat ekki sofn-
að. Hún þjáðist af uppköstum,
og móðir hennar var aldeilis
hissa á þessari bílveiki í
krakkanum. Aldrei hafði hún
fundið til þeirrar veiki. Lík-
éga stafaði það af þessari óá-
nægju í henni. Hún varð feg-
in, þegar dóttir hennar sofn-
aði loksins upp við barm
hennar eftir langt nöldur um
að hún hefði aldrei átt að fara
frá Látravík. Næst þegar hún
vaknaði, byrjaði sama nauðið.
„Ætlar þessi Reykjavík
aldrei að koma? Ég vildi að
hún væri ekki til. Þá hefði ég
ekki þurft að yfirgefa pabba
og Látravík."
„Vertu nú róleg, góða mín.
Þetta líður óðum. Bráðum
færðu að sjá hann Tómas
minn og alla dýrðina í kring-
um hann,“ sagði móðirin.
Loksins var þá komið á
Akranes. Þaðan þurfti að fara
sjóleiðis síðasta spölinn til
höfuðstaðarins.
„Þetta fer nú óðum að stytt-
ast,“ sagði Maríanna eins og
til að hressa Málfríði dóttur
sína, sem var svo lasin og óá-
nægð. En Dadda var kát og
óvanalega dugleg við að gæta
farangurs þeirra.
Þegar Laxfoss lagðist að
hafnargarðinum í Reykjavík,
þusti fólkið upp úr skipinu-
Maríanna skimaði í allar átt-
ir eftir Tómasi, en hann var
hvergi sjáanlegur. Hvernig
gat staðið á þessu? Skyldi
hann ekki hafa fengið skeytið,
sem hún sendi honum í morg'
un? Þá væri hún nú heldur
illa Stödd.
Einn bíllinn kom eftir ann-
an til að sækja samferðafólk
þeirra. Loks kom fallegur
brúnn bíll og renndi fram á
bryggjuna og stanzaði rétt hjá
þeim/ Þær þekktu Tómas,
sem sat í framsætinu, og
Maríanna hvíslaði að Döddu:
„Heldurðu það sé stássleg-
ur bíllinn, sem hann bróðir
þinn á. Það verður ekki ama-
legt að leika sér í honum um
götur borgarinnar.”
Tómas kom til þeirra og
bauð þær velkomnar. Hann
var í fínum fötum og með
hálstau og hatt og í brúnum
frakka. Móðir hans virti hann
fyrir sér með hrifningu.
„Ósköp er Málfríður ve-
sældarleg. Hefir hún verið
bílveik?“ spurði Tómas.
„Já, hún hefir verið ósköp
veik, aumingja barnið; en nu
er þetta allt búið, og við
komnar á leiðarenda. Farðn
nú að verða ofurlítið hressari,
væna mín,“ sagði Maríanna-
Bílstjórinn og Dadda vorn
að tína saman farangur þeirr9
og koma honum fyrir í bílfí'
um.
„Varstu ekki búin að fá síð'
asta bréfið mitt, mamma. #g
sagði þér þar, að það vær*
þýðingarlaust fyrir þig a^
koma hingað suður fyrr en um
miðjan maí. íbúðin er ekki til
fyrri,“ sagði Tómas.
„Ég fékk bréfið í fyrradag,
en þá var ég búin að láta 8^
dótið niður og stóð eiginleg3
ferðbúin, svo að mér var
ómögulegt að fara að taka upP
úr töskunum og kössunuh1
aftur. Ég var líka orðin sV°
óþolinmóð eftir því að koTB&’
til þín og sjá þig. Ég get nu
líklega fengið að vera hja
henni Fríðu systur min111 I
þessar fáu vikur, þangað til j
get flutt í mína eigin íbúð,
sagði Maríanna. I
„En það er bara svo þröng* I
hjá henni Fríðu. Hún leigir I
tveim skólastúlkum herberg1’ I
og þær eru í fæði hjá hend1 1
líka. Svo það er margt í heim' I
ili hjá henni. Þú hefðir geta® I
látið stelpurnar bíða eftjr I
pabba,“ sagði Tómas hál I
vandræðalegur. „Mér finnst I
það helzt til mikið að bæta |
þ r e m u r manneskjum vl I
heirmlisfólkið hjá henni Fríðu I
frænku.“ I
„Kannske gæti Stella tdtí® I
aðra systur þína til síh- I
spurði Maríanna. I