Lögberg-Heimskringla - 29.01.1970, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 29. JANÚAR 1970
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
NÁTTMÁLASKIN
Eiríkur bóndi var ekki heima, þess vegna bað
Níels konu hans fyrir boð til hans þess efnis, að
hann ætlaði að borga þessa veru þeirra, því að
þær væru sínar heimilismanneskjur. Þeir yrðu að
jafna það einhvem tíma, þegar betur stæði á.
sjálfur hefði hann svo mikið að gera, að hann
mætti ekki stanza.
Jónanna bjó um gömlu konuna innan í sæng-
urfötunum á sleðanum. Hún kvaddi alla með
fyrirbænum og þakklæti fyrir samveruna.
Húsmóðurinni fannst þetta líkast því sem sér
hefði verið greidd einhver ákaflega mikil upp-
hæð fyrir litla skuld.
Heimilisfólkið stóð á hlaðinu og horfði á eftir
sleðanum, þegar ekið var burt. Bóndinn, sem hafði
verið við gegningar, var nú kominn í hópinn.
„Hvaða flutningur er þetta?“ spurði hann.
„Það er bara Jónanna með kerlinguna,“ svar-
aði kona hans.
Hvert á að fara með hana?“ spurði hann.
Það vissi enginn. Það hafði gengið í einum
hvelli að drífa þær af stað.
„Ég á nú bara engin orð yfir þetta. Það lítur
út fyrir að þær ætli fram að Svelgsá. Mér er
svona að detta í hug, að hún ætli kannski að fara
að taka saman við Sigga greyið aftur og flytji að
Háaleiti. Ég sé ekki að það séu húsakynni annars
staðar fyrir þær.“
Það var húsfreyjan á Sæbóli, sem hélt þessa
tölu.
„En hvað sefn um þær verður, er ég fegin að
vera laus við þær,“ bætti hún við og dæsti og
hélt í bæinn.
Bergljót gamla varð alveg hissa, þegar hún sá
að hún var komin ofan að sjó eftir svona ótrúlega
stutt ferðalag.
„Hvar erum við nú eiginlega, Jónanna mín?“
spurði hún, þegar Jónanna stóð upp af sleðanum
og rétti henni höndina til hjálpar.
„Við erum hérna á Mölinni, sem við köllum
svo, og hér hef ég hugsað mér að við hírumst í
vetur, eða þangað til rúmin á Svelgsá stainda auð,
svo að við getum farið að sofa í þeim.“
„Skárri er það nú fyrirhöfnin, sem þið hafið
vegna míns auma lífs,“ sagði gamla ko'nan.
Níels bar hana í fanginu inn í funheita bað-
stofuna hjá Þórveigu í Holti. Og ekki var lengi
verið að bera flutninginn inn. Að því loknu var
drukkið kaffi með heitum kleinum. Síðan hélt
Níels heimleiðis.
Og ekki skemmdi það ánægjuna að sjá Pál
korna inn brosandi eins og hans var vani. Hann
bauð Bergljótu gömlu velkomna í nágrennið, og
sagðist vona að hún ætti eftir að hressast svo, að
hún gæti bakað flatbrauð áður en hún flytti
frá Holti.
„Það myncii gleðja mig mikið ef ég gæti gert
einhverjum eitthvað til þægðar fyrir alla þá fyrir-
höfn, sem fólk er búið að hafa mín vegna. En ég*
hef litla von um að það verði,“ sagði gamla kon-
an dauflega.
En hún fór fljótlega að brosa, þegar Páll fór
að minnast á búskapinn í Sellandi, þessa ógleym-
anlegu daga, sem hann li'fði í endurminningunni
um í mörg ár.
Jónanna var fremur fálát, en brosti þó, þegar
farið var að minnast á Sellandið. Hún óskaði þess
að Páll færi að fara, þó að vissulega væri gaman
að ihafa hann og heyra til hans. Hún var þreytt
og langaði mest til að fara að hátta. Hún hafði
þurft að snúast í svo mörgu þennan dag.
Páll spurði hana, hvort hún væri ekki vel
frísk. Sér fyndist hún ekki vel lík sjálfri sér.
Hún sagðist vera stálhraust eins og vanalega,
en fyndist eins og eitthvað sækti að sér. Líklega
yrði hún sótt í nótt eða á morgun.
„Það væri nú lakara,“ sagði Bergljót gamla.
Þá stóð Páll upp, bauð góða nótt og fór.
11.
Það var lítið minnst á þennan flutning í Hlíð-
inni. Fólkið á Svelgsá hafði álitið að Níels væri
að fara ofan á Möl, þegar hann hélt að heiman
með hest og sleða, og engin tók eftir því að hann
kom með tóman sleðann heim aftur.
Þau urðu heldur hissa hjónin á B^kka, þegar
Simmi vinnumaður sagði þeim þessar fréttir.
„Ég hitti Jónönnu út á Möl í gær. Hún er bara
flutt til Þórveigar í Holti,“ sagði hann.
„Það er aldrei að Simmi komi með fréttir,
aldrei þessu vant,“ sagði Sæja.
„Það styttist þá fyrir okkur að heimsækja
hana,“ sagði Simmi.
„Það er víst lítið styttra en að Svelgsá," sagði
Sæja. „Mér fannst bara að þarna á Sæbóli væri
ómögulegt að heimsækja hana. Ég líklega reyni
að bregða mér út á Mölina við tækifæri.“ .
„Er Bergljót gamla hjá henni?“ spurði
Friðgerður.
Það hafði Simmi ekki hugmynd um.
„Hvernig stendur á þessu? Komstu ekki inn
til hennar, maður?“ spurði Friðgerður.
„Nei, ég mátti ekki vera að því,“ svaraði hann.
„Alltaf er hann svipaður sjálfum sér, þessi
stráksómynd,“ hugsaði Sæja.
„Ég komst eiginlega ekki að með nokkurt orð
fyrir Ráðu. Hún hefði víst getað þvaðrað við mig
allan daginn. Það er víst farið að minnka monntið,
sem í henni var í haust yfir þessari sjálfsmennsku
sinni þarna á Háaleiti. Nú útber hún fólkið á
Barði. Og Sigurður eldri er allra verstur. Hún
sagði að hann fullyrti að lömbin væru farin að
leggja af strax. Og kúna tók hann og fór með
hana heim að Barði en lét hana hafa aðra, sem
sáralítil mjólk er í.“
„Hún þarf nú sjálfsagt ekki mikla mjólk alein,“
sagði Hrólfur. „Það hefur ekki legið vel á henni.
Það er þá ekkert á móti því að þær reki sig á,
þessar stelpur, sem ana hugsunarlaust út í bölvaða
vitleysuna. Ætla sér að fara að hirða skepnur,
sem aldrei hefur gert það á ævinni. Hún hefur
líklega séð eitthvað, sem henni hefur ekki geðj-
ast vel að þarna frammi í afréttinni.“
En Sæja hugsaði með sér, að nú fengi hún þó
erindi út á Mölina. Hún hafði ekki farið svo oft
út eftir, þó að hún þráði að sjá Pál og tala við
hann. Það var aldrei neitt erindi handa henni.
Á annan jóladag fóru báðar vinnukonumar til
kirkju. Sæja fór með þeim, en á heimleiðinni
skyldi hún við þær og fór ofan á Mölina.
Jónanna tók á móti þessum fyrsta gesti sínum
með útbreiddan faðminn. Og þá var ekki minna
um að vera fyrir Bergljótu gömlu.
„Hér líður mér yndislega. Hef allta-f nógan
blessaðan yl dag og nótt. Og svo kemur Páll okk-
ar oft í heimsókn á kvöldin og dregur þá stund-
um í spil, og ég er orðin svo hress, að ég get
haldið á spilum. En hann hefur ekki komið núna
um jólin, nema allra snöggvast á jólanóttina. En
þá má nú enginn spila eins og þú veizt.“
Sæja tafði fram á kvöld, en aldrei sá hún Pál.
Jónanna fylgdi henni helming leiðarinnar.
Sæja spurði hana, þegar þær kvöddust:
„Hvað ætlarðu að verða þarna lengi. Einu sinni
datt mömmu í hug að taka þig og Bergljótu gömlu
til okkar. Fór út að Svelgsá til þess að tala um
það. Svo varð aldrei meira úr því.“
„Ég býð eftir að rýmkist á Svelgsá. Þá fer ég
þangað,“ svaraði Jónanna.
„En viltu ekki koma heim að Bakka?“ spurði
Sæja.
„Nei, það þýðir ekkert. Og Bergljót fer þang-
að ekki heldur,“ sagði Jónanna.
„En hvað verður þá um Pál? Verður hann
kaupamaður hjá þér eins og í fyrra?“ spurði Sæja.
„Um það höfum við ekki talað ennþá. Ég er
ekki farin að hugsa um sumarið, meðan veturinn
er ekki hálfnaður,“ sagði Jónanna.
„Þá er ég skárri. En ég er alveg að verða
þreyjulaus heima. Það er svo hræðilega dauft,
þegar þig vantar. Ég er búin að fá Ráðu svona hér
um bil vísa til að fara aftur að Bakka. Þá íqt ég
suður til Sæmundar bróður. Hann vantar kaupa-
konu.“
„Svo Ráða er þá búin að fá nóg af að búa með
Sigga á Barði,“ sagði Jónanna. „Hún var þó nógu
hreykin í fyrrá,“ sagði Jónanna.
„Hver heldurðu að haldi það út að búa með
svoleiðis fólki eins og þvi þama á Barði, þó að
þér yrði þetta á, að lítast á hann Sigga greyið
héma um árið. Ég var ekki mikið hissa á því þá,
en núna er ég alveg forviða,“ sagði Sæja.
„Við skulum ekki minnast á það, Sæja mín.
Það á að gleymast," sagði Jónanna.
„Já, en hví í ósköpunum kom hann Páll ekki
til þín í kvöld? Er hann orðinn svona illur út í
mig, að hann vilji ekki líta inn fyrir stafinn hjá
þér, þegar ég er þar gestur. Bergljót gamla sagði
að hann væri vanalegur gestur á kvöldin hjá
ykkur.“
„Hann hefur víst sofið í allan dag. Líklega
vakað við spil í nótt. Það er vitleysa hjá kerling-
unni, að hann sé öll kvöld hjá okkur í Holti, en
hann kemur oft.“
„Þú átt svei mér gott,“ sagði Sæja.
„Já, ég vona að mér líði vel þama,“ sagði
Jónanna.
Svo kysstust þær innilega. Jónanna bað að
heilsa mömmu sinni og Bessa bróður.
Sæja var eki eins ánægð og hún hafði búizt
við eftir þessa heimsókn. Hún hafði búizt við að
fá að sjá Pál, því að hann var orðinn hennar
draumaprins. En það mátti enginn vita né skilja,
ekki einu sinni systir hennar, sem allt hafði feng-
ið að heyra, sem henni datt í hug. Hún óttaðist
líka, að það væri ekkert rúm fyrir sig í hjarta
hans. — En mynd hverrar geymdi hann í fylgsn-
um hugsans? Ekki var útlit fyrir að Jónanna væri
neitt að hugsa um hann, eða var hún þá orðin
svo óeinlæg við litlu systur, sem hún hefði eitt
sinn trúað fyrir öllum sínum leyndarmálum?
Þegar Sæja kom inn, sátu foreldrar hennar ein
inni í hjónahúsinu. Á. þessu augnabhki fimdust
henni þau verða orðin gömul og einmanna.
„Nú jæja, þama kemur þú þá, Sæunn mín,“
sagði faðir hennar. „Komstu ein alla leið?“
„Nei, Jónanna fylgdi mér hálfa leiðina,“ svar-
aði Sæja.
„Hvernig hafa þær það þarna út frá?“ spurði
Friðgerður.
, „Bergljót gamla er ákaflega ánægð yfir því,
hvað þarna er hlýlegt. Hún segist geta verið á
fótum allan daginn, en á Sæbóli var svo kalt, að
þar var hún lengst af í rúminu. Við fórum að
spila vist stundarkorn, hún getur haldið á spilun-
um í hægri hendinni, en slegið út með hinni. Hún
er mun betri í þeirri hendinni. Ég átti alltaf von
á Páli, því að Bergljót garnla sagði, 'að hann kæmi
þangað næstum á hverju kvöldi, en Jónanna sagði
að það væri vitleysa hjá kerlingunni. En hann
kæmi þangað oft. Hún sagði að hann hefði senni-
lega sofið í dag. Líklega vakað við spil hjá Villa
söðlasmið."
„Það er heppilegt fyrir hann að sitja í þeirri
bölvaðri drykkjuholu,“ sagði faðir hennar og var
nú allt í einu kominn í fúlt skap. „Það er nú
meiri bölvaður bjálfaskapurinn í honum, svona
vel gefnum manni, að geta ekki stillt sig um að
drekka.“
„Hvað skyldir þú vita um það, maður, hvort
hann drekkur eða ekki,“ sagði kona hans.
„Hann hefur sagt mér ýmislegt, hann Simmi“
svaraði Hrólfur.
„Er nú Simmi farinn að segja fréttir?“ sagði
Sæja og skellihló. T
„Það er líklega bezt að draga í spil fyrst Sæja
er komin,“ -sagði Friðgerður.
Hún þekkti það af langri reynslu, að það var
það bezta, sem bætti skapsmuni bónda hennar.