Lögberg-Heimskringla - 26.02.1970, Qupperneq 5

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 26. FEBRÚAR 1970
5
Híjómkyiða nóttúrunnar
(La Symphonie Pasiorale.)
EFTIR ANDRÉ GIDE:
Frú Gerður Jónasdóiiir þýddi
12. marz.
Ég hafði lagt mér þá skyldu |
á herðar að verja nokkrum
tíma daglega til að vera með
Gertrude, stundum voru það
aðeins nokkrar mínútur, í
önnur skifti fáeinar klukku-
stundir, allt eftir hvernig
starfi mínu var hagað þann
daginn. Daginn eftir samtal
okkar Amelie hafði ég lítið að
gera, veðrið var mjög freist-
andi, og ég fór með Gertrude
í gegnum skóginn og upp á
hæð í Jurafjöllunum. Þegar
skyggni er gott, lítur maður
yfir skógarbreiðuna, sem er
geysilegt landflæmi, og sér
snævi þakkta Alpana í allri
sinni dýrð rísa upp úr léttu
mistri. Sólin var að lækka á
lofti, þegar við komum á stað-
inn, þar sem við vorum vön
að setjast. í brekkunni við
fætur okkar var hagi með
þéttu grasi, en í fjarska voru
nokkrar kýr á beit. Öll fjalla-
hjörðin hafði bjöllu um háls-
inn.
„Þær 1 ý s a landslaginu,“
sagði Gertrude, þegar hún
hlustaði á bjölluhljóminn.
Hún bað mig um að lýsa um-
hverfinu, þar sem við námum
staðar, eins og hún gerir alltaf
á skemmtigöngum okkar.
„En þú ert orðin kunnug
héma,“ sagði ég, „Þetta er
skógarjaðarinn, þaðan sem
við sjáum Alpana.“
— „Sjást þeir vel í dag?“
— „Já, maður sér þá í allri
sinni dýrð.“„
— „Þér hafið sagt, að í
hvert sinn séu þeir dálítið ó-
l'íkir.“
— „Við hvað get ég líkt
þeim í dag? Við þorsta sum-
ardagsins. Áður en kvöldar
munu þeir hafa sundrast upp
í loftinu.“
— „Mig langar til, að þér
segið mér, hvort það séu liljur
á þessari stóru gresju, sem
blasir við okkur.“
— „Nei, Gertrude, þær vaxa
ekki svona hátt uppi, nema
einstaka sjaldgæfar tegund-
ir.“
— „Ekki þær, sem heita lilj-
ur vallarins?”
— „Það eru engar liljur á
völlunum.“
— „Jafnvel ekki á völlun-
um nálægt Neuchatel?“
— „Það eru engar liljur á
völlunum.“
Jæja, en hversvegna segir
Drottinn: „H o r f i ð á liljur
vallarins?“
„Það hafa sjálfsagt verið
einlhverjar á hans tíma, fyrst
hann segir það, en þær hafa
horfið sjónum manns, þegar
hann fór að nota plóginn.“
— Ég minnist þess, að þér
hafið oft sagt mér, að það,
sem þessi jörð þarfnaðist mest,
væri traust og kærleikur.
Haldið þér ekki, að ef menn
hefðu svolítið meiri tiltrú, þá
mundi maðurinn aftur sjá
þær? Þegar ég hlusta á orð
hans, get ég fullvissað yður
um, að ég sé þær. Á ég að
lýsa þeim fyrir yður? Þær
minna á logamdi bjöllur, stór-
ar himinbláar bjöllur fullar af
ilmi ástarinnar, og þær sveifl-
ast í kvöldgolunni. Hvers
vegna segið þér mér, að það
séu engar þarna fyrir framan
okkur? Ég finn., að þær eru
þarna! Ég sé, að engið er
alveg fullt af liljum.“
— „Þær eru ekki fallegri,
en þú sérð þær, Gertrude
mín.“
— „Segið mér, að þær séu
ekki síðux fallegar.“
— „Þær eru eins fallegar og
þú sérð þær.“
„Og ég segi yður í sann-
leika, að jafnvel Salomon í
allri sinni dýrð var ekki
klæddur eins og ein þeirra,“
sagði hún og vitnaði til orða
Krists, og rödd hennar var
svo hljómfögur, að mér fannst
ég hlusta á þessi orð í fyrsta
sinn. „í allri sinni dýrð“ end-
urtók hún hugsandi og var
þögul um stund.
„Ég hefi sagt þér Gertrude;
sagði ég: „Þeir, sem hafa sjón-
ina, sjá ekki.“ Og bæn reis frá
hjarta mínu: „Ég þakka þér
Drottinn fyrir að opinbera
fyrir hinum smáu, það sem
þú felur fyrir vitringunum!“
„Ef þér vissuð, hvað ég á
létt með að ímynda mér þetta
allt,‘ sagði hún frá sér numin
af hrifningu.“ „Viljið þér, að
ég lýsi landslaginu fyrir yð-
ur-? . . . Bak við okkur, fyrir
ofan okkur og allt í kringum
okkur, eru stór furutré, sem
ilma af viðarkvoðu, stofnar
þeirra eru rauðleitir og grein-
amar langar, dökkar og lá-
réttar, og þær kveina, þegar
stormurinn reynir að beygja
þær. Við fætur okkar er eins
og opin bók í fjallshlíðinni,
hin víðáttumikla, græna, lit-
auðga gresja, sem blánar í
skugganum og er gyllt í sól-
skininu, og orð hennar eru
greinilega b 1 ó m i n , maríu-
vendir, sóleyjar og hinar
f ö g r u liljur Salomons —
kýmar koma og stafa orðin
með bjöllrun sínum og engl-
arnir lesa þau, fyrst þér segið,
að augu mannanna séu lokuð.
Fyrir neðan bókina sé ég stórt
mjólkurfljót hulið mistri, það
felur í sér hyldýpi af leyndar-
dómum. Þetta geysilega fljót
hefur ekki annan árbakka
lengst í fjarlægð, en hin fögru
og tígulegu Alpafjöll . . . Það
er þangað, sem Jacques ætlar
að fara. Segið mér: „Er það
satt, að hann sé að fara á
morgun?“
„Hann á að fara á morgun.
Sagði hann þér það ekki?“
— „Hann sagði mér það
ekki, en ég skildi það þannig.
Verður hann lengi í burtu?“
— 1 mánuð . .'. Gertrude,
mig langar að spyrja þig að
dálitlu . . . „Hvers vegna sagð-
irðu mer ekki, að hann kæmi
og hitti þig í kirkjunni?“
— „Hann kom þangað til að
hitta mig tvisvar. Ó! Ég vil
ekki leyna yður nokkm! en
ég var hrædd um, að þér
tækjuð yður þetta nærri.“
— „Ég mundi gera það, ef
þú segðir mér ekki frá því.“
Hún leitaði eftir hendi minni.
— „Hann var hryggur yfir
að fara.“
— „Segðu mér Gertrude . . .
sagði hann þér, að hann elsk-
aði þig?“
— Hann sagði mér það ekki,
en ég finn það, það þarf ekki
að segja það. Hann elskar mig
ekki jafn mikið og þér.
— „En þú Gertrude, tekur
þú þér nærri, að hann fari?“
— „Ég held að það sé betra,
að hann fari. Ég gæti ekki
svarað honum.“
— „En segðu mér: Þú ert
sjálf óhamingjusöm yfir, að
hann er að fara?“
— „Þér vitið það vel, að
það eruð þér, sem ég elska,
prestur . . . Ó, hversvegna
dragið þér að yður höndina?
Ég mundi ekki tala svona við
yður, nema vegna þess, að þér , viljandi ein ægilegasta afleið-
eruð giftur. En enginn kvæn-
ist blindri stúlku. En hvers-
vegna getum við þá ekki elsk-
íngin.
Nú stendur norska þjóðin
einna mest í sviðsljósinu, af
að hvort annað? Segið mér | því að þeir hafa ekki ennþá
prestur, finnst yður eitthvað! orðið eins undir í baráttunni
Ijótt í því, finnst yður það
vera rangt?“
— „Það er aldrei neitt illt
í ástinni.“
— „Mér finnst ekkert vera
nema gott í hjarta mínu. Ég
vil ekki að Jacques líði. Ég
vildi ekki láta nokkurn mann
líða . . . Ég vildi bara geta
gefið hamingju.“
— „Jacques var að hugsa
um að biðja þín.“
— Lofið mér að tala við
hann áður en hann fer á
morgun? Ég vil láta hann
skilja, að hann verður að
hætta að elska mig. Prestur,
þér skiljið það, að ég get ekki
gift mig. Þér lofið mér að
tala við hann, er það ekki?“
— „í kvöld.“
— „Nei, á morgun, rétt áð-
ur en hann fer . . .“
— Sólin var að setjast í
hátignarlegri fegurð. Það var
hiti í lofti. Við höfðum risið á
fætur, og meðan við vorum
að tala saman, héldum við
heim á leið eftir hinum
dimma stíg.
Framhald.
Eiturlyfjahæt'tan og unga fólkið
EFTIR SR. ÁRELÍUS NÍELSSON
Þau eru mörg vandamálin
sem við er að kljást í vel-
ferðarríkjum heimsins. Hjól-
ið snýst hratt og erfitt er að
átta sig á því, hvað flutt get-
ur gæfu eða ógæfu. Fólkið er
fullt eirðarleysis og heimtu-
frekju. Fáir virðast ánægðir
og friðleysið tætir sundur til-
finningar og truflar hugsun
og réttar ályktanir, ruglar öll
rök.
Lengi hefur verið flúið til
flöskunnar í slíku ástandi og
vissulega er svo enn hjá
mörgum, og varla hefur voði
og böl áfengisneyslunnar ógn-
að meira en einmitt nú.
En til viðbótar er nú kom-
in eiturlyfjahættan eða fíkni-
lyfin og dópið, sem sumir
nefna svo.
Ef til vill eru hashis og
heróin amfetamin og ópíum
ekki hættulegri en alkohol sé
miðað við, hve mjög þau ræna
viti og kröftum, sjálfstrausti
og vilja.
En að fá þau til viðbótar
öllu hinu sem þegar er orðið
að eymd og plágum með
heimskuna í hásæti er næst-
um þjóðhagslegt og siðferði-
legt sjálfsmorð fyrir þjóðir,
sem annars ættu beina braut
til farsældar á vegum tækni
og vísinda.
Síðustu árin hafa nágramna-
þjóðir beðið einn ósigurinn
á fætur öðrum í baráttunni
við ásókn einkum unga fólks-
ins í þennan ósóma. En sú ár-
átta nálgast hreint brjálæði,
þegar á það er litið, að flestir
vita fyrirfram að hér er mik-
il vá fyrir dyrum, ef byrjað
er að neyta ólyfjanar þessar-
ar.
Þótt ótrúlegt megi virðast
hafa nágrannar okkar á Norð-
urlöndum staðið líkt og agn-
dofa eða í herfjötri og horft
á það næstum heillaðir og að-
gerðalausir, hvernig eitur-
hefur hertekið
niður í barna-
lyfjaneyzlan
æskuna, allt
skóla.
Og er þá fyrst farið að
spyma við ’ fótum og hefja
baráttu til verndar og varnar,
þegar allt virðist um seiman.
Heilir klúbbar, flokkar og
skemmtistaðir þar sem hash
reykingar eru uppistaðan
tómstundaiðju hafa vaxið
upp eins og gorkúlur á haugi.
Þar ganga unglingar eða öllu
heldur staulast um meira og
minna stjarfir og magnvana
eða geta bókstaflega ekki
hreyft sig, heldur hafa hafn-
að í hinum ólíklegustu og af
káralegustu stellingum og
telja sig orðna allt annað en
þeir eru t. d. myndastyttu, dýr
eða hlut og svífa milli vits og
vitleysu og geta gert hvað
sem er með köldu blóði.
Inn í löndin er smyglað
meira og meira magni og selt
á svörtum markaði fyrir ó-
trúlegustu upphæðir. Og
menn svífast einskis að því
er virðist til að slökkva þorst-
ann eftir eitrinu, þegar þeir
hafa ánetjazt því.
En af þessu leiðir smygl,
svindl, gripdeildir, fjárkúgan-
ir, slys og morð, en þó munu
sjálfsimorð bæði viljandi og ó'
og hinar þjóðirnar og talið
sig örugga. En lítið hefur orð-
ið úr því öryggi og daglega
berast nú fréttir um srnygl
og aukið böl af eiturlyfjum
margra tegunda.
Hér á landi hefur enn ver-
ið allt með kyrrum kjörum
að heita má, en þó sigið smátt
og smátt á ógæfuhlið, einkum
síðastliðið ár.
En auðvitað standa þessi
fáu þúsund á skerinu í Atl-
antshafi óvarin og berskjöld-
uð enn gegn eiturlyfjahætt-
unni. Við höfum víst ekki
einu sinni svo mikið sem
reglur um sölubann við slíkri
vöru, ekki lög um refsingu
eða nokkrar hindranir, sem
heitið geti á þessari leið og
gegn þessum voða.
En andvaraleysið kemur þó
enn ver fram í barnalegu af-
skiptaleysi og næstum gælum
við púka og drísildjöfla þess-
ara lyfja, sem sjálfsagt eru
að einhverju leyti ósýnilegir
ennþá.
Það er talað næstum með
andakt um einhverja stúlku,
sem hafi komið með eiturlyf
í sumar. Það er talað og skrif-
að um þetta sem „saklaust
fikt“, og eitt blaðið eftir ann-
að gengur fram á sinn ritvöll
og hrósar upp í hástert og tel-
ur til fyrirmyndar ungu fólki
einhverja unglingahljómsveit
sem uppvís varð að eiturlyfja-
kaupum og eiturlyfjanautn í
sumar. Henni er sungið sér-
stakt lof.
Vitanlega eru slíkir hópar
á stöðum þar sem mikið ber
á, hættulegri en tígrisdýr, sem
sleppt væri lausum. Það segir
bara ekki fyrri en seinna frá
tannaförunum og sundurtæt-
ingunni af þeirra völdum .
Nei, hér þarf að vakna, og
vaka á verðinum héðan af.
Hér er ekkert fikt á ferðum,
ekkert gaman, sem ekki mun
hefna sín grimmilega síðar.
Hér þarf löggjöf, eftirlit,
rannsókn og umfram allt al-
menningsálit sem ekki bfosir
við slíkum börnum og blind-
ingjum, hvort sem það eru
hljómsnillingar eða popmeyj-
ar.
Löggjafinn og æskulýðs-
samtökin verða að taka hönd-
um saman, læra af sárbiturri
reynslu bæði einstaklinga og
þjóða, sem þarna hafa fallið
í gildrur og velja síðan til
vemdar og vamar það sem
helzt mætti til vamar verða
vorum sóma.
Hér duga engin vettlinga-
tök, engir silkihanzkar. Hér
er ekkert fikt leyfilegt eða
ætti ekki að vera það.
Hér er voði á ferðum. Og
málið þolir enga bið. Takið
strax til starfa í varnarmálun-
um.
Reykjavík 22. janúar 1970.
Árelíus Níelsson.