Lögberg-Heimskringla - 26.03.1970, Blaðsíða 6
6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 26. MARZ 1970
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
NÁTTMÁLASKIN
r Skáldsaga |
■ ------------------ »
„Því varst þú ekki búinn að setja hringinn á
hana. Þið voruð þó farin að búa saman. Og lík-
lega hefurðu átt fyrir þeim í öllu þínu ríkidæmi,“
sagði Ingunn.
„Það var nú þetta að það stóð svo illa á, þegar
það var, og svo var pabbi gamli búinn að segja,
að það væri ekki nein skylda að kaupa rándýran
hring handa henni. Hún myndi áreiðanlega ekk-
ert verða skárri á svipinn, þó að hún væri með
hring. Hann þekkir hvernig er að búa með konu,
maðurinn sá,“ sagði Siggi.
„Kannski faðir Páls gefi honum sömu ráð,“
sagði Ingunn.
„Værir þú ánægðari með Pál en mig handa
frænku þinni?“ sagði Siggi og hló nú glettnislega.
„Já, það yrði ég áreiðanlega. Páll er prýðis-
maður,“ sagði Ingunn og aðgætti hlaðann þeim
megin, sem hann var.
„Mér sýnist nú að það sé að koma æxli út úr
hlaðanum hjá þér. Ekki er það nú búmannlegt,"
sagði Ingunn.
„Það er stelpuasnanum að kenna. Hún henti
pokanum sínum þama, svo að það hrundi úr
hleðslunni,“ sagði hann.
„Ójá, árinni kennir illur ræðari. Það hefði ver-
ið hægt að laga þetta betur,“ sagði hún.
„Það er víst ekki neitt sérstakt gott að gera
þér til hæfis. En mikið hefur nú gengið síðan ég
fór að hlaða með þér, það verðurðu að viður-
kenna,“ sagði hann.
„Þó það nú væri að það sæist að fullorðinn
karlmaður er kominn í vinnu, sem álítur sig
áreiðanlega engan meðalmann,“ sagði hún.
Þá hló gesturinn.
„Þú ert svei mér talsvert nöpur í orðum, gamla
mín,“ sagði hann lágmæltur.
Svona jöguðust þau allan tímann, þangað til
hlaðinn var orðinn fullhár. Þá fór Ingunn heim
án þess að þakka honum vinnuna með einu orði.
Sagði bara um leið og hún hélt heimleiðis:
„Þið hafið það sjálfsagt af að mæla hlaðann.
Svo skal ég hafa til kaffisopa handa ykkur, þegar
það er búið.“
Það stóð líka full nýmjólkurkanna á búrborð-
inu og rjúkandi kaffi með kleinum, þegar fólkið
kom inn.
„Ég kom heim með sjálfboðaliðann, vissi að
þú mundir vilja hressa hann á kaffisopa," sagði
Níels kímileitur.
„Ég var svo sem búin að bjóða honum það,
vegna þess að hann hjálpaði mér við hlaðann.
Annars hefði mér ekki dottið í hug að bjóða hon-
um þurrt eða vott,“ sagði Ingunn.
„Hún segir þó sannarlega meiningu sína, þessi
kona,“ sagði Siggi og hló dátt. „Ég felli mig vel
við fólk, sem er hreinskilið,“ bætti hann við.
„Það eru nú samt ekki allir, sem þola það,“
sagði Níels.
„Er ekki Veigu-sonurinn orðinn stór og mynd-
arlegur?“ spurði Ingunn glettnislega.
„Það er hann víst. Hann er að minnsta kosti
farinn að þjóta út um allt tún. Ég reyni að stilla
mig um að horfa mikið á hann,“ sagði hann.
„Svo þú ert þá álíka góður faðir og elskhugi,“
sagði Ingunn. „Hvaða svo sem kvenmanni skyldi
detta í hug að búa með svona manni.“
„Fá færri en vilja, gamla mín,“ svaraði hann,
en nú var hann orðinn dökkrauður í andliti.
„Nú, þú ert þá ekki í miklum vandræðum með
ráðskonuna eftir allt saiman,“ sagði Ingunn.
„Nei, það er ég náttúrlega ekki. En ég er
vandlátur og felli mig ekki við allar,“ sagði hann.
„Það getur verið óþægilegt að vera of vand-
látur,“ sagði Ingunn.
Skömmu seinna kvaddi hann og fór.
Jónanna kom heim eftir nokkra daga. Ingunni
fannst hún óvanalega dauf og spurði því, hvort
þetta hefði ekki gengið vel hjá henni eins og
vanalega.
„Jú, það gekk allt vel,“ svaraði hún.
„Það komu nú heldur en ekki gestir, meðan
þú varst í burtu,“ sagði Bergljót.
„Ég veit að Sæja kom. Hún kom hlaupandi.
ofan á Bakka til þess að kveðja mig og vildi láta
mig koma heim. Sæmundur var kominn að sækja
hana. En drengurinn, sem flutti mig, mátti ekk-
ert vera að stanza, svo að Sæmundur kom ofan
eftir til þess að heilsa og kveðja. Bessi kom líka
hlaupandi ofan eftir. Það var svo tekið eftir því,
að ég fór þar hjá,“ sagði Jónanna.
„Það var leiðinlegt fyrir þig að geta ekki
stanzað stundarkorn hjá þeim. Eru þau systkinin
alveg á förum?“ spurði Ingunn.
„Þau fara í fyrramálið. Sæmundur er ríg-
montinn yfir tvíburunum. Það er dengur og stúlka
og þau eru bæði vel frísk,“ sagði Jónanna.
„Þú mátt ekki gleyma hinum gestinum, sem
kom meðan þú varst í burtu,“ greip Bergljót
fram í.
„Það var bara bóndasonurinn frá Barði. Hann
vantar ráðskonu fyrir Háaleitsbúið,“ sagði
Ingunn.
„Datt honum í hug að ég hefði ráðskonu á
boðstólum," sagði Jónanna.
„Það var nú víst þú sjálf, sem hann hugsaði
sér að fá. Við' vorum að byrja að taka saman
taðið og hann snaraðist í það með okkur óbeðinn.
Og það munaði sannarlega um hann. Svo hlóð
hann með mér og við vorum allan tíman að kíta
og jagast. En samt drakk hann kaffi hjá okkur
á eftir. Ég fullvissaði hann um að þú myndir ekki
kæra þig mikið um að búa með honum,“ sagði
Ingunn.
„Það verður víst heldur seint, sem við búum
saman. Ég er hissa hvað hann er vongóður um
að það geti orðið,“ sagði Jónanna.
Siggi kom ekki aftur, en Þorkell kom með
bréf, sem var brennt ólesið. Hann sagðist eiga að
taka svar, en Níels sagði honum afdrif bréfsins
og því væri ekkert svar.
19.
„Hvernig er það, Jónanna mín,“ spurði Níels
einn morguninn yfir kaffibollanum, „ertu búin
að ráða nokkum kaupamann til þín og mín? Nú
fer að styttast til sláttarins, eða hefur pabbi þinn
vísan þann ágæta mann?“
„Nei, því er nú ver. Ég talaði aldrei um það
við hann í vetur, þó að nógur væri tíminn. Ég
gat ekki kvatt hann, bjóst við að hann kæmi
hingað upp eftir einhvem daginn,“ svaraði Jón-
anna og kafroðnaði. „Líklega væri bezt fyrir mig
að eyðileggja þennan skepnustofn minn í haust,
þá þyrfti ég ekki að vera að hugsa um neinn
kaupamann.“
Gömlu hjónin önzuðu bæði samhljóða:
„Það tekur nú bara enginn sllíkt og þvílíkt
í mál. Þær eru of fallegar skepnumar þínar, til
þess að þú farir að reka þær á blóðvöllinn.“
„Ég myndi líka sjá eftir þeim. En mér finnst
þetta svo bjánalegt að vera að hugsa um þær,
einhleyp manneskja,“ sagði hún.
„Þú verður ekki alltaf einhleyp. Hanh væri til
með að fóðra þær fyrir þig, bóndinn á Háaleiti,“
sagði Ingunn.
„Þú veizt að það getur ekki gengið,“ sagði hún.
„Ég hitti pilt niðri á Möl í gær, sem var að
bjóða séra Sölva vinnu sína, en hann var þá bú-
inn að ráða til sín mann. Mér datt margt í hug,
en vildi ekki afráða neitt fyrr en ég talaði við
þig. Það var nefnilega yngri bróðirinn frá Barði.
Ég talaði við hann einslega. Hann sagðist ekki fá
neitt kaup sem heitið gaeti hjá foreldnun sínum,
en Sigurður bróðir hans færi suður og ynni þar
fyrir hátt kaup og ætti þar til og með helmingi
fleiri skepnur en hann. Það hefur víst eitthvað
skorizt í odda með þeim, skildist mér,“ sagði Níels.
„Náttúrlega er þetta satt. Þeir borga honum
ekkert,“ sagði Jónanna. „Ég hef ekkert á móti
því að fá hann fyrir kaupamann, svo sem þrjár
eða fjórar vikur, en þú verður að hafa hann á
þínu nafni. Ég skal borga honum. Ég efast ekki
um að hann sé duglegur. Það er allt hans fólk.“
„En hvernig heldurðu að svipurinn á Hrólfi
pabba verði, þegar hann heyrir þetta?“ sagði Ing-
unn brosandi.
„Mig varðar ekkert um svipinn á honum. Býst
ekki við að sjá hann öðru vísi en úfinn og fýldan,“
svaraði Jónanna.
Svo kom nýi kaupamaðurinn tólftu sumarhelg-
ina. Þá var alls staðar farið að slá. Sprettan var
góð, þó að vorið hefði verið kalt.
Jónanna talaði fátt við kaupamanninn.
Ingunn spurði hann áð því, hvort faðir hans
hefði ekki þurft að fá sér kaupakonu, fyrst hann
hefði farið burtu, hvort ekki væri fáliðað við
heyvinnuna heima hjá honum.
„Ekki var nein kaupakona komin til þeirra,
þegar ég fór. En nú sýnist mér einhver kven-
maður vera hjá þeim. Þeir eru komnir út á Háa-
leitistún. Ég gæti trúað að það yrði einhvern
tíma bágt skapið í þeim feðgum, ef þeir þurfa
að raka á eftir sér sjálfir. Mamma er svo bundin
í bænum vegna litla stráksins, að hún getur það
ekki. Þeir vildu endilega koma honum niður yfir
sláttinn. En fáir kæra sig víst mikið um svoleiðis
kaupamann. Einu sinni datt þeim í hug að koma
honum hingað til þín.“
„Nei, það er af sú tíð að ég taki að mér börn,“
sagði Ingunn.
Tíðin var ákjósanleg. Kaupamaðurinn var þar
í þrjár vikur. Þá mátti heita að búið væri að
hirða túnið og talsvert úthey komið í tóft.
Sumarið leið tíðindalaust. Aldrei heyrðist Páll
nefndur, nema ef Bergljót gamla spurði, hvort
það vissi enginn hvar Páll væri niður kominn.
Alltaf var svarið neitandi.
Loks kom þó bréf frá Sæju. Hún var ekki vel
ánægð á nýja staðnum. Tíðin hafði verið stirð á
Suðurlandi. Hún var oft búin að óska þess, að
hafa verið kyrr á Bakka, þó að eitthvað þætti
þar að.
Hún skrifaði meðal annars:
„Aðallega fór ég þetta til þess að verða nærri
Páli miínum, því að nú er svo komið að ég get
ekki hugsað mér að lifa, nema að hafa hann fyrir
augunum. En þegar suður kom, er hann í annarri
sveit. Ég fór einu sinni á útiskemmtun, sem þar
var haldin. Það var hans sveit. Það var verið að
vígja þar brú. Þú getur hugsað þér, hvað ég
hlakkaði til. En þá þurfti veðrið að vera svo and-
styggilegt. Ég jagaðist í Sæmundi og Laufeyju
um að fara þangað. Svo fóru þau með mér. Svo
kom rigning og leiðindaveður. Það hafði verið
smíðaður pallur, sem átti að dansa á, en það varð
lítið af þeirri skemmtun. Ég gat aðeins einu sinni
dansað við minn elskulega pilt. Það var náttúr-
lega betra en ekkert. Ég segi þér meira af því,
þegar við hittumst næst. Svo var það lakasta
eftir, þegar við komum heim, hundblaut og glor-
svöng, að þá var litli strákurinn hans Sæmundar
týndur og allir voru famir að leita að honum.
Loks fannst hann þó, en það voru allir komnir
í svo leitt skap, að ég fer víst ekki fram á það
að fara í annan skemmtitúr í sumar.“
Svona hafði það gengið fyrir Sæju, þegar hún
fór að sjá sig um í heiminum. Alls staðar var
eitthvað að. Ekki þurfti hún þó að yfirgefa föður-
húsin vegna kulda og kærleiksleysis eins og ég,
hugsaði Jónanna, þegar hún hafði lokið lestrinum.
Hún hefði víst getað minnst eitthvað meira
á Pál, því að alltaf var gaman að heyra hann
nefndan. Ef hún hefði ekki neitað honum um
samfylgdina, þegar hann minntist á hana vor-
nóttina ógleymanlegu, hefði kannski öðru vísi
farið. Já, hvernig hefði þá verið ástatt, fyrst Sæja
getur ekki lifað, án þess að vera í návist hans.
Það væri kannski nokkuð mikið sagt. En hvernig
skyldi allur sá fjöldi kvenna og karla geta lifað,
sem fá ekki notið ástar sinnar? Erfitt var það að
vísu, en þó ekki svo alvarlegt að hætta væri á,
að það endaði með dauða.