Lögberg-Heimskringla - 23.04.1970, Síða 6
6
«
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 23. APRÍL 1970
GUÐRÚN FRÁ LUNDI: j
NÁTTMÁLASKIN
Skáldsaga
Fyrir sunnan tún steig hann á bak. Hún fylgdi
honum með augunum alla leið fram að Bakka.
Skyldi Sæja taka jafn alúðlega á móti honurri og
hún hafði sjálf gert, þegar hann kom í hlaðið um
daginn? Skyldi það geta skeð að hann kyssti hana
eins elskulega og hana? Hún þægi það sjálfsagt,
aumingja flónið litla. Þetta var náttúrlega ekki
mjög skemmtilegt nafn, sem hún nefndi litlu syst-
ur. En hvernig stóð á því að hún kom aldrei út
að Svelgsá? Það voru liðnar þrjár vikur síðan
hún kom heim að Bakka. Náttúrlega var þar svo
mikið anmríki eins og alls staðar á þessum tíma.
Eftir hádegi talaði Níels um að það væri bezt
að fara í taðið. Þó að ekki liti neitt vætulega út,
var það orðið svo þurrt, að það voru engin vand-
ræði að hlaða því.
„Ójá, líklega fæ ég ekki annan eins dugnaðar-
fork til að jagast við eins og í fyrra,“ sagði Ing-
unn og hló glettnislega til bónda síns, sem sagð-
ist búast við að það kæmist saman án hans hjálp-
ar, þess leiða manns, enda væri hann víst fluttur
úr nágrehninu.
Þeir Barðsfeðgar höfðu gugnað á því að búa
á tveim jörðum, þegar Steindór og Ráða höfðu
farið frá þeim.
Nú var það Jónannta, sem hlóð með frænku
sinni. Níels og Ella báru taðið til þeirra.. Jónanna
reyndi að stilla sig um að horfa öðru hvoru í suð-
urátt, en það gekk ekki vel.
Allt í einu gall í Ellu:
„Nei, sko hvar Páll kemur neðan af Möl.“
Allir litu þangað.
,jÓjá, þama kemur hann þá,“ sagði Níels og
brosti.
Jónanna bjóst við að hann væri að hugsa um
að bæta við: og hefur líklega fengið sér í staup-
inu. En það heyrðist ekki, enda væri slíkt ólíkt
Níelsi, þeim orðvara manni. Það voru bara henn-
ar kjámalegu hugmyndir. Henni sárnaði við sjálfa
sig. Níels var ekki með svona kerskni, og svo var
honum vel við Pál. Hverjum skyldi vera öðru
vísi en vel til þessa manns?
Nú var hann kominn heim í hlaðið og farinn
að skrafa við Bergljótu gömlu, sem sat sunnan
undir bænum með prjónana sína. Svo festi hann
hestinn við hestasteininn og fór inn í bæ.
Hvað skyldi hann nú hafa fyrir stafni? hugs-
aði sú, sem alltaf fylgdi honum með augunum,
þegar hann var í augsýn hennar.
En það leið ekki á löngu, þar til hann kom út
aftur og kom til þeirra með berbaka klárinn til
þess að sleppa honum út fyrir túngarðinn. Hann
heilsaði þeim í sínum glaðasta tón. Nú var hann
kominn í önnur föt.
„Það verða víst engin vandræði með að fá
vinnu hér það sem eftir er dagsins," sagði hann.
„Það er nú alveg óþarfi að fara að vinna hér
þessa fáu daga, sem þú stanzar hjá okkur,“ sagði
Níels.
„Ég brá mér út á Möl. Þar átti ég vinnuföt
hjá Kristínu, kunningjakonu minni. Ég þykist sjá
að það sé eftir að taka upp mó á þessu heimili,
svo mér datt í hug að hjálpa eitthvað til við það.
Það verður eitthvað að puða fyrir hann Rauð
minn, þó að ekki sé annað. Honum þótti hann
líta þolanlega út, bóndanum á Bakka.“
„Hann hefur nú verið léttur á fóðrunum, klár-
inn sá, því að hann var vel feitur í haust,“ sagði
Níels.
„Hvað segirðu í fréttum frá Bakka? Maður
hefur lítið heyrt þaðan í vor, þó að ekki sé langt
á milli bæja,“ sagði Ingunn.
„Það var ekki neitt skemmtilegt að koma
þangað. Ég stanzaði stutt. Það vantaði tvær eftir-
lætiskonurnar mínar, Bergljótu og þá, sem aldrei
er hægt að gleyma. Þú veizt hvað hún heitir,“
sagði Páll.
„Var' ekki Sæja heima?“ spurði Ingunn.
Jónanna hafði ekki augun af andliti Páls. Það
var grafalvarlegt.
„Jú, hún er heima. En hún lítur nú bara út
eins og frosið blóm, skal ég segja þér. Ég gat
aldrei látið hana brosa, hvernig sem ég reyndi
að gaspra við hana. Það er áreiðanlegt að hún
gengur ekki heil til skógar eins og sagt var í
minni sveit. Það er kannski talað öðru vís hér.“
Hvað ertu að segja?“ sagði Ingunn. )rÉg er
líka alveg hissa á því að hún er ekki ennþá farin
að heimsækja mig.“
Jónanna sagði ekkert, en hugsaði margt. Hvað
gat gengið að Sæju og hvemig var æfin hennar,
ef hún var lasin? Það var nú einu sinni sá siður
á Bakka, ef einhver gat ekki unnið, var hiann
tæplega virtur viðlits, hvað þá viðtals.
„Lítur hún illa út?“ spurði Ingunn.
„Svona eins og sjúklingar líta út vanalega,
holdlaus og hlóðlaus. Mér heyrðist heldur ekki
vel ánægjulegt hljóðið í bróður þínum. Hann
kann nú betur við að vinnan gangi eitthvað á
heimili hans,“ sagði Páll.
„Skyldi maður kannast við það,“ hnussaði í
Ingunni. „En þar sem hann hefur Sigríði, þessa
bráðduglegu konu, og Ráðu l'íka, sem ég veit þó
raunar ekki hvort er þar enn, þarf hann ekki að
kvarta.“
„Ráða er þar ennþá, ákaflega kát og kjassmál,
eins og hennar er vandi. En það er bara þetta með
hana, þó að hún sé blíð, er hún hálfgerð norn
inn við beinið, þegar maður snýr að henni bak-
hliðinni. Hún sagði að Sæja hefði alltaf þennan
bölvaðan hósta, að það væri ekki hægt að sofa
fyrir honum. Seinast hefði hún farið fram í stofu
og svæfi þar. Þú hefðir átt að sjá hvað hún var
ógerðarleg á svipinn. Aumingja stúlkan, mér
þótti leiðinlegt að sjá hana,“ sagði sá góði mað-
ur Páll.
„Það verður önnur hvor okkar að fara yfir
um að vitja um hana,“ sagði Ingunn við Jónönnu
um kvöldið.
Bergljót gamla tók líka í þann strenginn. Það
yrði líklega ekki mikil nærgætnin, sem henni
yrði sýnd, er hún væri lasin.
„Hún hefði. víst getað komið út eftir, ef hún
hefur ekki verið rúmföst," sagði Jónanna
stuttlega.
Ingunn skyldi ekkert í þessu fálæti, en hugs-
aði sér að fara yfir um næsta sunnudag. Þá yrði
búið að taka upp móinn.
24.
Ráða var úti, þegar húsmóðirin á Svelgsá reið
í hlaðið á Bakka. Ingunn heilsaði henni ákaflega
vingjamlega og spurði eftir, hvemig hún sækti
að heimilinu.
„Svona 'og svona. Það er nú ekki allt eins á-
kjósanlegt og það ætti að vera,“ sagði Ráða.
Þá kom Sigríður til dyra og fór að tala við
gestinn og spretta söðlinum af klámum, en Ráða
flýtti sér inn til að segja hver kominn væri.
„Það er óvanalegt að hún heimsæki okkur,
nema hún sé beðin þess, því að alltaf er flúið til
hennar, ef eitthvað er að,“ sagði húsmóðirin.
„Mér dettur nú bara í hug að kerlingarstráið
sé nú dáin og hún sé að tilkynna það,“ sagði
Ráða, talsvert drjúg yfir skynlsemi sirrni sem
oftar.
„Hvað skyldi okkur svo sem varða um hana
lífs eða liðna,“ hnussaði í Hrólfi bónda. „Það væri
þá líklega nær að tilkynna prestinum það. Ekki
nema það þó.“
„Skárra væri það nú, að þú sæir henni fyrir
sæmilegri líkkistu, manneskjunni, sem búin er að
vinna hjá þér hálfa æfina,“ sagði Ráða um leið
og hún snaraðist út talsvert hnakkakert.
„Það er aldrei að það sé munnferð á henni,“
sagði Hrólfur bóndi. „Þetta hefur hún lært á
Barði. Þar er nóg frekjan og ókurteisin.“
Ingunn var í bæjardyrunum, þegar Ráða kom
fram aftur. Henni gekk illa að krækja frá sér
reiðpilsinu. Ráða var fljót að hjálpa henni.
„Þakka þér fyrir, Ráða mín. Maður fer nú að
verða hálfstirðbusalegur, þegar sjaldan er farið
í reiðfötin,“ sagði Ingunn.
„Þú ert nú bara farin að lifa eins og í traf-
öskjum, enda líturðu út éins og blómi í eggi síð-
an þú hættir að sitja yfir,“ sagði Ráða.
„Það er ekki undarlegt, því að nú er æfin
önnur og mér líður vel, þvílík blessuð heimilis-
hjálp, sem hún Jónanna mín er mér.“
Þá komu hjónin fram 1 dyrnar. Hrólfur kyssti
systur sína og bauð hana velkomna.
„Ég sagði nú bara að það væri óvanalegt að
þú kæmir, án þess að sent væri eftir þér,“ sagði
kona hans.
„Mér datt nú svona í hug að koma á hestbak.
Það fara að minnka vorannimar. Sauðburðurinn
má heita búinn og taðið komið saman. Þá verður
vanalega dálítið hlé, þangað til farið verður að
hreinsa og rýja.“
„Það gengur allt eins og í sögu hjá ykkur.
Ekki erum við búin að taka saman taðið,“ sagði
Hrólfur.
Þau fylgdust að inn í hjónahúsið. Það var
engin manneskja í baðstofunni eða húsinu.
„Ósköp er fátt um manninn hjá ykkur,“ sagði
Ingunn. „Það er víst messudagur hjá okkur hér
í sókninni, þó að ég væri ekki svo myndarleg að
fara til kirkju. Ég sé að þið hafið Ráðu ennþá.
Hún hefur ekki lagt í það aftur að háfa vista-
skipti.“
„Nei, hún er talsvert ánægðari en hún var
áður,“ sagð Friðgerður. „Þú hefur eitthvað af
fólki í kringum þig eins og vant er.“
„Það er ómögulegt að hafa þessa krakka-
í vor. Þú veizt hvað olli því. Það er nú komið
út eftir og búið að koma sér sæmilega fyrir. Það
var erfitt fyrir okkur báðar og við urðum fegnar
að skilja.“
„Það er ómögulegt að hafa þessar krakka-
hrúgu í kringum sig,“ sagði Friðgerður.
„Það hefur líklega gengið bærilega sauðburð-
urinn hjá ykkur eins og vant er,“ sagði Hrólfur.
„Já, hann hefur gengið vel, og margt tví-
lembt,“ sagði Ingunn.
„Ég spyr nú ekki að. Það er meiri búsældin
hjá ykkur,“ sagði Hrólfur.
„Varla held ég það hafi verið hægt að kalla
það blómabúskap. Náttúrlega er það að verða
gott núna.“
„Það var alveg undur hvað það gekk vel hjá
ykkur, þar sem þú varzt svo oft utan heimilis-
iris. Það var mikill munur eða hjá mér, þó að
konan væri alltaf heima,“ sagði Hrólfur bóndi,
svolítð öfundsjúkur að vanda.
„Það er einmitt það, sem fylgir blessuðu líkn-
arstarfinu, og svo átti ég þennan ágæta fjármann,
sem gat líka hugsað um heimilið innanbæjar,“
sagði Ingunn.
„Svo er Svelgsá ágæt jörð. Það hefur öllvun
búnazt þar vel,“ Sagði Friðgerður.
„Já, víst er hún það,“ sagði Ingunn. „En mig
er nú farið að langa til þess að sjá Sæju mína.
Ég hef vonast eftir henni á hverjum degi, síðan
ég frétti að hún væri komin heim. En það hafa
nú verið nógar annimar hér eins og annars stað-
ar. En svo segir Páll að sér hafi hreint og beint
ekki litizt á hana. Hún sé svo grá og guggin,
alveg eins og frosið blóm, svo að ég hafi það rétt
eftir honum.“
„Það er nú svo sem ekkert álitlegt með heils-
una hennar,“ Ságði Friðgerður og stundi erfiðlega.
„Það er nú svoleiðis,“ sagði Hrólfur, „að hún
kemur heim grindhoruð og síhóstandi, selur upp
mestu af því, sem hún lætur ofan í sig, liggur
svo í bólinu heilu og hálfu dagana. Þvílíkt bölvað
ólán, sem yfir mér er með þessar dætur minar.
Ég má ekki sleppa þeim út af heimilinu, svo að
þær lendi ekki í einhverri bölvaðri vitleysu, sem
eyðileggur þær til sálar og líkama.“
„Hafið þið ekki leitað læknis? Látið þið hana
bara kveljast svona viku eftir viku, án þess að
leita læknishjálpar?“ sagði Ingunn og augu henn-
ar urðu nokkuð hvöss.
„Hún hefur ekki viljað það,“ flýtti Friðgerð-
ur sér að segja. „Það eru nú ein vandræðin, hvað
hún er erfið til lundarinnar,“ bætti hún svo við
og stundi mæðulega.
„Ójá, það eru sumir svoleiðis gerðir,“ sagði
Ingunn. „Við þá verður maður að vera þolin-
móður.“