Lögberg-Heimskringla - 07.05.1970, Blaðsíða 5

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 7. MAÍ 1970
5
fomi átti varla afturkvæmt
til gaml'a landsins. En ég
’hmieigiist til að trúa Guðmundi
Finnbogasyni þegar hann seg-
,ir um smáþjóðir í salma þætti,
‘hinum fyrsta í Landi og þjóð:
„Sá sem ekki freistast af
metnaði lafls og stærðar, leið-
ist til að hugsa meira um
giidi einstaklingsins.“
Þeir, sem kynna sér af al-
hug Land og þjóð, fá næig
umhugsunarefni. Þ a u e r u
ekki öll bókmenntalegs eðlis.
Á eimurn stað eru Norðlend-
ingar og Sunnlendingar born-
ir saman; á öðrum minnt á
áhrif landslagsins á sálarlífið,
og áhrif ægilegra náttúruvið-
burða á mannfólkið; á þriðja
spurt: Hvaða land er bezt?
Bókaútgáfa Menningarsjóðs
og , Þjóðvinafélagsins, hefur
gefið út Land og þjóð með
tilhlýðlegri virðingu. Bókin er
snotur að allri gerð; kápan
rauðkrítarmynd og Guðmundi
Finnbogasyni fimmtugum,
eftir Jóhannes S. Kjarval, og
er myndin einig prentuð gegn
titilsíðu. Hér er á ferðinni
eiguleg bók, sem á erindi til
æskumanna og reyndar allra
þeirra, sem í alvöru nenna að
hugsa um land og þjóð.
Jóhann Hjálmarsson,
Mgbl. 7. apríl.
Á jarðhreinsunardeginum,
22. apríl, 1970
Til góðu vinanna, sem hugsa um, hvert leiðinni sé
haldið, því nú á að gera tilraun á, að vekja samvizkur
manna um ástand og framtíðarhorfur þessa geimskips, sem
við köllum jörð.
í gær tók ég úrklippu úr Los Angeles Times og læt
hana fylgja þessari grein, en sú grein þarf ekki frekari út-
skýringar af mér, enda mun ykkur enn í minni það, sem
þið einu sinni lærðuð úr Biblíunni, sem segir um sköpun
heimsins.
Loksins eftir mikið erfiði og andvökur hefir mér tekist
að festa í minni kvæðið hans Einars Ben um Svartaskóla,
sem er ekki öllum auðlært né auðskiljanlegt. En hvers-
vegna hefi ég gefið huganum slíkt verkefni?
Kannske var þetta aðeins til þess að æfa þrótt heilans
eða til að sefa þann æsing tauganna, sem fréttir þylja
talandi og í myndum.
Mér liggur við að halda, að námsmenn Svartaskólans
séu enn á meðal vor og vinni að myrkraverkum, og getur
þá léikið á efa hvort kjölfesta sé trygg gegn um alla vilp-
una og óþrifnaðinn, sem rányrkjan skilar niðjum okkar í
erfð. Þeirra verður leiðin afar örðug, ef ekki „Ferð án fyrir-
heita“ eins og Steinar skáld kemst að orði.
Einhver spekingur sagði forðum: „Enginn er sæll fyrir
sitt endadægur“. Ég skil það svo, að eitthvað betra bíði
okkar hinumegin. Líklega var sá ekki háður kreddum og
kennisetningum, en það er mér ekki gleðiefni, að mér
liðnum, að aðrir líði fyrir afbrot mín og annara með allan
oþrifnaðinn. Ég vil ekki segja þeim til hneysu, mörgum
mínum beztu vinum, sem ólu hjá mér trúarvissu um betri
afkomu, en aðalgildi þeirra var, að þeir voru og vildu vera
góðir menn. — Faðir minn sagði: „Vitið tómt og vizkan
veldur köldu svari“. Ennfremur:
„Sýn mér sólarfaðir sjónir hærra en þessar, málið mitt,
er síðast miklar þig og blessar. Sýn mér sætt í anda sælu
vina minna, blessun minna barna, burtför mína krýnda“.
Að komast á rétta leið svo að þessari plánetu verði
bjargað, gefur Einar Ben námsmönnum afturhvarfsvon með
því sem hann segir í einu erindinu:
„Hálfkuklarinn sálarseki
sakleysis á hærra reki,
— aftur svip síns guðs hann fær.“
Burt, burt með Svartaskóla og þá menningu, sem skóp
Frankenstein, en treystum á þá, sem sluppu eins og Sæm-
undur, „Fullnuma 1 ormsins list“.
Mér leikur í huga Umbi í sögu Laxness, sem er að leita
að þjóðbrautinni, eftir að konan, sem þó aldrei var til og
hafði gufað upp. — Það er líka hægt að vaða í villu á
þjóðbraut og sjá ekki æfintýrið handan hennar. Svo segir
Jóh. Hjálmarsson í Lesbókinni.
Gunnar Matthíasson.
Man Cries Out to God fro ,
Forgive These Trespasses
BY ART BUCHWALD
In the beginning, God cre-
ated man, which according to
all the latest birth control
statistics was a big mistake.
And God said, “Let there
be light,” and there was light,
and man called this light fire,
and at first it was used to
warm him and let him cook
his food, and protect him
from the wild animals. But
the man discovered you could
use fire to burn down a forest
or bum some one else’s hut
or tree house, or a witch at
stake, or soft coal or oil,
which made the air turn dark
grey and black. And this
made ma-n start to cough and
his eyes to run and his sinuses
to hurt. And man finally said,
“God, what are you doing to
me?”
And after God made the
rivers and lakes and streams
and oceans, man dumped all
the refuse from the earth into
the waters and it killed the
fish and the plants and even
the oxygen, and the waters
turned muddy and brown and
smelled and no one could
drink from them or bathe in
them, or even sail in them,
and finally man shook his fist
at the heaven and said, “For
God’s sakes knock it off.”
And man created the wheel,
and this was good because
man no longer had to walk
through the forests or up and
down the mountains or to
school. And then man created
the engine which turned the
wheels and man no longer
had to depend on animals to
pull him on the roads and
paths. And man called the
new creature an automobile
and it changed the face of
the earth, for man was forced
to cut down the trees and
flowers and pour concrete on
the land to accommodate the
automobile, a-nd drill into the
earth and the sea to fuel it,
a n d sometimes the ocean
turned black and the air
turned brown, and as the aut-
omöbile multiplied there was
less space to park it, and it
was unable to move any
faster than a horse, and man
behind the wheel screamed,
“Good God, am I ever going
to get home?”
And man created the plastic
ba-g and the tin and aluminum
can and the collophane wrap-
per and the paper plate and
the disposable bottle and this
was good because man could
then take his automobile and
buy his food all in one place
and he could save that which
was good to eat in the refrig-
erator, and throw away that
which had no further use.
And pretty soon the earth
was covered with plastic bags
and a 1 u m i n u m cans and
paper plates and disposable
bottles a-nd there was no-
where left to sit down or to
walk, and man shook his head
and cried, “Look at all this
God-awful litter.”
★
And man learned to split
the atom and then he took
what he learned and he put
it in a bomb to defend him-
self from other men, and he
set off the bomb to see if it
would work and it did and
man was very pleased with
himself because he was safe I
from other men and this was -
good. But other men learned
to split the atom too and they
put it in their bombs and so
man had to make bigger
bombs, and the other men
had to make bigger bombs
and the explosions put radio-
active material in the air
which got into man’s food
and water and made that
which was nourshing ined-
ible, and that which would
quench t h i r s t undrinkable.
And again man became very
frightened and said. “God
help us all.” i
But by this time God had
had it and he sent down word
to his loyal servant, Ralph
Nader: “Now Ralph, the first
thing I want you to do is
build an ark and then . . .”
Los Angeles Times,
April 21. 1970.
Fimm íslendingar í sfrjórn
Árnasafns
Berlingske Aftenavis birtir
fregn þess efnis, að ísland
muni nú skipa þá fjóra menn
í stjóm Árnasafns, sem Is-
landi var heimilt að gera með
konunglegri tilskipan 25. maí
1936. í 32 ár hefur ísland ekki
viljað skipa þessi fjögur sæti
í stjórninni þannig, að hún
hefur verið skipuð sex dönsk-
um mönnum auk Jóns Helgai-
sonar prófessors.
I s 1 a n d hefur tilnefnt í
stjómina þá Einar ölaf
Sveinsson, prófessor, Halldór
Halldórsson, prófessor, Magn-
ús Má Lárusson, prófessor og
Ármann Snævarr prófessor.
Berlingske Aftenavis segir,
að eftirleiðis mimi hin þjóð-
lega skipting innan Árnasafns
verða 6 á móti 5, þar eð blaðið
gerir ráð fyrir að Jón Helga-
son, prófessor muni æskja
þess, að vera talinn til hins
íslenzka hluta stjórnarinnar.
Þá heldur blaðið því fram, að
hinir íslenzku stjómarmenn
muni geta haft veruleg áhrif
í stjórn Árnasafns yfirleitt, og
þó einkum er málaferlum
vegna fyrirhugaðar afhend-
ingar handritanna lýkur og
velja skal þau handrit, sem
afhendast eiga Islandi.
Hið íhaldsama dagblað, sem
þekkt er fyrir andstöðu sína
gegn afhendingu handritanna
telur einnig, að íslendingarn-
ir í stjórninni muni hefja þar
eins konar stríð á annan hátt.
Náist ekki samkomulag um,
hvaða handrit skuli afhendast,
segja- lögin, sem danska þing-
ið samþykkti, að velja skuli
a-lþjóðlegan oddamann. Stjóm
Ámasafns eigi að skila áliti
um val þessa oddamanns, en
Berlingske Aftenavis telur
„að stjórnin muni nú ekki
geta komizt að samhljóða
samkomulagi um slíkan al-
þjóðlegan fræðimann. Þeir
eru fáir og fyrirfram er vitað
um aðstöðu þeirra til afhend-
ingar,“ segir blaðið.
i *
Mbl. bar þessa frétt undir
Magnús Má Lárusson há-
skólarektor. Til skýringar
gerði hann grein fyrir því,
hvemig menn hafa verið skip-
aðir í stjóm Árnasafns. Kos-
in af háskólaráði Hafnarhá-
skóla er Jón Helgason, pró
fessor, kosnir af háskólaráði
Háskóla fslands em prófessor
Einar Ólafur Sveinsson og
Halldór Halldórsson, prófess-
or, kjörinn af Dansk Islandsk
Fond er Arne Noe-Nygaard,
kjörinn af stjórn Sáttmála-
sjóðs prófessor Ármann
Snævarr, og loks eru skipaðir
af kennslumálaráðherra- Dana
prófessor Christian Wester-
gaard Nielsen, formaður, pró-
fessor Magnús Már Lámsson,
rektor, cand. mag. Becker-
Nielsen deildarstjóri, Palle
Birkelund, ríkisbókavörður
og Ole Widding lektor. Sjálf-
ur hefur Magnús Már Láms-
son skipunarbréf í stjórnina
frá Helge Larsen kennslu-
málaráðherra Dana, dagsett
14. febrúar. Þessi upptalning
sýnir að stjórnin er ekki skip-
uð eftir þjóðemi.
Þá benti Magnús Már Lár-
usson á, að sá hluti Árnasafns,
sem hingað mundi koma, væri
milliríkjasamningi milli ís-
lands og Danmerkur, eftir
sem áður samkvæmt dönsk-
um lögum og hluti af Áma-
safni, bæði handrit og pen-
ingaeign. Þess vegna væri of-
ur eðlilegt þegar mál hefðu
nú skipazt á þennan veg fyr-
ir v e 1 v i 1 d og umhyggju
manna í báðum löndum, að
stjómarnefnd Árnasafns væri
með þessum hætti.
— Mér er óhætt að fullyrða
fyrir mitt leyti, sagði Magnús
Már rekto-r, að ég ætla mér
ekki að fyrra bragði að heyja
neinar styrjaldir. Fyrir því er
enginn grundvöllur.
Loks má geta þess að þessi
almenna skipun í stjórn Áma-
safns gildir til septemberloka
1973. En auk stjórnarinnar er
eftirlitsnefnd, sem í eru pró-
fessoramir Arel E. Christien-
sen og C. J. Becker.
Morgunblaðið.
GRÍMISVARAÐ
Ásgrímur (Magnússon) Ás-'
grímsson frá Sleitustöðum í
Skagafirði, 1 e n g i bóndi í
Henzel, skrifaði mér, skjallaði
mig og sagði að ég hefði ver-
ið „þarfur maður þjóð og
landi.“ — Svar mitt:
„Þarfur maður þjóð og
landi“,
það eru fyrn að heyra
slíkt,
hvað hann Grímur getur
ýkt,
— án þess þó að í honum
standi.
Á. G. E.