Lögberg-Heimskringla - 27.08.1970, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 27. ÁGÚST 1970
GUÐRÚN FRA LUNDI:
NÁTTMÁLASKIN
Skáldsaga
Klukkan tvö var svo komið með litlu dóttur-
ina inn í stofuna til Sæju, ásamt afa hennar og
ömmu og hempuklæddum presti og hjúkrunar-
konunni. Náttúrlega bar faðirinn bamið innan í
yfirsæng og Jónanna fylgdi honum.
Þessi ráðgerð var víst komin um allan kaup-
staðinn og fólkið gapti af undrun á þessa fylkingu
úr gluggum og dyrum. Það höfðu verið talsverð
vandræði með að finna nógu fallegt nafn á barn-
ið. Sæja vildi láta hana heita Jónönnu, en það
vildi frænkan ekki heyra nefnt. Litla stúlkan
varð að bera nafn móður sinnar, þó að það væri
tæplega nógu fallegt.
Þá datt föðurnum í hug að láta hana heita
Sæfríði.
Jónanna hélt á henni undir skíminni. Aum-
ingja Sæja tárfelldi af gleði og sorg yfir þessari
viðhöfn.
Svo kom kveðjustundin á eftir, náttúrlega sár
sem eðlilegt var. Samt var móðirin ólíkt ánægðari
en áður, þar sem hún þurfti ekki að hafa neinar
áhyggjur út af litlu dótturinni. Nóg var samt af
kvíða og ugg í huga hennar.
36.
Það var þrem dögum seinna að Friðgerður kom
að máli við Engilráðu, vinnukonu sína, sem hún
þekkti vel að því að hafa gaman af að skreppa
bæjarleið og sagði henni að sér lægi svo mikið á
að fá ferð ofan á mölina. Hún væri orðin svo
sápulaus, að hún gæti ekki þvegið næsta þvott,
nema fá sápu, svo að sér hefði dottið í hug að
hún vildi fara út eftir fyrir sig, því að gangfæri
væri gott.
Ráða tók þessu með þökkum.
Hún bað hana svo að koma við í Holti, því að
Þórveig væri svo mörgum kunnug, og vita hvað
hún hefði frétt af Jónönnu. Ekki væri ómögulegt
að hún hefði frétt eitthvað eða orðið vör við
ferðir hennar. Ráðu var vel trúandi til þess að
reka þetta erindi.
Svo lagði Ráða af stað. Þegar hún kom á Möl-
ina gekk hún hiklaust upp að Holti og barði að
dymm. Þórveig var nýkomin inn frá því að gefa
ánum sínum og búin að taka fram rokkinn og
farin að snúa upp á lopann. Þá var barið aftur
og hurðin opnuð um leið, og Ráða snaraðist inn.
Hún heilsaði Þórveigu með mörgum kossum
og bað hana að fyrirgefa ónæðið. En sér hefði
verið orðið svo ónotalegt að híma þarna niðri í
búðinni, að hún hefði tekið á sig krókinn, því að
hún þekkti til hennar væri hlýtt að koma.
„JJa, sko, mig syfjaði líka svo að ég var næst-
um sofnuð ofan í lúkur mínar. Þú hefur sótt að
mér, stúlka mín. Fáðu þér nú sæti. Það er bæði
hlýtt inni og heitt á könnunni,“ sagði Þórveig.
Svo ýtti Þórveig rokknum til hliðar og bar
gestinum kaffi, rausnarlega borið fram eins og
vant var hjá þeirri konu.
Ráða óð elginn eins og vanalega.
„Það er færra inni hjá þér núna en í fyrra
vetur, þegar Jónanna var hér með kerlingarang-
ann hana Bergljótu, og PáU og Sæja tíðir gestir.
Þvílíkt uppátæki að vera að þvælast með kerl-
ingarhróið, fram og aftur um sveitina. Þá kenndu
áreiðanlega margir í brjósti um þig, Þórveig mín.“
„Kenndu í brjósti um mig? Það var nú alveg
óþarfi, því að mér hefur sjaldan hðið jafnvel og
þá. En þú misreiknar bara dæmið. Það var í
hitteðfyrra, sem þær voru hjá mér. Og þá var
nú stundum dregið í spil héma í kotinu.“
„Já, það var nú náttúrlega í hitteðfyrra, því
læt ég svona, veturinn sem ég var á Háaleiti.
Alveg rétt hjá þér. En veiztu nokkuð um hvaða
ferðalag Jónanna var að leggja upp í um daginn
með skipinu?“ spurði Ráða.
,JÓjú, veit ég vel um það. Hún fór inn á Fljóts-
höfn að finna hana systur sína. Ég er nú hissa
að þér skuli ekki vera kunnara um það en mér,“
sagði Þórveig. „Hún kom svo aftur með skipinu.
Það var farið á uppskipunarbátnum í leið fyrir
skipið, og hún kom svo með svolítinn ungbarns-
kropp innan í yfirsæng með sér. Hún kom sem
snöggvast hingað, því að hesturinn og sleðinn
voru héma, og leysti það upp til þess að vita,
hvernig henni liði, litlu stúlkunni, sem hún var
með innan í sænginni. Þetta er yndislegt bam og
það fer sjálfsagt ekki mjög illa mn það hjá henni
og Ingunni, ef ég þekki rétt. Þá var nú Páll minn
ekki lengi að segja við mig, að ekki væri nú
fjölskyldan lengi að stækka,“ sagði Þórveig og
leit til Ráðu.
„Hver á svo þetta barn?“ spurði Ráða, hálf
kjánaleg á svipinn.
„Hún á það, blessunin hún systir hennar, sem
nú hggur fárveik líklega á spítala þama inn á
Fljótshöfn. Mér þykir ólíklegt að þér sé það ó-
kunnugt, þar sem þú ert á heimili foreldra henn-
ar,“ sagði Þórveig.
„Nei, það er lítið minnzt á Sæju aumingjann
á því heimili nú orðið. Yfirleitt talað heldur fátt.
Og sjálfsagt hafa þau ekki hugmynd um það for-
eldrar hennar, að hún sé orðin móðir. Og hefðu
víst ekki haft hugmynd um, að hún væri svona
á sig komin, hefði ég ekki frétt það í sumar og
sagt Friðgerði hvemig komið væri högum dóttur
hennar. En svo hélt ég að þetta hefð verið ein-
tómur uppspuni, þangað til þetta kemur upp úr
þokuhafinu,“ sagði Ráða.
Þórveig settist við rokkinn og ætlaði að fara
að spinna, en hann var svo hávær að hún stanzaði
hann aftur og sagði við gestinn:
„Ákaflega hljóta þau að vera undarlegar
manneskjur, þessi hjón á Bakka, eftir breytni
þeirra að dæma við dætur sínar. En ekki þekki
ég þau neitt,“ sagði Þórveig.
„Voru þau ekki ákaflega lukkuleg yfir litlu
stúlkunni, Jónanna og Páll?“ spurði Ráða.
„Hann er nú sjaldan öðruvísi en glaður, mað-
urinn sá. Annað með hana. Það hefur sjálfsagt
ekki verið létt fyrir hana að kveðja systur sína
svona mikið veika. Það geta nú sjálfsagt alhr
ímyndað sér, hversu það er þungbært fyrir mæð-
ur, að geta ekki hugsað um bamið sitt,“ sagði
Þórveig gamla.
„Náttúrlega er það hverju orði sannara,“ sagði
Ráða með dræmingi. Hún átti ekki annað svar til
við athugasemd gömlu konunnar.
Þá þurftu þrjú högg í bæjarþilið endilega að
trufla samræður þeirra. Þórveig fór til dyra. Það
var þá gamli bóndinn á Svelgsá kominn með tvo
poka af sauðataði handa gömlu konunni.
„Það eru ekki fyrstu pokamir, sem hann kem-
ur með til mín,“ sagði hún, þegar Níels var að
bera pokana inn í kindakofann. „Þeim fannst
gömlu hjónunum að ég eigi alltaf hjá þeim fyrir
að ég lofaði Jónönnu að hírast héma með Berg-
ljótu þessar vikur í hitteðfyrra. Þó býst ég við,
að það hefði staðið nær Bakkabóndanum að gera
það. Báðar voru þær honum þó meira viðkom-
andi.“
„Honum hefur sjálfsagt fundizt, að hann þyrfti
ekki að gefa með dóttur sinni,“ sagði Ráða og
brosti háðslega.
Meira gat hún ekki sagt, því að nú var Níels
kominn til þeirra og bauð þeim gott kvöld.
„Þú héma, Ráða mín,“ sagði hann.
„Ójá, héma er ég nú þessa stundina. Ég nennti
ekki út að Þverá, þó að langt sé síðan ég hef séð
foreldrahúsin."
„Það líður öllum þar vel. Það varð ferð á milli
í gærdag,“ sagði hann.
Þórveigu langaði til þess að heyra eitthvað af
litlu ferðakonunni, hvort hún væri ekki frísk eftir
ferðina.
„Ekki ber á öðm,“ sagði Níels. „Það heyrist
ekki mikið til hennar."
„Mikið er hún falleg. Ég hef ekki séð eins
fallegt barn,“ sagði Þórveig.
„Já, hún er falleg, enda lítur út fyrir að hún
ætli að verða eftirlætisbarn," sagði Níels.
„Svo verður hún sjálfsagt skírð á jólunifm?“
skaut Ráða inn í.
„Hún var skírð inni á sjúkrastofunni hjá móð-
ur sinni sama daginn og hún lagði upp í fyrsta
ferðalagið. Það var faðirinn, sem stakk upp á því.
Hún heitir Sæfríður."
„Á hún þá einhvem föður?“ spurði Ráða.
„Hvaða barn heldurðu að fæðist án þess að
faðir komi þar við sögu?“ sagði Níels og brosti.
„Hann heitir Sveinbjöm og á heima þarna í kaup-
staðnum. Ég þékki ekkert til hans,“ bætti hann
við.
„Já, slkárri eru það nú fréttirnar, sem maður
heyrir,“ sagði Ráða og hugsaði til þess, hvað hún
gæti gert húsmóður sína undrandi, þegar hún
kæmi heim.
„Ég sagði ykkur víst áðan, að litla stúlkan
heitir Sæfríður. Það stóð til að hún héti í höfuðið
á móður sinni, en það þótti ekki nógu fallegt nafn
handa henn,“ sagði Níels. „Jónanna hélt henni
undir skím. Henni leizt prýðilega á þennan pilt,
sem er faðirinn. Hann er bláfátækur sjómanns-
sonur, svo að ég gæti hugsað mér að mági mínum
þætti ekki mikið til hans koma.“
Ráða varð að kveðja. Myrkrið var að skella
á, og hún kunni betur við að komast heim fyrir
fjósatímann. En svo varð þó ekki, en hún kom
nægilega snemma til þess að mjólka kýrnar.
Húsmóðirin var fálát að vanda.
Ráða byrjaði að dást að því, hvað gangfærið
væri gott og hvað það hressti mann mikið að
taka sér svona göngutúr öðru hvoru.
„Já, það er víst ekki hægt annað að segja en
færið sé gott, því að gaddurinn er mikill,“ sagði
Friðgerður eins og úti á þekju.
Svo spurði hún eftir stutta þögnJ
„Segir þú nokkuð í fréttum úr þessu ferðalagi
þínu, sem þú álítur svo heilsusamlegt?“
„Það er nú líklega. Þú ert bara orðin amma.
Ég óska þér til hamingju. Sæja litla varð þá á
undan systur sinni.“
„Ég var svo sem búin að frétta það. Hefði
viljað gefa mikið til þess að heyra það aldrei.
Hún Sæja mín hefur víst nóg með að stríða við
þessi veilkindi sín, þó að þetta bættist ekki á hana
til viðbótar.“
„Hver gat fært ykkur þessar fréttir?“ spurði
Ráða aldeilis hissa.
„Páll sagði okkur það um daginn, þegar hann
kom hingað í rökkrinu.“
„Ég hitti Níels. Hann kom að Holti. Hann bað
að heilsa og þar með að Sæja hefði verið heldur
hressari, þegar systir hennar kvaddi en þegar hún
heilsaði henni við komuna. Og svo get ég sagt þér
það, að Jónanna kom heim með bamið með sér.
Og það er komið að Svelgsá og er þar víst í miklu
dálæti. Litla stúlkan var nú bara skírð við rúm-
stokkinn hennar móður sinnar og heitir Sæfríður.
Faðir hennar vildi endilega að hún yrði skírð
áður en hún færi. Honum þótti Sæunnar-nafnið
ekki nógu fallegt, en það stóð til að hún yrði
skírð því. Þórveig sagði, að hún væri það falleg-
asta barn, sem hún hefði nokkum tíma séð. Litla
stúlkan var hjá foreldriun barnsföðursins þennan
tíma frá því hún fæddist. En amman var bara
svo mikill vesalingur, að hún gat ekki haft hana.
Hann hafði séð mikið eftir því, piltumn, að hún
þurft að fara svona langt í burtu. Hann heitir
Sveinbjörn og er sjómannssonur þama úr kaup-
staðmun.“
„Jú, jú, maður hefur svo sem heyrt það, blá-
fátækur unglingur. Það er svo sem ekki á að
lítast,“ andvarpaði Friðgerður.
„Þú líklega bregður þér út að Svelgsá meðan
gangfærið er svona gott. Ég skal fara með þér,“
sagði Ráða.
„Ég býst við að það þætti ekki beint þarflegt
ferðalag. Hrólfur er nú ekki mjög ánægður yfir
að Sæja skuli vera búin að eignast bam í lausa-
leik, heilsulaus manneskjan,“ sagði hún og stundi *
aftur.
„Það þýðir víst lítið að tala um það. Þetta
hefur víst svona átt að verða, segja þeir sem trúa
á forlögin," sagði Ráða hreykin af gáfulegu tali
sínu.
Um kvöldið sagði Friðgerður manni sínum það,
sem Ráða hafði sagt henni í fjósinu.