Lögberg-Heimskringla - 17.09.1970, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 17. SEPTEMBER 1970
GUÐRÚN FRA LUNDI:
NÁTTMÁLASKIN
Skáldsaga
Að þessu hlógu allir, nema Hrólfur bóndi. Samt
var ekki laust við að brygði fyrir glettnisglampa
í augum hans. En Friðgerður hló stuttan og lág-
an hlátur, allt öðruvísi en hún hafði hlegið, þeg-
ar dætur hennar voru heima hjá henni. Þá hafði
hún gaman af svona skemmtilegu spaugi. Svona
var henni þá brugðið núna. Það voru þær dætur
hennar, sem voru búnar að eyðileggja alla glað-
værð í huga hennar. Þannig hugsaði Jónanna.
Hún hafði oft fundið sárt til þess að gefa kannski
aldrei bætt henni og þeim báðum, foreldrum sín-
um, það sem hún hafði sært þau, þegar hún hafði
strokið úr föðurgarði. Þá truflaði Sæja hana mpð
því að fara að spyrja eftir Bergljótu og hvernig
hún hefði það núna.
„Hún er alltaf að hressast, þó það fari hægt,“
sagði Jónanna. „Það er nú sjálfsagt ekki von á
skjótum bata á hennar aldri.“
Þá datt Sæju í hug, að mikið hefði nú verið
gaman að sjá hana, því að ekki væri víst að hún
ætti eftir að koma norður aftur fyrst um sinn.
„Ekkert er þægilegra,“ sagði Páll, „en að keyra
þig upp eftir. Sleðinn og hesturinn bíða hér utan
við dyrnar. Þú þarft ekki að óttast að skipið fari.
Það fer ekki fyrr en í kvöld.“
„Heldurðu að þú hafir gott af því að vera svona
lengi á fótum?“ sagði Ingunn. „Mér sýnist þú
heldur ekki skjóllega klædd, berhöfðuð og á út-
lendum skóm.“
„Ég get lánað henni þykkt shjal og sokka get
ég lánað henni líka,“ sagði Þórveig.
„Sængina getur hún fengið líka,“ flýtti Páll
sér að leggja til málanna,
Jónanna sagði ekkert. Hún vissi að það var
þýðingarlaust. Sæja færi sínu fram eins og vant
er. Hún sá sömu hrifninguna í augum hennar og
á spilakvöldinu forðum, þegar hún heimtaði að
Páll fvlgdi sér heim. Hún elskaði hann enn. Það
var hún viss um. Var það ekki synd að njóta
ástar þess manns, sem systir hennar elskaði, sem
þar að auki var sjúklingur? Kannski var það
henni stundarstytting í veikindastríðinu að hugsa
um spilakvöldin í Holti og fleiri samverustundir
með hennar mæta pilti, sem alls staðar gat kveikt
kæti og gáska? Nú var eins og hún hefði kastað
deyfðarsvipnum og stæði þama með gamla ærsla-
glampanum í augunum, meðan Þórveig náði í
hlýja kirkjusjalið sitt og nældi það yfir hana. Svo
kom gamla konan með hlýtt, hvítt yfirsjal handa
henni um höfuðið. Þá voru fæturnir eftir. Eitt-
hvað varð að hlúa að þeim. Og gamla konan tók
svellþykkja þelsokka upp úr kistunni sinni og
fékk henni. Ingunn klæddi hana í þá.
Hjónunum á Bakka var nóg boðið. Fannst þeim
vera ofaukið. Dóttir þeirra hafði alveg eins getað
óskað eftir að fá að koma heim að Bakka eins og
að fara að þeytast upp að Svelgsá til þess að heilsa
upp á Bergljótu gömlu. Það var Hrólfur, sem gaf
gremju sinni lausan tauminn með því að segja
við dóttur sína:
„Mér finnst nú þú hefðir getað setið hérna hjá
okkur þessa stuttu stund eða þá komið fram að
Bakka. Það er víst lítið lengra en að Svelgsá. Það
því bezt að kveðja þig og fara að halda heim-
leiðis.“
„Hvað vitleysa er þetta. Þið eruð hér og Bessi
í skóla. Þá eru víst fáir heima, sem mig langar til
að sjá. Bergljót er heldur skemmtilegri en Ráða
með alla sína geðvonzku,“ sagði Sæja.
„Við verðum ekki stund. Þið skrafið við Jón-
önnil á meðan,“ sagði Páll, sem skildi vel hvað
svipur húsmóðurinnar á Bakka dapraðist. „Svo
komið þið rneð okkur fram í skip, þegar við kom-
um aftur. Hefurðu nokkurn tíma komið á sjó,
Friðgerður mín?“
„Ekki get ég sagt, að svo hafi verið,“ svaraði
hún.
„Eða þið, komið með upp að Svelgsá á sleðan-
um,“ sagði hann. „Það er nóg rúm fyrir okkur öll.“
„Ég er nú bara hissa, hvað þér dettur í hug,
Páll minn,“ sagði Friðgerður. „Það er eins og þú
sért að leika við óþekka krakka.“
„Hann er nú svona alltaf, þessi blessaður pilt-
ur, vill öllum gera glatt í sinni. Ég fer líka heim
með ykkur og hita handa ykkur kaffi, þá einu
sinni þið verðið gestir mínir. Svo skalt þú líka
láta mig fara með litlu stúlkuna, Jónanna mín.
Ég get hugsað um hana, svo að þú getir farið um
borð með þeim,“ sagði Ingunn.
„Þá færi nú að verða nokkuð þröngt á sleð-
anum,“ sagði Jónanna, „því að Sveinbjörn verður
þó að fara með ykkur fram eftir.“
„Ég hef nú svo sem ekkert erindi þangað,“
sagði ungi pilturinn. „Ég get beðið hér á meðan
eða farið fram í skip.“
„Ég segi sama,“ sagði Hrólfur bóndi. „Ég þarf
að skreppa í búðina. Þið verðið ekki lengi.“
„Jæja, verið þið fljót að ráða við ykkur hver
fer og hver bíður. Veðrið er ágætt ennþá,“ sagði
Páll.
„Kemur þú með væna mín? Þá verður þú að
fara að búa um þá litlu í sænginni,“ sagði hann.
„Ég á ekki við það núna. Hún er svo vel vak-
andi og verður óánægð með að fara að láta byrgja
sig í sænginni. Það er bezt að Sæja sitji hjá þér,
þessa stuttu stund. Ég bíð róleg á meðan.“
„Svona er það. Hún tekur litlu stúlkuna alltaf
fram yfir mig. Alltaf er það hún, sem þarf að
hugsa um,“ sagði Páll hlæjandi.
„Það er nú líka vanalegt að þeim sé sýnd
meiri umhyggja, sem ósjálfbjarga eru, frekar en
þeim, sem eru eins hljólliðugir og þú,“ sagði
Ingunn.
„Það vantar heldur ekki, að hún hafi hlífi-
skjöldinn við hendina til þess að bregða fyrir
frænku sína, ef mér verður á að ota hniflinum í
síðuna á henni,“ sagði Páll og klappaði Ingunni
á herðarnar. „Svo komum við þá. Þú kemur með,
Sveinbjörn. Situr við hliðina á Sæju og mamma
hennar við hina hliðina. Þú verður ekki mikið
þyngra á Bleik en áður. Ingunn situr fyrir framan
hana. Þá hefur hún ágætt skjól, býst ég við.“
Svo kyssti hann kærustuna tvo hlýja kossa
og allur skarinn dreif sig af stað.
Jónanna færði sig út í göngin til þess að sjá,
hvernig það sæti á sleðanum. Páll lét það setjast
eins og hann hafði verið búinn að raða niður. Og
það sem meira var, Hrólfur fór með. Hann var
aldeilis einstakur maður. Hann Páll. Öllu gat hann
komið í framkvæmd, sem honum datt í hug. Hún
heyrði, að Sæja var eitthvað að tala um, að það
hefði verið betra að sitja í framsætinu. Náttúr-
lega til þess að geta setið við hliðina á Páli, hugs-
aði Jónanna sárgröm. En Páll svaraði henni því,
að það væri mikið skjólbetra fyrir hana í aftur-
sætinu. Svo var lagt af stað. Páll gekk fyrir niður
varpann og teymdi hestinn.
Jónanna var Sífellt að koma út meðan hún
beið. Hún var kvíðin, ef veðrið færi að kólna,
vegna Sæju.
Það liðu tveir langir tímar. Þá kom sleðinn
aftur í hlaðið. En nú var Ingunn ekki með í
förinni.
„Var þér nokkuð kalt, Sæja mín?“ spurði
Jónanna.
„Nei, þetta hefur verið reglulega skemmtileg-
ur dagur. Mér líður reglulega vel,“ sagði hún, ó-
trúlega hraustleg í útliti. „Ef það væri ekki búið
að hafa svona mikið fyrir þVí að panta pláss fyrir
mig þarna fyrir sunnan, færi ég víst ekki lengra.“
„Það er alveg sjálfsagt fyrir þig að halda
áfram,“ sögðu þau bæði einum rómi, Páll og Jón-
anna. „Þá geturðu fyrst fengið úr því skorið,
hvernig þínum veikindum er háttað og verið ó-
hrædd um að smita barnið þitt og aðra, sem þú
umgengst."
„Ég gat ómögulega verið að ómaka Ingunni
aftur ofan eftir. Þú getur kannski beðið Þórveigu
að gæta að barninu, meðan þú kemur með okkur
um borð?“ sagði Páll.
„Mig langar ekki vitund til þess, sagði Jón-
anna. „Þið verðið bara að vera fljót í ferðum, svo
að við komumst heim fyrir háttatíma.11
Svo var farið að búa sig af stað fram í skipið.
Jónanna hvíslaði að móður sinni:
„Mundu að bjóða Sæju að koma heim til þín,
þegar hún kemur aftur að sunnan. Annars færi
hún kannski að ráða sig í sveit eins og í sumar.“
„Já, ég ætla að gera það,“ sagði Friðgerður.
Það var glaðlegur svipur á öllum, þegar Sæja
var kvödd þetta bjarta síðvetrarkvöld. Svo var
haldið í land og heim að Holti. Þar kvaddist hitt
fólkið. Friðgerður margkyssti litla ömmubarnið
og Jónönnu. Allt var þetta henni að þakka og
góða piltinum hennar.
39.
„Ég sé á ykkur að Sæja hefur ekki verið mikið
veik,“ sagði Ráða við húsmóður sína, þegar hún
var að hjálpa henni úr peysufötunum.
„Hún er nú bara svona hress, að við fórum
öll upp að Svelgsá á sleða og þar drukkum við
súkkulaði og kaffi. Þetta hefur hreint og beint
sagt verið gleðidagur. Páll sótti hana fram í skip
og svo dreif hann okkur um borð með henni.
Hann er alveg sérstakur maður. Hann var þarna
með henni, þessi barnsfaðir hennar, ætlaði að
verða hennar stoð og stytta á ferðalaginu og þegar
suður kæmi. Annars hefði Jónanna líklega farið
með henni. Það vantar ekki, að hann reyni að gera
aillt fyrir hana, sem hægt er. Það lítur úr fyrir,
að honum þyki mjög vænt um hana og barnið.
En þetta er bara hálfgerður unglingur. Ég hefði
getað trúað því, að hann væri um fermingu.“
Þetta var óvenjulega löng ræða hjá þessari
annars fátöluðu konu. Auðheyrt að það lá vel á
henni. Enda gaf Ráða Sigríði þýðingarmikið horn-
auga, sem þýddi að hún skyldi taka vel eftír um-
skiptunum, sem orðin væru í huga húsmóður-
innar.
„Það er áreiðanlega langt síðan ég hef lifað
annan eins dag. Hrólfi fannst það hálf skrýtið að
láta flytja sig á sleða eins og kornmatarpoka. En
Páll hafði hann til þess,“ sagði Friðgerður.
„Hann hefur alla á sitt band, sá maður,“ sagði
Hrólfur.
Ráða sagði við Sigríði, þegar þær fóru að hátta:
„Það kemur líklega að því, sem mig og fleiri
hefur grunað, að eitthvað er skrýtið við þennan
barnanga. Faðirinn bara fermingarbarn. Það veð-
ur sennilega eitthvað svipað með hana og systur
hennar, að hún lætur strákgreyið ganga á eftir
sér með grasið í skónum nokkur árin. Því segi ég
bara það----------
Svo varð spádómurinn ekki lengri í það sinn,
því að Simmi fór að hlæja, þar sem hann lá
endilangur í rúminu sínu.
„Nú er spekin að kæfa Ráðu, rétt einu sinni,“
sagði hann og hélt áfram að hlæja.
En inni í hjónahúsinu sagði Hrólfur við konu
sína:
„Ef það verður svo lánlegt að Sæja okkar fái
heilsuna aftur, finnst mér sjálfsagt að hún komi
hingað og taki barnið að sér. Það er engin mein-
ing að Ingunn systir taki hvern ómagann eftir
annan, sem okkur tilheyrir, á heimili sitt.“
„Það er nú bara það, að ég býst ekki við að
verða svo heilsugóð að geta hugsað um barn, sem
búið er að dekra annað eins og við þessa dúkku,“
sagði Friðgerður.
„Ég var að tala um, ef Sæja fengi heiisuna
aftur. Þá ætti hún að geta hugsað um þetta barn
sitt, alveg eins og systir hennar hugsar um það
núna,“ sagði Hrólfur.
„Já, bara ef það yrði svo lánlegt,“ sagði
Friðgerður.