Lögberg-Heimskringla - 15.10.1970, Blaðsíða 2

f
2 LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 15. OKTÓBER 1970
4
Golden Wedding Anniversary
Framhald af bls. 1.
Villa was born in Iceland, she came to Canada with her
parents Solveig and Jon Hoffman in the year 1900 at the
age of one year. They settled at Hecla where her Mother
was a well known and respected mid-wife for twenty years.
Villa attended school at Big Island, Selkirk and later Suc-
cess Business College in Winnipeg.
Malli was born in Hecla in 1897, his parents were pio-
neers Brynjolfur and Katrin Jonsson.
Malli and Villa were married in Winnipeg on August
4th, 1920 by Rev. Runolfur Marteinsson at the home of Mr.
and Mrs. Henry Thompson. They lived at Hecla until 1941
when they moved to Riverton where they have resided
since. Their three children are Sylvia (Mrs. Stefan Sigurd-
son) of Riverton, Solveig (Mrs. Norman Riddell) of Van-
couver and Grimolfur of Riverton. They have three grand-
children, Glenn, Elaine and Eric Sigurdson.
Malli has spent 58 years of his life as a fisherman.
Glenn in speaking of his grandfather said he epitomized
the “Old Man and the Sea”, a man completely in tune with
nature always able to accept the many moods of Lake
Winnipeg
MINNINGAR
RÓSU ALDÍSAR VIGFÚSSON, ÁRBORG, MAN.
Thorunn, dóitir Trausta heitins Vigfússonar leyfði okkur
að birta frásögn sína í L.-H. 17. sept. s. 1. um merkilegan
draum er faðir hennar dreymdi og nú hefir hún látið okkur
í lé minningar móður sinnar er gefur til kynna að hún hafi
jverið gædd skyggnisgáfu, sérstaklega á yngri árum. Við'.
erum Thorunni sérstaklega þakklát fyrir þetta lesefni, sem
margir munu hafa ánægju af.
Ég fæddist þjóðhátíðarsum-
arið, hinn 10. júlí 1874, í
Reykjavík, en þar áttu for-
eldrar mínir heima um þær
mundir. Þau voru síra Oddur
V. Gíslason og Anna Vil-
hjálmsdóttir. Þriggja ára að
aldri fluttist ég að Kirkjuvogi
í Höfnum til móðurömmu
minnar, Þórunnar Brynjólfs-
dóttur. Þar ólst ég upp til 16
ára aldurs, en þá brá amma
mín búi, og fór ég þá aftur
til foreldra minna, sem kom-
in voru að Stað í Grindavík.
Þótt ég flyttist í foreldrahús,
var mér amma mín og hið
ágæta heimili hennar svo
kært, að ég hef saknað þess
alla ævi.
Eigi veit ég, hvort ævi mín
hefur verið viðburðarríkari
en ýmissa annarra, en samt
hef ég reynt marga þá hluti,
sem ég vil e k k i láta í
gleymsku falla, og rifja þá
því upp einkum margt það,
sem fyrir mig hefur borið
bæði í vöku og svefni.
Þess varð vart þegar á
bernskuárum mínum heima í
Kirkjuvogi, að mér bar ýmis-
legt fyrir sjónir, sem aðrir
sáu ekki. Hið fyrsta, er fyrir
mig bar af þvrí tagi var, að
hvar sem ég leit sólargeisla
líða um eða yfir, sá ég ýms-
um myndum bregða fyrir í
geislanum, en ekki gerði ég
mér grein fyrir því, hvað
þetta væri.
Fyrsta greinilega sýnin, sem
ég minnist, bar fyrir mig, er
ég var sjö ára gömul. Svo bar
til, að Þórunn amma mín
kenndi börnum að lesa og
skrifa á heimili sínu og bjó
þau undir fermingu eftir þeim
kröfum, sem þá voru gerðar.
En hún var vel menntuð,
bæði til munns og handa og
kennari að eðlisfari. Ég fylgd-
ist vel með börnunum, þótt
ung væri. Eitt sinn var það, er
börnin voru að leik, sem knll-
aður var halarófa. Hélt hvért
barnið aftan í annað, en ég
var öftust. Lá leið okkar eftir
löngum göngum, sem lágu frá
bærjardyrum beint inn í sjó-
mannaskála. Úr miðjum þess-
um göngum var gengið inn í
eldhús vinstra megin en íbúð-
arherbergi til hægri, og stóð-
ust dymar á. Þegar halaróf-
an var kominn inn að þessum
dyrum, verð ég þess vör, að
eitthvað kemur á eftir mér.
Lít ég við og sé þá lítið dýr,
mórautt á lit, slétthært og
fallegt. Aldrei hafði ég séð
slíkt dýr fyrr og þótti þetta
furðulegt, var samt ekkert
hrædd, og held áfram aftast
í halarófunni í áttina inn að
skáladyrunum, en var þó allt-
af að líta við og horfa á dýr
þetta. En þegar við loks stað-
næmdumst, hvarf það, jafn
snögglega og það kom. Ekk-
ert h i n n a barnanna varð
nokkurs vart.
Eins og fyrr segir, þekkti
ég ekki dýrið, en mörgum
árum seinna, er ég hafði flutzt
til Canada og sá þar dýr það,
er jarðsvín (Ground hog) kall-
ast, var ég ekki í vafa um, að
þar var sama skepnan og bar
fyrir augu mér þessa morgun-
stund í göngunum í Kirkju-
vogi.
Næstu sýnar minnist ég
frá því að ég var tíu ára að
aldri. Þá var það að kvöld-
lagi, að ég fór ásamt tveimur
stúlkum fram í eldhús að
vitja um sokkaplögg, sem ver-
ið var að þurrka á hlóðar-
steinunum. Þegar við vorum
komnar inn í eldhúsið, verð-
ur mér litið fram í dymar og
sé þá standa mann fyrir fram-
an og horfa inn um þær. Hann
var náfölur í andliti og í sjó-
klæðum, og streymdi vatnið
úr fötum hans, en þó mest af
sjóhattinum. Ég horfði á þetta
um stund, en varð þá hrædd
og greip í stúlkurnar og bað
þær að leyfa mér að ganga
milli þeirra inn göngin og upp
á loftið, þar sem búið var.
Þær gerðu svo umyrðalaust.
Þegar upp á loftið kom sagði
ég frá sýn minni. Nokkru síð-
ar rak sjódauðan mann í
Kirkjuvogi. Var lík hans bor-
ið inn göngin og inn í sjó-
mannaskálann, sem þá stóð
auður. Stúlkurnar, sem með
mér voru, hétu Þórunn Hall-
dórsdóliir og Ólöf Þórðardófl-
ir, og er hún á lífi, þegar þetta
er skrifað 1939.
Nokkru seinna en þetta
gerðist bar svo við, að veríð
var að smíða líkkistu í svo-
nefndu „ r u 11 u h ú s i“, sem
heyrði til Austurbænum í
Kirkjuvogi, þar sem ég átti
heima. Rulluhús þetta dró
nafn af þvotta«ullu, sem þar
stóð inni, en var annars notað
til geymslu og oft til smíða.
Morgun nokkurn, þegar verið
var að smíða líkkistuna, flaug
mér í hug að líta inn í rullu-
húsið. Fram með því lá
kirkjugarðurinn, og var hann
fallega hlaðinn úr grjóti. Ég
klifraði upp á garðinn og gekk
eftir honum, unz ég kom á
móts við rulluhússdyrnar. Sá
ég þá faldbúna konu standa
í dyrunum. Brosti hún við
mér og veifaði um leið til
mín hefilspæni. Mér brá við,
og þekkti þar matreiðslukon-
una á heimilinu. Hljóp ég inn
í bæ sem fætur toguðu, en
fyrsta manneskjan, sem ég
mætti þar, var Þórkatla mat-
reiðslukona. Sat hún á rúmi
sínu með prjóna, en það gerði
hún ætíð, ef tími féllst til frá
matreiðslunni. Ég gat ekki
stillt mig um að segja ömmu
frá þessu, en hún bað mig að
hafa ekki orð á því við aðra.
Svo var sú saga ekki lengri.
Fleira man ég ekki frásagn-
arvert frá þessu tímabili. Ég
var þá heilsuveil, og er ég var
þrettán ára, lá ég þunga legu
í taugaveiki og lungnabólgu.
Missti ég þá mjög heyrn og
bjó að því heilsuleysi um
langan aldur. Eins og fyrr
segir, fluttist ég til foreldra
minna að Stað í Grindavík
sextán ára að aldri. Þar veikt-
ist ég af slagaveiki. Hafði ég
tvisvar sinnum áður kennt
hennar, en batnaði jafnóðum
aftur. Faðir minn kom mér
á sjúkrahús til Reykjavíkur
hluta úr sumri. Er mér minn-
isstætt, hversu góðs atlætis ég
naut þar af öllum. Forstöðu-
kona sjúkrahússins hét Guð-
rún Jónsdótiir, og var hún
mér sem bezta móðir. Dóttir
hennar, Ingveldur að nafni,
var mér og mjög góð. Lækn-
ir minn var Schierbeck land-
læknir. Lét hann sér mjög
annt um mig, og svo má segja
um alla þar, er ég kynntist.
Þótt ekki séu fleiri nefndir,
má ég þó ekki gleyma ágætis-
manninum dr. Jónassen.
Heilsuleysi mitt varð býsna
langvinnt, en ári eftir legu
mína á sjúkrahúsinu sendi
læknir mér ýmsar varúðar-
reglur. Batnaði mér verulega
við að fylgja þeim, og mátti
heita að ég losnaði við sjúk-
dóm þennan.
(Hér segir Þórunn, dóttir
Rósu, að hana misminni. Hún
hafi verið mjög þjáð af slaga-
veikinni á meðan hún dvald-
ist á ísafirði, sem síðar segir
frá, og hafi það verið megin-
ástæðan fyrir því, að þau
hjónin fluttust til Ameríku.
Faðir Rósu, síra Oddur, var
þá farinn að stunda lækning-
ar þar, og hvatti hann þau til
vesturfarar. Tókst honum að
lækna hana að fullu með með-
ulum og handlækningum.)
Ég vil geta þess hér, að í
veikindum mínum reyndist
fólk mér gott og elskulegt,
hvar sem ég dvaldist. Og þó
að undantekningar fyndust,
verður þeirra ekki getið, því
að ég vil heldur láta ljósin
loga og skuggana hverfa.
Meðan ég dvaldist á sjúkra-
húsinu, sem fyrr var frá sagt,
gerðist eftirfarandi saga: Þar
lá þá ungur maður, Ásgeir að
nafni, dauðvona af sullaveiki.
Mig minnir, að móðir hans
héti Kristín. Hún var sárfá-
tæk og hafði ofan af fyrir sér
með vatnsburði í hus. Ég kom
stundum inn til Ásgeirs, þeg-
ar ég hafði ferlivist. Einu
sinni sem oftar, er ég kom inn
til hans og hann var með
hressara móti, sá ég, að á
b o r ð i n u hjá honum lágu
nokkur bréfsefni. Mér lá í
svipinn á pappír, og bið hann
því að selja mér tvö umslög
og bréfsefni, og sagðist skyldi
borga honum það næsta dag.
Hann varð fúslega við bón
minni. En nóttina eftir veikt-
ist ég hastarlega og hafði ekki
fótavist nokkurn tíma og vissi
ekki, hvað honum leið á með-
an. Þá er það eina nótt,
skömmu fyrir fótaferðartíma,
að ég hrekk upp við einhvern
hávaða að mér fannst. Sá ég
þá, hvar Ásgeir kemur inn í
herbergið. Hann var náfölur,
og augu hans brostin að sjá,
en höndum hélt hann um sig
miðjan. Hann gengur að rúm-
inu til mín og segir: „Arkirn-
ar þrjár, umslögin tvö, móðir
mín, tíu aurar.“ og hvarf mér
síðan sjónum. Meðan þessu
fór fram, gat ég hvorki hreyft
legg né lið. Er hann var horf-
inn, náði ég mér bráðlega.
Hjúkrunarkona, Kristín Hall-
grímsdóíiir, svaf í herberginu
hjá mér. Ég vildi ekki vekja
hana, en beið þess, að hún
vaknaði sjálf, enda skammt til
morguns. Þegar hún vaknaði,
sagði ég henni, hvað við hefði
borið, en rétt í því er hún
kölluð út til einhverra starfa,
en stúlkan, sem inn kom að
sækja hana, segir mér, að
Ásgeir sé dáinn, og hafi lík
hans verið krufið daginn
áður. Aurana borgaði ég móð-
ur hans, næst þegar fundum
okkar bar saman.
Á ð u r en þetta gerðist,
kynntist ég Trausia Vigfús-
syni. sem síðar varð eiginmað-
ur minn. Ég var þá gestkom-
andi hjá foreldrum mínum í
Grindavík, en hann réri á út-
vegi föður míns. Hafði hann
róið þar margar vertíðir, en
þetta var hin síðasta þeirra.
Virðist sem það hafi verið á-
kveðið af forlögunum, að við
mættumst þarna. Kynni okk-
ar hófust með því, að hann
bauð mér að binda fyrir mig.
ljóðabókina Stúlku. Þáði ég
það með þökkum. Skrifuð-
umst við síðan á um hríð.
Hann tók nú að læra smíðar,
og er hann hafði lokið námi
og fengið sveinsbréf sitt, réri
hann eina vertíð í Jámgerðar-
staðahverfi í Grindavík. Þá
var ég flutt til foreldra minna,
og opinberuðum við trúlofim
okkar þá um jólin. Um vorið
var hann hjá föður minum á
Stað, og var það síðasta árið,
sem faðir minn var prestur í
Grindavík, 1894. Hafði hann
þá verið kallaður vestur um
haf, til þess að þjóna bræðra-
söfnuði við íslendingafljót,
þar sem nú heitir Riverton.
Framhald.
HELP WANTED
Part time position as Secretary-Treasurer with the Ice-
landic Festival Committee. Male or female — mature
individual with spare time. Majority of work from
June to September. Details of duties and renumeration
can be obtained by calling:
J. J. Arnason 774-7546 (evenings)
Duties to commence in November, 1970. Applications
will be received up to October 23, 1970, directed to:
Secretary, Icelandic Festival Committee,
39 Keats — St. James-Assinibioa.