Lögberg-Heimskringla - 15.10.1970, Blaðsíða 6

6*
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 15. OKTJÓBER 1970
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
NÁTTMÁLASKIN
Skáldsaga
„Við skulum nú bara sjá,“ sagði Sæja og snar-
aðist fram úr búrinu.
„Hvað skyldi nú vera í kollinum á henni, þeirri
litlu,“ sagði Bergljót.
Nokkru seinna kom hún inn aftur, kafrjóð og
brosandi. Hún klappaði Bergljótu á öxlina og
sagði:
„Páll ætlar að ríða með mér út eftir núna á
stundinni. Bara að þú getir komið með okkur,
góða mín.“
Ingunn flýtti sér fram úr búrinu.
Páll var kominn út á skemmuhlaðið með beizli
á handleggnum. Ingunn kallaði til hans.
„Talaðu við mig nokkur orð, Páll minn,“ sagði
hún.
Hann gekk í átt til hennar.
„Ertu að hugsa um að fara að ríða út með
mágkonu þinni?“ spurði hún lágt, þegar hann var
kominn til hennar.
„Já, hún var að biðja mig um það,“ svaraði
hann.
„Komdu þá með Bleik hennar Jónönnu líka.
Hún hefur gott af því að skreppa á hestbak,“
sagði Ingunn.
„Ekkert væri æskilegra,“ sagði hann og sótti
annað beizli inn í skemmuna.
Jónanna var að þvo þvott inni í hlóðaeld-
húsinu.
„Þú hlýtur að vera langt kominn með þvott-
inn, frænka mín. Við getum áreiðanlega gert það
sem eftir er,“ sagði Ingunn í eldhúsdyrunum.
„Þau ætla að fara að bregða sér út að Grænu-
mýri, maður þinn og systir. Ég sagði Páli að koma
með Bleik þinn, svo að þú gætir farið með þeim.“
„Skárri er það nú ráðmennskan í ykkur. Var
það Páll, sem átti þá uppástungu eða þú?“ sagði
Jónanna.
„Hvorugt okkar. Það er Sæja, sem ætlar að
fara að líta á framtíðarheimilið,“ sagði Ingunn.
Það væri gott ef svo væri, hugsaði Jónanna.
En ekki væri það ólíklegt að hana langaði til þess
að ríða út eftir með Páli og verða svo ein með
honum í myrkrinu í kvöld. En hún fyrirleit jafn-
framt sjálfa sig fyrir þessar hugleiðingar.
Sæja beið í reiðfötunum í bæjardyrunum, þeg-
ar Páll kom heim með hestana.
„Hvað er nú þetta? Þarf nú Jónanna vesaling-
urinn að fara að sitja yfir núna?“ sagði hún.
„Nei, það er allt annað ferðalag, sem hún ætlar
í,“ sagði Ingunn inni í göngunum. „Mér finnst
henni ekkert veita af að skreppa á hestbak, svo
að ég bað Pál að koma með Bleik hennar.“
„Ætlar hún með þá okkur út eftir. Það ætti
víst ekki að skemma gamanið að hafa hana með,“
sagði Sæja.
Þau voru nýlega farin, þegar Hrólfur bóndi á
Bakka reið í hlaðið. Ingunn bjóst við að eitthvað
hefði kpmið fyrir á heimili hans. En svo var ekki.
„Það ber eitthvað nýrra við að sjá þig ríða hér
í hlað, bróðir sæll,“ sagði hún, þegar þau höfðu
heilsazt.
,,<Ójá, það er ekki oft, sem ég ríð út. En nú
átti ég erindi út á bæi og tók svolítinn krók út af
þjóðveginum. Er ekki Sæja mín hérna núna?“
„Jú, það má heita að hún sé hér. Hún er nýrið-
in úr hlaði með ungu hjónunum. Henni datt það
allt í einu í hug að ríða út að Grænumýri. Mér
finnst hún ætti þó að minnsta kosti að sjá jörð-
ina, áður en hún þverneitar að taka við henni
sem gjöf. Hún er þó ekki alveg einhleyp og hefur
þar til og með gaman af skepnum," sagði Ingunn.
„Ég var nú einmitt að hugsa um það sama og
ætlaði að tala við Bergljótu. Sæja hélt að þetta
hbfði verið eintómt spaug í henni, því að margt
hefði verið sér til gamans gert það kvöldið,“ sagði
Hrólfur.
„Já, það var vissulega margt talað. En þetta
var alvara. Gamla konan vill að önnur hvor syst-
irin njóti þessa happs, sem henni hlotnaðist. En
sú þeirra, sem það hlýtur, verður að hafa gömlu
konuna á heimilinu þennan stutta tíma, sem hún
á eftir af hérvist sinni. Ef Sæja vill ekkert með
jörðna hafa, tekur Jónanna hana. Páll er búinn
að vinna þar mikið í sumar, enda fær hann kúna
upp í það og er áreiðanlega vel að henni kominn,“
sagði Ingunn.
„Væri þá ekki bezt að þau tækju jörðina og
kerlinguna. Þau eru hvort sem er vön að hafa
hana hjá sér og hún yrði ánægð hjá þeim,“ sagði
Hrólfur.
„Hún er nú ekki nein vandræðamanneskja og
verður alls staðar ánægð. En við viljum helzt ekki
missa Jónönnu og Pál. Hún og hann engu síður
hafa veríð einstakar stoðir undir okkar búi. Það
er farið að draga úr okkur eins og þú getur skilið,“
sagði Ingimn.
„Það er nú þetta,“ sagði Hrólfur, „að Sæja er
eitthvað svo reikul í ráði. Hún segist helzt vilja
flytja hingað og búa einhverju félagsbúi við Pál.“
Systkinin höfðu gengið aftur og fram um hlað-
ið, meðan þau ræddu saman, en nú stanzaði Ing-
unn snögglega og sagði hvatskeytslega:
„Hvaða pláss skyldi vera fyrir hana hér. Það
er hvert rúm skipað.“
„Það var nú einmitt það, sem ég sagði, að það
gæti ekki helmingurinn af heimilisfólkinu frá
Bakka flutzt hingað. Friðgerður segir að það geri
barnið að hún er hér með annan fótinn. En við
erum búin að bjóða henni að taka barnið og hugsa
um það heima,“ sagði Hrólfur.
„Hún getur víst haft bamið hjá sér hvar sem
er, ef hún hefur heilsu til þess. Reyndar sé ég
ekki að hún geri mikið til þess að hæna barnið að
sér. Það er mikill munur eða faðirinn. Honum
þykir áreiðanlega vænt um litlu stúlkuna og
langar til að hafa hana hjá sér. Enda er hún
skemmtilegt bam,“ sagði Ingunn.
„Kemur hann stundum hingað?“ spurði
Hrólfur.
„Já, hann kemur oft. Mér finnst hann viðkunn-
anlegur piltur. Ég skil ekki hvað hún hefur út á
hann að setja,“ sagði Ingunn.
„Þetta er víst allslaust lítilmenni og drykk-
felldur þar til og með. Hún er líkega ekki hrifin
af slíku, frekar en ég, býst ég við,“ sagði Hrólfur.
„Aldrei hefur hann verið kenndur, þegar hann
hefur komið hingað,“ sagði Ingunn. „Svo kemirðu
í bæinn bróðir og setur þig niður og rabbar við
okkur. Það er ekki oft, sem þú ert gestur á
Svelgsá,1 sagði Ingunn.
„Það hlýtur nú að vera við fáa að ræða, þegar
fólkið er allt í útreiðartúr," sagði Hrólfur.
„Við erum þó heima gömlu hjónin. Og svo
heyrist mér þú ætla að tala við Bergljótu,“ sagði
Ingunn.
„Þú ert búin að svara því, sem ég ætlaði að
tala um við hana. Er hún ekki að verða svona
hálfgert utan við heiminn? Einhver var að segja
það við mig fyrir stuttu,“ sagði Hrólfur.
„Hann hefur farið með slúður sá, hver sem
það hefur verið. Hún er ekkert orðin sljó, blessuð
kerlingin, og heyrir vel, svo að það eru engin
vandræði að tala við hana,“ sagð Ingunn stuttlega.
„Fólk fer nú stundum að verða lélegt, þegar
það er komið á þennan aldur og þó nokkuð sem
þarf fyrir því að hafa,“ sagði hann og lagði svip-
una upp í bæjarsundið.
„Já, en þegar það gefur með sér jörð og dálít-
inn bústofn er það tilvinnandi að taka það á sitt
heimili. Annars er ég ekkert að ýta undir Sæju
með það að taka gömlu konuna; því að ég veit
að við sjáum öll eftir henni af heimilinu og barn-
inu líka,“ sagði Ingunn.
Bergljót gamla sat á rúmi sínu og var að
prjóna, þegar Ingunn kom inn með þennan sjald-
séða gest.
„Þetta held ég að viti á eitthvað mikiðsagði
gamla konan og brosti.
„Það held ég geti skeð,“ sagði Hrólfur og rétti
henni höndina og bætti við: „Sæl vertu, Bergljót
mín. Þér hefði sjálfsagt verið send kveðja að
heiman, ef fólkið hefði vitað að ég myndi lenda
hérna?“
Hann var stirðmæltur að vanda og hikandi, því
að honum fannst þetta eitthvað óviðkunnanlegt
að fara að setjast á skrafstóla við gömlu elda-
buskuna og fjósakonuna frá Bakka, sem nú sat
þarna uppstrokin og hrein ,eins og hver önnur
manneskja og Sæfríður litla bylti sér og brölti í
rúminu fyrir aftan hana.
Hrólfur settist á eitt rúmið í frambaðstofunni,
því að enginn var inni í húsinu nema Níels, sem
lá þar steinsofandi uppi í rúmi.
„Svo að þú ert þá orðin svona hress, að þú
getur litið eftir krakkanum,“ sagði hann.
„Já, þetta er ég þó orðin dugleg, að ég get litið
eftir henni, þegar enginn annar er inni,“ sagði
Bergljót.
„Hún er svei mér orðin stór, sú litla,“ sagði
hann. '
„Það eru engin undur, því að hún á góða æfi,
þetta barn,“ sagði Bergljót.
Litla stúlkan rétti hendumar til Ingunnar,
þegar hún kom inn í baðstofuna.
„Þú getur verið róleg þarna. Það fer víst ekk-
ert illa um þig,“ sagði Ingunn.
„Þið látið líklega heldur mikið um hana,“ sagði
Hrólfur.
„Já, hún er eftirlætisleg, anginn litli,“ sagði
Ingunn.
Níels hafði einhverja hugmynd um að gestur
væri kominn. Hann reis því upp og kom fram
fyrir til þess að ræða við mág sinn um hvað tíðin
hefði verið ákjósanleg þetta sumarið. Þeir voru
fullvissir um að það væri langt síðan þeir höfðu
lifað annað eins sumar. Níels bauð svo gestinum
að setja sig inn í húsið. En hann svaraði:
„Eiginlega kom ég hingað til þess að tala við
Bergljótu um þessa jörð, sem Sæja sagði mér að
hún hefði verið að bjóða sér sem próventu. Hún
taldi þó víst að það hefði verið spaug. En það er
nú svona, að öllu gamni fylgir nokkur alvara hjá
okkur eldra fólkinu. Og svo sagði Ingunn mér
áðan, að hún sé riðin út eftir til þess að líta á
hana.“
„Já, það reið allt út eftir. Eins og þú getur
skilið, hef ég ekkert með jörðina að gera, nema
gefa hana einhverjum, sem ég treysti til að hugsa
vel um mig það sem ég á eftir Mig langar til að
það yrði önnur hvor systranna frá Bakka, sem
þægi hana af mér. En ef það getur ekki gengið,
þá ætlar Páll minn að reyna að byggja hana ein-
hverjum góðum ábúanda, hvort sem ég fer til
hans eða ekki. Helzt verður það að gerast í haust,
því að gamli maðurinn, sem þar er til húsa, á
erfitt með að vera einn yfir veturinn," svaraði
Bergljót, þó að Hrólfur hefði talað til Níelsar.
„Það er náttúrlega ekki hægt annað að segja,
en að þetta sé vel boðið,“ sagði Hrólfur dræmt.
„En það yrði ákaflega einmanalegt fyrir hana að
vera þarna eina með þig og krakkakrílið, ásamt
gamla manninum.“
Níels var nú setztur á rúmið í baðstafunni við
hliðina á gesti sínum.
„Já, en annars er þarna mjög þægilegt. Innan-
gengt í fjósið og þar er hægt að ná í vatn til
heimilisnota, því að lækurinn rennur þar undir
innganginn. Páll fær fullorðnu kúna, þá er hin
eftir og kálfurinn, svo að þetta er svo sem nógu
blómlegt," sagði Níels.
„Hefur Páll altaf verið kýrlaus? Það finnst
mér hálfvesaldarlegt hjá honum,“ sagði Hrólfur.
„Nei, hann hefur leigukú, sem hann skilar í
haust,“ skaut Bergljót inn í samtalið.
„Það verður þá heldur lítil mjólkin í Grænu-
mýrarkotinu handa Sæju minni, ef Páll tæki aðra
kúna strax, færi hún að búa þar um haustnætur,“
sagði Hrólfur.
„Það verða einhver ráð með það,“ sagði Ing-
unn. „Hvað skyldi ykkur muna um að lána kú,
svo sem þrjár vikur eða mig að láta Jónönnu og
Pál hafa mjólk þann tíma, þangað til hin kýrin
ber.“