Lögberg-Heimskringla - 22.10.1970, Page 6

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 22. OKTÓBER 1970
i
6
GUÐRÚN FRA LUNDI:
NÁTTMÁLASKIN
Skáldsaga
)rÉg veit ekkert um það, hvernig stendur á
mínum kúm. En það veltur allt á því, hvort Sæja
treystir sér til að taka við þessu. Það eru mikil
viðbrigði eða taka allt hjá öðrum fyrrhafnar-
laust,“ sagði Hrólfur.
„Ekki er nú lakara að láta aðra leggja það upp
í hendurnar á sér. Og það liggur fyrir flestum að
mynda heimili," sagði Ingunn.
Svo var lítið talað fleira um það.
Tíminn leið að kvöldi og rökkrið færðist yfir.
Hrólfur var kominn fram í bæjardyrnar, þegar
systurnar og Páll riðu í hlaðið.
„Það er bezt að doka við og heyra hvað það
segir,“ sagði Hrólfur við systur sína.
Það lá vel á þeim systrunum og Páli, þegar
þau ruddust inn í bæjardyrnar.
„Og pabbi kominn hingað allt í einu,“ sagði
Sæja. „Nú er ég búin að sjá Grænumýri og lízt
heldur vel á mig. Er bara farið að langa til að
búa þar og það strax. Páll hefur líka verið að
leggja það niður fyrir mér, hvernig við ætlum að
hafa það.“
„Það er nú maður, sem hafandi er með í
ráðum,“ sagði Bergljót gamla, sem hafði stuðlazt
fram í bæjargöngin svona að gamni sínu.
„Sjálfsagt eru þó föðurráðin það allra bezta,“
flýtti Páll sér að segja. „Og nú ber svo vel í veiði,
að Hrólfur tengdapabbi er þama, svo að hægt er
að bera mín góðu ráð undir dómgreind hans.“
„Jæja, láttu mig heyra þín snjöllu ráð,“ sagði
Hrólfur.
„Þau eru ákaflega einföld. Það eru tengdafor-
eldrarnir hennar Sæju, sem standa næst því að
fá húsmennsku á Grænumýri í vetur. Þau eiga
kú og nokkrar kindur, sem þau hafa ekki hey
fyrir, nema kaupa það. Þess vegna væri það upp-
lagt að þau fengju fóður handa þessum skepnum
sínum í vetur á Grænumýri fyrir að þjóna Júlla
gamla og matreiða fyrir hann. Sæja ræður því
svo, hvort hún fer þangað nokkurn tíma eða ekki.
En ef hún er að hugsa um að setjast þar að að
vori, skal þar verða eins margt að hausatölu og
var í síðastliðið vor.“
„Mér finnst nú eiginlega að þú sért að stofna
eitthvert gamalmennahæli þarna handa dóttur
minni,“ sagði Hrólfur dálítið efablandinn.
„Þetta er allt fullvinnaridi fól'k. Bóndaefnið
rúmlega tvíugur. Hvað viltu hafa það betra. Faðir
hans fullhraustur á árinni ennþá. Svo er það, sem
er allra bezt, að þetta er ráðsett fólk, sem ekki
leggur í vana sinn að ríða út um helgar og fara
kannski á kendirí og hanga svo hálfmáttlaust við
heyskapinn næstu daga á eftir. Þú kannast
kannski við það, síðan ég var kaupamaður á
Bakka,“ sagði Páll.
„Nei, það kannast ég ekki við. Þó að þú hafir
kannski farið á kendirí, sem ég varð lítið var við,
vannstu samt alltaf jafn prýðilega," sagði Hrólfur.
„Þakka þér fyrir svarið,“ sagði Páll og klapp-
aði á öxl tengdaföður síns. „Þá sérðu það, að
gamla fólkið er þó ennþá betra. Júlli gamli er
ágætur fjármaður, og þú veizt hvaða stoð þeir
eru undir búi bóndans.“
Þá greip Sæja fram í.
„Nú er ég búin að finna upp ráð, sem mun
duga. Ég ríð inn á Fljótshöfn á morgun og finn
þetta tengdafólk mitt að máli. Páll fer með mér,
því að hann er aðalráðgjafinn og hann ágætur.“
„En það er nú bara það, að ég hef engan tíma
til þess að ríða út á morgun. Svo er það hreinasti
óþarfi,“ sagði Páll. „Þú ratar vel inn eftir, en ég
hef aldrei farið þangað. Svo er þetta fólk, sem
þú þekkir en ekki ég. Ég verð að koma heyinu
á Grænumýri í tóft hver svo sem nýtur þess.
Það má ekki hrekjast eða verða úti. Þú hefur
föður og móður til þess að ráðfæra þig við og
þarft þess vegna ekki á mínum ráðum að halda.“
„Ég læt þetta algerlega afskiptalaust,“ sagði
Hrólfur frekar stuttur í spuna. „Svo er víst bezt
að fara að hafa sig heim.“
„Þú lánar Simma til þess að binda á Grænu-
mýri, svo að ég geti fengið Pál fyrir samferða-
mann inn eftir,“ sagði Sæja þrákelknislega.
Nei, ég skipti mér ekkert af því og hef líka
nóg hey handa Simma til að binda úr mínum
engjum,“ sagði Hrólfur og fór að kveðja.
„Þá ætla ég að segja þér það, Hrólfur minn,“
sagði Páll að skilnaði, „að mér er það ekkert
kappsmál að Sæja taki við þessu. Hún ræður því
algerlega sjálf. Ég hugsa bara um það til vorsins,
gerði það aðallega vegna Bergljótar. Það má ekki
láta kotið og bústofninn afskiptalaust. Ég skal sjá
um að jörðin fari ekki í eyði. Líklega flyt ég
þangað, ef ekki vill betur til.“
Svo var hann horfinn út á hlaðið og ekki ólíkt
því, að honum hefði runnið í skap.
Hrólfur bauð heimílisfólkinu góða nótt og fór
út. Hann svipaðist um eftir Páli. En hann var
hvergi sjáanlegur. Þá tók hann klárinn sinn, sem
var rétt fyrir neðan hlaðvarpann, steig á bak og
reið heimleiðis, án þess að bíða eftir dóttur sinni.
„Hvaða fýla er allt í einu komin í pabba?“
sagði Sæja. „Hann var þó að ýta undir mig ,
fyrradag með að fara að hugsa um búskapinn.“
„Það er nú bara þetta vanalega, sem maður
ætti að kannast við,“ sagði Bergljót gamla.
Svo sagði hún ekki meira.
Ingunn var þá ófeimnari. Hún hélt samræðun-
um áfram og bætti við hvatskeytslega:
„Það er bara að láta aðra hafa fyrir því, sem
erfiðast er, en rétta svo út hendina og hirða það,
þegar búið er að reiða það heim í hlaðið.“
Þetta er alveg satt, hugsuðu þær báðar dætur
Hrólfs. Svona voru þau Bakkahjónin. Gátu vfel
þegið að nágrannarnir væru liðlegir í snúningum
fyrir þau. En hitt var heldur stirðbusalegra að
rétta þeim hjálparhönd.
Sæja fór að hugsa ,til heimferðar. Hún sá að
allir höfðu skyndilega breytt um svip. Glaðværð-
in sem áður hafði speglazt á andliti allra var nú
horfin, en þar ríkti nú þung alvara. Hún sá líka
það, sem átakanlegast var, að aumingja Bergljót
þurrkaði tár af kinn sér í laumi.
„Það er eins og vanalega,“ andvarpaði hún,
„arfur hefur alltaf úlfúð og vandræði í för
með sér.“
„Hvaða fjarstæða er þetta," sagði Ingunn.
„Þetta veldur engum vandræðum. „Ef Sæja
treystir sér ekki til þess að fara að búa, tekur
Jónanna þínu góða boði. Þú átt áreiðanlega eftir
að búa á Grænumýri í félagi við Pál þinn.“
„Ég er vel ánægð hérna hjá þér og æski ekki
eftir neinni breytingu á mínum högum. Því þurfti
þetta þá endilega að koma fyrir,“ sagði gamla
konan döpur.
Þá breytti Ingunn skyndilega um umræðuefni
og sagði í glaðværum tón:
„Ég er nú hérna á leiðinni með kaffi handa
þessu útreiðarfólki. Þú færð þér sopa með okkur,
Bergljót mín.“
Það var svo sem ágætt að fá kaffi, en það
lifnaði lítið yfir fólkinu við það.
„Hvernig leizt þér svo á þig úti á Grænumýri,
Sæja mín?“ spurði Níels eins og til að segja
eitthvað.
„Mér leizt bara vel á mig þar. Það er búið á
mörgum bæjum, þar sem bæjarhús eru verri, enda
er ágætlega um þau gengið,“ svaraði Sæja.
„Við höfum nú líka sópað almennilega áður
en við skildum við staðinn," sagði Ella.
Svo var ekki talað meira um það.
Það var orðið skuggsýnt, þegar Sæja reið úr
hlaði. Systir hennar fylgdi henni á leið og þakk-
aði henni fyrir komuna og skemmtunina.
Sæja bað að heilsa Páli, því að hann sást
hvergi og hafði ekki drukkið kaffi með fólkinu.
43.
„Þarna kemur þá Sæunn litla,“ sagði Frið-
gerður, þegar Sæja kom inn í baðstofuna. Hrólfur
var í sínu lakasta skapi og kona hans hafði einskis
spurt um ferðir hans. „Ósköp kemurðu seint, góða
mín. Þú hlýtur að vera sársvöng. Komdu fram
í búrið og fáðu þér eitthvað."
Þær fóru fram. Ráða og Sigríður gerðu sér
eitthvað til erindis fram á eftir þeim.
„Við tókum okkur þennan litla reiðtúr, Jón-
anna og hennar góði maður, og fórum út að
Grænumýri til þess að skoða jörðina hennar
Bergljótu okkar,“ sagði Sæja.
„Nú, einmitt það,“ sagði Friðgerður. „Er þetta
ekki þó nokkuð langt?“
„Nei, það er alltof stutt að ríða það,“ sagði
Sæja. „Mér leizt bara vel á mig þar.“
„Kannski það verði nú endirinn að þú farir
að búa þar?“ gall í Ráðu, sem komin var inn í
búrið.
„Það þykir mér ólíklegt," sagði Sæja heldur
dauflega. „En það var skemmtilegt að fá sér
þennan reiðtúr. Það var mikið hlegið og glatt á
hjalla á leiðinni. Karlinn hann Júlli, sem er nú
aðalmaðurinn þar í kotinu, er anzi kátur og
skemmtilegur karl. Þeir eru orðnir miklir kunn-
ingjar hann og Páll. Og það var búið að hlæja
mikið. Svo var þar stödd vinnukona af næsta bæ,
sem hefur unnið þar mikið í sumar. Allt var þetta
dásamlega Skemmtilegt fólk eins og allir verða í
návist Páls okkar.“
Hrólfur bóndi var nú líka kominn fram í búrið
til þess að hlusta á það, sem dóttir hans hafði að
segja úr ferðalaginu með þeim Jónönnu og Páli.
„Náttúrlega fer hún að búa þar,“ sagði hann.
„Ekki vantar hana vinnufólkið. Páll hefur hugsað
fyrir því. Búinn að fylla kofana gamalmennum
og ómögum. Hún hefur víst nóg að gera við að
þjóna þeim skara, þegar þar að kemur.“
„Það er nú víst ekki gott að búa, án þess að
hafa eitthvað af fólki í kringum sig. Og þar sem
Bergljót ætlar að gefa jörðina og skepnumar með
sér, þykir það víst ekki mikið að þjóna henni og
ráðsmanninum í staðinn,“ sagði Sæja.
„Og svo áttu víst að taka krakkan að þér,“
sagð faðir hennar.
„Hann tilheyrir henni víst eitthvað,“ sagði
Friðgerður.
„Páll ætlar svei mér að létta af því á Svelgsá.
Ég gæti hugsað mér að þér brygði við eftir æv-
ina, sem þú hefur átt hér í sumar og haust. Og
svo ætlar Páll að taka kúna sem sína eign. Það
er svo sem engin ráðsmexmska og frekja, sem hann
sýnir, pilturinn,“ sagði Hrólfur.
„Hann er víst vel að því kominn að fá hana
til eignar, svo hefur hann unnið að þessum bú-
skap þarna á Grænumýri í sumar. Bundið og hirt
alla töðuna,“ sagði Sæja og reyndi að tala glað-
lega, þó að henni væri ótrúlega þungt um andar-
dráttinn.
„Svo ætlar hann að láta bráðókunnugt pakk
innan úr Fljótshöfn hafa kýrfóður fyrir að hugsa
um karlgarminn og þjóna honum. Mér þykir lík-
legt að þú lítir ekki við svonalöguðum bölvuðum
svikráðum,“ sagði faðir hennar.
„Það var ekkert annað en lausleg ráðagerð, ef
það hefur þá verið annað en spaug,“ sagði Sæja.
En faðir hennar var rokinn inn, áður en hún
hafði lokið við það, sem honum var ætlað að
heyra.
Sæju fannst næsta vika lengi að líða. Þá loks-
ins hún var liðin og sunnudagur næstu viku
heilsaði með glaðasólskini, gat hún ekki fengið
sig til að sækja hest sinn og ríða út að Svelgsá.
Hún var heima þessa helgi og fór til berja upp í
fjall með Bessa bróður sínum.
„Er Sæunn ekki riðin út í sæluna á Svelgsá
eins og hún er vön?“ spurði Hrólfur konu sína.
„Nei, hún fór til berja. Ég hugsa að hún ætli
þangað ekki í dag. Það er svo glaðlynt fólk þarna
á Svelgsá og þar vill ungdómurinn vera,“ sagði
hún.
„Gott ef Páll fer ekki að gefa henni í staup-
inu með sér. Til þess tryði ég honum. Alltaf held
ég hann sá hálffullur eða þá hann er svo vanur
því að líta þannig út, að hann sýnist það, þó að
ekkert sé í honum,“ sagði Hrólfur.