Lögberg-Heimskringla - 12.11.1970, Side 7
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 12. NÓVEMBER 1970
7
Hvers vegna hætta að reykja?
Einn góðan veðurdag
SAGÐI LARSEN
Framhald af bls. 3.
yfir sér — eins og til dæmis
lungnapípubólga og lungna-
þemba — eru að j afnaði skað
legri fyrir heilsuna, því þeir
hafa yfirleitt í för með sér
löng tímabil örorku, áður en
skipta-, landbúnaðar - og
dauðann ber að höndum.
Blóðtappi eða kransæðastífla
getur einnig leitt til örorku,
þegar ekki er um bráðan bana
að ræða.
20 PRÓSENT
FLEIRI VANRÆKSLUR
Heilbrigðisyfirvöld í Banda-
ríkjunum hafa gert kannanir,
sem sýna, að sígarettureyk-
ingamenn afrækja störf sín í
20 prósent fleiri tilvikum en
þeir sem ekki reykja, og að
mismunurinn v e r ð u r enn
meiri eftir því sem reyginga-
magnis eykst.
Skaðsaimleg áhrif reykinga
eru ekki bunalið við aldrað
fólk. K ö n n u n á brezkum
skóladrengjum leiddi í ljós,
að þeir sem reyktu þjáðust
yfirleitt meir af hósta og öðr-
um krankleik en þeir sem
ekki reyktu. Auðvelt er að
sýna fram á, að ein einasta
sígaretta hefur áhrif á andar-
dráttinn — a. m. k. stutta
stund.
f löndum þar sem afleiðing-
ar reykinga hafa verið ýtar-
lega rannsakaðar eru menn
svo til á einu máli um skað-
samleg áhrif þeirra. Þrátt fyr-
ir það eru enn leyfðar rúm-
f r e k a r sígarettuauglýsingar
þar sem lögð er áherzla á, að
sígarettur séu til þess fallnar
að skapa samband milli full-
orðins fólks — og einatt er
lögð áherzla á að það sé karl-
mannlegt að reykja og á allan
hátt heppilegt í félagslegu til-
liti.
Ganga má út frá því sem
vísu, að auglýsingameistar-
arnir beiti þeim röksemdum
sem hafa mest áhrif á hópinn,
sem þeir eru að reyna að ná
til. Það sem fullorðnir reyk-
ingamenn munu að líkindum
halda áfram að reykja, er það
fyrst og fremst æskufólk sem
auglýsendurnir reyna að ná
til. Æskufólk kemst ekki held-
ur hjá því að verða fyrir á-
hrifum af þeirri staðreynd, að
í háþróuðum iðnaðaríöndum
með góð lífskjör er tahð
,,eðlilegt“ að reykja, og það
er bindindismaðurinn á tóbak
sem sker sig úr hópnum.
fordæmi lækna
En til eru hópar manna
sem gera sér skaðleg áhrif
reykinga ljósari en aðrir og
taka afleiðingunum af þeirri
vitneskju. 1 Bretlandi, þar
sem tveir þriðju hlutar allra
lækna reyktu áður, hefur
hlutfallstalan lækkað niður
fyrir einn þriðja. t Bandaríkj-
unum reykix- einungis fimrn-
lungur allra lækna. Afleiðing-
in er sú, að á sama tíma og
dánartalan af völdum lungna-
krabba hækkaði um 25 prós-
ent meðal Breta í heild, lækk-
aði hún um 30 prósent meðal
lækna.
Þegar litið er á allar þess-
ar sannanir fyrir skaðsemi
sígarettureykinga, h 1 ý t u r
skynsamt fólk að spyrja,
hvers vegna menn haldi
áfram að reykja sígarettur —
ekki síst þar sem kannanir
benda til þess að pípu- og
vindlareykingar séu ekki
nærri eins hættulegar.
Fáum þykir frá fyrstu byrj-
un gott að reykja, og samt
halda þeir áfram, þar til reyk-
ingamar taka að vera örvandi
á þá. t þjóðfélagi þar sem
reykingamenn eru J. meiri-
hluta er auðskilið að ungt
fólk tileinki sér hegðun og
venjur fullorðna fólksins, svo
það verði fyrr fullorðið. Ungt
fólk hefur líka ríka þörf fyrir
að vera eins og jafnaldramir,
og ennfremur er sú tilhneig-
ing áberandi, að ungar stúlk-
ur stæla piltana í sífellt rík-
ara mæli.
Burtséð frá útgjöldunum er
það ekki margt sem heldur
ungu fólki frá reykingum. Sú
ógnun að þær leiði til ótíma-
bærs dauða er fjarlæg ungu
fólki, og fátt að því gerir sér
grein fyrir, að snemma leiða
þær til aukinna sjúkdóma og
minnkandi iíkamsþreks.
BYRJUN
Kannski hefur þjóðfélagið
ekki enn gert sér grein fyrir,
hve mikilvægt það er að út-
rýma sígarettum. Þar sem um
er að ræða veigami'kla við-
skattahagsmuni, er ekki að
furða þó þær raddir eigi erf-
itt með að láta heyra til sín
sem berjast vilja gegn reyk
ingum. Þó hafa nokkur ríki
hafizt handa. í t a 1 i r hafa
stöðvað sígarettuauglýsingar,
Svíar eru famir að takmarka
þær, og í Noregi hefur að
verulegu leyti tekizt að stöðva
reykingar í sjónvarpsútsend-
ingum. í Bandaríkjunum
verður að vera rúm fyrir rök-
semdir gegn reykingum í dag
skrárliðum sem flytja sígar-
ettuauglýsingar. Margar góð-
ar kvikmyndir gegn reyking
um hafa verið gerðar í Banda-
ríkjunum og Kanada einmitt
í þessu augnamiði.
Framfarir hafa vissulega
orðið. í Bandaríkjunum eru
reykingar á hvern íbúa farn-
ar að minnka og í Bretlandi
hefur reykingamönnum fækk-
að um a. m. k. eina milljón.
Þó er einn tíundi allra dauðs-
falla í iðnaðarlöndum af völd-
um sígarettureykinga.
Frétiir frá S.Þ.
Ég þekkti Larsen klæðskera
frá því hann kom fyrst ung-
ur nemi frá Jótlandi og fékk
atvinnu í borginni. Hann var
frábærlega iðinn og sparsam-
ur, næstum því um of, því að
hann tók sér aldrei hvíldar-
dag. Þegar aðrir áttu frí, þá
sat hann heima í herbergis-
kompunni sinni og saumaði
f y r i r einkaviðskiptavini.
„Einn góðan veðurdag tek ég
mér frí“, var viðkvæðið 'hjá
honum.
Larsen auraði saman til
þess að geta stofnað eigin
saumastofu og hún átti að
vera reglulega fín. Það tókst
raunar ekki, en eftir að hann
giftist, þá keyptu þau hjónin
snoturt hús í úthverfi og settu
á stofn klæðskeraverkstæði í
stofu, sem vissi út að göt-
unni. Þar sátu þau bæði og
s a u m u ð u frá morgni til
kvölds, En Mona litla dóttir
þeirra lék sér á gqlfinu að
öllum pjötlunum. Sumarleyfi
kom ekki til greina.
Ég gat þó ekki stillt mig
einu sinni þegar ég átti erindi
við þau og sá þau bæði grúfa
sig yfir saumavélarnar, en
spurði hvort þeim fyndist
ekki rétt að fara nú að slaka
ögn á við vinnuna.
„Nei, við megum ekki við
því,“ anzaði Larsen hljóðlát-
lega, „nú verðum við að hugsa
um framtíð Monu.“
„Já, Mona á að fara í
menntaskóla, þegar hún
stækkar," sagði frú Larsen,
„og svo á hún að verða tann-
læknir.“
Árin liðu, Mona óx úr grasi,
tók stúdentspróf og skartaði
í hvítum kjól með egghvöss-
um fellingum. í hvert skipti
sem ég kom á saumastofuna
áttu hjónin annríkt og loftið
var þungt af pressugufu. —
Sumarleyfi? Nei, það lá ekk-
ert á því — kannski þegar
Mona er búin á tannlækna-
skólanum. Kannski kaupum
við okkur sumarbústað út við
sjó og förum þangað um helg-
ar. „Við þurfum að fá ferskt
loft, kona góð.“ Svo hóstaði
Larsen, þurrum, ljótum hósta.
Eitt vorið sagði Larsen mér
raunar, að nú væru þau búin
að kaupa sér sumarbústaðinn.
„En við leigjum hann í sum-
ar — okkur býðst svo góð
leiga.“
Næsta vor höfðu þau farið
í sumarbústaðinn um pásk-
ana, en þeim leið ekkert vel
— þau voru alltaf að hugsa
um viðskiptavinina, sem þau
vanræktu á meðan, svo það
var betra að legja húsið aftur
þetta árið. „En þegar Mona
er búin með prófið, þá skul-
um við sannarlega njóta þess
að vera þar,“ sagði Larsen.
Mona tók ágætis lokapróf
og nú átti hún að vinna hjá
Öðrum i eitt ár, áður en hún
gat opnað sína eigin tann-
læknastofu — og það var dýrt
að koma sér fyrir, svo Larsen
sagði, að þau yrðu að duga
ögn enn.
Hann leit illa út og hóst-
inn var alltaf að versna. Frú
Larsen var líka þreytuleg,
eins og augun hefðu fylgt
alltof mörgum nálsporum og
lungun andað of lengi að sér
pressugufunni . . .
í síðasta skipti sem ég sá
Larsen, rétti hann mér hreyk-
inn auglýsingu úr dagblaði:
Nýr tannlæknir, Mona Lars-
en, var tekin til starfa, við-
talstími eftir pöntun.
„En okkur finnst báðum að
það sé of seint að fara í frí
ár — og svo eigum við margt
fyrirliggjandi . . .“
Nýlega fór ég fram hjá
saumastofunni og hún var
undarlega tómleg. Ég sá miða
á hurðinni: Lokað vegna út-
farar
Gat það verið Larsen? Eða
frú Larsen?
Ég spurðist fyrir í næstu
búð. Hjónin höfðu dáið með
fárra daga millibili. „Þau
voru bara útslitin,“ sagði
kaupmaðurinn.
„Einn góðan veðurdag tek
ég mér frí,“ sagði Larsen. En
þegar dagurinn rann upp, þá
varð hvíldin löng.
Þýll úr dönsku. S. Th.
Húsfreyjan, 1970.
Christina Svíaprinsessa hef-
ur verið leynilega trúlofuð í
mörg ár. Samdráttur hennar
og Tosse Magnusson hefur að
vísu verið á allra vitorði, en
nú er svo komið, að þau reyna
ekkert að leyna tilfinningum
sínum. Þau hafa undanfarið
sézt saman í mörgum brúð-
kaupsveizlum i n n a n kunn-
ingjahópsins, og nánustu vin-
ir þeirra eru sammála um, að
einn góðan veðurdag hljóti
röðin að koma að þeim, þótt
líklega verði þau síðust.
Christina g e t u r nefnilega
helzt ekki gift sig fyrr en Carl
Gustav bróðir hennar er bú-
inn að krækja sér í konu, sem
er þess verð að gerast drottn-
ing Svíaríkis.
Garlic-laukur er heilnæmur
Garlic-laukur er sóttvarnarmeðal, sem hreinsar blóðið og
hamlar gegn rotnunarsýklum. í Adams Garlic Pearles er
séretök Garlic-olía er notuð hefir verið til lækninga árum sam-
an. Milljónir manna hafa um aldir neytt Garlic-lauks sér til
heilsubótar og trúað á hollustu hans og lækningamátt. Eflið
og styrkið heilsu ykkar. Fáið ykkur í dag í lyfjabúð einn pakka
af Adams Garlic Pearles. Ykkur mun líða betur og finnast þið
styrkeiri, auk þess sem þið kvefist sjaldnar. Laukurinn er í
hylkjum, lyktarlaus og bragðlaus.
Aðeins $ 100-00
ÍSLANDSFERÐ FRAM OG TIL BAKA
FRÁ NEW YORK
Lægstu fargjöldl Þotu þjónusta! Ný lág fargjöld 1970 lil
íslands fyrir alla — — unga, aldna, skólafólk, ferðahópa!
ísland er líka fyrir alla. Hið fagra ísland minninganna;
nútíðar ísland sem erfilt er að ímynda sér; hið hrífandi
fsland, sem frændur og vinir hafa skýrt ykkur frá — og
sem þið getið sagt frá þegar heim kemur.
Nýju fargjöldin frá New York-aðeins $100 fram og
til baka með 15 mannahóp eða fl. Fyrir einstaklinga aðeins
$120* fram og til baka fyrir 29-45 daga á íslandi; aðeins
$145* upp að 28 dögum aðeins $87*. Aðra leið fyrir stúdenta
er slunda nám á íslandi í 6 mánuði eða lengur. Fleiri lág
fargjöld er gegna þörfum ykkar.
LÆGSTU FLUGFARGJÖLD TIL:
ÍSLANDS, SVÍÞJÓÐAR, NOREGS, DANMERKUR.
ENGLANDS, SKOTLANDS OG LUXEMBOURG.
ICELANDICaiiiiinss
9
Frekari upplýsingar hjá ferðaumboðsmanni þínum eða
Icelandic Air Lines.