Lögberg-Heimskringla - 02.10.1975, Síða 5
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 2. OKTÓBER 1975
5
hópurinn var kominn í bað-
stofuna, var hún troðfull. —
Ólafur benti þeim að setjast
á rúmin og settust þeir hver
um annan þveran, örmagna
af þreytu, blautir og slæptir.
Hann sá á klæðabuhði, hverj-
ir voru yfirmenn. — Tveir
menn báru einkennishúfur,
annar var ungur, en hinn
gamall með hvítt alskegg og
grátt hár, að sjá á sextugs-
aldri. Brátt duttu mennimir
útaf sofandi, hver ofan á
öðrum og á gólfinu. Var sjá-
anlegt að nóttin hafði verið
þeim erfið.
Ekki dugði fyrir húsbónd-
ann að horfa á hina sofandi,
sjóhröktu menn. Hann gekk
til eldhúss, þar sem kven-
fólkið stóð ráðþrota yfir því
sem var framundan. Ólafur
skipaði að setja stæstu potta
á hlóðir og glæða elda. Sjálf
ur ætlaði hann til fjárhúsa
til að slátra tveim sauðum,
og.kjötið átti að sjóða í súpu
handa skipbrotsmönnum og
bera þeim, þegar þeir vökn-
uðu. Allir unnu af kappi að
undirbúa máltíðina. Öllu var
tjaldað, sem til var til að
matast með og bera fram
matinn.
Eftir að hafa hvílst og borð
að glænýja kjötsúpu með
feitu kjöti, hresstust skip-
brotsmennirnir, og nú þurfti
að fara fram á Gömlueyri og
athuga skioin. Svo þurfti að
rýma baðstofuna og búa um
heimafólkið í hlöðu rétt við
fjósið nokkra faðma frá bæn
um. Svo þurfti að senda
mann suður í '-Hítárdal til
séra Þorsteins Hjálmarsen
að tilkynna strandið.
Litlahraun var eign Hítár-
dalskirkju. — Mikið var að
gjöra. Ólafur fór á rekann
með hest og sleða og skip-
stjórarnir og fleiri skips-
menn með honum. Þangað er
stífur klukkutíma gangur. —•
Skipin stóðu á kili, illa útleik
in, en óbrotin, utan seglbún-
aður var brotinn og segl í
tætlum, en björgunarbátar
fastir. Þótti það kraftaverk,
að brimið skilaði skipunum
heilum og 45 mönnum heil-
um á land, því brimið er ægi
legt við Gömlueyri í hafátt-
um og stormi. Á milli skip-
anna var stuttur spölur. Ann
að skipið hafði rekið fyrr
upp meÖ háflóði, langt upp
fyrir sjávarmól, en hitt skip-
ið hafði rekið síðar um fjöru
og stóð það fyrir framan
fjöruborð. Það skip hét Jós-
ep, 3 ára gamalt og vandað.
Hitt skipið var miklu eldra,
og hét það Poeblo. — I það
skip var hægt að komast
næstum á þurrum sandi um
fjöru. — Skipsmenn náðu í
kodda og teppi og fleira, sem
þá vantaði úr Poeblo.
Um kvöldið var búið að
flytja alla úr baðstofunni,
nema móður Ólafs, sem var
rúmliggjandi og 6 ára telpu,
sem svaf til fóta hennar í
baðstofunni. Fólkið bjó um
sig í hlöðunni. Ólafur vísaði
strandmönnum að hreiðra
um sig í baðstofunni, og ýfir-
mönnum vísaði hann í litla
herbergið, öðrum megin við
bæjardymar.
Skipbrotsmönnum var nú
ljóst, hvað • heimilisfólkið
lagði í sölurnar fyrir þá, og
gamalmennið og barnið var
skilið eftir hjá þeim. Vildu
þeir allt gera gömlu konunni
og litlu telpunni til þægðar
oe hlúðu að þeim, eins og
beir höfðu vit á, og forðuð-
ust að þrengja að þeim á
nokkum hátt, og voru sam-
hentir í að sýna gömlu kon-
unni alla nærgætni.
Eftir að Hjálmarsen prest-
ur vissi um strandið, sendi
hann ráðsmann sinn vestur
að Hítámesi til séra Jóns
Biörnssonar. sem þar var
orestur ,og bað hann fara á
fund strandmanna og tala
við þá, því Hjálmarsen var
orðinn gamall og heilsutæp-
ur, og treysti sér ekki í ferða
lög. — En hann hafði góðan
ráðsmann, Kristján að nafni,
sem sá um framkvæmdir.
Skipin sáust víða að og
strand þetta barst eins og
eldur í sinu um nærliggj-
andi héruð. Eftir viðtal séra
Jóns Björnssonar við skip-
stjóra hinna strönduðu skipa
óskuðu þeir eindregið eftir
að reyna að ná Jósep út. ;—
Voíu bæði skipin alheil, en
vegna þess að Jósep var
langt frá fjöruborði, sýndist
þeim sjálfsagt að reyna
björgun, og skipið nýtt og
vandað.
Séra Jón sagði Hítárdals
ráðsmanni frá óskum skip-
stjóranna. En hann mun
strax hafa hugsað sér, að
hagkvæmt væri að bæði skip
in færu í strand, allt gósið
heyrði undir Hítárdalskirkju
Hann hugsaði ekki um 45
menn, sem þráðu það eitt að
komast til heimalandsins. —
Fyrir Kristjáni vakti að
græða á þessu strandi, og lét
hann segja skipstjórunum,
að sýslumaður yrði látinn á-
kveða björgun. Þetta var
undandráttur til að tefja fyr-
ir björgun. Enga hjálp þurfti
aðra en skipshafnir af báð-
um skipunum. Veður stillti
til og sjó lægði.
Hítárdalsmenn sóttu sýslu-
mann, sem var það ár Egg-
ert Teódór Jónsson, settur
yfir Hnappadals- og Mýra-
sýslu. Ráðsmaður útmálaði
fyrir sýslumanni, að ekki
þýddi að reyna björgun.
Daginn, sem sýslumaður
kom á Gömlueyri, var þar
margt manna við uppskipun
úr Paeblo, og voru skipstjór-
arnir þar fullir vonar um
stuðning frá yfirvaldinu. En
það fór á annan veg. Sýslu-
maður gaf því engan gaum,
þó yfirmennirnir, sem vanir
sjcanenn, lýstu öllum aðstæð-
um til björgunar, sem þeim
sýndist vel möguleg. Sýslu-
maður aftók, að reynd yrði
björgun, slíkt væri þýðingar-
laust.
Eftir þessi orðaskipti sáu
menn gamla skipstjórann á
Jósep vaða út í flæðarmálið ’
og út í sjóinn, út að Jósep. —
Urðu menn þá skelkaðir, og
héldu, að hann ætlaði að fyr-
irfara sér. Sjórinn náði hon-
um undir hendur, þegar
hann var kominn að kinn-
ungi skipsins sáu menn blika
á stóra öxi, sem hann hjó
með gat á Jósep og veitti hon
um banahöggið, svo að sjóf-
inn fossaði inn í skipið. Þeg-
ar gamli skipstjórinn kom
rennandi votur í land, brann
eldur úr augum hans svört-
'um undir loðnum brúnum,
svo að öllum stóð ógn af, sem
nærstaddir voru. Hann gekk
að sýslumanni og sagði við
hann, að þeir, sem hefðu
staðið á móti því, að hann
næði út skipi sínu, skyldu
ekki hlakka yfir að njóta
vistanna úr Jósep. Höfðu all-
ir, sem horfðu á þennan
raunalega leik, viknað við
. að siá þessa stóru hetju svo
grátt leikna af óhlutvöndum
mönnum, í einstæðinc'sskap
þeirra. — Næsta dag voru
menn látnir skipa úr Jósep,
en þá var siór kominn í allar
lestir og vörur stórskemmd-
Minningarsjóður
L.-H.
In loving memory of my dear
Cousin Miss Ásia Johnson,
Vicioria, B.C. and Mrs. Inga
Sieinihorson, Ashern, Man.
Mrs. B. Erickson,
Delta, B. C. $25.00
1 þakklálri minningu um
frænku mína,
Mrs. Ástu Oddson.
Sólveig Guðmundsdóttir,
Reykjavík, Iceland $20.00
í minningu um Jón B. Johnson,
Gimli, Maniioba
Mr. and Mrs. Stefan Stefanson,
Winnipeg, Man. $10.00
In memory of ihe laie
Mr. Sumarlidi Malihews
Miss J. Cordwell,
Edmonton, Alta. $10.00
In memo’y of mv dear h«sband,
Huberi Richard Paul, who
passed away May 23rd 1975
Mrs. Helga Paul,
29 Palms, California $25,00
In memory of our parents,
Ásmundur P. Johannson and
Sigrídur Johannson
Grettir L. Johannson,
Winnineg, Man. $100.00
Mrs. J. Walter Johannson,
Pine Falls, Man. $100.00
Mrs. “Lorraine” E. R. Davies,
Town of Mount Royal
Quebec $100.00
K. W. Johannson,
Winnipeg, Man. $100.00
Albert P. Johannson,
Winnipeg, Man. $100.00
In loving memory of my laie
uncle, Sumarliði Matihews, who
passed away 26—5—75.
Mr. Palmi Thorbergson,
Winnipeg, Manitoba $10.00
í minningu um ásikæran föður
minn, Árna Jónsson, prófasi á
Skúluslöðum. Hann var í hópi
Vesiurfara 1873, en fór til
fslands 1877.
Þorbjórg Ámadóttir,
Reykjavík, Iceland Kr. 2000.00
%
Meðtekið með þakklæti
f.h. stjóm blaðsins
K. W. JOHANNSON
ar og sumár eyðilögðust af
sió að lokum.
Þessum harmleik var ekki
á lofti haldið heldur reynt af
ráðandi jnönnum að segja,
að annað skioið hefði lask-
ast við strandið. En sannleik
ann var ekki hægt að dylja
fyrir fyrstu' verka-- og að-
komumönnum. sem komu og
unnu á strandstað. — Síðar
kom svo uppboðshaldari
E?ill Egilsson, verslunar-
stióri fullmektur frá sýslu-
manni Stykkishólms að sjá
um upoboðið á Gömlueyri á-
samt Kristiáni ráðsmanni. —
En siónarvottar, sem horfðu
á Jósep flióta fyrir landi og
ætluðu að horfa á björgun
þessa fallega skips, voru að-
eins vottar að sannleikanum,
sem svo var reynt að dylja.
En sannleikurinn verður
aldrei dulinn, því kemur
hann hér fram á þessum
blöðum eftir meira en hundr
að ár.
Skipstióramir komu ekki
oftar að Gömlueyri. — Þeir
höfðu kynnst íslensku rétt-
arfari og samskiptum við fyr
irsvarsmenn og lögregluvald.
En heima á Litlahrauni var
vinum að mæta, sem skildu
hina framandi menn, sem.
voru svo fátækir og fjarri
sínum. —
Framh. í næsta blaði.
Styrktarsjóður L.-H.
Mrs. Gertrude Erlendson,
Vancouver, B. C. $10.00
Dr. A. B. Ingimundson,
Gimli, Manitoba $10.00
Miss Regina K. Sigurdson,
Gimli, Manitoba $5.00
Mrs .V. Valgardson,
Moose Jaw, Sask. $25.00
Mrs. Margaret DeBoer,
Bismarck, N. D. $10.00
Mrs. L. F. Lindall,
So. Milwaukee, Wisc. $15.00
Mr. Philip Phillips,
San Francisco, Calif. $15.00
Gísli Guðmundsson,
Reykjavík Iceland, $100.00
Árni Bjarnarson, fyrir hönd
Þjóðræknirfélaganna í
Reykjavík og
Akureyri $6,000.00
Keðjan, skólafélag
kvennaskólans í
Reykjavík, fslandi $66.66
Búnaðarfélag Islands í heimsókn
nokkra meðlima til
Canada $1,000.00
Kristinn O. Oddson,
Calgary $10.00
Mr. and Mrs. Albert Wathne,
• Vancouver $25.00
Lárus Ingimarsson,
Reykjavík, Iceland $40.00
Mr. and Mrs. S. Einarson,
Swan River $15.00
Meðtekið með þakklæti
f.h. stjóm blaðsins
K. W. JOHANNSON •
Minnist
BETEL
í erfðaskróm yðar
NÝJUNG!
Lægstu Þotufargjöld
beinaleið til Islands
frá Chicago
Loftleiðir (Icelandic Airlines) gefa nú völ á áætl-
unar þotuflugum tí.1 fslands frá New York EÐA CHI-
CAGO! Allt fyrir lægri þotufargjöld, en nokkur önnur
áætluniar flugþjónusta hefir upp á að bjóða til íslands
og Luxembourg, í miðpunkti Evrópu.
Einnig reglubundin áætlunar þotuflugþjónusta frá
New York eða Chicago, með ísland í leiðinni, til Oslo,
Kaupmannahafnar, Stockholms, Glasgow og London.
Þú getur staðið við og litast um á íslandi, á leiðinni
til annarra Evrópu landa, án þess að borga auka far-
gjald. ' .
Leitaðu fullra upplýsinga og ferðabældinga hjá
ferða agentum, eða hafðu samband við:
ICtlAHDIC lOmtlBIR
630 Fifth Ave., New York, N.Y. 10020; Phone (212) 757-8585
37 S. Wabash Ave., Chicago, III. 60603; Phone (312) 372-4797