Lögberg-Heimskringla - 07.11.1980, Side 2

2-WINNIPEG, FÖSTUDAGUR 7, NÓVEMBER 1980
Sigríður Thorlacius:
Ráðstefna Sameinuðu Þjóðanna um réttindamál
kvenna, Kaupmannahöfn 14.-30 júlí 1980
Islenska ríkisstjórnin sendi okkur
átta konur sem fulltrúa á þessa ráð-
stefnu og skipaði að auki Einar
Ágústsson sendiherra í
Kaupmannahöfn formann nefndar-
innar.
Áður höfðum við þessar sömu konur
verið skipaðar af félagsmálaráðherra í
undirbúningsnefnd fyrir ráðstefnuna,
Vilborg Harðardóttir fréttastjóri, sem
var formaður undirbúningsnefndar-
innar, Guðrún Erlendsdóttir hæstarétt-
arlögmaður og Sigríður Thorlacius
ritstjóri. Þessar þrjár skipaði ráðherra
án tilnefningar. Samkvæmt tilnefningu
Jafnréttisráðs skipaði hann Guðríði
Þorsteinsdóttur lögfræðing, formann
ráðsins og Bergþóru Sigmundsdóttur,
framkvæmdastjóra þess. Samkvæmt
tilnefningu Kvenfélagasambands
íslands skipaði hann Maríu Péturs-
dóttur skólastjóra, formann sambands-
ins, samkvæmt tilnefningu Kvenrétt-
indafélags íslands Berglindi Ásgeirs-
dóttur, fulltrúa í utanríkisráðuneytinu
og samkvæmt tilnefningu Rauðsokka-
hreyfingarinnar Ingibjörgu Hafstað
menntaskólakennara.
Við Vilborg vorum einnig fulltrúar á
kvennaársráðstefnunni í Mexíkó 1975,
ásamt Auði Auðuns fyrrverandi
ráðherra.
Mikið starf var búið að inna af
höndum áður en til Kaupmannahafnar
kom, fyrst og fremst af undirbúnings-
nefnd S. Þ., sem víða hafði þingað og
oft undirbúið þingskjöl og dagskrá. Frá
henni hafði runnið pappírsflóð til
aðildarríkja um langa hríð og við, sem
aðrar undirbúningsnefndir, höfðum
gaumgæft það eftir bestu getu. Jafn-
framt fól ráðherra okkur að kanna
hvernig réttindamálum kvenna hefði
skilað áfram á íslandi þennan hálfa
áratug frá Mexíkóráðstefnunni, en það
átti þessi ráðstefna að meta.
í ljós kom er svör bárust við fyrir-
spurnum, sem íslenska nefndin sendi
ýmsum aðilum, að enginn stjórn-
málaflokkur hér hefur tekið upp í sína
stefnuskrá sérmál kvenna eða fjöl-
skyldumál sem slík. Það sem helst var
talið hafa orðið konum til framdráttar
var stofnun Jafnréttisráðs og lögin um
það, bætt menntunaraðstaða með til-
komu öldungadeilda við menntaskóla,
þó að fullorðinsfræðsla sé að öðru leyti
í molum, að heilsugæslustöðvar í dreif-
býli bættu mæðra- og ungbarnaeftirlit,
að lítillega þokaðist í átt til laurta-
jafnréttis, en alltof hægt, að hlutur
kvenna í stefnumótandi stöðum er
sáralítill, fjöldi þeirra í sveitarstjórnum
og nefndum á vegum sveitarfélaga
hefur aðeins aukist, en á Alþingi
stendur enn allt í sama stað. Fjölgað
hefur konum sem stunda nám á
háskólastigi, en námsgreinaval þeirra
er mun einhæfara en karla.
Samstarf var á milli Norðurlandanna
um tillögugerð fyrir ráðstefnuna og bar
það allgóðan árangur í • gerð starfs-
áætlunarinnar, sem samþykkt var á
ráðstefnunni.
Fyrsta verk okkar í Kaupmannahöfn
var að sjálfsögðu að láta innrita okkur
og fá nauðsynleg skilríki á fundarstað,
sem var, Bella Center á Amager. Það er
mikið glerhús, sennilega byggt fyrst og
fremst fyrir sýningar, því þar er lítið
um notaleg afdrep fyrir mannfólk.
Málmrör og glerfletir leiða hugann
helst að verksmiðju, allt er kuldalegt
Konur frá Norðurlöndum af-
henda Kurt Valdheim friðarkallið.
María Pétursdóttir á bak við hann.
Margrét Danadrottning flytur
ávarp við opnun ráðstefnunnar.
Við fundarborðið, m.a.: Lucille
Mair, Kurt Waldheim, Lise
Östergaard og Helvi Sipilá.
og litsnautt, þótt sumsstaðar væri
skellt lituðum dúkum á veggi í
fundarsölum og stólar væru skær-
rauðir þar inni.
Sem við stóðum við afgreiðsluborðið
og sögðum skil á okkur, snéri sér
saríklædd Austurlandakona að mér og
kynnti sig sem ráðherra frá
Bangladesh. "Ég óska ykkur til ham-
ingju með kvenforsetann" sagði hún
brosandi og hélt auðsjáanlega, að loks
hefði hún þó hitt fulltrúa lands þar sem
ekki þyrfti meira að ræða um jafnrétti
kynjanna.
Á ráðstefnunni áttu 145 þjóðir full-
trúa, margar alþjóðastofanir og al-
mannasamtök, sem hafa tengsl við
S.Þ., svo margt var um manninn og
margvíslegar manngerðirnar, sem
hrærðust í glerhöllinni þessar vikur.
Hvernig starfar svo ráðstefna eins og
þessi?
Strax í upphafi er skipt í þrjár starfs-
einingar: aðalþing jplenum), fyrstu og
aðra nefnd. Þingskjölum er skipt milli
nefnda til umfjöllunar og ekki leið á
löngu þar til stofnuð var hin þriðja
nefnd, er tók við þeim málum, sem
erfiðlega gekk að greiða úr í hinum
nefndunum tveimur. Öll aðildarríkin
eiga fulltrúa í hverri nefnd og hefur
hvert land aðeins eitt atkvæði á
hverjum stað. Sést því strax á
atkvæðagreiðslum í nefndum hver
muni verða örlög mála, er þau koma
endanlega fyrir aðalþingið.
Þar að auki störfuðu svo samstarfs-
hópar hinna ýmsu heimshluta og enn
smærri eininga, svo sem Norðurlanda,
svo fundahöld voru óslitin frá morgni
til kvölds og alltaf á mörgum stöðum
samtímis. Við skiptum með okkur
verkum og var mitt hlutskipti að
fylgjast með málflutningi
Fulltrúar íslands á raðstefnu S.Þ.
í Kaupmannahöfn. Aftari röð:
Berglind Ásgeirsdóttir, María Pét-
ursdóttir, Einar Ágústsson sendi-
herra, Bergþóra Sigmundsdóttir,
Vilborg Harðardóttir, Ingibjörg
Hafstað. Fremri röð: Guðrún Er-
lendsdóttir, Guðríður þorsteins-
dóttir og Sigríður Thorlacius.
aðalþinginu, ásamt formanni nefnd-
arinnar. Þar voru alla daga flutt ávörp
sendinefnda, þjóðhöfðingja, stofnana
og almannasamtaka.
Forseti ráðstefnunnar var kosin Lise
Östergárd, menntamálaráðherra Dana,
og þótt varaforsetar taki við fundar-
stjórn inn á milli, þá er embætti for-
setans afar erfitt og krefst bæði leikni í
fundarsköpum, tungumálum, auk
röggsemi.
Við setningu ráðstefnunnar afhentu
fulltrúar kvenna á Norðurlöndum Kurt
Waldheim friðarákall, sem meira en
hálf milljón kvenna hafði undirritað.
Hlaut Lise Östergárd mikla gagnrýni í
dönskum blöðum fyrir að skipa tals-
manni hópsins að fella niður setningar
úr ávarpi sínu, sem ekki væri sæmilegt
að flytja í áhreyrn Danadrottningar,
sem var við setninguna og flutti ávarp.
Lítil nauðsyn virtist hafa verið á þeirri
ritskoðun, því eins og eitt blaðið sagði,
Margrét drottning er ekkert reifabarn
og veit fullvel hvað gerist í heiminum.
Við setningu kvennaársráðstefn-
unnar í Mexíkó var þingheimur ákaf-
lega litskrúðugur, hverskonar þjóðbún-
ingar og skartklæði settu svip á salinn.
Nú var þetta með öðrum blæ og hvers-
dagslegra, hvort sem því réði breytt
tíska eða menn vildu sýna, að hér
skyldi mætt til starfs en ekki
skrautsýningar.
Á dagskrá voru mál, sem vitað var að
myndu valda deilum og var samið um
að þau kæmu ekki til umræðu fyrr en
síðustu daga ráðstefnunnar, fyrst
skyldi reynt að samræma það, sem
hægt var að sameinast um. Ekki varð
þó komist hjá því, sem alkunna er að
gerist á nær öllum ráðstefnum S.Þ.,
þegar fulltrúar Egypta og ísraels fluttu
ávarp á aðalþinginu, tóku fulltrúar
Arabaríkja og sumra Afríkuþjóða á rás
út úr salnum með háreysti mikilli. Það
þótti góður fréttamatur.
Verk það sem lá fyrir nefndunum að
samræma, allt það tillöguflóð og breyt-
framhald á bls. 5
MESSUBOÐ
Fyrsta Lúterska
Kirkja
JOHN V. ARVIDSON
PASTOR
9:45 a.m. Sunday School
10:30 a.m. The Service
Translation Prizes
SPONSOR:
ADDRESS:
PHONE:
CONTACT:
TITLE:
American-Scandinavian Fdtn./Pen American Centre
127 East 73rd Street, New York, New York 10021
(212) 879-9779
Kathleen Madden
American-Scandinavian Fdtn./Pen Translation Prizes
REQUIREMENTS: Translations of poetry or fiction by Danish, Finnish,
Icelandic, Norwegian or Swedish authors born after
1880.
Fiction: 30-35 double-spaced manuscript pages.
Poetry: 15-20 double-spaced manuscript pages.
Entire Entry: Work by one author, though not
necessarily from a single work; should be
conceived as part of a book manuscript
and a table of contents for the proposed
book included.
Submit one xerox of original language piece and four copies of
translation indicating source and publication data.
Name, address, phone on separate page — NOT on manuscript
itself, four copies of all items. Manuscripts accompanied by
S.A.S.E. will be returned in July.
CLOSING DATE: February 15, 1981
AWARD DATE: Annually in May (only winners will be notified)
AWARD: $500 poetry; $500 fiction, publication.