Alþýðublaðið - 29.01.1961, Blaðsíða 2

jBHrtjiSgmr: QMl 3. Astþðmass (áb.) ou Benedtkt GrPndai, — FuUtmar rlt-
-JMámitr: Eígvaldl Hjálatarsson og IndriBl G. Þorsteinsson. — Fréttastjón.
SJSrgvin GuBmundsson. — Símar: 14 900 — 14 902 — 14 903. Auglýsingasin*.
— ABsetur: AlþýBuhúsiB. — Prentsmiðja Albýðublaðsins. Hvertis.
■Jrti 8—10. — Askrlftargjald: kr. 45,00 á œánuði. í lausasflu kr. 3,00 eiet
iflOlrfr""11 AlþýBuílokkurlnn. — Íraxnkviamdastjórií Sverrir Kjartansson
Árásirnar á SH og S/S
] IJM ÞESSAR MUNDIR stendur yfir mikil aðför
| að Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna. Eru ýms blöð
1 full af ásökunum í garð forráðamanna stofnunar-
í innar um brask, fjársukk og fleiri afbrot, svo að
] jafnvel á alþingi er komin fram tillaga um víð-
] tæka rannsókn á vissum fjárreiðum hennar.
] Þessar árásir á SH minna mjög á þá hálega
i stöðugu hríð, sem árum saman hefur verið gerð
] íað kaupfélögunum og Sambandi íslenzkra sam-
■ vinnufélaga. Virðast hinar stóru fyrirtækjasam-
] steypur, sem einkenna eífnahagsíþróun síðari ára
í hér á landi, ætla að fá lítinn starfsfrið, en eiga
1 -\ on á stöðugum árásum.
Með þesum orðum er engan veginn sagt, að ekk-
J ert sé athúgavert í fari þessara stofnana, og þar
1 sé ekki ástæða til gagnrýni. Olíumálið er sönnun
I Jþess, að svro er, en fróðiegt væri að vita, hvrað
| kæmi í Ijós, ef 10—20 stórfyrirtæki í landiínu
: væru sett undir smásjá rannsöknardómara á sama
■, hátt og það félag.
i í sambandi við þær deilur, sem staðið hafa um
] SH og SÍS og raunar nokkra fleiri aðila, er rétt
j &ð athuga tvö sjónarmið:
; 1) Því verður ekki neitað, að þessar árásir eru
fyrst og fremst pólitískar í eðll sínu. Pólitík
: fjallar um völd í þjóðfélaginu og mikil völd
myndast þar sem margvísleg starfsemi og mik-
ið fjármágn safnast í eina heild. Höfuðtilgang-
ur árásanna á samvinnufélögin hefur verið að
skaða Framsóknarflokkinn, rétt eins og höfuð-
tilgangur árásanna á SH nú er að skaða Sjálf-
stæðisflokkinn og þar með ríkisstjórnina.
. 2) Þessar pólitísku árásir falla jafnan í góðan
jarðveg hjá almenningi af því að hér er rót-
gróin tortryggni á þeim, sem eru stórir, Oft er
ástæða til gagnrýni, en litlar upplýsingar
íyrir almennini um starfsemi þessara
stórfyrirtaekja. Hér vantar algerlega löggjöf
um starfsemi stórra efnahagssamstæða, sem
setur reglur um lýðræðislega stjórn þehra, op-
inbera birtingu á skýrslum og reikningum fyr-
irtækjanna og allra dótturfyrirtækja þeirra.
Þetta er mjög veigamikið mál fyrir þjóðina.
j Annars vegar er ástæða til þess fyrir lítið þjóð-
! félag að láta ekki of mikið efnahagslegt vald safn-
i nst ,í fáa staði, en hins vegar er sú viðskiptalega
nauðsyn að eilga stofnanir, sem eru nógu stórar til
samkeppni á erlendum vettvangi og til fram-
• kvæmda, sem smærri aðilar ráða ekki við hér
: heima.
OG I>RATT FYRIR mjög
miklar breytingar hefur þetta
sáralítið breytzt. Að visu er
upprisinn dálitill hópur manna
— og þá helst þeirra, sem lifa
helft aevi sinnar í selsköpum,
sem gefa mikið fyrir titla og
orður. En þessi hópur er fá-
mennur — og allur almenn-
ingur annaðhvort skilur hann
ekki, lætur sér fátt finn-
ast um blaður lians, eða bók-
staflega fyririítur liann.
E.-ÐA ER ÞET7A EINTÓMUR HEGOITASKAPUR?
HANNES er búinn að segja skoðun sína, Hefur þú
skoðun á málinu? Hvað segirðu inn að senda okkur
línu og segja þitt álit ‘
ÉG ÆTLA MÉR EKKI þá
dul að fara að kanna ástæður
fyrir þessari sérkennilegu af-
stöðu þjóðarinnar til titla og
heiðursmerkja, en að líkindum
stafar hún af því, að lífsbar-
áttan var grimmileg gegnum
margar aldir — og þeir sem
lentu í svarra hennar og sigr-
uðu á sjó eða landi — skildu
eftir sig sagnir um það, sem
allt fólkið dáðist mest að: dáð-
ir, hetjulund, afköst — og þrek
í þrautuin.
hafa verið að hálfriddurum
eða heiiriddurum — og þekki
ég engan þeirra, enda deili
ekki við neinn um verðleika
þessara manna. En þetta vil ég
segja af því tilefni. Orðuregnið
er eins og úrhellisdemba fram-
an í okkur. Hvað, sem hver
segir, þá er þetta helber hé-
gómi. Ég hef líka grun um, a<S
þetta finnist öllum, ekki að-
eins almenningi, heldur og
orðunefndinni sjálfri. Ekki
getur ómerkilegri athöfn en
orðuveitingu. Ein af merkustu
konum landsins hlaut orðu fyr-
ir mörgum árum. Hún átti þá
heima hjá kunnum athafna-
manni hér í bænum. Ekki var
Framh. á 12. síðu. ,
EIGA
ÞÆ.R
AÖFÁ
0Rf)U?
ÍSLENDINAR eru víst að
ýmsu leyti undarleg þjóð. Þeir
hafa til dæmis aldrei verið
gefuir fyrir titlatog, orður eða
svokölluð heiðursmerki. Þeir
hafa orðið vondir ef einhver
með metorð hefur belgt sig
upp, og þeir hafa gert góðlát-
legt gaman að þeim, sem
skreytt hafa sig með orðum,
eða öðrum einkennum „heldri
manna“. Hins vegar gátu þeir,
hafið góðan vísnamann til skýj
anna, borið virðingu fyrir hon-
um og gert honum margt til
góðs, jafnvel þó að hann væri
ekki við eina fjölina felldur í
drykkjusiðum.
ÉG TALA NÚ EKKI um af-
stöðu þeirra til mikilla sjó-
sóknara og afburðamanna í
baráttu við náttúru landsins.
Þegar ég minntist bernsku
minnar og unglingsára heima
í litlu sjávarþorpi, þar sem sjó
sóknin var alltaf lífshættuleg,
minnist ég þess. Ég þykist að
minnsta kosti ekki muna aðra,
sem mikil virðing var borin fyr
ir en heppnisformenn nokkra,
sem sóttu sjóinn fast, kunnu
lag á sundunum — og öfluðu
vel. Fyrir sýslumanninum var
engin sérstök virðing borin og
varla fyrir prestinum — og
var hann þó mikill gáfumaður.
MAÐUR, SEM MÆTIR með
orðu á brjósti verður í augum
fjölda manna eins og hálfgerð
grinfigúra. Ég hef orðið var
við þetta við ákveðin tækifæri.
Það er eins og' fólk líti svo á
að ef menn hafa mikla verð-
leika á einhver.ju sviði, annars
virðast orður ekki alltaf veitt-
ar samkvæmt verðleikum, þá
eigi þeir sem allra minnst að
hafa það á orði sjálfir, — og
ef þeir hafi hlotið einhverja
viðurkenningu fyrir þessa verð
leika, hvort sem hún er rétt-
mæt eða ekki, þá eigi þeir síst
af öllum að ver.a að flagga því.
NÝLEGA er afstaðið orðu-
regn. Heill listi hefur verið
birtur af mönnum, sem gerðir
ÁHANNAÐFÁOR-ÐU?
-.,2 29. jan. 1961 — Alþýðublaðið