Alþýðublaðið - 14.08.1962, Blaðsíða 4

UPPGJÖR Vestur-Þjóðverja
við ýmsa seka nazista frá dögum
Þriðja ríkisins er sérdeilislega
þyrnum stráð braut og þeim, sem
utan^við standa, finnst oft erfitt
að átta sig á því hverjir hafa
orðið verst úti, gömlu nazistarnir
í tojlpstöðunum eða þau yfirvöld,
sem ábyrgð bera á hraða og víð-
tæki uppgjörsins. Nafnið Fran-
kel táknar síðasta hneykslið í
Bonn.
Fréttastofur hafa skýrt frá því,
að í marz í ár var saksóknarinn i
Karlsruhe, Wolfgang Immer-
wehr Frankel, gerður að saksókn-
ara Vestur-þýzka Sambandslýð-
veldisins. Er hann vaf'settur inn
í embættið, talaði vestur-þýzki
dómsmálaráðiierrann, Wolfgang
Stammberger, til hans sérlega
hjartnæmum orðum: „Þér urðuð
fyrir vali mínu, kæri herra Fran-
kel, þegar ég í fyrstu heimsókn
minni í Karlsruhe í janúar í ár,
kynntist yður persónulega og
átti nákvæmt samtal við yður
Og fyrstu áhrif mín af yður
fengu staðfestingu, er ég síðar
aflaði mér nánari upplýsinga um
yður .... Hér er um að ræða
injög færan lögfræðing ...
dauðadómum yfir 34 manneskj-
um með störfum sínum í réttar
fari Þriðja ríkisins.
Því miður fyrir vestur-þýzku
stjórnina — og vestur-þýzkt lýð-
ræði — kom þetta ekki í ljós
fyrr en austur-þýzku kommún-
istastjórninni fannst tíminn rétt-
ur til að birta skjöl þau, sem hún
hefur vafalaust haft ípeð hönd-
um árum saman.
ARÍSKUR
STOFN
Meðal þessara skjala eru m. a.
skjöl handskrifuð og undirrituð
af Fránkel og virðist rannsókn-
arnefnd Bonnstjórnarinnar ekki
hafa séð ástæðu til að draga í
efa, að skjöl þessi væru ófölsuð.
Eftir stendur Fránkel sem met
orðagjarn lögfræðingur, sem ósk-
aði ekki að láta fall Hitlers hafa
nein áhrif á starfsferil sinn. —
Hann gekk í nazistaflokkinn 1.
maí 1933 og í umsókn ríkissak-
sóknaraembætti einu ári síðar
leggur hann tvisvar áherzlu á
sinn ariska stofn og bætir síðan
við: „Ég get fullvissað um, að
kona mín er einnig af arískum
stofni“.
Wolfgang Innnerwalir Frankel — ríkissaksóknari í
tæpa f jóra mánuði.
Wolfgang Stammberger
herra Fránkel.
ég valdi yður, kærl
„HATAR
DAUÐAREFSINÍIU“
■ Blaðið „Welt am Sonntag" hélt
þvi fram í frásögn sinni af hin-
um nýja ríkissaksóknara m. a„ að
„hann (væri) ósveigjanlegur and-
stæðingur dauðarefsingar" óg að
„Fránkel hefði svo mikinn við-
bjóð á einræði sem stjórnar-
formi, að hann hefði til þessa
ekki getað fengið sig til að hafa
1 Spán; með í árlegum námsferð-
1 um sínum í listasögu“. Og hér
gat blaðið vitnað til eigin orða
1 Fránkels um, að „ég fer ekki af
' frjálsum vilja til lands sem býr
við einræðisstjóm .... “
Eins og í ljós kom síðar, hefur
Fránkel ekki alltaf verið sömu
skoðunar með tilliti til dauða-
refsingar og einræðis. Það mætti
segja, að hið gagnstæða væri rétt.
í dag liggur það Ijóst fyrir, eftir
að vestur-þýzka stjómin hefur
orðið að víkja saksóknara sínum
•ór embætti eftir minna en fjóra
mánuði í starfi, að hann var
•meira eða minna ábyrgur fyrir
Til þess að útiloka allan vafa
handskrifaði hann ættartölu sína,
er sannar „kynþáttalegan hrein-
leika“ hans allt aftur til langa
langa-langa langafa síns og
ömmu.
Hann var líka skipaður ríkis
mönnum (og fjölskyldum þeirra),
sem stóðu að baki hinu misheppn
aða banatilræði við Hitler, tók
eftir hinum nytsamlega Frá.nkel
og fékk hann fluttan yfir til skrif
GÓÐMENNIÐ
saksóknari í Kassel. Freisler,
sem síðar varð ógnadómari við
hinn fræga „alþýðudómstól“
Hitlers og kvað m. a. upp dauða-
dóma „á færibandi" yfir þeim
stofu ríkissaksóknarans í
Berlínarborg. 1938 fékk Frán-
kel vitnisburð frá yfirboður-
um sínum, sem kallar fram minn
inguna um hvernig Reichsicher-
heitsamt mat Adolf Eiehmann.
mann. Um Fránkel var sagt, að
hann hefði á skömmum tíma „þró
azt i að verða fyrsta flokks starfs
maður. Hann hefur, auk skýrrar
Við þetta síðasta atriði er
tengdur sá forvitnilegi hlutur, að
Fránkel hefur, í sumum ákvörð-
unum sínum, getað stuðzt við
skýringar þær, sem samdar voru
., Vesíur-þýzka vikublaðið Simplicissimus bjrti nýlega þessa teikningu með textanum: „Slarfsmannadeild-
in hefur af mikilli skarpsyggni skoðað Frankel-skjölin. Við þau er ekkert áð athuga. Við visum sérstak-
lega til upplýsinga Fránkels sjálfs og svo nafns hans Immerwahr (alltaf sannleikur).
réttartilfinningar og öruggrar
dómgreindar skilyrðislausa til-
finningu fyrir praktískum hlut-
um og áreiðanleiki hans og ná-
kvæmni við meðferð mála er til
fyrirmyndar. Allir þessir eigin-
leikar .... hafa gert hann að sér-
Jega verðmætum starfsmanni í
glæpamáladeild hæstaréttar. —
Hin pólitíska afstaða hans er ó-
pðfinnanleg .... “
FYLGDI
GLOBKE
Það var vegna þessa, að Frán-
jkel fékk það mikla trúnaðar-
gtarf á stríðsárunum að taka á-
kvarðanir með tilliti til hinna
svokölluðu „Nichtigkeitsbe-
pchwerden“ (orðrétt: ógildingar-
kærud/eifdar). Öllum hegningar-
. (dómum frá undirrétti og ekki
sízt frá „sérdómst." mátti stefna
til ógildingar" til hæstaréttar í
Leipzig, þar sem Frankel hafði
það m. a. á sínu valdi annað-
hvort að láta málið fara beint
fyrir hæsta rétt eða senda það
til nýrrar rannsóknar á lægri
dómstigum.
í öllum málum, sem skjöl aust-
vir-þýzku stjórnarinnar ná til á-
kvað Fránkel með sinni „skýru
réttlætiskennd", að hinn ákærði
skyldi tekinn af lífi. í flestum til-
fellum var um að ræða smáþjófn
aði, ummæli fjandsamleg nazist-
um og brot á Niirnberg-kynþátta-
lögunum
af þáverandi ráðuneytisstjóra
Hans Globke — núverandi ráðu-
neytisstjóra hjá Adenauer kanzl
ara.
Blutschiutzgesetz Hitlers —
kynþáttalög hans „til verndar
þýzku blóði” ákvað allt að dauða
dómi fyrir „kynþáttaskömm", er
skilgreind var sem „mök utan
hjónabands milli Gyðinga og borg
ara af þýzku eða skyldu blóði“.
Lögfræðilegir sérfræðingar Hitl-
ersríkisins túlkuðu i fyrstu
„mök“ sem „algjörlega kynferð-
isleg mök, þ. e. a. s. samfarir".
En skýringar Hans Globke
þýddu lierðingu á túlkuninni:
auk beinna samfara skyldu „ó-
eðlileg kynmök, einkum athafn-
ir er líkjast samförum" koma
undir ákvæði laganna.
„SKAL TAKAST
AF LÍFI“
Þegar þessar skýringar voru
birtar í hinu opinbera lögfræði-
tímariti nazistatímans og fengu
þar með „réttargildi" sló Glob-
ke þyi föstu, að „taka bæri þess-
ari ákvörðun með ánægju, þar
eð liún mundi bæði gera erfið-
ara fyrir um óæskileg kynmök
Gyðinga og þýzkra borgara og
hindra brot á blóðverndarlögun-
uin“.
Þessi túlkun olli því, að gyð-
ingurinn Jakob Steingutt var
sendur í fangelsi. Rétturinn í
Framkald á 13. síðu.
14« ágúst 1962 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ