Alþýðublaðið - 02.10.1962, Blaðsíða 2
Ritsljórar: Gísli J Ástþórsson (áb) og Benedikt Gröndal.—Aðstoðarritstjóri
Björgvin Guðmundsson. — Fréttaritstjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. — Símar:
14 900 - 14 902 - 14 903 Auglýsingasími: 14 906 - Aðsetur: Alþýðuhúsið.
— Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8-10 — Áskriftargjald kr. 55.00
A mánuði. í laiui'&ölu kr. 3 00 eint. Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. — Fram-
kvæmdastjóri: Ásgeir Jóhamiesson.
Lincoln og Barnett
ÁTÖKIN í MISSISIPPI um það, hvort ungur
blökkumaður skuli fá inngöngu í ríkisháskólann,
eru hin alvarlegustu, sem komið hafa fyrir í Banda
ríkjunum síðan í Þrælastríðinu. Ross R. Barnett,
landsstjóri fylkisins, hefur snúizt af hörku gegn
inngöngu blökkustúdentsins, og ögrar lögum og
fyrirskipunum stjórnarinnar í Washington. Það eru
þessi átök milli fylkis og ríkis, sem gera málið eins
alvarlegt og raun ber vitni.
Ekki má gleyma því, að hér er um raunveruleg
bapda-ríki að ræða. Fylkin 50, sem mynda heildar
ríkið, hafa mikið vald í eigin málum og geta um
margt farið sínar eigin leiðir. Meðal annars eru
skólamál í þeirra valdssviði, og skákar Barnett í því
skjólinu. Hvert fylki hefur sinn her, sem forseti
landsins getur að vísu tekið af fylkjunum og undir
sína stjórn, ef ástæða er til.
Kynþáttaofstæki er eitt alvarlegasta og and-
sIyggHe&asta vandamál mannkynsins, og mega
þejr þakka fyrir, sem ekki þurfa að glíma við það
í löndum sínum. Byggist það undir niðri á ótta við,
að aukin samskipti í daglegu Iífi muni leiða til sam
runa kynþáttanna. Samt sem áður hljóta frjáls-
iyndir menn um allar jarðir að fordæma slíkt of-
stæki og krefjast algers jafnréttis allra kynþátta.
í Bandaríkjunum var þrælahald þar til fyrir
einni öld. Málið varð svo alvarlegt, að það leiddi
til borgarastyrjaldar, einhvers blóðugasta ófriðar
19. aldarinnar. Þegar litið er á kynþáttavandamál
Bandaríkjanna má ekki gleyma Abraham Lincoln
og sigri norðurríkjanna — ósigri þrælahalds og kyn
þáttahaturs. Það hefur tekið langan tíma fyrir alla
bandarísku þjóðina að skilja þau málalok, og enn
spyrna hvítir menn við fótum, þar sem þeir telja
sig eiga hagsmuni að verja. Hins vegar hallar stöð-
ugt undan fæti fyrir þeim. Þeir heyja varnarbar-
áttu, sem er fyrirfram töpuð, eins og fram hefur
komið í úrskurði hæstaréttar í Washington í skóla
málum og stefnu alríkisstjórnarinnar síðustu ára-
tugi.
Mál eins og þetta gæti einræðisherra leyst með
einu pennastriki og notað hervald til að hafa allt
rólegt á yfirborði. En það væri ekki raunveruleg
lausn, af því að hugur fólksins hefði ekki breytzt.
Lýðræðið er svifaseinna, en leitar að þeirri varan-
legú lausn sem byggist á vilja og hugarfari fólks-
ins| Sú breyting hefur gengið hægt í Bandaríkjun-
um, en þó miðar stöðugt í rétta átt. Því miður hlýt-
ur þin hæga þróun að skaða Bandaríkin og lýðræð
ið í augum annara, sérstaklega nýfrjálsra þjóða,
seiþ ekki eru hvítar. Aðeins ákveðin afstaða
■■
Kehnedys forseta getur dregið úr því tjóni.
Rýmingarsa
Vegna eigendaskipta og fyrirhugaðra breytinga, verða vörubirgðir
verzlunarinnar seldar á tækifærisverði. — Margt, fyrir hálfvirði
eða minna.
HOF Laugaveg 4
HANNES
Á HORNINU
k Börn fá greiðslu fyrir
að hjálpa til við upptekt
á kartöflum.
k Er ástæða til þess að am
ast við því?
k Um að skera niður nokk
núll.
BLAÐ SAGÐI FUÁ ÞVÍ, að
börn hefðu hjálpað til við upp-
tekt á kartöflum og hefðu fengið
átta krónur fyrir pokanu. Ég hef
fengið bréf um þetta og virðist
höfundurinn hneykslast á þessum
kaupgreiðslum til barnanna. Ég
geri það hins vegar ekki. Börnin
voru ekki að hjálpa foreldrum
sínum heldur óviðkomandi fólki.
Ég held að börnin hafi ekki unnið
fyrir aðra endurgjaldslaust fyrr á
tíð. Hins vcgar þykir þeim gaman,
að hafa eitthvað fyrir stafni og cru
ákaflega stolt yfir því, ef þau fá
umbun fyrir það. Það er cininitt
þetta, sem liefur gerzt í kartöflu-
vinnu barnanna. Bréfið fer hér á
eftir:
málgagn bæjarins, Morgunblaðið,
slái því upp með stórtyrirsögn á
fyrstu síðu, að börniri fái „8 krón-
ur fyrir pokann", finnst niér dálít-
ið bjálfalegt. En líklega er þetta
aðeins qinn liður í nútímamenninE-
arlífi fólksins, þar sem allir hlutir
eru metnir til peninga, jafnvel þó
þeir séu smátt og smátt að verða
lítils virði.
JÁ KRÓNAN OKKAR er ekki
orðin mikils virði, aðeins rúmir 5
gullaurar. Ég sé að Benedikt Grön-
dal skrifar um þá hugmynd, að
strika eitt núll aftan af, svo að 10
kr. verði að einni krónu Ég held
að þetta sé alveg þýðingarlaust til
að. stemma stigu við verðbólgu.
Hins vegar mundi það létta ýms-
um fyrirhöfn við afgreiðslu í búð-
um og almenn reikningsskil, ef
hætt væri að reikna með einseyr-
ingum og tvíeyringum. Hvernig
væri að láta sér nægja þá eina
taglskellingu krónunnar, að fella
niður allar smærri einingar, en t.
d. 25 aura?
HIN AÐFERÐIN myndi engum
tilgangi þjóna, nema ef vera skyldi
að hækka laun ailra manna i land-
inu, en rýra afkomu atvinnufyrir-
tækja. Það gerir ef til vill ekkert,
ef öll atvinnufyrirtæki eru komin
á ríkissjóð.
SVO ER ANNAÐ. Það kostar
ríkissjóð mikla peninga árlega, að
„slá“ alla þá smámynt, sem nú-
verandi peningamál útheimta, auk
fyrirhafnarinnar við bókhald og
reikningsskil í sölubúðum og víð-
ar. — í dag var ég að borga reikn-
ing upp á kr. 583,01. Ég held að
vel hefði mátt sleppa þessum eina
cyri“.
PÁLL SKRIFAR: „Ég las í
blaði, að börn væru að hjálpa til
við að taka upp kartöflur og að
þau fengju 8 krónur fyrir pokann.
Það er ágætt, ef hægt er aö finna
vinnu handa börnum, sem anpars
væru iðjulaus, og kartöflurækt,
sáning, hreinsun garða og upptekt,
er tilvalið verkefni fyrir börn, og
það er sjálfsagt, að hér í þænum
sé borgað fyrir þessa vimiu.
AUSTIN A60
CAMBRIDGE
fólksbifreið með dieselvél. — Þýður gangur
ANNARS VAR ÞAÐ talin skyJda !
barna og unglinga á hei.riilum í1
sveit, þegar ég var að alast upp,!
að vinna það sem til féli á heim- |
ilinu, án þess að greitt væri kaup |
fyrir. En sennilega eru þe'u’ tímar
liðnir, þar sem börn og unglingar
töldu það skyldu sína, að leggja
fram sína litlu krafta til hjálpar
á heimilinu.
ÉG ER EKKI svo undrandi yfir
því, að börn hér í bænum fái þókn-
un í peningum, fyrir að lína
kartöflur upp í poka. En að liöfuð-
í vél, ásamt rúmgóðu plássi gerir AUSTIN
A60 tilvalda atvmnubifreið fyrir bifreiða-
stöðvar.
UPPLÝSINGA GARÐAR
GISLASON H.F.
Reykjavík
% 2. október 1962 - ALÞÝÐUBLAÐlfl