Alþýðublaðið - 07.10.1962, Blaðsíða 15

fl
Baum
„En hvað þctta er snoturt hjá
yður frú. Þér eruð eins og bezti
læknir“.
„Það má segja svo. í minni
stöðu verður maður að vita
hvernig þetta er allt. Hefur ung
frúin gaman að brúðum?“
„Ekki sérstaklega frú, þegar
ég hugsa mig um, þá hefi ég
aídrei leikið mér að brúðum. —
Ég kom annars til að biðja yð-
ur að lána mér gamla kastar-
liolu“.
„Gamla? Hvað ætlar ungfrúin
að gera með hana?“.
„Það er viðvíkjandi efnafræði.
Mig langar til að búa mér blóð-
hreinsandi te, 'ég er ekki góð i
maganum". ^
„Það er dálítið dularfullt",
liugsar frúin með sér. þegar ung
frú Helena er farin með áhaldið.
„Já, ástin tekur á taugarnar.
það er gömul saga.“
Ungfrú Helena tekur að
brugga uppi i kytru sinni og tek
ur upp sitt af hverju. Það gýs
upp sterk lykt af sinnepi, pipar,
sterkum möndlum og einhverju
væmpu. Þetta er hennar eigin
uppfinning, eiginlega það fyrsta
sem hún vinnur sjálfstætt. Gull
vör fer að hósta úti í horni.
„Drottinn minn góður! Hvers
konar eiturbras ert þú að fram
' leiða?"
„Ég er að búa mér til meðal.
Ég þarf að reyna að hressa ögn
upp á heilsuna".
„Meðal? Hvað er eiginlega að
þér?“
„Ekki nejtt sérstak — bara
svona eins og gerist".
Gullvör lítur rannsakandi á
Æerminnr „Þú ert þó ekki.orð-
in veik mín vegna? Það er mildi
og kvíði í rómnum, kvíði sem
hún vill leyna.
„Ég veik, vitleysa, Gullvör“.
„Það er got“, segir Gullvör, og
miidin og kvíðinn eru aftur horf
in úr röddinni ásamt niður
bældri hjálpfýsni. „En það er
hreinasta pestarlykt að þessari
mixtúru þinni. Ef ég væri í þín
um sporum léti ég heldur Rain
er útbúa meðal handa mér“.
„Nei, ég vil ekki leita til hans
með neitt þess konar“, svarar
Helena og reynir að drekka
blönduna.
Bragðið er svo hræðilegt, að
sem snöggvast finnst henni betra
að eignast barnið en að drekka
þetta. En svo herðir hún sig upp
og kyngir smátt og smátt hinum
rauðbrúna vökva. Það bogar af
henni svitinn, en jafnframt eru
gagnaugun ísköld. Svo fleygir
hún sér útaf í rúmið og gefur sig
á vald þeirrar vonar, að þetta
hrífi, en hálftíma síðar má hún
rjúka á fætur og kasta öllu upp.
I'ölkiitn
á iinvla
lilaiíviilli
siað

Föl og niðurdregin snýr hún aft
ur.
Lyktin af sinnepi og beiskum
möndlum þrengdi sér um allt hús-
ið. Ekkjan sogaði loftið með upp
spretum nösum og skildi. Hún
var mjög næm fyrir öllu, er
snerti leigendur hennar.
Þegar Helena kom aftur með
kastarholuna, var hún blágræn
í andliti, en hún hló glaðlega og
þakkaði fyrir lánið.
„Dugði þetta ungfrú Willfuer?"
„Það finnst mér ekki frú Gros
mucke. Nú fyrst er ég verulega
slök. Ef til vill hefur það verið
heldur sterkt“.
„Hvernig er það með unga herr
ann, sem komur hér svro oft —
er hann ekki læknanemi? Ég
mundi leita til hans“, sagði frú
in með sérstakri áherzlu á leita.
„Rainers? Svo ungra lækna-
nema leitar maður ekki til“.
„Þá mundi ég ráðleggja ung-
frúnni að leita til reglulegs
læknis þeir kunna ráð við öllu“
bætti frúin við og leit á Helenu.
Helena skotraði óttablöndnu
augnaráði til gömlu konunnar,
hvað eftir annað. Jú, gam'.a kon
an horfði stöðugt á hana skiln-
ingsríku augnaráði.
„Haldið þér — frú Grosmuske?
spurði hún hægt. Hún blátt á-
fram gafst upp.
„Já, ég veit um mörg dæmi.
í síðasta mánuði hjálpaði einn
mjaltakonunni okkar. Hún leit-
aði til fullkomins læknis“.
„Var mjaltakonan — var hún
veik?“
„Hún átti við sitt'að stríða“,
svarið frúin.
„Jæja þá — góða nótt, og
in tók aftur til við brúuna. „Ég
þakka þér kærlega fyrir lánið“.
Helena opnaði hurðina, og frú
in tók aftur til við brúðuna. „Ég
get svo sem leitað uppi heimilis
fangið“, bætti hún við hljóm-
lausri röddu og án þess að líta
upp. Hún lokaði hurðinni þegj-
andi á eftir sér.
„Jú, ég þakka", sagði hún úti
í dimmum stiganum 03 varp önd
inni.
-0-
Þegar Frits Rainer beygði inn
í Marstallgötu, kom hann auga
á Marx. Hann hafði ekki séð
hann lengi og blistraði til merk
is eins og venjulega. En Marx
virtist bæði sjónlaus og heyrn-
arlaus og skálmaði sitt á hvað
milli bíla og sporvagna hinum
mcgin á götunni. Þar féll hann
alveg í stafi framan við osta-
verzlun. Það var undarlegt að
sjá til hans. Reiner e'lti hann.
„Góðan daginn Marx. Loksins
rekst maður á hig. Þú liefur ver
ið alveg ósýnilegur“.
Marx tautaði eitthvað um, að
hann þyrfti að vinna.
„Vinna! En Helena kvartar yf
ir því, að þú svallir og mætir
ekki í kennslustundum. Og Fri-
del gengur um sorgmædd á svip.
Ertu að gera einliver strákapör?
Hafið þið rifist, krakkar?"
„Riftist —Marx líktist dreng
hnokka, þar sem hann stóð, beit
saman tönnunum og varirnar
titruðu. Það dugði ekki. Tárin
komu fram í augun á honum, og
nú líktist hann fullkomlega of
uriltlum drengsnáða.
„En Marx, kvað er að? Hefur
eitthvað komið fyrir?“ spurði
■Rainer og lagði handlegginn á
herðar honum. Marx kyngdi og
kinkaði kolli til svars.
„Ég kem beint frá lækni“,
sagði hann svo lágt, að varla
heyrðist og starði á ostaglugg-
ann, meðan hann reyndi árang-
urslaust að ná valdi á tilfinning
um sínum. Rainer skildi ekki,
hvað um var að vera, fyrri en
eftir nokkrar sekúntur.
Er það — þannig? sagði hann
og lét handlegginn ósjálfrátt
falla niður frá herðum Marx, en
lagði hann svo strax aftur ró-
andi á sama stað. „Komdu
drengur, við skulum ræða þetta
nánar. Þetta kemur oft fyrir. Er
það slæmt?”.
„Það versta“, hvíslaði Marx og
tróð höndunum niður í vasana.
Augnaráð hans og framkoma
lýstu svo miklu sakleysi, þar sem
hann stóð framan við sýningar
gluggann og stundi upp hinni
hræðilegu játningu.
„Hvemig lentirðu út í þetta?“
Rainer klappaði honum sefanrti.
„Manstu eftir ferðinni okkar
í maí?“ Marx átti erfitt með að
opna munninn —• „Þegar við
syntum saman í fyrsta skipti og
vorum í skóginum. Um kvöldið
dönsuðum við, það sat negri við
flygilinn. Ég reri fýrir Fridel og
fylgdi henni svó heim til sín.
Þessi nótt var svo undarleg —
síðar komu þrumur. Það fór í
taugarnar á mér. Ég hafði enga
eirð í herbergi mínu, og svo fór
ég í „Bláu stjörnuna" til þess
að fá mér kaffisopa . . . “.
„Fnamburðarstúlkan?" spurði
Rainer og hélt áfram að klappa
sefandi á herðar Marx.
„Já“, heyrðist Marx hvísla.
„Vesalings drengurinn“, sagði
Rainer vandræðalega. En það
var sem steini hefði verið létt af
Marx, og hann vildi nú létta
meir á hjarta sínu.
„Þess konar má víst ekki koma
fyrir, eða hvað? En það gerir það
nú samt. Ég er enginn óþokki,
það veistu Rainpr. Ég elska
Frídel og er trúlofaður henni,
mér hefur verið trúað fyrir
henni og daginn út og daginn
inn er ég í návist hennar, án
þess að þora að snerta hana. Það
er hpeinasta þjáning — nei, þú
getur ekki ímyndað þér hve erf
itt það er. Ég hefi svarið for-
eldrum hennar að láta hana í
friöi, og það loforð hefi ég hald
ið. Nú verður mér á þessi vit-
leysa og það eyðileggur allt.
Mánuðum saman getur maður
pínt sjálfan sig. Og svo allt í
einu missir maður stjórn á sjálf
um sér, svo maður er búinn að
vera — búinn“.
„Það er það alls ekki. Eins og
stendur ertu sjúkur, seinna verð
urðu aftur heilbrigður“.
„Seinna — !“ Marx kipraði
varirnar.
„Já, þú verður að vera þolin-
móður, og svo verðurðu að reyna
að hugga Fridel".
„Frídel! Heldurðu að ég geti
nokkurn tíma látið hana sjá mig
framar? Ég hefi andstyggð á sjálf
um mér! Eins og hún er hrein
og saklaust". — Augun fylltust
aftur af tárum. Nei, það er ekki
hægt að tala um slíkt við Frí-
del, því verður maður að vera
einn um að ráða fram úr. — Ég
veit líka, hvað ég á að gera“.
„Hvað er það?“ spurði Rainer.
„Það er ósköp einfalt”, hvísl
aði Marx. Svo gekk hann snögg
lega af stað, án þess að líta til
baka. Rainer stóð um stund í
sömu sporum, svo lagði hann- af
stað heim hryggur og ráðalaus.
Þegar hann gekki inn í her-
bergi sitt, rakst hann þar óvænt
á föður sinn. Gleðin yfir að hitta
hann var því miður blandin nokkr
um kvíða. Hinn ungi Rainer
hafði í bréfum sínum heim, gef-
ið ýmislegt í skyn' sem hafði
raskað sálarró gamla mannsins,
og því sat hann nú hér gegnt
syni sínum. Hann hafði elzt, var
horaðri og strangari í útliti, og
það var eitthvað, sem hann ekki
kannaðist við í svipnum. Rainer
minntist Helenu og herti sig upp.
Gajnli maðurinn líktist syni sín-
um að sumu leyti, en augnaráð
ið var fast og ákveðið — reglu-
leg læknisapgu eins og syni hans
datt í hug.
„Hvernig líður heima?“ spurði
Rainer og hallaði sér fram á
leiguflygilinn, eins og hljóð-
færið væri verndandi vinur.
Heima gekk víst allt vel bæði
með tvíburas.vsturnar og dreng-
inn, en móðirin — drottinn minn
góður, hún var alltaf haldin þess
ari taugaveiklun og Rainer lækn
ir endaði skýrslu sína með and-
varpi, sem gaf í skyn erfiðleik-
-ana heima. Rainer yngri sá sem
í leiftursýn andlit móður sinnar
með hinn sífellda höfuðverk, sem
stóð í nónu sambandi við niður
dregin gluggatjöld, bakstra og
kamillute. Það lá við, að hann
gæti þreifað á hinum máttlausu
höndum, sem alltaf virtust kald-
ar, þegar hún ætlaði að klappa,
ó, Helena! — hugsaði hann og
andstæðan milli þeirra fékk
hjarta hans til að taka þung slög.
„Þú hefur skrifað mér“, sagði
faðir lians snögglega og rétti úr
sér, svo að syni hans stóð ógn>
af. „Þú hefur ski-ifað mér, að —“
„Já, pabbi“.
„Hugmynd þín um að leggja
námið á hilluna á ég erfitt með
að taka alvarlega, en ég er þó
fús á að ræða það við þig“. Þaff
var eins og gamli maðurinn
kynni setninguna utan að.
„Mér er fullkomin alvara með
það“, svaraði Rainer.
„Ég verð, því miður að láta
þig vita, að af því getur ekki orð,
ið. Þú verður að gerast læknir
og taka við starfi mínu; ég get
ekki leyft þér að taka nein hlið
arspor. Það er að vísu dálítið
harðneskjulegt, sem ég segi, og
mér þykir fyrir því, því ég er
að eðlisfari enginn harðstjóri;,
en maður verður að vera harð-
ur, þegar nauðsyn krefur, ég ekki
síður en þú“.
„Ég get líka verið harður, þeg
ar því er að skipta — og hljóm-
listin er mér nauðsyn. Læknis-
starfið er engin konungsstaða.
Það er engin nauðsyn að gera
krofur til mín, eins og ég væri
erfðaprins. Já, þú fyrirgefur
pabbi, en —
„Hljómlist er nautn, ekki nauðj
synjar", svaraði faðir hans með
stuttum hlátri". ,
„Ég get ekki rætt hljómlist við,
þig pabbi“.
Mamma, það er síminn.
ALÞÝflUBLAOIÐ - 5. október 1962 J5