Alþýðublaðið - 09.10.1962, Blaðsíða 15

Boum
_____ •*
\
„Þarf ekki til; en ég get aft-
ur á móti rætt um lækningar við
þig. Drengur minn, ég ekil þig
ekki. Er nokkuð stórkostlegra
en starf læknisins? Ég gæti öf-
undað þig hvern dag og hverja
stund, sem þú ert hér og færð
tækifæri til að sjá og læra allt
það, sem hér er á boðstólum.
Mér finnst þú vera mjög van-
þakklátur. Við höfum fært fórn-
ir, til þess að þú getir lært, já,
ég get sagt þér, að það hafa ver
ið stórar fórnir. Það eru til þús-
undir af gáfuðu fólki, sem
mundi vilja allt til vinna að geta
lært“.
„En ég er ekki gáfaður", and-
mælti Rainer þrákelknislega.
„Ég hefi ekki búizt við* að þú
yrðir neinn snillingur, enda er
ég ekki annað en sveitalæknir, —
það verður þú líka“, ansaði fað
irinn eftir augnabliks þögn.
„Ég verð ekki einu sinni með
alalæknir, pabbi, það er alveg ör
uggt. Þú segir sjálfur, að sveita-
læknir verði að kunna allt, og ég
— ég með allan minn klaufaskap,
sem allt eyðileggur. Það eina
sem ég get, er að skrifa sjúk-
dómsgreiningu, og það er því að
þakka, hve fingurgómar múiir
eru næmir — hljómleikatæki
mín. Ég get ekki barizt misk-
unnarlaust gegn dauðanum, af
því ég i mínu innsta eðli er í
sátt við hann. Enginn læknir má
vera .eins og ég, ég er sjálfur á
• — svarta listanum. Ef þú sem
faðir finnur ekki til ábyrgðar
gagnvart mér, hlýtur þú sem
læknir að finna til ábyrgðar
gagnvart sjúklingunum, sem þú
vilt siga mér á, og ef þú hefur
ekki aðrar ástæður en þá, að ég
erfi starf þitt —
„Ég hefi enn eina ástæðu!“
Raddir þeirra voru orðnar há-
værari, og feðgarnir stóðu nú
hver andspænis öðrum með
reiðisvip og rjóðir í andliti.
Rainer læknir huldi sig í reykj
arskýi og settist, hann seig sam-
an einkennilega mikið og sárs-
aukadrættir komu í svip hans.
Sonur hans horfði á hann og
■kvíðakennd læsti sig um hann
„Komdu og seztu þarna. Við
skulum ekki vera að rífast
Firillei", sagði Rainer læknir
rólega og notaði gælunafn frá
bernsku hans. Frits komst við;
liann settist á stólkollinn og leit
aði eftir augum föður síns bak
við reykskýið.
„Ég hefi talað við leyndarráð
ið“, sagði faðirinn „og hann virt
ist ekki vera ánægður með þig.“
„Ég hefi gert eins og ég hefi
getað upp á síðkastið. Og prófið
hefi ég lofað að taka“.
„Það er gott, drengur minn,
þú tekur prófið og verður góður
læknir. — í sátt við dauðann?
Drottinn minn dýri, það verð-
urðu fyrst fyrir alvöru, þegar
þú ert orðinn læknir. Það mun
hjálpa þér fremur en hitt. Og
hvað hæfileika þína til sjúk-
dómsgreiningar snertir — leynd
arráðið talaði líka í þá átt — væri
mér forvitni á að bera undir þig
dæmi úr eigin lífi. Ég flyt þér
sjúkrasöguna og þú segir mér
skoðun þína. Á eftir hygg ég að
við skiljum betur hvor annan“.
Læknirinn lýsti nú mjög greini
lega öllum einkennum sjúkdóms
ins. Ungi maðurinn skaut einni
og einni spurningu inn á milli
og sagði svo að lokum ákveðið:
„Magakrabbi“.
Læknirinn kinkaði örlítið
kolli.
„Mundir þú ráðleggja upp-
skurð? Hér er röntgenmyndin."
Hann færði andlitið nær synin-
um og benti með gulnuðum
fingri. „Á að beita uppskurði?"
mælti hann aftur og horfði hvasst
á myndina.
„Sjáðu til,“ sagði pilturinn og
brosti, „ég er nú 'eins og ég er,
og því muridi ég ekki beita upp-
skurði. Eg mundi láta sjúkling-
inn fá morfin, mikið af morfíni,
og lofa honum svo að deyja í ró-
legheitum. Ef til vill mundi ég
láta einhver orð falla um hve
stóran skammt þyrfti, til þess að
sjúklingurinn sofnaði alveg. En
þú og aðrir læknar munduð efa-
laust skera sjúklinginn upp og
treina þannig lífið í honum i
nokkra mánuði. „Rétt er það. Það
ber að reyna uppskurðinn."
Doktor Rainer rýndi um stund
í myndina og gekk siðan vand-
lega frá henni.
„Já, þetta er fremur lítið upp-
örfandi mynd,“ bætti hann við.
En það var enginn embættissvip-
ur á lækninum, og það vakti undr
un og ótta hjá syni hans.
„Hefi ég staðizt prófið?" Harm
reyndi að breyta alvöruþungan-
um, sem á þeim lá með léttara
lijali.
„Það held ég. Þín skýring er
sú sama og hjá leyndarráðinu, og
einnig hvað sjálfan mig snertir."
„Sjálfan þig?“
„Já, sjálfan mig. Þú hefur
greint minn sjúkdóm." Læknirinn
sat nú beinn í stól sínum. Fritz
stóð eftir litla stund á fætur og
þreifaði sig fram að glugganum.
Það hringsnérist allt fyrir augum
hans. Beint á móti honum blasti
við gult búðarspjald. Hann las
ósjálfrátt. Amaliu S. ullar og
prjónavöruverzlun, — og faðir
hans var að deyja. Þeir líktust
hver öðrum feðgamir, þar sem
þeir stóðu næstum saman, hlé-
drægir, orðlausir og fullir
beizkju. Og faðirinn var að
deyja.
„Það er miskunnarlaust," —
hvislaði hann og hafði ekki kjark
í sér til að líta á föðurinn.
„Já, það er miskunnarlaust,
cn það verður ekki umfiúið, —
hvorki fyrir mig né þig. Mér fell-
ur það illa þín vegna," bætti
hann við blíðlega. Það er mikið,
sem ég legg á þig, og þú ert
engin hetja. En það er ekki urn
annað að gera. Lestin fer eftir
klukkutíma; ég fer heim og ráð-
stafa ýmsu, svo leggst ég undir
hnífinn. Sjálfur hefi ég ekki
mikla trú á þvi, en maður fær
nokkurra mánaða frest, því ætla
ég að gera það. Eg geri skyldu
mína og stend á mínu varðbergi
meðan stætt er, á meðan verður
þú að gera þína skyldu. Þú verð-
ur að muna, að nú er hver dag-
urinn dýrmætur. Þú verður að
bíta á jaxlinn og strita. Eg mun
reyna að sjá um fjárhagshliðina,
svo að þú getir lokið prófi og
unnið af þér bæði kandldatsárin.
Eftir það verður þú að taka við
mínu starfi og sjá fjölskyldunni
farborða. Þú verður að sjá um
uppeldi systkina þinna og aðstoða
móður þína. — Það siðasttalda
verður alls ekki áuðvelt. Lífið er
þó ekki heldur létt fyrir mig. Eg
gæti svo sem gefið sjálfum mér
sprautu — ég veit hve stór mor-
fínskammturinn þarf að vera, —
ekki satt, Firilei."
Hann leit á soninn með sárs-
aukafullu brosi. „En ég þori það
ekki, því þá fengjuð þið ekki líf-
trygginguna mína borgaða. Bros-
legt, er það ekki. Það er alltaf
eitthvað broslegt í sambandi við
hetjuskap borgarans, en þó verð
ég að krefjast hans af þér, engu
síður en mér sjálfum. Skilurðu
nú ?“
„Ó, pabbi’’ „Þú mátt ekki taka
upp á þvi að verða veikur, Eg
verð að biðja þig að taka þessu
rólega."
Það er undarlegt, hve stór á-
föll gerast hljóðlega. að jafnaði.
Þeir virtust báðir rólegir, stungu
aðeins höndunum dýpra í buxna-
vasana og skiptust ekki á neinum
blíðuatlotum. Þeir bjuggu í gler-
húsi, báðir tveir. Að gefa tilfinn-
ingunum lausan tauminn gat
kostað þá alla þá reisn, kraft og
vilja, sem í þeim bjó. Þeir gengu
stæltum skrefum til brautarstöðv-
arinnar. Þeir ákváðu með fáum
gagnorðum setningum það nauð-
synlegasta, fyrst þegar lestin
tók að hreyfast, teygði gamli
Rainer höndina út um gluggann,
og röddin var ekki laus við
meðaumkvun. „Gerðu eins og
þú getur, drengur minn.“ — Og
Fritz svaraði með þvingaðri ró-
semi: „Þegar ég frétti af þér, —
mun ég gera nauðsynlegar ráð-
stafanir hjá leyndarráðinu."
Lestin ók á burt. Um hljóm-
list hafði ekki fallið eitt orð.
Á leiðinni frá járnbrautarstöð-
inni leituðu hugsanir Rainers til
Helenu. Ef nokkurs staðar var
hjálp að fá, þá var það hjá henni.
Hún var svo sterk, hún gat hugg-
að og hughreyst. Hjá henni var
hægt að gráta út, vera eðlilegur.
Hann byrjaði strax í huganum að
rekja raunir sínar fyrir henni. —
Mér eru lagðar svo þungar
byrðar á herðar. Eg verð að hætta
við hljómlistina og verða læknir
til þess, og þó er ég ekki nema
23 ára — að verða fyrirvinna hjá
heilsubilaðri og veiklaðri móður,
sem er ennþá aumari en ég, hort
ugum bróður og tvíburasystrum,
sem ég þekki ekki neitt. Eg gæti
tekið á mig þjáningar föður
míns, fyrir hann gæti ég dáið.
En það er hans eiglð líf, sem ég
á að taka að mér. Eg á að
skriða inn í tilveru hans eins og
lirfan skríður inn í skelina, ég á
að lifa eins og hinn gamli mað-
ur þvingaður af sorg. Það get ég
ekki — ég mun aldrei endast til
þess, Helena.
Fyrir innri sjónum birtist Hel-
ena honum eins og hún leit út
í sínum koparlita kjól. Hún lyfti
handleggjunupi og hló yfirlætis-
lega að öllum erfiðleikum.
Rainer gekk hraðar og hraðar,
að síðustu hljóp hann við fót og
kom lafmóður, en fullur vonar
heim að húsi hennar, þar sem
ekkja Grosmuckers sagði honum
að Helena væri farin, en hún
vissi ekki hvert.
Hvað hefst þú að, Helena Will-
fúer? Hvernig fer þetta, og hvað
ætlar þú að gera í þessu öng-
þveiti, lífsglaða, viljasterka
kona? Ástæður þínar voru nógu ,
erfiðar áður, það vitum við, en
þú barst þá erfiðleika með reisn
og glaðlyndi. En hvað í ósköp-
unum ætlar þú nú að gera, þegar
þú hefur látið tælast frá efna-
fræðinnar glaðværa umhverfi út
i annað, sem þú veizt mun minna
um en ekkjan Grosmulcke? Þú
hefur lagt árarnar í bátinn og
látið hann reka, það er mergur-
inn málsins. Þú hefur gefizt ksrl-
manni fremur af örvæntingu en
ástríðu, og nú er 'allt í óvissu.
Þú vinnur enn að doktorsrlt-
gerð þinni, þú leggur ekki hend-
ur í skaut, eða gengur niðurlút,
en sámt sem áður missa efna-
fræðitilraunir þínar og myndun
gulrar olíu, sem mikil sprengi- félögum
hætta stafar af, nokkuð af þýð- klukku.
ingu sinni, og svo situr þú stund-
um í tilraunastofunni með hend-
ur í skauti og finnur efnabreyt-
ingarnar í þínum eigin líkama,
sem valda ógleði og óþægindum.
Eitt er víst. Maður á að ala,
bam. Maður þarf ekki að gera
öðrum reikningsskil, er fullkom-
lega frjáls, og frá slðferðislegu
sjónarmiði ekkert á móti hug- •
myndinni ógift móðir. En það er
ekki hægt að eiga bam, þegar
verið er að semja doktorsritgerð.'
í þvi umhverfi, sem Helena lifir'
í, er það alveg útilokað. Aðeins
huamyndin um bamavagn heima
í „skonsunni" er fáránleg. Frá:
efnislegu og mannlegu sjónar-
miði er það fjarstæða, einnig
með tilliti til hennar kvenlegu fé-
laga, stéttarinnar, umheimsins
og þeirra krafna um fyrirmynd-
ar framkomu, sem gerðar eru til
hinna kvenlegu stúdenta.
Helena Willfúer afneitaði því
frá upphafi hugmyndinni um að
fæða bam, og full af kvíða fór
hún að undirbúa fyrstu skref-
in til að forðast það. Nú varð
Lionsklúbbur
Framh. af 1G síðn
um allra þeirra landa, þar sem
Lionsklúbbar eru starfandi. Frið-
rik Sigurbjörnsson lögreglustjóri
í Bolungarvík afhenti gjöfina. —
Samúel Jónsson, formaður Lion-
klúbbsins á ísafirði færi Lionfé-
lögum á Patreksfirði fundarhamar
að gjöf og Hilmar Foss umdæmis-
stjóri tilkynnti, að Lionsklúbbur-
inn Þór i Reykjavík, sem er eÚtiS
Lionklúbbur á landinu, myndi géfa
á Patreksfirði fundar-
1
í stjóm Lionklúbbsins á Patreks
firði voru kjörnir þessir menn:
Sigurður Jónasson, form.,
Ingólfur Arason — og
.Takob Helgason.
Á. P.
Jú, það getur svo sem vel verið
um okkur sem glápum á hann?
hann sé heimskur. En hvað þá
ALÞÝÐUBLADlfi - 9. október 1962 |£