Alþýðublaðið - 20.10.1962, Blaðsíða 2

Ritstjórar: Gísli J. Ástþórsson (áb) og Benedikt Gröndal.—Aðstoðarritstjóri
Björgvin Guðmundsson. — Fréttaritstjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. — Símar:
14 900 — 14 902 — 14 903. £ uglýsingasími: 14 906 — Aðsetur: Alþýðuhúsið.
— Prentsmiðja AíþýðubiaðsinSj Hverfisgötu 8-10 — Áskriftargjald kr. C5.0d
6 mánuði. I lauoasölu kr. 4.00 eint. Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. — Fram-
kvæmdastjóri: Ásgeir Jóhannesson.
ÁRNI
THORSTEÍN
TÓNSKÁLD
Ekkert fé ónotað
ÞAÐ ER MIKIÐ talað um ,,bindingu“ sparif jár,
sem líka er kölluð „frysting“. Nota framsóknar-
menn það mjög í áróðri, að hundruð milljóna liggi
,.ónotaðar“ í geymsluhólfum Seðlabankans, og
starfi það af samdráttarstefnu og illvilja ríkisstjórn
arinnar og bankastjóranna, að þetta fé er ekki lán-
að út innanlands.
Gylfi Þ. Gíslason fletti rækilega ofan af þess-
um blekkingum, er hann malaði Eysteinn í einvíg-
inu í neðri deild í fyrradag. Þá upplýsti Gylfi, að
engir peningar liggja ónotaðir hjá Seðlabankanum,
heldur hefur bankinn látið aila sína peninga annað
hvort í afurðalán til landbúnaðar og sjávarútvegs,
eða í gjaldeyrisinneign þjóðarinnar erlendis.
Ef einstaklingur ætlar að leggja fyrir 800 krón-
ur til öryggis fyrir f jölskyldu sína, verður hann að
taka þá peninga af kaupi sínu eða öðrum tekjum.
Hann getur ekki bæði lagt krónumar fyrir og eytt
þeim. Eins er með ríkisbúskapinn. Ef íslenzka þjóð
in vill eiga 80 milljóna gjaldeyrissjóð, verður hún
•að taka hann af tekjum sínum. Það er þetta, sem
hinar bundnu inneignir í Seðlabankantun gera.
f Gylfi upplýsti, að í stórum dráttum væru ástæð-
T iir Seðlabarikans sem hér segir:
■ Bankinn hefur þetta fé: Banklnn notar féð svona:
Keðlavelta ......... 600 millj. LSn Iandbúnaðar .. 258 millj.
Eigið fé .......... 200 tnillj Lán sjávarútvegs .. 563 millj.
Mótvirðisfé....... 350 millj. Gjaldeyrisforði .... 616 millj.
Sparifé ............ 500 millj.
Samtals 1650 millj. Samtals 1637 millj.
Árdegis í dag er gefð frá dóir.-
kirkjunnar útför Áma Thorstein-
sonar tónskálds, en hann andaðist
þriðjudaginn 16. þ.m., eítir stutta
legu, á öðrum degi 93. aidursársins
Árni Thorsteinsson mun liafa
verið með elztu innfæddu borgur-
um þessa bæjar, en her átti hann
heima allan aldur sina, ;'ð undan ■
tmnum nokkrum námsáium sínum
í Kaupmannahöfn. Hann bar hiun
háa aldur vel og sást oft á göngu
um æskustöðvar sínar í miðhænum
allt fram á þetta haust, tiginn í yfir
bragði, ljúfur og glaður í viðmóti
og furðu frár á fæti og iéttur í
spori.
Árni Thorsteinsson fæddist 15.
október 1870 í gamla landfógeta-
húsinu við Austurstræti, en strax
eftir ferminguna lá leið hans yfir
Lækinn upp í Lærða skólann, en
þaðan lauk hann stúdentsprófi vor
ið 1890, og átti hann því 72 ára
stúdentsafmæli á þessu ári og var
elzti stúdent landsins.
Faðir hans var Árni Thorsteins-.
son sýslumaður Snæfellinga og
síðar landfógeti, en hann var bróð
ir þjóðskáldsins Steingríms Thor-
steinssonar. Faðir þeirra bræðra
Árna landfógeta og Steingríms var
sem kunnugt er, Bjarni amtmaður
Þorsteinsson á Stapa, en móðir
þeirra Þórunn Hannesdóttir bisk-
ups Finnssonar í Skálholti. Móðir
Áma tónskálds var Soffía Krist-
jana dóttir Hannesar Johnsens
kaupmanns en hann var sonur
Steingríms Johnsens biskups i
Lauganesi, og voru því báðir
langafar Árna biskupar.
Aldamótaárið kvæntist Á*ni
Helgu Einarsdóttur frá Hraunum
í Fljótum og eignuðust þau fjögur
börn, þrjár dætur, sem aiiar eru
á lífi og einn son, sem lézt uppkom
inn. Fyrir fjörum árum missti
Árni konu sína og hefut síöati búið
í skjóli dætra sinna.
Árni Thorsteinsson hefur um
langt skeið verið Nestor íslenzkra
tónskálda og notið virðingar meðal
listbræðra rmna. Hann var einn
af stofnendr.m Tónskáldafélags Ts-
lands, og síð . t kjörinn heiðursfó-
lagi þess. Með lögum sínum hefur
hann gefið þjoðiRiii dvrgripl. sem
hun mun lengi meta og varðveita.
Þeir, sem komnir eru yfir miðjan
aidur lærðu í bernsku lögin hans,
'.g enn eru þau mjög oft sungin.
Fyrstu sönglög Árna Thorsteins
scnar birtust á prenti skömmu fyr
ii aldamót, ei; fyrsta sönglagasafn
hans kom út 19-J7 Þessi lög rötuðu
þegar í upphui veginn að hjarta
þjoðarinnar og lögðu grundvöllinn
að vinsældum tónskáldsins, sem á-
vallt fóru vaxandi með hverju nýju
sónglagasafni. En þaö er fjarri
því að öll lög Ai .it séu almenningi
kur.n, því mörg þeirra eru enn í
handriti, og hafa aldrei verið birt
eða verið sungin.
En það eru ekki aðeins lögin,
sem öfluðu Árna ví.isælda me3
samtíð hans. Það gerði maðurinn
einnig sjálfur í dagfari sínu með
ljúfmannlegri og þrúðri framkomu
samfara glaðværð. tto:-ilegr' kýmni
og gamalli menningarhefð í hátt
um og hugsun. Hann var meiður
gamalla og merkra ætta, uppalinra
í anda fornrar menningarhátta,
þeirra er beztir tíðkuðusl meðal
embættis- og menntamanna aklar-
innar sem leið, og þeirra áhrifa
: gætti í fari hans. Það íylgdi honum
ávallt Ijúfur blær og jafnframt
virðulegt yfirbragð, hvar sem hann
fór, hvort heldur innan veggja
heimilisins, á mannfundum eða þar
sem hann gekk á gotu úti.
Að stúdentsprófi loknu sigldi
Árni Thorsteinsson til Kaupmanna
hafnar, og hugðist leggja stund á
lögfræði. Hinn lauk heimspeki-
prófi frá Kauprrannahainarhá*
skóla, en lagði lögfræðina brátt á
hilluna, enda hafði tónlistin þá
gagntekið huga hans, og önnur
lög urðu honum kærari, en þau
sem fjallað er um í lögfræðiritum.
Á Hafnarárum sínurn tók hann
mikinn þátt í sönglífi stúdenta, og
var meðal annars um skelð í Stú-
dentasöngfélaginu danska Á þeim
árum söng hann til dæmis við há-
tíðahöld í tilefni af níutíu ára af-
mæli danska tónskáldsins J. P. E.
Hartmans, og einnig á sönghátíð
í tilefni af fimmtugsafmæli norska
tónskáldsins Edvards Gneg, og
stjórnaði Grieg sjálfur við það
Framhald á 11. síðu
Af þessu verður augljóst, að eigi að taka bundna
spariféð af bankanum, verður annað hvort að
minnka útlán til framleiðslunnar eða eyða gjald-
eyrissjóðnum. Gylfi krafði Eystein um svar, hvort
Ehann vildi láta gera. Vafðist það fyrir Eysteini, sem
von var.
Ef Seðlabankinn dregur úr lánum til framleiðsl
unnar, kemur það við kjarna efnahagslífsins. Ef
hins vegar bankinn eyðir gjaldeyrisforðanum, lend
um við -aftur í hinum gömlu gjaldeyrisvandræðum,
verðum fljótlega skuldugir erlendis, verðum að
taka upp víðtæk innflutningshöft ag horfast í augu
við vöruskort. Er það þetta, sem Eysteinn vill? Er
það þetta, sem þjóðin vill?
Eysteinn Jónsson stóð sjálfur að setningu laga
um Seðlabanka, þar sem binding sparif jár var heim
iluð. En nú er hann í andstöðu og þekkist ekki fyr-
ir sama mann, — berst á móti bindingunni. Fram
éókn er að reyna að veifa framan í landsmenn 500
milljónum, sem hún muni lána út, ef hún fær ráð-
ið. En þessar 500 milljónir eru ekki lausar. Ef þær
úæru teknar og lánaðar út, mundi fylgja gjaldeyr-
i^svandræði, erlendar skuldir, innflutningshöft og
vandræði.
HANNES
Á HORNINU
★ Enn um slysa gatnamót-
in.
★ Miklubraut og Löngu-
hlíð.
•k Stöðugur lögregluvörð-
ur þar til viti kemur.
★ Malbikun Fischers-
sunds er nauðsynleg.
VEGFARANDI SKRIFAR: „Út
af ffatnamótum Miklubrautar og
Löngmhlíðar og hlnum tiðu slysum
þar langar mig til að leggja öríá
orff í belg. Það sjá aiiir að þarna
áttu að vera komin umferðarljós auui uimuu, iuugaiisauu
og þau þurfa að koma tafarlaust.má ganga yfir götuna eða ekki, í
En ef það þarf að dragast, þá erstað þess að hafa lesmál, sem sjóii
augljóst að þarna þarf að' vera
t-tóðugur iögregluvörður, frá því
að uiuferð hefst kl. sjó að morgni
og f-am til eitt, tvö eði þrjú aö
yióttunni. Um hábjartan dagmn
ættu hvergi aff þurfa sð sjást lög-
regluþjónar á gangi í bænum, held
ur e ngöngu í samband; við um-
f-rt.na: umferðarstjór.-.i, eftirlit á
bifhjolum eða í bifreiöum. í millj
'úiaborgum sjást aldrei spígspor-
andi tveir lögregluþionar saman
eins og oft sést hér, begar bjartur
er dagurinn, svo lögr.gian hlýlur
að l:sfa mannafla aflögu á gatna
mót eins og ég minntist á hér að
ofan.
GATNAMÓTIN Miklabraut-
Langahlíð eru stórgölluð: „Eyjan
er svo mjó, að bílar sem staldra
þar við og bíða færis, reka endana
út í umferðina. Þetta er fráleitt
Hvers vegna fáum við svo ekki
nýjustu tegund umferðarljósa þar
sem sýnt er með mynd af gang-
andi manni, hvort fótgangandi
daprir sjá síður og útlendingar
skilja ekki.“
ÞORSTEINN JÓNSSON skrifar:
„Já, þig furðar stórlega að bæjar
yfirvöldin skuli hafa ráðist í það
að malbika Fischersumj. Þú hlýtur
að vita það, að sund þetta er fjöl
farnasta leiðin fyrir gangandi fólk
í norðurhluta vesturbæjar. Vestur
gata er oft illfær vegna bílaum-
ferðar og Jangur krókur upp Tún-
götu. Mig furðar stórlega að Fisch
ersund hefur ckki fyrir löngu
(svona 20-30 árum) verið malbki-
að, því að það hefur verið til
skammar fyrir bæinn og skaða og
skapraunar fyrir vegfarpndur.
I
MARGUR HEFUR FENGIÐ ÞAR
óþægilega byltu og óhreina skó
og óhrein föt auk skapraunar. Ég
þakka yfirvöldunum fyrir þessa
sjálfsögðu vegabót. Auðvitað t r ég
þér sammála, Hannes, að æskileg-
ast væri að losna við timbiirbúsiri
gömlu í öllu þessu hverfi milli
Vesturgötu og Túngötu. en ég hef
enga trú á því að það verði í ná-
inni framtíð. Ekki er rétt með
farið að engin verzlun sé i Ficiier-
sundi nema Ingólfsapótek Þar er
verzlunin JToledo, einnig er þar
ffakapressa og skóverkstæði svo
þetta má heita heilmikið 1 ekki
lengri götu.“
2 20. október 1962 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ