Alþýðublaðið - 21.10.1962, Blaðsíða 15

*
111
Vicky Bau i
———BBBBffiinTmfT'TMTillll ■ ...
leið aftur lítil stund, þar til hún
komst að raun um, að það var
Ambrósíus, sem nú kom á móti
henni, eða réttara sagt, gekk á
hljóðið, er hann heyrði dyrnar
opnast.
„Herra prófessor, það er ung
frú doktor Willfuer", sagði stofu
stúlkan, eftir að hafa stafað sig
gegnum nafnspjaldið, svo benti
hún í áttina til prófessorsins.
Dyrnar lokuðust, og myrkrið
varð enn svartara. Helena fór
smátt og smátt að þekkja sig í
bókaherberginu með bókahillun-
um og breiða borðinu með Lút-
hersbiblíunni. Ambrósíus hafði
Ijóshlíf fyrir augunum; hann
reisti höfuðið hlustandi og rétti
hendina fram fálmandi.
1 „Góðan daginn, herra prófess-
or,“ rödd hennar titraði, hún
' ræskti sig og beit saman tönnun-
um. Þetta var þá Ambrósíus eins
og hann var nú.
„Góðan daginn frú, félagi.“ —
Hann brosti í áttina þangað, sem
röddin kom. „En hvað það var
vingjarnlegt af yður að heim-
sækja mig svo fljótt. Genð svo
vel, að fá yður sæti,“ sagði hann
og benti á stað, þar sem engirm
stóll var. Sjálfur þreifaði hann
sig áfram meðfram skrifborðinu,
setti niður bók og fann um síð’r
stól, sem hann lét fallast í.
„Þakka yður fyrir!“ Helena
þorði.ekki að líta á hann. Hann
þreifaðist um, fann vindil og eld-
spýtur og fór að reykja.
„Kranich bóksali sagði, að ég
yrði að heimsækja yður,“ sagði
hún dauflega.
„Já, hann hefur stökú sinr.um
verið eins konar póstur fyrir
okkur, borið mér kveðjur frá yð-
, ur og gert mér fært að fylgjast
. með yður, og þegar hann sagði
mér, að þér munduð koma hing-
að, bað ég yður að heimsækja
mig. Það eru nokkur efnafræði-
leg spursmál, sem ég vildi ræða
við yður. Hve lengi verðið þér
hér?“
' „Það er ekki undir mér kom-
ið, herra prófessor. Kranich bað
mig að koma og sendi mér ferða-
peninga. Eg bý hjá móður hans,
og ég fer varla fyrri en —. Það
gengur alls ekki vel fyrir hon-
• um.“
„Já, er það þannig. Það er
slæmt. Veit hann?“
„Eg veit það ekki, hann talar
ekki um sjálfan sig, en hann þráir
svo að lifa.“
„Já, það gerum við víst öll —
er það ekki rétt?“
Ambrósíus reisti höfuðið og
brosti.
„Jú,“ svaraði Helena lágt og
hreyfði fingurna lítils háttar. —
Hún fann til óþæginda af að vera
lokuð inni í þessu hálfrökkri, af
blindu Ambrósíusar og fálmandi
hreyfingum og hversu-þetta allt
minnti á rústir, en úti fyrir var
hinn bjarti sunnudagur með
glampandi sól yfir borginni og
ánni.
„Þér voruð svo vingjarnleg, að
senda mér doktorsritgerð yðar.
Því miður hefi ég ekki ennþá get-
að lesið hana,“ sagði Ambrósíus,
þar sem hann sat blindur í dimmu
herberginu með ljóshlíf fyrir
eyðilögðum augum. „Við hvað
hafið þér unnið og hvenær tók- ,
ur þér doktorstitilinn?"
„Efnið var um pýrasólefnasam-
bönd. Brokhaus lagaði efnið fyr-
ir mig, og í ágúst í sumar er ár
síðan ég varð doktor."
„Kranich bóksali hefur sagt
mér, að um langt skeið hafið þér
ekkert haft að gera. Hafið þér
fengið eitthvað nú?“
„Já, það má líklega segja það,
ég get að minnsta kosti lifað á
því.“
„Hvar er það? Eruð þér við
iðnaðinn?"
Helena hló. „Iðnaðurinn, endur
tók hún, nei, herra prófessor,
ég er í Brúnsdorf, litlu þorpi í
Hannover, og þar er aðeins ein
vélaverksmiðja, eln járnbrautar-
stöð, einn læknir, ein lyfjabúð;
annars ekkert meira. í lyfjabúð-
inni er kjallari og í kjallaranum
eru þrjár flöskur með Berstranda
tilraunaglösum, og þarna niðri
sit ég og rannsaka þvag fyrir
íbúana í Brunsdorf. Það er allt
og siunt."
„Þér hefðuð nú ekki þurft að
læra efnafræði til þess,“ ' sagði
Ambrósíus óþolínmóður.
„Eiginlega ekki,“ svaraði Hel-
ena án beizkju,
Askan frá vindlinum féll á
hönd Ambróslusar; hann hrökk
við, askan dreifðist um bækur
og blöð, er hann fálmaði um.
Það var hörmulegt að sjá. Hel-
ena ýtti öskubakka að hönd hans.
„Nú, þarna er hann þá, ég sá
hann ekki strax,“ sagði hann og
lagði vindilinn frá sér. Svo hélt
hann áfram:
„Eg hefi beðið yður að koma,
vegna þess, að ég veit um stöðu,
sem ef til vtll mundi hæfa yður.
Það er ekkert venjulegt starf,
en þér verðið fyrst að segja mér
greinilega, hvernig þér hafið eytt
ævinni síðan við hittumst síðast.
Við starfið, sem hér er um að
ræða, veltur nærri því eins mik-
ið á skapgerðinni eins og færn-
inni. Mér hefur stundum dottið
í hug, að þér, einmitt þér, hefð-
uð þá seiglu, hörku og þolin-
mæði til að bera, sem þetta starf
útheimtir. Mér finnst, að ég
þurfi að bæta yður fyrir þann
skaða, sem þér urðuð fyrir, likt
og aðrir nemendur mínir, vegna
sjúkleika míns. Þér munuð hafa
orðið að byrja á öllu að nýju,
er það ekki rétt?“
„Jú, það varð ekki neitt úr
þessu með Azidofernsteinsýruna.
En ég hefði nú allar götur orðið
að skipta um háskóla, eins og þá
var ástatt."
„Já, já, það er alveg satt. Við
höfum bæði framið lieimskupör
og þau í stærra lagi, kæra starfs-
systir. En það — sjáið þér til
— sýnir styrkleika persónunnar,
hvernig hún mætir því. Aðalat-
riðið er, að drekka með virðuleik
í botn þann kaleik, sem maður
hefur sjálfur byrlað sér,“ sagði
hann hlæjandi og minnti sern
snöggvast á hinn gamla Ambrós-
íus. Eri nú verð ég að yfirheyra
yður. Sýnið nú því, sem liðið er,
eins og það er nefnt við yíir-
heyrslur."
„Það er ekki mikið að segja,
herra prófessor. Eg fór til Miin-
chen, vann hjá Brokhaus, tók
doktorsprófið með láði, hafði
ekkert starf frá ágúst fram í nóv-
ember, varð svo aðstoðarmaður
við efnarannsóknarstofu, en fljót
lega vísað burtu.“
„Og hvers vegna?“
„Af því ég á barn. Þér vitið,
að það eru ríkjandi mjög strang-
ar reglur í þeim efnum í iðnað-
inum.“
„Hafið þér barnið hjá yður,
eða er það í fóstri?"
„Fyrstu sex mánuðina var það
á barnahæli, en nú hefi ég það
hjá mér. Það er þegar farið að
ganga. Ó, það er svo yndislegt,
herra prófessor; mér væri eng-
in leið að skilja við það nú. —
Eg verð að taka það fram strax
vegna þessa starfs, sem þér vor-
uð að tala um. Eg veit, að ég
geri mér allt miklu erfiðara með
þessu, en í þessum efnum slæ cg
ekkert af, annað get ég ekki“. —
sagði hún og néri saman hönd-
unum harkalega. Ambrósíus
heyrði það og brosti.
„Það er leiðinlegt, hvað hér er
dimmt, mér væri forvitni á að
sjá, hvort þér hafið mikið breyzt,“
sagði hann, eins og ósjálfrátt.
Svo hafði hann upp á vindlin-
um og hélt áfram að reykja, með-
an hann beiö eftir svari. „Hvað
svo meira?“
„Svo er það ekkert meira, —
herra prófessor. Nú vinn ég í
Brunsdorf, er dáUtið lægra sett
en aðstoðarmaður í efnarann-
sóknarstofu og hefi sultarlaun.
Eg hefi ekki komið í reglulega
efnarannsóknarstofu síðan ég tók
próf.“
„Engin tilraunastofa — ég veit
hvað það er. Þó ekki sé nema
lyktin. Maður þráir þessa and-
styggilegu efnablöndulykt; dreym
ir um hana — er það ekki eins
með yður?“
Helena svaraði ekki. Það kom
beizkjubragð í munninn á henr.i.
Hln litla glæta, sem slapp inn
með gluggahlerunum, var íarin
að dofna, dauft endurskin lenti
í hinu háa hvelfda enni Ambrós-
íusar.
„Þér eruð ekki sérstaklega
málhreyf núna, ungfrú Willfuer,"
sagði hann óánægður. „Eg get
svo sem greint aðalvörðurnar, en
mig langar til að kynnast leið-
inni á milli þeirra. Eg verð að
vita um þá erfiðleika, sem þér
áttuð við að stríða.“
„Veginn?“ endurtók Helena
hugsandi og lokaði augunum, og
hver myndin rak aðra í huga
hennar. Á ég að segja yður frá,
að léttasóttin byrjaði meðan ég
stóð við vinnu mína í tilrauna-
stofunni? Það byrjaði hálfum
mánuði fyrir tímann. Ég bafði
alltaf vonað, að verða búin með
tilraunirnar, en svo fór allt á
stað, meðan ég var önnum kafin
í tilraunastofunni. Eg slökkti á
ljósinu hjá mér og gekk út. Ná-
grannijninn þarna, sem var Gyð-
ingur og hét Bunsen, elti mig,
hann náði í bíl og kom mér á
fæðingardeildina.
í stofunni hafði verið sett upp
eins konar skilrúm. Og bak við
það hljóðaði kona af öllum lífs
og sálarkröftum um eilífðar tíma.
Allt í einu varð allt hljótt, og
sterk eterlykt gaus upp, svo
heyrði ég barnsgrát, sjálf leið ég
alveg hræðilegar kvalir. En ég
kvartaði ekki þessa þrettán
tíma, sem á þessu stóð, því í
deildinni er mönnum mjög illa
við, að konur hljóði mikið. — í
stofunni lágu 12 konur, þrjár
voru ógiftar fyrir utan mig, Allar
hinar fengu heimsóknir, allar
nema ég. Því fleiri heimsóknir,
sem þær fengu, því meiri virð-
ingar nutu þær. Við vorum ekki
neinar merkispersónur þarna, —
drengurinn minn og ég. Að tíu
dögum liðnum fór ég aftur í efna
fræðistofnunina, en því miður
leið yfir mig. Prófessorinn varð
mjög ergilegur, en lét mig á eft-
ir fá tvo aukatíma. Eg hafði
líka dregið saman ofurlitla fjár-
upphæð með því að gerast fyrir-
sæta. Kvölds og morguns fór ég
á ungbarnaheimilið til að gefa
barninu að sjúga. Um tíma, áður
en ég tók prófið, átti ég enga
peninga, ekki grænan eyri; en þá
— þá hjálpaði rússneskur vinur
minn; hann greiddi líka fyrir
mig til barnaheimilisins, annars
hefði barnið lent á framfæri hlns
opinbera. Þá voru tímarnir mér
erfiðastir. Hvernig ég komst í
gegn um prófið, veit ég ekki; það
var eins og það gerðist í draumi.
Eg veit aðeins, að á eftir sat ég
í herbergi þjónsins; það var kall-
að á mig og Brokhaus sagði: „Eg
óska til hamingju, frú doktor.“
CRANNARNIR
Ég skít mig ekki út mamma, ég er á gúmmístígvélum.

Þá rétti þjónninn frar -;:d-
ina eftir drykkjupeningu - : é r
átti þá enga til. Eg varð e *i
sneypt. Prentkostnaður - lok -
orsritgerðina varð minr : fcú-
izt var við, svo ég fékl. í rv's.
50 mörk. Þá var það, ■
fór að leita eftir starfi. .krjf ~
aði fjöldann allan af u 'é rum
og tilboðum og beið o, - e;t
allt kom fyrir ekki, og - ng;r
þessi 50 mörk til þurrc ': - * >1
ekki lengur gefið b 'n ; :T
sjúga. Með aðstoð Kr: - 'ch fék'c
ég lítilsháttar skriftir ~ ; bvf
var fljótt lokið, og þat -."»r m;-'iT
litið upp úr því að ha' i. Svo fór
ég að sækja um, hva i var.
sem sé að gæta barna ’-.-i mótf
gestum, afgreiðsluste f — en-.
alls staðar var mér nei -> 5. Eg var
svo hörmulega að sjá og illa til
fara, að enginn þorí' a!5 trúa
mér fyrir neinu. Og- á ~ama tím*
þráði maður svo að fá_ innu, já„
vinnu við efnafræði. " n tíma
prjónaði ég pottalepp ‘'- rir fé-
lag til hjálpar konur' fékk;
sex peninga fyrir styi ' : — ea
svo tók það líka enda '
„Já, — og svo?“ sp i Ams
brósíus.
„Það var svo heims' 'r . —
þegar verið er að segj - '
rétt eins og verið sé r
Það er ömurlegt að hlu tf:
en þó gat það verra v ■ F %>
átti þó barnið og má ’ ' e> -
sækja það tvisvar á dag " » ve:t
ekki, hvort þér skiljið h • r-;kiði
ég hlakkaði til — ég gel h"'rt”r
ekki lýst þvi.“ > '
„Ja-á,“ kom eins og s ' ' í
frá prófessornum. Hanr i. •
lagt vindilinn á undirlagið 'M'C 1
borðinu, þar lá hann, og fr.. h- -
um lagði megnan óþef.
„Svo fékk ég starfið hjá T
er & Johne og tók barnið 1 i
til mín. Eg bjó þá hjá sporv. s
stjóra og kona hans annaTbt
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 21. október 1962 %%