Alþýðublaðið - 24.10.1962, Blaðsíða 5

HWWWWMWMMWWW%WWWWWWWWWtVWWWWMWIIW»WIW*WW»HWMWWW%WW>W*WWWimWWWWMWWWWWWMWWI
24. OKTÓBER er afmælisdag
ur, sem gervöll heimsbyggðin
heldur hátíðlegan. Á. þessum
degi fyrir 17 árum voru Samein-
uðu þjóðirnar stofnaðar. Ðagur
Sameinuðu þjóðanna geíur ekki
aðeins tilefni til að draga fána
að húni og halda ræður, heldur
er líka tilhlýðilegt að taka til
gaumgæfilegrar athugimar hlut
verk Sameinuðu þjóðanna í ver-
öld, sem er undirorpin örum
breytingum.
Markmið alþjóðlegs samstarfs
sem sett voru í Stofnskrána
fyrir 17 árum hafa sama gildi
nú eins og daginn sem þau voru
skráð. í rauninni hefur nauðsyn
þess að gera þau að veruleik orð
ið brýnni með hverju ári. „Að
bjarga komandi kynslóðum und
an hörmungum ófriðar," er
ekki aðeins draumur hugsjóna-
mannsins — það er knýjandi
nauðsyn á öld kjarnorkunnar.
Á sama hátt er það mikilsvert í
hinum flóknu félagslegu aðstæð
um, sem þróazt liafa í heitni,
sem allir eru öðrum háðir, „að
staðfesta að nýju trú grund-
vallarréttindi manna, virðingu
þeirra og gildi, jafnrétti karla
og kvenna og allra þjóða, hvort
sem stórar eru eða smáar..“
Stofnskráin lætur einnig í ljós
þann sameiginlega ásetning
vorn „að skapa skilyrði fyrir
því, að hægt sé að halda uppi
réttlæti og virðingu fyrir skyld
um þeim, er af samningum lcið
ir og öðrum heimildum þjóða-
réttar." Slík þróun er vissulega
höfuðnauðsyn, ef heimurinn á
að þokast áfram frá lögutn
frumskógarins til skipulegs
samstarfs í alþjóðiegnm við-
skiptum. Loks skuldbindur
Stofnskráin aðildarríkin til að
„stuðla að félagslegum fram-
förum og bættuin lífskjörum
samfara auknu frelsi.“
Aukið frelsi hefur orðið veru-
leiki fyrir hundruðum milljóna
manna á árunum eftir 1945.
Tala aðildarríkja Sameinuðu
þjóðanna hefur meira cn tvö-
faldazt um leið og afnám ný-
lendusltipulagsins varð söguleg
staðreynd og ný ríki urðu til
og öðluðust sjálfstraðí, En póli-
tískt fullveldi liefur ekki óhjá-
kvæmilega leitt af sér félags-
Iegar framfarir og bætt lífskjör.
Fleiri heimili, fleiri skólar,
meiri matur og meiri vhuia hafa
verð hin sjálfsagða umbun unn
ins sjálfstæðis. Ef satt skal
segja, þá hefur hið efnaliagslega
djúp, sem staðfest er á milli há
þré/aðita iðnaðarl.tjóða og lítt
þróaðra landa, haldið áfram að
breikka ár fá ári.
Það var á forsendu þess, að
nokkrar þjóðir búa við mikla
velmegun en margar þjóðir við
isára fátækt, sem Alls'ierjar-
þingið boðaði, „þróunar-áratug
Sameinuðu þjóðanna“ í des-
ember 1961. Það hét á öll að-
ildarrikin að færa sér í nyt
efnahagslegt, íæknilegt og vís-
indalegt bolmagn heimsins og
sameina krafta sína i máttugri
árás á hin aldagömlu vandamál
fátæktar, fáfræði og sjúkdóma.
Þegar Allsherjarþingið boð-
aði „þróunar-áratuginn“ viður-
kenndi það, að mikið hefði ver-
ið gert á liðnum árum til að
stuðla að efnahagslegri og fé-
lagslegri framvindu. bæði mcð
starfi Sameinuðu þjóðanna í
heild og með hjálparstarfi ein
stakra ríkja. Allsherjarþingið
sá hins vegar einnig, að vauda-
mál mannlegra nauðþurfta var
svo yfirþyrmandi og viðtækt, að
það yrði ekki leyst nema með
langvinnu og samstiil.tu átaki
allra ríkja.
| Meðan Allsherjarþingið
ræddi einstök atriði og afleið-
ingar þessa mikla sameiginlega
átaks, kon.u aðrar mikilvægar
staðreyndir fram í dagsljósið
í fyrsta lagi láta þjóðirnar,. sem
búa á vanþróuðum svæðum
heimsins, sér ekki lynda að lifa
i eymd og allsleysi. Þær eru
staðráðnar í að beita hinu nýja
pólitíska sjálfstæði til að losna
úr fjötrum örbirgðarinnar. í
öðru lagi hefur veröldin nú yf-
ir að ráða auðlindum sem tryggt
geti allsnægtir handa öllum.
Tæknileg kunnátta og vísinda-
Ieg þekking eru fyrir hendi og
ekki að fullu nýttar. Þegar hin
ar háþróuðu þjóðir taka þátt í
slíku átaki, er það ekki aðeins
góðgerðastarfsemi, heldur fyrst
og fremst framsýn eiginhags-
munastefna. Því að þetía sani-
eiginlega átak er eitt af skilyrð-
um þess að alþjóðlegur friður
haldist og stuðlar jafnframt að
því að örva og auka alnienna
velsæld allra ríkja, líka þeirra
sem eru veitendur.
En átakið gæti bragðizt, ef
hin háþróuðu ríki eru svo upp-
tekin af eigin öryggi og bygg-
ingu tröllaukinna hergagnabúra
að þau láta hjá líða að nota
hlnar feikimiklu auðlindir sínar
til að veita vatni á skrælnaða
jörðina, meðan biðraðir hungr
aðra manna halda áfvam að
vaxa. Þjóðir heimsins gr;i». ekki
gert sig ánægðar með það eitt
að halda í horfinu næsta ára-
tug og bíða þess að hin hræði-
lega martröð taki enda
Átakið á ekki að verða e.ins-
konar afsökun á því, seni af-
laga fer annars staðav Efna-
hagsleg, félagslcg og pólitísk
starfsemi Sameinuðu þjóðanna
er þáttur í þeirri sögulcgu stað
reynd að allar þjóðir heims eru
hver annarri háðar á öllirm
sviðum.
Með Sameinuðu þjóðunúm
liefur heimurinn sett sér nokk
ur veigamikil og nátengd mark
mið — varðveizlu alþjóðlegs
friðar og öryggis, þróun vin-
samlegra samskipta þióða á
meðal og eflingu alþjóðasam-
starfs á vettvangi efuahags- og
félagsmála.
Á árangrinum veltur sjálft
líf mankynsins, bæði í siðferði
legum og líkamlegum skilningi
og í þerri baráttu verða allir
menn að taka þátt.
Verði þessum markmiðum
náð hefur það í för með sér
frið, öryggi og aukna velsæld
til handa körlurn og konum
hvarvetna á jörðinni. Á degi
Sameinuðu þjóðanna 1962 og á
næstu mánuðum vcrða þjóðir
heimsins, „að sameina krafta
vora til að ná þcssum markmið
um,“ eins og segir i Stofn-
skránni.

Kvíði fyr-
ir austan
og vestan
Brezka útvarpið átti í kvöld
tal við fréttamcnn í Bandaríkjun-
nm og Moskva, auk þess, sem ræít
var við Harold Wilson, talsmann
jafnaðarmanna í utanríkismálum.
Fréttamennirnir í Moskva og í
Bandaríkjunum voru báðir hálf-
Skelfdir við þá þróun mála, sem
orðið hefur í heiminum á síðasta
Sólarhring.
Ameríski blaðamaðurinn, sem
rætt var við, var m. a. spurður
um það, hvort hugsanlegt væri, að
Keunedy forseti hefði tekíð hina
örlagaríku ákvörðun sína með til-
liti til væntanlegra kosninga í
Bandaríkjunum. Ritstjórinn, sem
var ritstjóri málgagns repúblik-
ana, lét sig hafa það, að telja það
ekki ólíklegt, að forsetinn kynni
að hafa haft kosningarnar í liuga,
Itegar hann tók hina ákveðnu af-
Etöðu sína gagnvart Kúbu.
Harold Wilsan, talsmaður
brczkra jafnaðarmanna í utanrík-
ismálum, sem í dag gekk ásamt
Hugh Gaitskell á fund Macmillans
forsætisráðherra, Iét í ljós þá
skoðun sína og flokks síns, að
Bandaríkjamenn hefðu farið
rangt að hlutunum með því að
gera bandamönnum sínum ekki að
vart um hinar fyrirhuguðu að-1
gerðir í Karabíska hafinu. Hann
kvað fcrezku stjórnarandstöðuna
siklja vel þann kvíða, sem Banda-
ríkjamenn hefði gripið vegna þró-
unar mála á Kúbu, en allt um það
hefði Bandaríkjamönnum borið að
skýra bandamönnum sínum frá
4 Stúdenta-
fagnaðurá
laugardag
STÚDENTARÁÐ Ilá-
skóla íslands gengst fyrir
stúdentafagnaði að Hótel
Borg nlc. laugardag kl. 9, en
fyrr um daginn fer Iíáskóla-
hátíðin fram. Skemmtunin
hefst með því að formaður
stúdentaráðs býður „Rússa“
velkomna. Þá verða fluttar
gamanvísur, eftirhermur,
fjöldasöngur, og að lokutn
verður dansað til kl. 2.
Arasir
nverja
stöðugt har
Formælandi indverska varnar-iar landamæradeilur cn bv? hefði
jnálaráðúneytisins sagði að Kín Iverið vísað á bug og Kír.verjar
vcrjar hefðu enn aukið lið sitt við ! hefðu í stað þess ráðist með vopna
Longju á norð-austur vígstöðvun-, valdi á Indverskt land.
um og árásir þeirra við Ourrna
hörðnuðu stöðugt.
Við Ladakh í Kasmír á vestustn
vígstöðvunum hefur indverska
hernum tekizt að hrinda öllum ár-
í Peking skýrðu blööin frá því
með stórum fyrlrsögnum að st jórn
in hefði lýst því ylir að Kínverski
herinn þyrfti ekki íengar að binda
aðgerðir sínar við svæðin á Mac-
ásum kínverja. Liðsforingi úr ind- ! .mahon-ilínunni, sem Kína viður
verska hernum sem flaug í gær I kennir ekki. Málgagn stjornarinnar
yfir landamærin, sagðisc hafa séð jDagblað Fólksins, heldur því f. <im
stórar hersveitir Kínverja á hei ■
göngu áleiðis til indverskra her-
stöðva og að einnig vær/ liðsauki
á leið til þeirra herstöðva, sem Kíh
verjar hefðu komið upp á ind-
versku landssvæði.
Forseti Kidlands Rashakhrisnan
sagði
að Indverjar hafi ráðist á Kína
þann 20. okt í alisherjarárás sem
undirbúin hafi verið á hinn sví-
virðilegasta hátt, löngu fyrirfram.
Það var upplýst seint í gærdag
í Nýju Delhi að Krústjov hofði sent
Nehru bréf þar sem hann hvetur
i ræou í gær að Tndverjar jtil samkomulags og leggur til að
yrðu að auka varnir sínar og að [viðræður verði þegar hafnar. Aður
þeir yrðu að ná aftur í sitt vald ind hefur verið sagt frá því, að Ara-
verskum landssvæðum, sem Kín-jbíska sambandslýðveldið og Líber
verjar hefðu hertekið. Hann sagði ,ía muni taka að sér að vcra sátta-
einnig að stjórn Indlands htfði boð semjarar.
ist til að ræða við Kínverja um þess ‘ Macmillan hefur sent Nehru
skeyti þar sem har.n lýsir yfir sam
úð Breta og hjálp í lanclamæradeil
unum við Kínverja.
Áfengissalan
1.}úli-30. sept.
FYRSTU níu mánuði þessa ára
nam sala áfengis frá Áfengis- og tó-
baksverzlun ríkisins samtals kr.
168.700,824,00, en var sömu
mánuði 1961 kr. 142.119.403,00.
Heildarsala reyndist í og frá
neðantöldum stöðum þessi:
Reykjavík
Akurej’ri
Isafirði
Siglufirði
Seyðisfirði
48.833,791,00
7.788.744,00
2.025.472.00
3.540,823.00
4.418,264.00
Samtals kr. 66.607.094,00,
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 24. október 1962 5