Alþýðublaðið - 08.04.1921, Page 1
O-efiö út ái Alþýöuflokknum.
1921
Föstudaginn S. apríl.
79. tölubl.
Ræða Jóns Baldvinssonar
í kosning,arréttarmálinu.
(F,h) |
ílér er fullkomið samræmi á
axiHi kosningalaganna fyrir þessa
kaupstaði og milli komingalaga
til alþtngis. Og Sigtufjarðarlögin
geta verið í samræmi við þau
kosningalögin sem iengst ganga
nú eða síðar kunna að verða sett,
Og heíði háttvirtri atlsherjarnefnd
verið eins mikið kappsmál að
sanxræma kosningatögin, eins og
aetla mætti af nefndaráíitinu, þá
var hægurinn hjá, að taka óbreytta
kosningalagagreinina úr lögum ein
hverra þeirra kaupstaða er eg
aefndi, og bera fram sem breyt-
iagartillögu við frum., og þá hefði
þvi líka verið náð, að sömu kjör-
skrár hefði mátt nota til bæjar-
stjórnarkosninga og tit þingkosn*
inga.
Líka má athuga í þessu sam
handi að kosnlngarréttur við kjör-
dæmakosningar til alþingis er nú
taisvert rýmri en kosaingarréttur
til bæjarstjórnar í Rvík, Má þar
t, d. nefna, að þeir, setn ekkert
útsvar er lagt á, en þiggja þó
skki af sveit, hafa nú ekki kosn-
ingarréít til bæjarstjórsar hér, og
þegar kosningarrétturinn til innan-
itfeitsikosainga er orðinn þrengri
ca til alþingis, þá sýnist ekki van-
þörf á að breyta, og þó að nú sé
rýmkað til ofurlítið rneira en enn
er komið á f öðtum kaupstöðum,
þá sýnist það varla vera svo
háskalegt. Og ber þá ekkert á
milli. um kosniagaírétt ti! alþingis
og til bæjarstjórnar í Reykjavs'k,
ef þetta frv. yrði samþ., annað
ea það að sveitastyrkur svifti mean
ekki þessum rétti, að því er til
bæjarstjórnakosninga kæmi. Óg að
yísu þarf ekki, að eg hygg, svo
ýkja tnikkr breytingar á fátækra-
lögunum til þess, að sveitastyrkur
svifti ekki kosninganétti til al*
þingis. Og það getur verið, að
hið háa atþingi fái tækifæri til
þeirra breytinga. Og þá er fult
samrænii komið bæði hér í Reykja-
vík og £ öðrum kaupstöðum lands-
ins, þvf að þeir fylgja kosniaga-
lögum alþingis. Svo að þessi á-
stæða háttvirtrar nefndar er þar
með burtu faliin.
£g skai þá minnast á breyting-
artili mímar á þingskj. 86.
Fyrri brt. fer fram á það, að
aldurstakmarkið í frv. sé fæit úr
25 árum niður í 21.
Eg skii nú ekki í þvf, að
nokk-um manni geti látið sér
detta í hug að þeir, sem hafa
náð 25 ára aidri, séu mikin þrosk-
aðri eða færari til þess, að t&ka
þátt í kosningum, heldur en þeir,
sem eru 21 árs. Eg þykist sann
færður um það, að þá hafi menn
yfirleitt náð þeim þroska, sem
gerir þá eins færa til þess, að
hafa hönd í bagga um ailar kosn-
ingar tii opinberra starfa. Þá hafa
snenn að jafnaði fengið þá almenn,u
mentun, sem menn aiment fá und
ir lífsbaráttuna, og standa þar
flestir ekki að baki þeim, sem
bætt hafa við sig fáum árum.
Loks hefir löggjafarvaldið við-
urkent þetta með því, að vdta
snönnum zr árs fult fjárræði, og
verður það ekki talið minna vert,
að ffientt megi fara með fjármuni
sína og ráðstafa þeim eftir vild,
heldur en þó þeir taki þátt
kosningum. Sannadega verður að
teija það fuít svo mikið vandamál!,
að fara með þau mál, þó fyrir
sjálfan sig sé. Þjóðféiagið er
heldur ekki hlutlaust í því, hvern-
ig sú ráðstöfun fer þeim úr hendi,
ef til vill miklu frenaur hið gagn-
stæða. 0g þó hefir löggjöfin áiitið
þetta aiveg áhættuiaust.
(Frh.)
3 svejnrojBMm.
Eftír
Hmirik J. S. Guóssm.
I Mgbi. I. apríl birtist nafnlaus
grein með þessari fyrirsögn. Er
hún ádeila á sodalismann (»jafe-
aðarstefauna*), ákaflega barnaíeg,
en óveniu hógvær út þeirri átt.
Sætir hið síðara íurðu.
!.
Enda þótt greinahöfundi hafi
láðst að röðstyðja dóma sína og
ályktanir, sem annars er venja,
má geta skrifs hans að nokkre.
Fyrst vil eg sýna hanutn fram
á að hann þekkir nauðaiítið tiE,
er hann heidur því fram að hér
sé enginn mismunur fátæktar og
suðs. Hér f bæ eru menn sem
iifa t höilum, sem mest iíkjast
víggirtum köstuleam. Hafa þeir sér
útibú vfðsvegar um bæinn. Sitja
þar synir þeirra. Þessir menn reka
stór atvinnufyrirtæki óg eru auð-
ugir. Verkamenn þeirra sem senni-
lega skifta hundmðnm eru biáfá-
tækir. Vilji þeir hinir auðugu feðg-
ar þrýsta niður kaupi, geta þelr
það, því verkamenn þeirra fá ekki
staðist til lengdar vinnuleysi og
verkfall. Þeir eru öreigar. Þeir búa
í þröngum og illum hfbýlum, lifa
á óbreyttri fæðu og aeita sér um
öil þau þægindi, sem „vinnuvetf
endurnir* geta veitt sér. Nú hafa
auðmenn bæjarins með tilstyrk
svonefndra „foringja alþýðunnar"
lækkað kaup daglauaamanna. Þeir
verkamenn sem létu hafa sig til
að samþykkja þessa kauplækkuc
voru vissuiega i Ksvefnrofum“-
Auðvaidið er vakandi, það vissi
vel að ekki myndi nxinka um
vinnu þótt kaupið væri óbreytt,
en það sá Ifka að þetta var leið
til að ná bctur valdi á hinni fá-
tæku alþýðu; þvf lengri sem vinnu-
tfmina er og þvf aumara setn
kaupið er, þvf yissari bráð eru
verkamenn og íólk. þeirra. Þetts