Baldur - 28.04.1908, Blaðsíða 2

BALDUR, VI. ár, nr. 5.
/
ER GEFINN ÓT Á
GIMLI, --- MANITOBA
OHAÐ VIKUBLAÐ.

KOSTAR $1 UM ÁRIb.
BORGIST FYRIRFRAM
fÍTGEFENDUR :
THE GIMLI PRINTING &
PUBLISHING COMPANY
LIMITED.
UTANÁSKRIFT TIL BLAðSINS ;
DB-A-XjTDTm,
O-IXÆILI,
Virð 4 má i'u ung’ýs’níjum er 25 een
yrir þunnlungdá'kslengdar. Afsláttnrer
ed in á ítrerr auglýsingum.sem birtast j
blaðnu yfir longri tíma. Viðvíkjandi
Kkum afslættiog öðrum fjármálum blaðs-
n *,aru menn beðnir að snúa sjer að ráðs
manninum.
MERKILEG
UPPLÝSING.
STJÓRN CANADAVELDIS
SEGIST EKKI VERJA
RÍKISFJE í PUKRI TIL
ÞESS AÐ EFLA Ú T-
FLUTNINGA FRÁ
NOKKRU LANDI, —
NEMA ÍSLANDI.
f þingfrjettum frá Ottawa, sem
prentaðar voru f “Manitoba Free
Press“, þriðjudaginn hinn 14. þ.
m., stendur eftirfylgjandi kafli:
Bonused Immigration.
On motion to go into committee
of supply, F. D. Monk, Jacques
Cartier brought up the question
of bonused immigration and mo-
vedan amendment that the system
of paying bonuses to agents for
securing immigrants should cease.
He pointed out that the United
States dealt with immigration as
one of their most serious problems,
and for some years past had been
checking immigration in various
ways instead of encouraging it.
Despite these restrictions immi-
gration continued, over four mil-
lions entering the United States
in the !ast four years. Not only
were these people carefully exa-
mined at the port of entry and all
undesirables excluded, but a cer-
tain financial qualificatfon was re-
quijed. The result was that in
the last four years immigrants had
brought in $96,000,000 cash in ad-
diticn to their effects....
.... Since 1897 the sum of
$717,613 had been paid out in
bonuses and $1,045,000 was in-
cluded in this year’s immigration
estimates. Mr. Monk thought
the transportation companies were
largely responsible for the growht
of the system and that they large-
ly encouraged it.
Mr. Oliver’s Reply.
The Hon. Frank Oliver, reply-
ing to Mr. Monk, said the latter
apparently deemed immigration
desirable, but condemned those
methods which had been proven
successful........ He believed
the flow of immigration and the
general prosperity of the country
went hand in hand. There was a
general wrong impression abroad
regarding Canada’s immigration
poilcy. As a matter of fact, the
emigrants were very carefully se-
lected. Bonuses were not paid
on all, but only on one-fifth to
one-twelfth of those entering. No
bonus had been paid for Italians
since 1902, and then only for 72.
He contended that Canada had
just as effective inspection regu-
t
lations as the United States and
were quite as anxious to exclude
undesirables.......
An Exception.
Except in the case of Iaeland-
ers the government had not spent
any money on assisting immigra-
tion, and this he believed was
justified. What was done for the
Doukhobors was not done in the
dark, but with practically the full
consent of parliament and the
people of Canada. In general he
was opposed to any policy of as-
sisted immigration. .....
Úr ofanprentuðum kafla erfelld-
ur burtu samanburður á innflutn-
ingsmála meðhöndlun Bandamanna
og Canadamanna, og á fslenzku
þýðir það, sem hjerstendur, þetta:
Innflutningur,
sem er efldur með verð-
I a u n u m*
í umræðunum um það, að breyta
þingdeildarfundi í fjárframlaga-
nefndarfund, leiddi F. D. Monk,
þingmaður fyrir Jacques Cartier,
athygli að spursmálinu um innflutn-
inga, sem cfldir vaeru með verð-
launaborgunum, og gjörði þá breyt-
ingartillögu, að þeirri háttsemi, að
borga innflutningsumboðsmönnum
þokkabætur fyrir að útvega inn-
flytjendur, væri hætt. Hann benti
á það, að Bandaríkin meðhöndluðu
innflutningsmálið sem eitt sitt al-
varlegasta málefni, og hefðu nú
um nokkur undanfarin ár spornað
á ýmsan hátt m<5ti innflutningi í
stað þess að efla hann. Þrátt fyr-
ir þær tálmanir hefðu þó vfir 4
milljónir innflytjenda komið til
Bandadkjanna á sfðustu 4 árum.
Það væri ekki nóg með það, að
þetta fólk væri nákvæmlega rann-
* Orðið “þokkabót“ nær betur
heldur en orðið “verðlaun"
þeirri merkingu, semtfelst í
örðinu “bonus“.
sakað á landtökustaðnum, ogöHum,
sem óæskilegir þættu, snúið til
baka, heldur væru sett ákveðin
eignaskilyrði fyrir þvf, að það
fengi landsvist. Afleiðingin væri
sú, að innflytjendurnir hefðu á síð-
ustu 4 árum flutt inn í Bandaríkin
$96,000,000 í peningum, auk far-
angurs síns. ...... Sfðan 1897
hefði [aftur á móti hjer f Canada]
verið borgaðir út $717,613 í verð-
laun [þokkabætur], og í þessa árs
fjárhagsáætlun væru $1,045,000
fyrirhugaðir til innflutninga.
Mr. Monk áleit að flutningafje-
lögin væru að mestu þessarar að-
ferðar valdandi, og ýttu duglega
undirþað, aðþettaværi haft svona.
Svar Mr. Olivers.
í svarf sínu sagði Hon. Frank
Oliver [innanríkisráðgjafinn], að
það væri svo að sjá sem Mr. Monk
teldi fólksinnflutninginn æskilegan,
en fordæmdi aðferðirnar, sem hag-
kvæmastar hefðu reynst..........
Sjálfur sagðist hann trúa því, óð
innflutningsstraumurinn og almenn
velgengni í landinu hjeldust í fíend-
ur. Innflutningsmálastefna Cana-
daveldis væri almennt misskilin
erlendis. í sannleika sagt, væru
innflytjendurnir mjög varkárlega
valdir. Verðlaun væru ekki borg-
uð fyrir alla, heldur að eins fyrir
fimmta til tóifta part af þeim, sem
kæmu. Engin verðlaun hefðu
verið borguð fyrir ítali, sfðan 1902,
og það ár fyrir að eins 72. Hann
fullyrti, að Canada rannsakaði sfna
innflytjendur allt eins vel eins og
Bandarfkin, og væri alveg eins á-
fram um að útiloka þá, sem óæski-
legir væru........
V
Undantekning.
Að undanteknu því, sem fslend-
ingum við kæmi, hefði stjórnin
ekki neinum peningum eytt inn-
flutningi til aðstoðar, og sú undan-
tekning hjcldi hann að væri afsak-
anlcg. Það sem hefði verið gjört
fyrir Dúkobórana, hefði ekki verið
gjört í myrkrinu, heldur með sama
sem fullu samþykki hins canadiska
þings og þjóðar. Yfirleitt væri
hann mótfallinn allri aðstoðarstefnu
f innflutningsmálum.
* *
*
Þeim, sem kynnu að vilja met-
ast um þýðingu þessarar frjettar,
eins og hún birtist í ensku blöðun-
um, er sjcrstaklega vert að benda
á muninn, sem gjörður er á “bon-
used immígrationí‘ og “assisted
immigration“, þokkabótum til um-
boðsmanna og styrkveitingum til
— ja, hver veit hverra ? Það kem-
ur svo fram á pappfrnum sem það
} muni vera til innflytjenda, — en
eiginlega er það þó öllum hulið,
nema stjórninni. Þessi undantekn-
j ing er í myrkrinu, sú eina einasta,
! se.n stjórnin játar nú að hún hafi í
kyrþey ífórum sfnum. Hin aðstoð-
arvcitingin, sem nefnd er, hún er
á allra vitund, — “ekki f myrkr-
inu“.
Það er ef til vill, ekki nein þörf
á að taka það fram, að þessi spurn-
ingaraðferð andstæðingaflokkanna
í þingsölunum er þeirra aðal-úr-
ræði, til þess að komast eftir þvf,
sem stjórnirnar annars leitast við
að dylja.
Þótt þetta leyndarmál, sem f
þessu ráðgjafasvari er nú ljóstað
upp í canadiska þinginu, sje ekki
stórvægilega þýðingarmikið fyrir
canadisku þjóðina f heild sinni, þá
skiftir okkur það dálitlu, íslend-
inga, bæði hjer og heima.
Skyldi íslenzku stjórninni vera
það kunnugt, að útflutningsað-
vinnslan frá. íslandi sje alveg sjer-
stök og dulin undantekning frá
þeirri reglu, sem beitt er af hálfu
canadisku stjórnarinnar í nokkru
öðru landi ?
Þeirri spurningu verður vitan-
lega ekki svarað í Baldri, en á það,
sem okkur Vestur-íslendinga varð-
ar mestu í þessu sambandi, verður
máske drepið dálftið síðar.
Hvað er menntun?*
Væri sú spurning lögð fyrir
hvern einstakling þjóðarinnar, sem
kominn er til vits og ára, mundu
svörin vafalaust verða nokkuð
sundurleit, og hætt er við að stæði
á svarinu hjá sumum.
Fyrir nokkrum árum svaraði
einn af skólagengnum mönnum
vorum og gamall kennari spurn-
ingunni á þessa leið:
Menntaður er sá maður, sem er
sæmilega lesandi, svo að hann get-
ur haft gott af hvaða bók íslenzkri
sem er, getur skrifað sendibrjef,
svo lýtalftið, að hann geti fyrir þá
sök hjálparlaust haft á hendi hrepp-
stjórastörf og hreppsnefndar, og
er svo fær í reikningi, að hann
geti fært einföldustu reikninga,
sem koma fyrir menn í alþýðu-
stöðu.
Frekari menntunar þurfum vjer
ekki með, sagði hann, nema þeir
sem ætla sjer að verða embættis-
menn, en það geta ekki allir orðið.
Þegar spurtvarum, hvort einsk-
is væri vert um það, hvort tilfinn-
ingalíf og viljastefna mannsins
yrði fyrir illum eða góðum áhrifum,
svaraði maðurinn þvf, að þvf gæti
“hið opinbera“ ekki skift sjer af;
þess konar væri ekki hægt að
kepna; það yrðu menn að læra
ósjálfrátt af Iffsreynslunni.
Vera má að þeir sjeu eigi all-
margir, er svona fáránlegar skoð-
anir hafa um menntunina, og von-
andi fer þeim fækkandi. En víst
er um það, að þeir eru allt of marg-
ir, sem ýmist hafa mjög viðsjár-
verðar hugmyndir um menntunina
eða gjöra sjer alls enga grein fyrir
málinu.
Af þessu stendur þjóðinni hinn
mesti voði. Meðan skakkarskoð-
anir eru ríkjandi um menntunina
eða skoðanirnar eru s'ro óljósar og
þokukenndar, að menn geta ekki
gjört grein fyrir þeim, má allt af
búast við að menn lendi út á glap-
stigu, og sækist eftir því sem
sannri menntun, sem annaðhvort
er til Jítilla nota eða stórskaða.
* Brot úr ritgjörð um menntun-
arástandið.
Voðinn verður þeim mun meiri
sem menntalön^unin vex.
Það er sárt að vita til þess um
ungt fólk og mannvænlegt, að það
eyði dýrmætasta tíma æfi sinnar
og eigum sínum og vandamanna
sinna til þess að “mennta sig“,
sem kallað er, en er svo máske
engu menntaðra heldur ómennt-
aðra eftir en áður.
Og slík gjörast dæmin.
Þeir sem bezt hafa gjört sjer
grein fyrir þvf, hvað sje menntun,
eru vfst allir sammála um, að sá
maður einn sje sannmenntaður,
sem fullkomnasta hefir a 11 a mann-
lega hæfileika, andlega og Ifkam-
lega, hvað sem líður þekkingu
hans út af fyrir sig. — Menntunin
gjörir hvern og einn að m a n n i í
þess orðs beztu merkingu.
Það er fastlega vonandi, að
kennarar leggi mikla áherzlu á að
hafa áhrif á viljastefnu nemend-
anna, en láti ekki tilfinninga og
viljalff þeirra jafn afskiftalaust og
hingað til hefir tíðast verið gjört.
— Fjallkonan.
“LÖGRJETTA“,
hvað þáaðrir! þá fernú
að versna.
Svona frjett stendur f “Lög-
rjettu“ 18. marz :
“Jóhann Sigurjónsson.
Hið nýja leikrit hans, “Bóndinn
á Hrauni“, kvað vera tekið af
Dagmarleikhúsinu í Khöfn og eiga
að sýnast þar næsta vetur“.
“Að sýnast“ er ekkert ágætis
orðfæri f þessari merkingu, þótt
það sje hátfð hjá þvf, sem á undan
er. Var ritið tekið af leikhúsinu,
eins og hattur af höfði eða hnffur
af barni ? eða veitti leikhúsið rit-
inu viðtökur?
Svona mál kunni Þ. G. ekki að
skrifa þegar hann kom fyrst í
Reykjavíkurskóla, en þá var hann
ekki heldur orðinn annað en ís^
lenzkur sveitapiltur (eins og t. d.
Kristján Jónsson, þegar hann bar
þar að garði).
Enginn þarf að reiðast út afþess-
um fingrafettum. Okkur útlegð-
arbörnunum hjerna, gremst hver
einasti svona blettur á bókmálinu
‘heima', sem við þurfum að mega
reiða okkur á til fyrirmyndar.
BALDVIN SKÁLDI OG
BALDWINSON.
Þessar tvær vfsur er mælt að
Baldvin skáldi Jónsson gjörði um
Svein Símonarson fyrir mörgum
árum, sem sýna ljóslega að hann
hefir litið öðruvísi á ljóðagji>rð
Sveins en Baldwinson :
Merkan flcina meið jeg tel,
mcnntir hreinar prýða ;
lætur Sveini listavel
Ijóðagreinir smíða.
Aldrei klagar æfi fár
óðs með haga korðann .
Sá er braga sjóli knár
Sveinn af Skaga norðan.
E. G.
* *
*
Manríi dcttur eitt { hug f sam-