Baldur - 30.05.1908, Blaðsíða 3

B ALDUR, VI. ftr, nr. g
iðið — verða allir fjallgöngumenn-
irnir að binda sig saman, til bess,
að verði einhverjum fótaskortur
og falli f sprunguí jöklinum, að þá
geti hinir dregið hatin upp aftur.
Menn verða líka að brfika blæju
fyrir andlitinu til verndar gegn
snjókomu og hagli, og blá gleraugu
eru alvcg nauðsynleg, svo menn
fái ekki snjóblindu í augun. Að
sfðustu verða menn að hafa fólk
til að bera mat og drykk, vfsinda-
leg áhöld og ullarábrciður.
Næst las jeg frásöguna um \-ið-
burð þann sem kom fyrir Whym-
per nokkurn, þegar hann klifraði
lipp á Matterhorn alveg einsamal),
hjer um bil 5000 fet fyrir ofan bæ-
inn Breil. Hann gekk eftir brött-
um ékafli, sem hallaðist mikið að
800 feta djúpri gjá f jökulinn.
Hann missti fótanna, datt og valt
ofan hallann, En nú sktjlum við
láta hann sjálfan segja frá : “Jeg
datt á höfuðið ofan á eggmyndað-
an stein, og valt svo með ógurleg-
um hraða í áttina til sprungunnar.
Stafinn missti jeg á leiðinni, af þvf
jeg kastaðist af einum stafli á ann-
an, ýmist úr grjóti eða fs, og fjekk
í hvert sinn högg á höfuðið, sem
nú var með mörgum blæðandi sár-
um. Hraðinn á mjcr var svomik-
ill að jeg kastaðist yfir gjána en
fjell ekki f hana, þó hún væri milli
50 og 60 feta breið. Til allrar
lukku lenti jeg mcð vinstri hliðina
að kletti sem stóð upp úr fsnum,
og hjekk þar fastur eitt augnablik,
svo jeg fjekk tfma til að stinga
hendinni ofan f glufu f fsnum og
halda mjer föstum á brún gjáarinn-
ar. Jcg var nú samt f mikilli
hættu, svo jegþorði ekki að sleppa
haldinu, blóðið rann úr 20 sárum
á höfðinu á mjer, jeg reyndi að
loka þeim mcð þeirri hendinni sem
jeg hafði Iausa, en við hvert lffæð-
arslag spýttist blóðið út á inilli
fingra minna. Þá datt mjer gott
ráð f hug, jeg tók handfylli af snjó,
lagði hann við höfuðið eins og
plástur og það dugði. Svo klifi-
aði jeg upp á við fáein fet frá gjá-
arbarminum og þar leið yfir mig:
Þcgar jeg raknaði við aftur var
komin nóttog niðamyrkur, en með
varkárni sair.einaðri heppni, lánað-
ist mjer að renna mjer í aðra átt
þessi 4,700 fet ofan f dalinn, og
kom seint um nóttina til hótelsins
í Breil".
Eftir þessa tilviljun varð hr.
Whymper að halda við rúmið f
nokkra daga, cn fyrsta daginn
scm hann var á fótum, fór hann
sömu leiðina aftur. Fjallgöngu-
maður að eðlisfari gctur ekki ann-
að, hann fær aldrei nóg af við-
burðum.
Þessi og aðrar frásögur um ó-
skiljanlegar hættur og sigurvinn-
ingar komu æsing f mig. Jeg
varð hrifinn af þcim og eins og
töfraður. Þegar jcg hafði sctið um
stund f djúpum hugsunum, stökk
jeg á fætur og hrópaði :
“Það cr fast ákvcð:ð“.
Jeg talaði þessi orð á þann hátt,
að Harris, ferðafjelagi minn, varð
að veita þeim eftirtekt. Hann las
hugsanir mfnar í augum mjcr, og
stamaði út úr sjer þessu eina orði:
“Ta-a-l-a-aðu“.
Jeg svaraði þvf mcð uppgerðar-
ró á þessa leið :
“Jeg hefi ásett mjer að komast
upp á Riffilbjargið'
Vinur minn datt ofan af stóln-
um af hræðslu, og lá um stund á
gólfinu sem dauður væri. .Svo
sárbændi hann mig um að sleppa
þessari fyrirætlan, en það hafði
engin áhrif á mig. Þcgar hann
loksins skildi að mjer var full al-
vara, þagnaði hann. Grátur hans
og ekki.sem virtist ætla að sprengja
brjóst hans, var það eina sem
heyrðist. Jeg sat alveg kyr og
hoifði á gólfið. Jeg var að hugsa
um hætturnar f fjallinu, en á með-
an horfði vinur minn á mig með
tár f augum og mikilli aðdáun.
Loks fjell hann í faðm mjer og
segir með tilfinningu :
“Harris þinn skilur ekki við þig,
við skulum deyja saman".
Jegdáðist að hugrekki og tryggð
vinar míns, og innan skamms hafði
hann gleymt hræðslunni og vildi
halda af stað, hann vildi strax
semja við fylgdarmennina að fara
af stað kl. 2 næsta morgun. Jeg
Ijet hann skilja að um það leyti
hefðum við enga áhorfendur, og
að það væri ekki frá hótelinu f bæn-
um heldur frá hjallauppi f fjallinu,
scm maður legði upp að nóttu til
þegar enginn sæi. Jeg sagði hon-
um að við skildum fara frá Zermatt
daginn eftir milli kl. 3 og 4 sfð-
degis, um það leyti gætum við ver-
ið búnirað semja við fylgdarmenn-
ina og vekja athygli almennings á
fyrirtæki okkar. Svo fór jeg og
háttaði en gat ekkisofnað. Sásem
hcfir í hyggju að fara upp á Alpa-
fjöllin, gctur ekki sofið nóttina áð-
ur en hann fer ; um það hafði jeg
lesið f bókunum. Jeg velti mjer
og velti f bólinu, og varð mjíig feg-
inn þegar jeg heyrði klukkuna slá
hálf tólf, svo jeg mátti fara á fætur
og borða dagverð. Kl. 12 kom
jeg inn f borðsalinn, eins og jeg
væri úrvinda af þreytu. Aform
mitt var orðið heyrum kunnugt,
svo gestirnir stfirðu á mig undrandi.
bókunum, að óhöppin sem fyrir
kæmu í fjöllunum væru þvf að
kenna, að menn hefðu vanrækt að
binda sig saman. Jeg ætlaði ekki
að fjölga óhöppunum fyrir mfna
vanrækslu.
Þegar lestin var tilbúin að fara,
var myndarlegt að sjá hana, hún
var 3,122 feta löng. Að undan-
teknum mjcr og Ilarris voru allir
gangandi. Hver maður hafði blá
gleraugu, græna blæju fyrir and-
litinu og stálkrók f belti sfnu ; f
vinstri hendi bar hann broddstaf-
inn en í hinni hægri regnhlíf, á
bakinu voru hækjurnar bundnar
fastar.
Jeg og vinur minn, cinu menn-
irnir f leiðangrinum sem kunnu að
ríða, tókum að okkur hættulegasta
starfið með þvf að vera í farar-
broddi, og vorum við, hver fyrir
sig, bundnir við fimm af fylgdar-
mönnum okkar. Burðarmcnnirn-
ir okkar báru broddstafi okkar,
axirnar og það annað sem við
höfðum meðferðis. Við riðum
mjög litlum ösnum, í þvf skyni að
ef hættu bæri að höndum, þá gæt-
um við tyllt fótunum á jörðina og
látið þá hlaupa hvert sem þeir
vildu. Jeg get þó ekki mælt með
þessum dýrum til slíkra ferða, af
þvf eyrun á þeim byrgja allt út-
sýni þess manns, sem á baki
þeirra situr. Enda þótt að jeg og
Harris ættum búninga þá, sem
ætlaðir eru fyrir slfkt ferðalag,
skildum við þá eftir á hótelinu, en
klæddum okkur f fallegustu fötin
TIL SÖLU.
Góð bújörð á góðum stað
í ÁRNESBYGGÐ.
Einnig LOÐIR í Gimlibœ.
Sanngjarnt verð og söluskilmálar.
G. THORSTEINSSON.
Gimli. -- --- ---- Mam.
HINAR ÁGÆTU
SHARPLE’S TUBULAR
RJÓMASKILVINDUR
standa nú Ný-íslendingum til boða.
Verð þeirra, sem aðskilja 200 pd á klukkustund, er $40 (aðrar
tegundir sem afkasta jafn miklu verki kosta venjulega $6$ til $75), og
þær sem dýrari eru afkasta að sama skapi meira verki.
Sá sem hefir þær til sölu hjer f nýlendunni er
GISLI JÓNSSON,
Arnes p. o.
THE LIVERPOOL & LONDON &.
GLOBE INSURANwE CO.
» » »
Eitt sterkasta og áreiðanlegasta lífsábyrgðarfjelag f heimi.
m m m
Tryggir hús fyrir eldsvoða, bæði f Gimlibæ og grenndinni,
* ífc
G. THORSTEINSSON, agent.
Gimli.
Man.
til svefns,
morguninn,
og vaknaði kl. 2 um
en af því foringi far
okkar, bæði vegna ferðamannanna arinnar spáði regni, lagði jeg mig
sem á hótelinu voru af báðum kyn-
ferðum, og þeirra sem við kynnum
að mæta á leiðinni.
Rjett áður en klukkan vár 5,
skipaði jeg að halda af stað, og
fluttu aðstoðarmenn mfnir skipan-
ina langs með lestinni, Nú gullu
við fagnaðaróp frá áhorfendunum,
sem úði og grúði af frarnan við hó-
telið, og svaraði jeg með þvf að
skipa: “regnhlífarnar upp“, sem
undir eins var gjört af öllutn. Það
var fögur sjón að sjá, enda urðu á-
horfendurnir stórkostlega hrifnir.
Sjálfur reið jeg berhöfðaður fram
Það er viðfeldið að hafa hvers j hjá þeim, og þakkaði með þvf að
’l
manns lof — ef maður hefði frið
til að eta dagverðinn.
Eins og siðurcr f Zermatt, þeg-
ar mikilfengleg fjallganga stendur
fyrir dyrum, hættu allir virinu, tíl
þess að geta horft á léiðangur
minn úr gluggunum og af vegg-
svölunum. Samiðjulið leiðangurs-
ins var alls 198, að múlösnunum
meðtöldum, eða 205, ef 7 kýr sem
við höfðum með okkur, eru taldar
í hópnum. Kiukkan var orðin 4
áður en allt var tilbúið og við gát-
um farið af stað, en þá var það Ifka
hin stórkostlegasta sjón semnokkru
sinni hafði sjest f Zermatt. ■
Jeg skipaði einum af fylgdar-
mönnum mfnum að binda allt sam
an, menn og skepnur, með iefeta
millibili. Athugasemd hans um
það, að fyrstu 2 mflurnar v*ri yfir j náttstaður, svo við tjölduðum þar,
sljettar grundir að fara, og að bönd-1 borðuðum kvöldverð og völdum
in væru að eins notuð þar sem j okkur nægilega marga næturverði.
hætta væri á ferðum, gaf jeg eng-1 Þegar jeg var búinn að skrifa hjá
hneigja mig þegjandi, jeg var allt
of hrifinn til að tala.
Við Ijetum lestardýrin drekka
af kalda vatnim# sem rann út úr
járnpfpu f útjaðri bæjarins, oglitlu
sfðar var bærinn með hávaðanum
og önnunum horfin sjónum okkar.
Kl. hálf sex komum við að brú,
sem jeg ljct reyna og athuga áður
en við lögðum-út á hana, svo fór-
um við yfir hana óhappalaust.
Vegurinn lá upp brekku að kyrkju
nokkurri, sem við fórum fram hjá
án þess að gefa henni gaum, og
komum nú að annari brú, sem við
fórum yfir eftir að hún hafði verið
nákvæmlega athuguð. Svo sneri
jeg til vinstri »handar og kom á
grænar grundir; þar stóð Ijelegur
kofi. Þarna var mjög hentugur
aftur. Kl. 9 var veðrið betra, og
þá lögðum við af stað.
V egurinn lá upp brattann hjalla,
skógi vaxinn, Hjer og þar voru
stór björg á leiðinni, og svo voru
margir fcrðamenn sem mættu okk-
ur og aðrir sem komu á eftir okk-
ur og flýttu sjer fram hjá lestinni,
og jók þetta ekki all-Iftið á hætt-
una og gjörði okkur óþægindi.
En það var ekki allt búið með
þessu. Allir fylgdarmennirnir, 17
að töl'u, kiilluðu allt í einu upp:
“standið þið við“, hópuðu sig. svo
saman og fóru að talast við. Þegar
þeir voru búnir að tala saman
langan tfma, ljetu þeir það f ljós,
að verið gæti að við værum að
villast. Jeg spurði þá hvort þeir
væru vissir um það, þeirsögðu nei,
kváðust vera ókunnugir þessum
vegi, og af þvf enginn ferðamaður
sæist, værum við lfklega að villast.
Nú var lagið á.
Við fórum f hægðum okkar
kringum hjallann, f þeirri von að
finna veginn, ogkomum um kvöld-
ið að klettabelti, sem var einshátt
Mennirnir hresstust við ræðuna,
reistu tjöld sín og fóru að sofa.
Hugsandi um jafn voðalega hættu,
gátum við Harris ekki sofnað. Jeg
var ábyrgðarfullur fyrir lffi þcirra,
og vildi vera viðbúinn þegar skrið-
an fjelli yfir okkur. Seinna frjetti
jeg að þarna fjelli aldrei skriða, en
það vissi jeg ekki þessa nótt.
Jeg horfði alla nóttina á loft-
þyngdarmælirinn og sá hann ekk-
ert breytast, og huggaði það mig
mikið. Seinna frjetti jeg að gler-
pípan f mælirnum var brotin, og
hafði jeg þvf horft á málmumgjörð-
ina alla nóttina.
Morguninn eftir átum við kl. 2,
bundum okkur svo saman og köst-
uðum stálkróknum upp á beltið,
hann festi sig, og Harris fór að
klifra upp kaðalinn sem bundinn
var f krókinn, þegar hann Var kom-
inn mannhæð, gaf krókurinn eftir
svo Harris datt ofan á annan mann
og meiddi hann, en meiddist ekki
sjálfur. Jeg ljet strax hætta þess-
um voðalegu tilraunum.
Við vissum nú ekki hvað gjöra
skyldi, þangað til einn manna
minna mundi eftir stigunum, sem
við höfðum með okkur. Við reist-
og hús. Þegar mennirnir sáu það, j um einn af þeim upp við klettana,
an gaum,
af þvf jeg hafði lesið í I mjer viðburði dagsins, lagðist jcg
fjellst þeim hugur, grjetu og nöldr
uðu um þ?.ð, að þeir sæu ekki sitt
fólk framar. Mjer var kennt um.
Nú var um að gjöra að láta ekki
bugast. Jeg hjclt langa tölu, sagði
að aðrir fjal'ferðamenn hefðu ratað
í meiri raunir og samt bjargað lff-
inu, að nestið dygði enn f marga
daga og að jeg vildi þola illt og
gott með þeim, enda myndu þorps
búarnir í Zermatt gera út leiðang-
ur að leita þeirra áður en þeir dæi.
gengum svo upp stigann upp áþá,
fluttum stigann yfir um og geng-
um þar ofan á sljettar grundir. Við
æptum siguróp að þessari þraut yf-
irbugaðri, en þá mundum við að
skepnurnar voru eftir hins vegar.
Að koma þeim yfir um var óhugs-
andi, en þá barst okkur undarleg
hjálp. Einn asninn reyndi að
gleypa fliisku, fulla af nitroglycer-
in, scm er sterkt sprengiefni, cnda
Frh. á 4, s.