Baldur - 08.07.1908, Blaðsíða 2

BALDUR, VI. &r, nr. 13
ER GEFINN ÓT A
GIMLI, --- MANITOBA
OHAÐ VIKUBLAÐ.
KOSTAR $1 UM ÁRIe.
BORGIST FYRIRFRAM
tfTGEFENDUR:
THE GIMLI PRINTING &
PUBLISHING COMPANY
LIMITED.
UTANÁSKRIFT TIL BLAðSINS :
T3^A_3LiID~CriR,;1
GKEMIjI,
M-A.ZST.
V»"ð á »ui;!ý«in8um or 25 oen
yrir þumlungdáiknlengdar. Afíl&tturer
efinn & «tœrr augIý*ÍDBum,»em"Wrta't í
bladnu yfir iengri tima. Vi?>víkjandi
1 í kum afilættiog ððrum f jármálum blaða
m.eru meun beðuir að «núa sjer að ráð"
anninum.
Skilnaður
sjálfsagður.
Ef Friðrík koriungur er ekki svo
mikill maður, að láta sjer skiljast
það, að konungstign hans yfir ís-
lendingum er tekin í arf frá kon-
unginum, sem fyrstur öðlaðist þá
tign á 13. öld, án þess nokkurri
annari þjóð en íslendingum kæmi
það samhand nokkurn skapaðan
hlut við ; og ef hann er svo mikið
gauð, að vilja heldur láta dönsku
þjóðina ríkja yfir íslendingum,
heldur en að gjöra það sjálfur; —
þá er það ekki annað en bláber
kjánaskapur af fslenzku þjóðinni
að vera að berjast við að bæta úr
skák fyrir honum.
íslandi hefir orðið það nægilegt
óhapp og minnkun, að samþykkja
það f myrkrum og vfgaferlum mið-
aldanna, að gjfirast konungs-undir-
lægja, þótt ekki sje þvf nö b.ætt
ofan á, þegar allur heimurinn stend-
ur f logandi frelsisbáli, að gjörast
nú þjóðar-undirlægja, — kyssa á
vöndinn.
VIÐTÖKURNAR
sem frumvarp ' millilandanefndar-
innar fær hjá Islendingum, eru
“nokkuð misjafnar, en yfirleitt þó
allt annað en vingjarnlegar“, segir
Fjallkonan 22. maf.
Blöðin ísafold, Þjóðólfur, Ing-
ólfur, Fjallkonan og Austri reyn-
ast nö hollvættir íslendinga; en
Lögrjetta og Reykjavík veita
Dönum.
Nefndarrnennirnir, aðrir en
Sköli, sem lá veikur á spítala f
Kaupmannahöfn, kornu heim hinn
27. maí.
Samsæti hjeldu Reykvfkingar
þeim, “og tóku á annað hundrað
manns þátt í því“, segir Lög-
rjetta:
“Guðm. Björnsson landlæknir
mælti fyrir minni nefndarinnar. en
ráðherra svaraði fyrir hennar hönd.
L. II. Bjarnason sýslumaður mælti
fyrir minni konungs. Jón Ólafsson
mælti fyrir minni nefndarmann-
anna tveggja ör andstæðingaflokki
stjórnarinnar, en Stefán Stefáns-
son þakkaði.
“Svohljóðandi sfmskeyti var
sent konungi frá samsætinu :
‘Borgarar f Reykjavfk, sem sam-
an eru komnir til að fagna heim-
komu sambandslaganefndarinnar,
senda yðar hátign allra-þegnleg-
ustu kveðju'.
“Frá konungi kom svohljóð-
andi svar:
‘Hans hátign konungurinn þakk-
ar hjartanlega fyrir kveöju frá
borgurum Reykjavfkur'
Og enn segir Lögrjetta :
“Eftir fundarboði 14 kjósenda
Reykjavíkurkaupstaðar var al-
meniur borgarafundur haldinn í
Báruhásinu mánudaginn 1. jöní
1908, kl. 8 y/i sfðdegis, til að ræða
hið nýja sambandslagafrumvarp.
Þorl H. Bjarnason adjunkt setti
fundinn og stakk upp á Klemens
Jónssyni landritara fyrir fundar-
stjóra, en hann kvaddi til fundar-
skrifara þá Sighvat Bjarnason
bankastjóra og Jón Jónsson sagn-
fræðing.
“Björn Jónsson ritstjóri bar
fram tillögu um það, að fundurinn
skyldi fluttur undir bert loft og
haldinn í barnaskólagarðinum og
væri leyfi fengið til þcss frá rjett-
um hlutaðeigendum. Fundar-
stjóri kvað það undir vilja fundar-
bjóðenda komið, hvort fundurinn
yrði haldinn inni eða öti, og lýsti
Þorl. H. Bjarnason þá yfir, fyrir
hönd þeirra, að þeir aftækju með
öllu að flytja fundinn, enda skor-
uðust sumir nefndarmenn undan
að tala úti, en þeir höfðu lofað að
skýra fundinum frá gjörðum sfnum.
Fundarstjóri lýsti þvf þá yfir, að
samkvæmt þessu yrði fundurinn
haldinn inni eins og til var stofn-
að f upphafi*.
“Hannes Hafstein ráðherra hóf
umræður og skýrði frá gjörðum
sambandslaganefndarinnar og ýms-
um atriðum f sambandslagafrum-
varpinu.
“Með þvf að enginn fundar-
manna bað sjer hljóðs, skoraði
fundarstjóri á þá, er óskuðu að
taka til máls, að gefa sig fram, en
enginn varð til þess. Las fundar-
stjóri þá upp svo látandi tillögu frá
Þorl. H. Bjarnasyni:
“Fundurinn heitir frum
varpi sambandslaganefndar-
innar fylgi sínu“.
“Guðmundur læknir Hannesson
stakk upp á þvf, að atkvæða-
* Þetta er kallað að fara undan
f flæmingi.
greiðslu væri frestað að svo
komnu.
“Guðmundur Magnússon skáld
bar upp aðra tillögn svo lát-
andi:
“Fundurinn lýsir yfir þakk-
læti sínu til sambandslaga-
nefndarinnar fyrir starf henn-
ar“.
“Að þvf bönu var gengið til at-
kvæða og var tillaga Þorl. H.
Bjarnasonar samþykkt með 139
atkv. gegn 85, en Guðm. Magnös-
sonar með 150 atkv. gegn 29.
“Áður en til atkvæða væri geng-
ið hafði komið fram tillaga frá Guð-
mundi Hannessyni lækni, en til-
laga sö var tekin aftur af fram-
beranda.
“Fundi slitið“.
Þá segir Þ'jallkonan svo frá
6. júnf:
“Umræðufundur um sambands-
málið var haldinn í Reykjavík 2.
þ. mán. undir beru lofti, afarfjöl-
mcnnur. Til hans boðuðu þeir
Björn Jónsson ritstjóri og Guðm.
Hannesson læknir.
“Fundurinn var haldinn í Barna-
skólagarðinum. Þar er fundar-
staður góður. Skólahösið skýlir á
þrjá vegu, en brekka eigi allhá á
hinn fjórða veg.
“Gizkað eráað hátt upp í 2000
manns hafi verið á fundinum, þeg-
ar flest var.
“Fundarstjóri var sjera Ólafur
Ólafsson fríkyrkjuprestur.
“Nefndarmönnunum, þeim sem
þá voru í Reykjavfk, var boðið á
fundinn, og komu 3 þeirra : Stcf-
án Stefánsson og Steingrímur Jóns-
son, sem báðir töluðu, og Jón
Magnösson.
“Aðrir ræðumenn þar voru:
Björn Jónsson ritstjóri, Kristján
Jónsson háyfirdómari, Guðmundur
Hannesson læknir, Einar Hjör-
leifsson skáld og Ari Jónsson rit-
stjóri, allir andvígir frumvarpi
millilandanefndarinnar.
“Fundurinn fór fram spaklega
og með beztu reglu.
“Atkvæðagreiðsla fór þar engin
fram, með því að fundarmenn
töldu málið ekki nægilcga rætt og
íhugað enn af almenningi“.
Auk þessara fundarhalda hefir
heimastjórnarfjelagið “Fram“,
eins og við var að búast, lýst yfir
ánægju sinni með gjörðir nefndar-
innar.
Svo er að sjá sem Bogi Melsted
sje aðaldriffjöðrin í stúdentafjelag-
inu f Höfn, sem “Kári“ nefnist.
Er nafn þaó ekki sem verst tilfall-
ið, ef það á að tákna vindinn, þvf
hann hefir óábyggilegastur reynst
flestra hluta. “Fjelagið Kári“,
segir Ingólfur, “er frægt um alla
Danmörk fyrir það, hversu það er
‘overordentlig dansksindet‘, eins
og eitt Khafnarblað kvað að orði
um það f vetur. Hefir það jafnan
átt illan þátt að máium íslands og
eru þessi afskifti þess í fullu sam-
ræmi við fyrri framkomu“. I fje-
lagi þessu var traustsyfirlýsing til
nefndarinnar samþykkt með 19 at-
kvæðum af 51. Um þann atburð
Hæstmóðins orgel og"
píanó.
Hinireinu umboðsmenn fyrir
Heintzman & Co. pfanó.
J. J. II. McLean & Co. Ltd.
528 Main St. WlNNIPEG.
Samræðhr við vini okkar um
orgel og píanó eru okkar ánægju-
efni, þvíokkurcr óhættað ábyrgj-
ast hvaða hljóðfæri, sem valið er
úr okkar búð. Þær tegundir, sem
við höfum á boðstólum, eru allar
reyndar að því, að standa fremstar
allra þeirra hljóðfæra, sero seld eru
hjer í landi.
_EÁT B AN D C OM P ETITION
°OEN TO C'T|ES AN°TOWNS Ifif TH E.WEST 1 ,
A. ANDREWS, W. SANFORD EVANS,
Sk PRHIOCNT " VICE-PHCSIOCriT
A. W. BELL,
Manadi ►»
er Ingólfi svo ritað frá Höfn, 20.
maf:
“Stúdentafjelagið íslenzka hefir
haldið tvo fundi til þess að ræða
um málið. Á fyrra fundinum, þ.
16. þ. m., var það rætt af kappi í
tjórar klukkustundir, en atkvæða-
greiðslu um tillögur, er fram höfðu
komið, var frestað til næsta fund-
ar. Hann var haldinn þann 18.
Á báðum fundunum voru þeir Lár-
us Bjarnason, Jóhannes Jóhannes-
son og Stefán Stéfánsson (en gengu
þó burt af fyrra fundinum áður en
umræðum væri lokið og biðu eigi
fulls andsvars); á síðari fundinn
kom og Steingrfmur Jónsson.
Fengu stjórnarandstæðingarnir fyr-
verandi, Stefán og Jóhatines, meiri
ávftur að heyra en hinir. því að
þeir þóttu hafa gert meira fyrir
sjer gagnvart sjálfstæðismönnum,
er þeir töldu sig til, og þeir höfðu
einnig valið sjcr einkunnarorðin :
“Aldrei að vfkja!“ — Skúli Thor-
oddsen lá sjúkur á spftala og gat
þvf ekki komið á fundina.
Á sfðari fundinum var gengið
til atkvæða, eftir nálega tyeggja
stunda umræður. Öllum stúdent-
um, er viðstaddir voru. var leyfð-
ur atkvæðisrjettur, þótt þeir væru
eigi fjelagar f Stúdentafjelaginu.
Var þar allt Káralið saman komið
o. fl. \
“Tillögur lágu fyrir fundinum
um, að lýst væri yfir þvf áliti sfnu,
að frumvarp það, sem meiri hluti
hinna fslenzku nefndarmanna hefði
gengið að, færi “í bága við rfkis-
rjettindi landsins og kröfur þjóðar-
innar“, ennfremur að Skúla Thor-
oddsen yrði þakkað, þar cð hann
var sá eini, er að lyktum stóð fast-
ur fyrir, þar er skyldi, En Bogi
Melsted barfram breytingartillögu
svohljóðandi :
“Fundurinn lýsir ánægju sinni
yfir framkomu hinna íslenzku
nefndarmanna og fellst á gjörðir
þeirra“.
Var hún borin undir atkvæðí
fundarmanna, er skiftust þannig
að viðhöfðu nafnakalli:
Með tillögu Boga voru (þ. e.
sögðu já) þessir:
Bogi Th. Melsted.
Bogi Brynjólfsson.
Gfsli Brynjólfsson (læknir).
Guðm. L. Hannesson.
Haukur Gíslason.
Jónas Guðlaugsson.
Jónas Einarsson.
Jón Jónasson.
J ón ‘Sveinbjörnsson.
Júl. Ilavstcen.
Karl Sæmundsson.
Lárus H. Bjarnason (alþm).
Lárus Fjcldsted.
Páll Jónsson.
Pjetúr Jónsson.
Sigfús Blöndal.
Stefán Stefánsson (lögfr.)
Valdemar Erlendsson.
Valtýr Guðmundsson.
Alls ipatkvæði; ekki allir með-
limir fjelagsins. Menn taka vfst
eftir, að L. Bj. hefir ekki viljað
liggja á liði sínu, og hafði hann þó
ótilkvaddur lofað að greiða ekki at-
kvæði um þetta — sfn eigin verk !
Móti tillögunni (þ. e. sögðu nei):
Ásgeir Gunnlaugsson.
Björgúlfur Ólafsson.
Gfsli Sveinsson.
Guðjón Baldvinsson.
Guðm. Thoroddsen.
Gunnar Egilsson.
Magnús Gfslason.
Magnús Jónsson (málfr.)
Ólafur Sigurðsson.
Ólafur Lárusson.
Sigurður Guðmundsson.
Sigurður Lýðsson.
Sigurður Norðdal.
V e rn h a rð u r Þorstei n sson.
Þorgrfmur Kristjánsson.
IS atkv.; þessir allir f fjelaginu.
Á báðum áttum eða óákveðnir
(þ. e. grciddu eigi atkv.):
Alexander Jóhannesson.
(Frh. á 4. bls.)