Baldur - 21.10.1908, Qupperneq 1

STEFNA: g
Að efla hreinskilni og eyða p
hraesni í hvaða máli, sem fyrir gj
<e.n jr, án tillits til sjcrstakra gj
flokka.
1
BALDUR
I AÐFERÐ: |
I Að tala opinskátt og vöflu- jjf
laust, eins og hæfir því fólki gj
1 sem er af norrœnu bergi jgj
H5 brotið. ®
i I
VI. ÁR.
GIMLI, MANITOBA, 21. OKT. iqo8.
Nr. 26.
Nýir umboðsmenn Baldurs.
Guðm. Elfas Guðmundsson.............Bertdale, Sask.
Jakob H. Lfndal ............Hólar —
SKEMMTISAMKOMA
vérður haldin í GIMLI HALL
föstudaginn 23. þ. m., kl. 8 e. m.
til arðs fyrir
hinn únítariska Gimlisöfnuð.
P R O G R A M M:
1. Cornet Solo : : , Sigtryggur Kristjánsson.
2. Fiokksöngur, , — “Lofið guð“.
3. Upplestur : Hjálmur Þorsteinsson.
4. Kappræða: G. Thorsteinsson,
Jóhannes Sigurðsson,
• Árni Thordarion,
G. P. Magnússon.
5. Violin Solo: Ó. Mjófjörð.
6. Reéitation : Miss Ólöf Jónasson.
7. Vocal Solo : Sigtr. Kristjánsson.
8. Tie Social
9. Flokksöngur, — “Er ógnar oddahrfðin“.
DANS á cftir
INNGANGSEYRIR 25 c. og 15 c.
VEITINGAR til sölu.
Alþingi Islendinga 1909.
---:o:-
SJERVELDISMENN (demókratar):
Skúli Thor >ddsen
Jón Þorkelsson, og
Magnús Blöndahl
Björn Kristjánsson, og
Jens Pálsson
Kristján Jónsson
Jón Sigurðsson
Sigurður Gunnarsson
Bjarni Jónsson
(Ófrjett úr Barðastrandarsýslu)
Kristinn Ðanjelsson
Sigurður Stefánsson
Ari Jónsson
Hálfdán Guðjónsson, og
Björn Sigf’ússon
Ólafur Briem, og
Jósef Björnsson
Sigurður Hjörleifsson
Benedikt Sveinsson
Jón Jónsson (annar fulltrúinn)
(Óútkljáð kosning f Seyði:
Þorleifur Jónsson
Gunnar Ólafsson
Sigurður Sigurðsson, og
Hannes Þorstcinsson
fyrir Norður-ísafjarðarsýslu.
— Reykjavfk.
— Gullbringu og Kjósar sýslu.
— Borgarfjarðarsýslu.
— Mýrasýslu.
•— Snæfellsnessýslu.
— Dalasýslu.
—• Vestur-ísafjarðarsýslu.
— Tsafjarðarkaupstað.
— Strandasýslu.
— Húnavatnssýslu.
— Skagafjarðarsýslu.
— Akureyrarkaupstað.
— Norður-Þingeyjarsýslu.
— Norður-Múlasýslu.
ifjarðarkaupstað).
fyrir Austur-Skaftafcllssýslu.
— V estur- Skaftafcllssýslu.
— Arnessýslu.
SAMVELDISMENN (imperialistar).
Hannes Hafstein, og
Stefán Stcfánsson fyrir Eyjafjarðarsýslu.
Pjetur Jónsson — Suður-Þingeyjarsýslu.
Jðhannes Jóhannesson(annar fulltr.) — Norður Múlasýslu.
Jón Jónsson, og
Jón Ólafsson _ Suður-Múlasýslu.
Eggert Pálsson, og
Einar Jónsson — Rangárvallasýslu.
Jón Magnússon — Vestmannaeyjar.
Mk JACKSON, þingmaðurinn
okkar, er nú að láta senda okkur
kjósendum sfnum, “Leiðbeiningar
við atkvæðagreiðslu“. Annan
mannsaldurinn þurfum við lfklega
að verða hjer f landinu, til þess að
báðum flokkunum læfist að við er-
um bkki apar, kálfar, nje Eskimó-
ar. Haustið 1900 skutu liberalar
hingað 1 1 sendimiinnum, móti eng-
um af hinna hálfu, en heima-liber-
alarnir höfðu táp til að láta finna á
sjer, að þeir væru móðgaðir, og
hafa vanið flokkinn af þvf hátta-
lagi. í fyrra, sællar/ minningar,
ætlaði conservativflokkurinn að
geyma þetta útlendingakjördæmi
sem eftiibita í sarpi sínum, og
heima-conservatfvunum heppnað-
ist að láta finnast sætabragðið að
þvf. En ennþá er haldið áfram
með þessar svo kölluðu ‘leiðbein-
ingar* f hálfgjörðu pukri inn á
hvers manns heimili, einsog opin-
ber ávörp ög almennir fundir og
blöð gætu ekki dugað. Inn f þessa
bæklinga er skotið óviðráðanlegum
sambryskingi af sahnleik og ó-
sannindum, svo hver sem ekki
veit það áður, hvað er satt og hvað
er ósatt, verður að gleypa saman
höggorminn og fiskinn eða henda
öllu frá sjer.
í síðasta Baldri var verið að
reyna að benda mönnum á nafn-
orðin, sem flokkarnir stimpla sig
mcð. Það hcfir ekki verið ófyrir-
synju gjört, að.biðja mcnn að hætta
að niðurlægja þjóðerni okkar með
þvfað gfna yfir nöfnum, sem ensk-
ir flokkar lcika mcð fyrir okkur,
sem tálbeitu ; þvf aðíþéssum um
töluðu lciðbeiningum er einmitt
byrjað áþví, að gylla orðið “frjáls-
lj'ndi“ og skopast að orðinu “aft-
urhald“.
Bæklingurinn er á fslenzku, svo
einhver maður af okkar þjóð, hefir
lotið að þeirri atvinnu að þýða
hann eða semja. Mörgum mun
finnast það óásökunarvert, en er
það þá óásökunarvert, að gjöra fyr-
ir peninga hvað sem ekki varðar
við lög ? Það cr ekki góðurdreng-
ur sem misbýður tungumálinu
hennar móður sinnar, til þess að
'eSgÍa mcð þvf snörur fyrir vits-
muni sjcr fáfróðari bræðra sinna.
Orðaleikur er stundum prakkar-
anna eh stundum að cins flysjung-
anna vopn ; sómamaður bcitir þvf
aldrei þegar, — eins og sjera Jón
kemst stundum að orði, — er um
“há-alvarlegt niálefni“ að ræða.
“Til þess er rnálið að greina
hugmyndirnar", segir f bæklingn-
um. “En hugmyndirnar standa
til grundvallar fyrir athöfhum.
Þcss vegna má ætfð búast við sam-
ræmi milli orða, hugmynda, og at-
hafna“. Einu sinni var f fyrnd-
inni sagt “hver sem nefnir nafn
drottins láti af ranglæti", af þvf að
skortur þótti vera á samræmi milli
orða, hugmynda, og athafna, og
svo er það enn. Sá, sem þcssi til-
! vitnuðu orð hefir skrifað f bækl-
j
j inginn, er falsari við sfna eigin
i skynscmi, þvf hatin veit fullvel, að
setningarnar þrjár hafa ekki rjett-
mæta rökfræðislega afstöðu hvcr
við aðra, þótt hann varpi þeim blæ
á þær til að villa grunnhyggnum
sjónir.
Hafi hver sá fslenzkur maður ó-
þökk fyrir, sem svfkur dómgreind
samlanda sinna með falsaðri fram-
setningu.
* * *
Ekki getur nokkur maður verið
jafngóður drengur eftir eins og áð-
ur, sem fyrir lítilfjörl,egs ávinnings
sakir eða fyrir von f einhverju
‘tækifæri hjá sínum flokki', leggur
sig niður við það, að ganga húsa á
milli, til þess að t^ela út úr sveit-
ungum sfnum óviljugt fylgi við
hamslausa auðkýfinga. Canadiska
þjóðin er máttfariri eins og hún
stæði upp úr tíu ára taugaveiki,
og það veit það hver heilvita mað-
ur að það á ekki að láta þá stjórn
halda áfram, sem rannsóknarnefnd
lýsir svo frammi fyrir þingheimi
þjóðarfiiaar, að hjá henni finnist
ekki nokkur samvizka í heilum
stjórnardeildum.
Maður hefði svarið fyrir það um
suma náunga sfna, að þeir entust
til að vera önglar á veiðarfærum
slfkra ‘trollara1 lengur, En það er
gott, maður veit betur á eftirhvað
samvizíkusemin ristir djúpt, þar
sem ekki er þekkingarskortur til
afsökunar. Öllum þeim ervorkunn,
sem villast af því þcir vita ekki
hið rjctta.
Þótt Baldur sje fátækur, þægi
hann ekki, þótt f boði væru, mút-
ur frá liberölum til að þegja yfir
opinberri auglýsingu þjóðtegrar
rannsóknarnefndar, nje hcldur
munu conservatfvar svo iirlátir, að
bjóða þeim borgun, sem engrar
biðjast fyrir að segja það, Þó skal
geta þess, vinum Baldurs til fróð-
leiks, að honum hafa áskotnast í
kosningunum sfnir 25 dalirnir frá
hverjum umsækjanda, fyrir það
sem er hjer á öftustu sfðunni, og
aðrar auglýsingar. Báðir vangarnir
eru þar jafn feitir. Ekki þarf að
gjöra upp á milli þeirra þess vegna,
en allir dalirnir verða samvizku-
samlcgastir endurgoldnir þjóðinni,
mcð þ,vf að segja svo satt sem mað-
ur liefir vit á.
Og lijer er f þvf sambandi dálft-
il sundurliðun á þvf, sem Mr. Jack-
son tclur sjer til ágætis í ávarpi
sfnu, að hann hafi aflað þessu
kjördæmi:
Framlögur f Indfána-
deildinni............ $ 12,500
Framkvæmdir fyrir rfk-
ishcildina ............ 1900,000
í sanibandi við atvinnu
rckstur fiskifjelags
suður f Bandaríkjum 119,000
Fyrir fólkið í kjör-
dœtninu, f brautir,
hafnarbætur og póst-
hús........................ 162,500
Það heitir að færa f stflinn að
bæta góðurn tveimur milljónum
við sannleikann. Enga svoleiðis
fjarstæðu er að finna f ávarpi Mr.
Bradburys. Fyrir það má unna
honum sánnmælis.
* *
*
Þcss cr gctið f Free Prcss síð-
asta miðvikudagskvöld, að sam-
bandsstjórnin hafi látið setja leiðar-
Ijós á Gimlibryggjuna, og að allir
kafteinar, sem komi til þeirrar
hafnar, lýsi ánægju sinni yfir um-
bótunum.
Svona fara þeir að þvf að segja
frjettir sem kunna það, og þetta 4
auðvitað að vera Mr. Jackson til
dýrðar meðal ensku kjósendanna.
En svo stendur 4 þessu, að bæjar-
stjórnin hjerna Ijet nýlega hengja
upp á stöng á bryggjunni venju-
lega olfulukt, þau kvöldin sem
kaupmennirnir hafa átt von á vöru-
flutningsbátnm sfnum. Þetta er
svo smásmuglegt, að ekki hefir
þótt vert að nefna það, en nú er
það gjört að tekjugréin fyrir liber-
alflokkinn og Mr, Jackson.
Af slíku má nokkuð marka, hvað
áreiðanlegar húsvitjanaprjedikanir
útsendaranna muni vera, þegar þeir
eru að telja upp hreystiverk flokks-
ins fyrir fáfræðingum f einrúmi.
* *. ef * *
Lögberg skyldi flytja f þessari
viku mótmæli gegn þvf, sem að
undanförnu hefir verið sagt í Baldri,
þá eru lesendur beðnir að minnast
þess, að það er gjört samkvæmt
fpraktiskum‘ útreikningi, en ekki
af því að frásögnum Baldurs verði
mótmælt með góðum rökum. Út-
reikningurinti er sá, — ef nokkuð
verður úr þeim fyrirætlunum, sem
Iégið hafa í loftinu hjá liberölum,
— að bera ekkert ofan f Baldur
fyr en seinustu vikuna,, svo hann
geti ekki koniið neinum vörnum
fyrir sig fyrir kosningadaginn.
Ef það reynist svo að liberalar
hætti ckki við að framkvæma þess-
ar fyrirætlariir, þá er ástæða til að
taka það fram, að ti! eru nœg rök
fyrir hverju einasta orði, sem stað-
ið hafa f blaðinu um yfirvofandi
kosningar og kosningahorfur.
Annars ætti ein, að eins ein ein-
asta frásaga um sögulcgan atburð,
sem nú hvflir eins og skuggi yfir
þjóðinni, að nægja hverjum siðferð-
islega heilbrigðum manni til þess
að vita eindregið hvað hann á að
gjöra, og frásagan er þetta :
Andstæðingarnir á þinginu'kornu
stjórninni í hann svo krappan f vet-
ur, að hún varð að velja þrjá menn,
einhverja hina mikilhæfustu fjár-
málafræðinga í s f n u m e i g i n
f 1 o k k i utan þingsins, til þess að
yfirfara bókhaldið hjá sjálfri sjer.
Þetta bjá-st stjárnin við að j/rði
sjer til afbötunar frammi fyrir
þingi og þjóð og munai reka aftur
f kokið á andstæðingunum ásakan-
ir þeirra; — en þegar skýrslan
kom, — og einn ráðgjafinn varð,
samkvæmt þingreglum, að lesa
hana upp, — þá er það sjötín
arka frásögn um það, að alstað-
ar sje su'kk og í sumum htjórnar-
deildum e.nga samvizku að finna.
Stjórnin varð þvf, nauðug, viljug,
að hleypa öllu athæfi sjálfrar sfn
fyrir dómstólana, en nú, á meðan
það situr ftjrir dómstólunum
sem óútkljáð óbótamannamálefni,
er kosningum skellt á.
Borden hefir þvf engin önnur
ráð, en að koma fram lyrir þjóðina
og.segja: “Við erum nú búnir að
koma þessu þó svona langt, og ef
við verðum kosnir, þá verður ekki
hætt við hálfklárað verk, heldur
stöðvaðar þær fjeflettingar, sem
mögulegt verður að gjöra ónýta
samninga fyrir frammi fvrir dóm-
stólunum“. Svo reyna hinir að
draga athygli að einhverju öðru',
og brígsla Borden um prógramms-
leysi, til að reyna að láta menn
gleymaþví, að þeirra eigið skógar-
landa, fiskivatna og málmnáma fje-
ficttingaprógramm, er mergurinn
málsins f þessum kosningum. -
1