Baldur - 29.01.1909, Page 1

f

STEFNA:
Að efla hreinskilni og eyða
hræsni f hvaða máli, sem fyrir
Kemur, án tillits til sjerstakra
flokka.
BALDUR.
I
1
AÐFERÐ
Að tala opinskátt og vöflu-
laust, eins og hæfir þvl fólki,
sem er af norrcenu bergi
brotið.
VI. ÁR.
GIMLI, MANITOBA, 29. JANÚAR 1909.
Nr. 34.
Þjóðeign á
kornhlöðum, o.fl.
—:o:—
Á þingi kornyrkjumannafjelags-
ins, sem áður var um getið að
haldið var f Brandon nýlega, voru
ýms mál, sem bændalýðinn varðar
miklu, tekin til fhugunar: ,Hud-
sonsflóabrautin ; kolafjelaga-sam-
steypan, sem sagt er að til .sjc hjer
undir yfirhylmingu; steinolíu-
svikin ; skýrsla þeirra, sem sendir
voiu á kornyrkjulagabreytingar-
samfundinn í Ottawa ; fylkisstjórn-
ar haglábyrgð ; og að sfðustu hið
þýðingarmikla spursmál um þjóð-
eign á kornhlöðunum.
Hið mcrkasta af þvf, sem f ljós
kom af s k ý r s 1 u sendimannanna,
var sá sómi bændastjettarinnar,
að einir fimm menn úr hennar hópi
gátu haldið sfnu máli fram svo að
dugði, á móti öilum fulltrúum korn-
kaupmanna-samkundunnar, bank-
anna og járnbrautafjelaganna, Það,
sem um var barist, var tilkallið til
kornflutningsvagnanna, Fjárplógs-
hliðin sótti. Starfshliðin varðist.
Bandalag hinna þriggja ofannefndu
auðsöfnunarstjetta vildi láta Iaga-
stafinn hljópa svo, að hver korn-
hlaða skyldi fá cinn vagn um leið
og hleðslupallur bændanna fengi
einn vagn. Hinn fámenni full-
trúahópur auðsframleiðendanna
(bændanna) var ekki aldeilis á þvf.
Það eru sem sje oft einar sex, sjö
kornhli|ður við brautarstöð, en
aldrei nema einn hleðslupallur fyr
ir bændur. Þeir mótmæltu því
harðlega nokkurri breytingu, og
var bent á, að mótspyrna myndi
koma frá norður ogaustur sveitun-
um f fylkinu, þvf eiginlega væri
ekki akuryrkjan til muna undirorp-
in þeirri hættu, nema f suðvestur-
hluta fylkisins.
Sjerstakur þingfundur var hald-
inn f stórum samkomusal, til þess
að ræða þjóðeignarmálið
f almenriirigs viðurvist.
J. W. Scallion, heiðursforseti
fjelagsins, frá Virden, innleiddi
málið. Ljet hann þess f upphafi
getið, að bæði sambands og fylkis
stjórn hefði veitt umbætur, eftir
þvf sem um hefði verið beðið, en
að sjúkdómstnaurinn sæti þó enn
niðri f holdinu. Eftir langa mæðu,
mörg ár, væru menn loksins búnir
að finna, að rótin sjálf, sálin og
hjartað í öllu þessu væri umráð
þeirra sjálfra, scm afnotin þyrftu
að hafa, yfir geymslubúrum auð-
legðar sinnar.
Sjer teldist svo til að afnotin
mætti fá fyrir helmingi lægra end-
urgjald úr bóndans vasa, helduren
nú ætti sjer stað mcð prívat eign-
ar fyrirkomulaginu. I Virden
væru, t. d., óhlöður, sem 12 menn
væru útgefnir við, en 178,000 bús-
sjel hefði öll þeirra umsetning ver-
ið 1907, eða 30 þúsund á hvern
að jafnaði, f stað 150 þús., sem
þeir hefðu rúm fyrir. Tvær slík-
ar hlöður hefðu nægt. I fylkinu
væru 705 hlöður og geymslubúr,
og þau jöfnuðu sig upp með 32,
193 bússjel. Sýnilega yrði verðið
að vera óheyrilega ósanngjarnt,
þvf ólfklegt þætti sjer að haldið
væri svona áfram ár eftir ár f tóm-
an skaða. Hlöðurnar ættu að vera
Lesið.
JÓNAS HALLDÓRSSON á
Gimli, smíðar STKAUBORD fyrir
kvennfólkið með fótum á lömum,
sömu tegund og brúkuð er á þvotta-
húsunum í Selkirk, fyrir 40 cent.
Dregur á stein bitlaus skæri, svo
þau flugbíti, íyrir 5 cent, og gjörir
við ýmsa innanhuss hluti fyrir
litla borgun.
það varð úr, að sá lagastafur er ó- ! keyptar fyrir það, scm þær væru
breyttur, að bændapallurinn fái i verðar, en ekki það, sem þær
einn vagn á móti hverjum einum, i kynnu að hafa kostaðnýjar, og svo
sem látinn er að nokkurri korn-
hlöðu.
Undir þeim Iðgum þarf þó ekki
nema helmingur bændastjettarinn-
ar að vera fleginn nauðugur, en
annars hcfðu það getað orðið sex-
sjöundu hlutar hennar, og banda-
laginu auðvitað þótt bezt, að eng-
inn bóndi hefði fengið að senda frá j járnbrautarlandaábyrgðir, og þö
ætti að sníða afnota verðið við þá
upphæð, sem verkalaun, leiga og
höfuðstóls viðhald útheimti.
Sfðar tg,laði R. McKenzie um
þjóðcignar spursmálið f heild sii-itii,
þ. e. a. s. þjóðareign á öllum þjóð-
legum nauðsynjum. Hann ásakaði
blöðin hjer fyrir blfðmæli sfn um
itrn
sjer lúku af korni, nema f gegnum
sfnar greypar.
Fjárplógsmennirnir mega trútt
um tala, hvað sjer sje annt um að
efla velgengni bændanna. Þeir
vilja það f sama tilgangi, eins og
menn vilja láta slátrunargripi vera
feita, og fyrir þeim blíðulátum
hcfir bóndinn lengi gengist um
kosningar, og gjörir enn helzt til
vfða.
Viðvfkjandi haglábyrgð var
ekkert útkljáð, af því búist er við
að sveitaroddvitaþingið taki það
sjerstaklega til fhugunar. Að eins |
um málið til næsta morguns, og
stóðu þær þá aftur fram að hádegi,
svo var áhuginn mikill. Þá talaði
sfðastur E. A. Partridge f yj stund-
ar, og er sjerstaklega mikið af ræðu
hans látið, og þeirri áheyrn, sem
hún hafijfcngið. Hann lagði mesta
áherzlu á það, að þetta væri að
eins byrjunárspor stórfelldrar auð-
fræðislegrar hreyfingar, sem stefndi
að þvf allsherjar takmarki, að fá
rjettláta auðæfa^reifingu f öllum
greinum handa framleiðendum
nauðsynjanna. Af þcssari einu um-
bót mætti ekki v^enta of mikils.
Ilún gæti ekki einsömul orðiðallra
meina bót
Hann virtist lyfta málinu upp
úr þvf daglega og kaupskaparlega,
svo það komi áheyrendunum fyrir
sjónir sem eitt sporið f veraldar
framþróun til æðra og betra irann-
fjelagsástands.
Síðasta nýmælið f þessu korn-
yrkjumannafjelagi er það að senda
mann til Ottawa, til að sitja þar
yfir allan þingtímann, oghafagæt-
ur á þvf fyrir sfna hönd hvað þar
gjörist. Svo tilþrifasterkt hefir
ekkert fjelag f Canada áður verið.
Það er ekkert að fást um hvernig
stjórnmálaflokkunum muni lfka
það, heldur vill það bara hafa mat
sinn en engjar refjar.
15 ára gamall drengur f þorpi
nokkru f Tyról, var sendur út á
beitilandið til að sækja ungan fola,
um leið og hann ætlaði að láta á
hann beizlið, sneri folinn sjer
snögglega við og sló hann í höfuð-
i.ð. Sárið greri en pilturinn missti
S A M K O M A
r
1
ICELANDIC HALL
FÖSTUDAG, 5. Febr. *09.
F'yrir henni standa nokkrar únftariskar stúlkur, sem vona að sem
flestir sýni sjer þann heiður að verða viðstaddir.
AÐALSKEMMTUNIN VERDUR
LEIKRIT,
“GOING TO SEE THE ACTORS“,
en auk þess flytur hr. HjÁLMUR ÍX3RSTEINSSON kvæði.ogaf söngvum
verða tveir eða fleiri quartettes eða “duo-quartettes“.
Ennfremur verða þar
PIE SOCIAL,
DANS og HLJÓÐFÆRASLÁTTUR.
Inngöhgugjald verður 25 cents og 15 cts.
Veitingar verða til sölu.
Samkoman byrjar kl. 8 e. h.
ASKORUN.
sína um annað eins velferðarmál vjtjð t,Cgar hann var sextugur,
cins og þjóðeign á kornhlöðum, af*kom þýzkur læknir í þorpið, hann
þvf að það væri fremur sveita- j skoðaði manninn og sá að höfuð-
mönnum heldur en borgabúum! skclin þrýsti á heilann f einum
stað, og lagaði það strax.
Maðurinn fjekk vitið aftur, og
það fyrsta sem hann sagði eftir að
hann áttaði sig, var: “Iíljóp fol-
inn í burtu ?“
Frúin : ‘Jeg er ekki ánægð með
astliðið ár haft álfka mikla umsctn- Þcssar myndir, sem þú tókst af okk-
■ i ur um daginn. Maðurinn minn er
íngu eins og allir kornkaupmenn- . ,
I eins og apaköttur*.
irnir til samans, um 70 að tölu, | Myndasmiðurinn
með öllum sfnum þjónum.
viðkomandi. “Við verðum annað-
hvort að þroskast eða steingjör-
ast“, varð honum sfðast að orði.
í þessari sfðustu ræðu kom það
einnig fram, að kornyrkjumanna-
fjelagið hefir með 15 þjónum sfð
Það eru vinsamleg tilmæli sveitarráðsins f Bifröst, að aliir þcir,
er ekki hafa greitt skatta sína, gjöri það nú þegar.
Eins og bráðum kemur fyrir sjónir almennings, voru 1. jan. úti-
standandi af ógreiddum sköttum nær $7,000 (sjö þúsundir).
Mjög Iftið af tillögum til skólanna hafa enn verið grcidd og f
gjalddaga er þegar fallin stór upphæð. Bregðist menn ekki við nú
hið bráðasta að lúka sfnum sköttum, neyðist sveitarráðið til að taka að
minnsta kosti $2,000 lán, til að mæta áföllnum skuldum. Hver doll-
ar sem lána þarf, kostar gjaldendur vissa upphæð, sem þeir ekki
Þyfti að borga ef þeir stæðu vel í skilum, og borguðu sfna skatta á
rjettum tfma. Jeg vil nú minna alla á, að við alla þá skatta sem ó-
borgaðir eru 1. marz, er bætt 10 centum á hvern dollar. Alls vegna
er því bezt fyrir alla að borga r.ú þegar.
Hnausum, 13. jan. 1909.
í umboði og eftir skipun ráðsins.
B. MARTEINSSON,
skrifari.
‘En, frú mfn j
! góð, það hefðirðu átt að sjá áður en
Lok,s varð að fresta umræðunum 5 þú ljezttaka mynd ?í honum.
Hjer með tiikjmnist öllum þeim, sem hafa skrifað sig fyrir hlutum
f Gimliprentfjelaginu (The Gimli Printing and Publishing Company,
Limited), að fjelagsfundur verður haldinn f
PRENTSMIÐJUNNI,
MÁNUDAGINN, þann 1. marz 1909.
Fundurinn á að byrja kl. 2 e. hád. Óskandi að sem flcstir hlut-
hafar vildu leitast við að vera viðstaddir.
GlMLI, 28. jan. 19O9.
G. THORS TEINSSON,
Torseti.
/