Breiðablik - 01.09.1907, Blaðsíða 2
50
BREIÐABLIK
flokkaskifting". Hún álítur mann-
kynið alt hafa sameiginlegt mark-
mið. Hver einstaklingmr og-
mennirnir allir eru að leita að
farsældinni. Sumir skilja far-
sældarskilyrðin betur en aðrir, eru
lengra komnir áleiðis en aðrir, gefa
sig sannleikanum betur á vald, láta
sér betur takast að forðast villigöt-
ur og g'lapstigoi. En allir eru að
leita farsældar sjálfum sér og
mannkyninu öllu til handa, þó
sumir gjöri það í meiri blindni en
aðrir.
Ef svo er litið á, gleymist það
aldrei, að mennirnir eru bræður.
En svo hranaleg'a er oft með
sannleikann farið, að bræðralag-
inu er gjarnt til að gdeymast. Allir
vilja eignast hann, ef þeim annars
væri unt. En honum er ósjaldan
haldið fram í blindni. Hann kem-
ur þá fram í óskapnaði svo miklum
og gerfi svo voveiflegu, að menn
þykjast sjá diöfla við dag bjartan,
þó í rauninni sé vinir á ferðum í
dulargerfi, sem reka vilja erindi
hans af alefli.
Maður er nefndur Gustave
Hervé. Hann á heima í Parísar-
borg á Frakklandi. Hann er al-
kunnur jafnaðarmaður (socialisti),
óvinur iiervaldsins, auðvaldsins,
trúarbragðanna og kirkjunnar.
Það sýnist nóg til að gjöra hann
að vargi í véum, að stórsekum
skógarmanni, óalandi og óferj-
andi.
Samt sem áður væri honum með
því stórkostlegur óréttur gjör.
Hann ann réttlætinu af alhutr.
O
Hann er lögfræðingur og hefir
verið háskólakennari í mannkyns-
sögu. Hann er mannúðarmaður
hinn mesti og að mörgu leyti hinn
geðþekkasti. En hann er mann-
félaginu stórreiður, og bálvondur
út af því, að það skuli leggjast á
aumingja, umkomuleysingja og
fátæklinga. En málefni þeirra
liggja næst hjarta hans.
Hann æðir oft gegn trúarbrögð-
umogkirkju. Trúarbrögðin styðji
forréttindi hinna fáu; þau sé móti
almúganum, en með hervaldinu.
Kirkjan hafi frá byrjan verið kirkja
hinna auðugu, kirkja tízkunnar,
kirkja hinna efri stétta mannfé-
lagsins. Hún hafi fjötrað vísindin,
verið hlekkur um fætur stjórnmála-
manna og kúgað aumingjana.
Þess vegna sé menn nú að snúast
gegn henni og trúi því naumast
lengur, að til sé nokkur sál.
Sé hann spurður að, hvort sið-
ferðisböndin bresti þáekki um leið,
svarar hann með stillingu: Mann-
kynið slítur aldrei þau bönd af sér,
sem nauðsynleg eru til velferðar.
Mannkynið fargar sér aldrei sjálft.
Það, sem vér erum að leita eftir,
er lausn fyrir hina þjáðu og farsæld
fyrir hina ófarsælu.
Farsæld fyrir hina ófarsælu!
Eftir henni er hann að leita. Far-
sæld mannkynsins, —það er hans
mikli draumur. Ut af því hefir
honum orðið svo heitt um hjartað.
En í hitanum hefir hann orðið
blindur og ósanngjarn. Og hann