Breiðablik - 01.10.1907, Blaðsíða 7

BREIÐABLIK
71
ritstjórinn. Eg- finn oft til þess sama. En
þeir eru svo fáir, sem eru nokkurir rit-
höfundar hér hjá okkur, og eg sé þá ekki
annaS ráð vænna, en að lofa þeim að
spreyta sig, sem gaman hafa af að sjá
ruglið úr sjálfum sér á prenti.”
,,Og fyrir það verðum við aumingja
bændurnir að borga! Okkur er vel við
íslenzkuna og lesum helzt íslenzku. Hið
sama vildum við kenna börnunum okkar.
Þess vegna tekur okkur það svo sárt,
þegar við finnum ekki annað en rusl, —
rusl-hugsanir og óvönduð orð, stundum
ljótar hugsanir og ljót orð, sem gjöra
sjálfa okkur að lakari mönnum og við
viljum helzt fela fyrir börnunum, ef við
gætum”.
,,En þið eruð nú svo skelfing þröng-
sýnir, bændurnir. Þið kallið stundum alt
ljót.ar hugsanir og ljót orð, þegar ein-
hverri skoðan er haldið fram, sem ykkur
geðjast ekki að. En eg lít svo á, að all-
ir menn ætti í blöðunum að eiga skoðun-
um sínum griðland”. Og það var ekki
laust við, að bónda fyndist eitthvert
giott færast yfir andlit ritstjórans, er
sýndi, að þarna hefði hann náð sér niðri.
„Nokkuð svo þröngsýnir!” sagðí
bóndi. Við þolum lang-flestir, að öllum
skoðunum sé haldið fram, sé það gjört
með skilning og gætni og um fram alt af
svo miklu viti, að mönnum geti orðið
skiljanlegt, að hér sé eitthvað á ferðum,
sem vert sé að athuga. Það er einmitt
sannfæring mín, að skcðanir ætti ekki að
útiloka, þegar kurteislega er gjörð grein
fyrir þeim ástæðum,sem þær þykjast hafa
við að styðjast. Slíkar blaðagreinar gefa
niönnum ávalt eitthvert umhugsunarefni
og við verðum aldrei fróðir í neinu máli,
hvorki stjórnmálum né trúmálum, ef við
fáum aldreí að heyra nema aðra hlið máls.
Með því er þá líka ritstjóranum gefið
tækifæri til láta skoðan sína í Ijós og öll-
um athugulum blaðalesendum er ant um,
að sjá skoðanir hans í hverju blaði. Því
auðvitað er til þess ætlandi,að hverritstjóri
hafi ákveðna lífsskoðan og haldi henni
fram með sanngirni og umburðarlyndi”.
,,Að hverju eruð þér þá að finna?”
sagði ritstjórinn með nokkurum þykkju-
svip.
,,Eg er að finna að því”, sagði bónd-
inn, “að mér finnast of oft vera ritgjörðir
úr ýmsum áttum, sem ekkert erindi eiga
í nokkurt blað. Þær sýnast vera ritaðar
af mönnum, sem lítið eða ekkert skyn-
bragð hafa á þeim hlutum, sem þeir rita
um. Mikið af því er rugl, óvit og öfug-
mæli, líkast því sem eitthvert fáráðlings
vinnufólk hjalar úti í eldhúsi, þegar það
veit, að enginn vitmaður er nálægt, til að
hafa á því, sem sagt er. Slíkt hjal á
ekkert erindi á prent. Það er til að auka
óvitið í heiminum og gjöra þá heimskari,
sem lesa. Það má með engu móti hleypa
því að — þó það komi frá einhverjum
fylgismanni blaðsins. Það er meira
vináttubragð en svo, að vísa slíku á bug'.
Og þó er þetta ekki lakast”.
,,Hvað er lakast ?” spurði ritstjórinn.
,,Aumast er, þegar eitthvað er bersýni-
lega ritað í illum tilgangi, — ekki til að
að fræða, ekki til að bera fram nokkura
nýtilega hugsan, en til þess að vinna ein-
hverjum manni mein, hafa eitthvað ilt um
hann að segja, gjöra hann tortryggilegan
og meiða mannorð hans að einhverju leyti.
Oft eru langar ritgjörðir smíðaðar í þeim
tilgangi að eins að snúa út úr, búa til
misskilning í hugum annarra, afskræma
það, sem aðrir menn hafa sagt og gjört.
Slíkar ritsmíðar eiga sannarlega engan
rétt á sér í nokkuru blaði. Þær eru að
eins til ills eins. Og þeim mætti ekki
nokkur ritstjóri, sem ant er um heiður
sinn og blaðs síns,Iáta sér til hugar koma
að veita viðtöku. Hvaða erindi getur
það átt á prent, sem ritstjóranum sjálfum
og öllum öðrum er augljóst,að ekki getur
verið ritað nema í illum tilgangi?
,,En svo er annað, sem þessu er ná-
skylt”, hélt bóndi.in áfram. ,,Menn taka
sér oft penna í hönd, bæði ritstjórar og