Breiðablik - 01.01.1908, Blaðsíða 11

BREIÐABLIK
123
þeir fái gefiö sig viö þeim störfum, sem
þeim eru bezt að geði?
,,Þú hefir gjört þá aö einni heild. Er
enginn stéttamunur, sem skilur mann og
mey? Fagnar enginn yfir því, sem
mörgum verður aö hörmum ? Er metn-
aðargirndin hætt að láta mönnum blæða
og ágirndin að láta þá svitna?“
Andi nítjándu aldar hlýddi og höfuð
hans hneig niður á bringu.
,,Yðar hneýsa er mín hneysa. Stór-
borgir mínar eru eins og yðar voru. Mil-
jónir mínar hafa að eins til dags og nætur.
Þeir, sem lengst strita, eiga minst. Þús-
undir hníga örmagna af þreytu áður
helmingur lífs er liðinn. Skipbrot mann-
anna margfaldast. Ein stétt elur úlfúð
og ríg til annarrar. Frelsið og þekking-
in hefir gjört menn tilflnninganæmari í
hörmungum. Ljáið mér sæti með yður
og látið mig hugleiða, hví það hefir farið
svo. “
Hinir sneru sér að anda fyrstu aldar:
,,Endurlausnin, sem þú lofaðir, er lengi
á leiðinni. “
,,En hún kemur," svaraði hann.
—Rauschenbusch.
Kristindómur og mannfélagsmein.
Ein fegursta og þarfasta bók, er vér
höfum lengi lesið, er bók sú, er hugleið-
ingin ,,í höll aldanna“ er þýdd úr. Hún
heitir Christianity and the Social Crisis
og er eftir prófessor Walter Rauschen-
busch, amerískan mann, alveg nýútkomin
(1907). Það er löng bók, á fimta hundrað
blaðsíður, en sá fær líka mikið um að
hugsa, sem hana les. Það hefir verið
mikið ritað um sama efni síðari ár. En
þessi bók þykir bera af því öllu og er
líkleg til að hafa varanleg og víðtæk
áhrif.
BARÁTTAN í KApÓLSKU
KIRKJUNNI.
í ritgjörð vorri , ,Sannleiksbaráttan“
í októberblaði þessa rits, mintumst vér
páfabréfsins, sem mönnum hefir orðið
svo tíðrætt um. Opinber mótmæli gegn
því komu fram í öðru umburðarbréfi frá
mörgum klerkum í kaþólskri kirkju, er
aðhyllast Modernista-steínuna. svonefndu,
en eigi tilgieindu þeir nöfn sín. Ensk
blöð segja, að þeir hafi aliir verið bann-
færðir, en bannfæringin nái eigi tilgangi
sínum, þar sem engum sé kunnugt um,
hverir bréf þetta hafi ritað. Taka má
fram, að ekki eru andmæli þessi af nein-
um kala runnin til kaþólskrar kirkju,
heldur einmitt af kærleika og áhuga um
velferð hennar. Sá heitir Father Tyrrell,
sem á Englandi heldur uppi vörn fyrir
hönd Modernistanna og þykir flestum
honum farast það frábærlega vel. Ekki
hefir hann verið bannfærður enn, heldur
einungis settur af sakramenti. Hann má
hvorki neyta þess sjálfur né veita öðrum.
Að hann hefir eigi verið bannfærður, telja
menn sjálfsagt að sé af ótta fyrir ka-
þólskum mönnum á Englandi. Hollusta
þeirra við kaþólsku kirkjuna myndi þá ef
til vill bila. Father Tyrrell hefir ritað
ágæta ritgjörð í Hibbert Journal um fram-
tíðarhorfur Modernista-hreyfingarinnar.
Þær geti eigi verið annað en góðar og
hljóti að meira eða minna levti að ryðja
sér til rúms. Vel segist hann geta ímynd-
að sér, að unt verði um tíma að bægja
þeim skoðunum frá skólunum og láta
skólaspeki miðaldanna sitja þar að völd-
um eins og verið hefir. En eigi sé unt
með neinuni lögregluákvörðunum að
stíja þeim frá leikmannalýð kirkjunnar.
Hugsunarháttur þeirra sé all-víða orðinn
hugsunarháttur almennra nútíðarmanna.
Þó nú klerklýðurinn haldi í gamla horfinu,
muni leikmenn að líkindum ekki koma