Breiðablik - 01.02.1908, Page 1

BREIÐABLIK.
Mánaöarrit til stuöning-s íslenzkri menning.
FRIÐRIK J. BERGMANN
RITSTJÓRI
II. Ár.
FEBRÚAR 1908.
Nr. 9.
VILT ÞÚ, KONUNGUR?
öllum öldum verður
verkefnið hið sama:
Að breyta heimin-
um, sem er, í heim
eins og- hann á að
vera. Það er mannanna mikla
ætlunarverk í dag eins og" það var
fyrir þúsundum ára. Það fækkar
eigi, sem breyta þarf, heldur fjölg-
ar. Ætlunarverkið verður stöðugt
margbrotnara eftir því sem augu
mannanna lúkast upp.
Vandinn er ekki mestur sá, að
koma breytingfunni á. Vandinn
er, að komast í skilning um, að
breyting- þarf að verða. Meinið
ömurlegasta í því fólgið, að vera
svo ánægður með heiminn, sem
er, að finna enga breytingar-þörf.
Svo íhaldssamur, að verja það,
sem er, hversu ranglátt og fúið,
sem það kann að vera. Þeim
verða meinbugir meir en lítið að
blæða, sem eitthvað brýzt áfram.
Sá, sem skilur, hvernig eitthvað
á að vera, fer að þrá það. Hon-
um verður það velferðarskilyrði.
Hann fær eigi sæll án þess lifað.
En þegar svo er komið, er naum-
ast svo torveld breyting til, að
ekki verði fundin einhver ráð. Sá
maður, sem vill, og veit hvað hann
vill, er stöðugt að flytja fjöll.
Mannsviljinn er í raun og veru
svo miklu máttugri en mennina
grunar. Einstaklingsaflið til fram-
kvæmda er, ef rétt er athugað,
með öllu ótakmarkað.
Að svo lítið verður úr fyrir flest-
um, lífið svo aflvana, breytingin
frá því, sem er, til hins, sem vera
ætti, svo lítil og óumræðilega hæg-
fara, er að langmestu leyti því að
kenna, hve illa mönnum gengur
að gjöra sér ljóst, hvernig hlut-
irnir ætti að vera.
Sá misskilningur er líka mörg-
um þrándur í götu, að það, sem
vera ætti, sé ofurefli — fögur hug-
sjón, ókleyf til framkvæmda. En