Breiðablik - 01.03.1908, Blaðsíða 4

148
BREIÐABLIK
að leggja betri tilfiningar vorar í
eyði. Hún kallar stöðugt á hið
ógöfuga og dýrslega í eðli voru:
græðgi, lævísi, hörku, drambsemi
hatur og örvænting, þegar vér
erum fyrir borð bornir.
Eigi er furða þó framfarir mann-
kynsins sé hægfara, þegar það er
rifið niður með vinstri, sem bygt
er með hægri. Manni kemur
ósjálfrátt í hug það, sem Sir Wil-
fred Lawson sagði um aðferðina
á geðveikrahæli til að greina sturl-
aða frá ósturluðum. Hann leiddi
þá alla að vatnsþró, sem vatn rann
í úr krana, og sagði þeim að þur-
ausa. Þeir, sem sturlaðir voru,
jusu og jusu. Hinir sneru kran-
anum og jusu svo.
Það kennir þeiriar sturlunar
býsna alment, að láta vatn renna
úr krananum og sífylla skálina,
meðan verið er að ausa.
„SVvTC/S-S'Wt/n
þjóðkirkjan á íslandi.
FYRIR utsin ssimbandsmálið við Dan-
mörku er naumast nokkurt mál jafn-
mikilvægt fyrir framtíð þjóðar vorrar og
hagur þjóðkirkjunnar. Hann er að verða
mesta vandræðamál þjóðarinnar. Hann
hefir lengi verið í óefni, en í stað þess að
batna, virðast ófærurnar verða verri og
verri. Fyrir einum tíu árum leit út fyrir,
að ný öld ætlaði upp að renna í kirkju-
legum efnum. Nýir áhugamenn voru þá
til sögunnar komnir, sem líklegir voru
til að hrinda af stað nýjum áhuga og
nýju lífi. En því miður, þess nýja lífs
hefir lítið orðið vart. Héðan úr fjarlægð-
inni lítur helzt út fyrir,að alt sé að deyja.
Vér segjum það ekki af því oss langi til
að segja það. Hverjum kristnum manni
ætti að vera það viðkvæmara mál en svo.
Vér höfum þagað og beðið. Svo torvelt
að tala nokkuð að gagni um slíkt vanda-
mál úr fjarlægð. En oss kemur það svo
fyrir sjónir, sem þjóðkirkjan íslenzka sé
að deyja. Haldi hún áfram í þá átt, sem
nú stefnir, smádeyr hún út, og tímans er
eigi svo sérlega langt að bíða. Um þetta
teljum vér víst, að flestir hugsandi menn
á íslandi hafi allsterkt hugboð, hve ljósa
grein, sem þeir hafa gjört sér fyrir því.
Fyrst og fremst er hún að færa saman
kvíarnar stórkostlega. En það er ekki
lakast. Þjóðin er að snúa bakinu við
henni sem ónýtri stofnan, sem ekki sé
lengur að neinu nýt, sé fremur til ills en
góðs. Bréf frá leikmanni í Nýju Kirkjubl.
til ritstjórans er gott sýiiishorn:
,,I gær á —--dag fengum við messu. Hún
byrjaði með ósköpum og" endaði með skelfingu.
Eg hefi aldrei verið við jafn-lítilfjörlega messu
gjörð. Söngtnennirnir sungu falskt. Þeir voru
kvefaðir. Þar má finna afsökun. En presturinn
hafði enga aðra afsökun fyrir þá ræðu, er hann
flutti í gær, en þá, að prestaskólinn skyldi láta
hann ná prófi. Það er skylda ykkar að láta ekki
aðra ná prófi en þá, sem þið hafið von um, að
geti orðið sæmilegir prestar. Það er miklu betra
að hafa engar. prest en lélegan, — því þeir dauð-
rota alt andlegt líf. Þar slá þeir ekki vindhögg“.
Svona tala leikmenn langoftast; þeim
finst þetta. Það er ekki að eins gáleysis-
glamur. Þeir eru hættir að hafa nokkura
ánægju af að koma til kirkju. Þeim finst
þeir græða ekkert á því, það fremur kæfa
niður andlegt líf hjá þeim en glæða.
Hverju er um að kenna? Prestunum
vitaskuld, segja þeir. Við kunnum alt
utanbókar, sem þeir fara með. Eldgam-
alt stagl, sem hvorkí vekur hugsan né
hjarta. En er til prestanna kemur, segja
þeir: Hvernig getið þið búist við betra?
Við erum blásnauðir menn með stóra fjöl-
skyldu; allur tíminn gengur til að sjá
fyrir líkamlegum þörfum. Hvorki höfum
við efni á að kaupa bækur og tímarit,
né heldur tíma til að lesa. Við höfum