Dagsbrún - 04.12.1915, Blaðsíða 2

80
DAGSBRÚN
15 aurar.
Nú fyrst um sinn selur
verzl. VON, Langaveg'i 55.
Steinolíu
fyrir 15 aura pr. lítir, ef keyptir eru minst 10 lítrar í senn.
Talsími 353.
Fataefni,
saum og til fata hvergi ódýrara.
Blá fataefni nýkomin. — 10—20. kr. sparn-
aður á hverjum klæðnaði hjá
Gruðm. Sigurðssyni,
Laugaveg 10.
Trolistjóradýrkun,
Tímarnir eru breytilegir,
Fyrrum var það, að alþýðan
hér á landi kvaddi og heilsaði
einokunarkaupmönnum, þess-
um annáluðu blóðsugum þjóð-
arinnar, með knéfalli, og lengi
fram eftir var embættismanna-
dýrkun á landi hér svo gegnd-
arlaus, að furðu sætír.
Nú er þessi tilbeiðsla horfin.*)
Mennirnir eru nú einu sinni
svo gerðir, að þeir una illa til-
breytingarleysinu er til lengdar
lætur, þeir skifta því um, en
hvernig eru skiftin?
Nú dýrkar allur þorri manna
trollstjórana og halda víst, að
þeir beri heimsmenninguna á
herðum sér. Sumt kvenfólkið
t. d. fullyrðir, að ekki sé neitt
viðlit að giftast neinum mönn-
um nema trollstjórum, bæði
hafi þeir nóga peninga og séu
aldrei heima, og séu að öðru
leyti sannkaltaðir persónu-
gjörfingar allrar fyrirmensku
og höfðingsskapar. Vitanlega
halda nú sumar aðrar því
fram, að full vel megi við una
að eiga útgerðarmenn og troll-
ara eigendur, því þeir hafi líka
aura ráð, og geti því látið
konu líða vel, en þvi skamm-
rifi fylgir sá böggullinn, að
þeir séu altaf heima, eða að
minsta kosti oftar en blessaðir
trollstjórarnir, sem komi ekki
að heimilinu nema endur og
sinnum, rétt til að skila af sér
peningunum, og sumir séu
jafnvel svo hugulsamir, að
koma ekki inn á heimilið
heldur senda peningana heim.
Þá verður heldur ekki sagt,
að sumir karlmennirnir kunni
ekki að meta trollstjórana, þeir
hafa stundum verið örir á fé
við þá, og sérstaklega höfð-
ingjana — síður við hásetana
— og ekki er það ótítt, að
trollstjórarnir hafi sýnt þá
risnu af sér að vefja dýrum
Ioðkápum um herðar gesta
sinna, svona um leið og þeir
gengu.
Þar sem trollstjórarnir hafa
náð svo mikilli hylli landslýðs-
ins og þeir margir hvorir skoða
sig sem sérstök mikilmenni,
þá finst mönnum sem vandi
fylgi vegsemd hverri, og það
eigi því illa við, að þessi síór-
menni sýni hásetunum og al-
menningi sig ýmist skjögrandi
eða liggjandi af fylliríi þegar í
land er komið. Þó tekur út
yfir þegar svo mikið heíir
kveðið að ölæðisbrjálsemi þess-
ara höfðingja, að við hefir
legið, að skipunum hafi verið
siglt í land, ef undirmennirnir
hefðu ekki tekið í stýristaum-
ana.
Þó mikið kveði að drykkju-
skap og annari óreglu sumra
trollstjóranna hér í höfuð-
staðnum, þá eru það þó smá-
munir einir á móti því þegar
*) Ekki alveg. Ritalj,
komið er til »Litla-Grímsby«
þá, og þá fyrst lætur nú þess-
um herrum lífið, þá fyrst
bregða þeir á leik og þá lyftir
kvenfólkið sér á kreik, þá er
nú lif í tuskunum, og segi eg
kanske frá því seinna.
Einn.
Frá hásetum.
Hásetafélagsmaður
sagði ritstjóranum þessa sögu.
Úr háseta-fiski, sem verið var að
leggja inn hjá útgerðarmanni voru
tekin 6 skpd. í nr. 2 fisk; en
þegar sami fiskur var aftur met-
inn (til útflutnings í pökkum) voru
4 af þessum 6 skpd. metin sem
nr. 1 af sama lögboðna matsmann-
ínum. Þetta hafði fiskurinn batnað
við að komast í eign útgerðar-
manns.
Lítið dregur vesælan!
Hvað veldur ? að í reikningum
frá firmanu H. P. Duus sézt ekki
neinstaðar skrifað pund, þau
vantar. Eigi ég 31 pund af fiski,
þá er helminga-skifti 15 og l/a pú.,
en hjá Duus fæ ég 15. Mig vantar
9 7s pd., 4 x/2 pd. Er þetta rét.t?
Er þetta vísvitandi gert af 12 aura
útgerðarstjóranum ?
Spyr sá sem ekki veit!
G.
Vitanlega hefir Duus ekkert leyfi
til þess að draga sér hálfu pundin.
Blaðið hefir átt kost á að bera
saman viðskiftareikning hr. Marí-
usar Pálssonar af Sea-Gull, og
vigtarseðlana úr sumartúrunum
(I og II) og dregur verzlunin sér
þar alstaðar pundið, þar sem
stendur á stöku pundi. Seinna hafa
ýinsir aðrir hásetar sýnt blaðinu
viðskiftareikninga sína frá Duus-
verzlun ásamt vígtarseðlum, og
er þar undantekningarlaust slept
Ú2 pundi i hvert sinn sem á stöku
pundi stendur. Þess skal getið hér
að blaðinu hefir verið sýndur reikn-
ingur og vigtarseðlar frá P. J.
Thorsteinsson og voru hálfu pundin
alstaðar þar reiknuð með.
Það er skiljanlegt, að Duus-
verzlun (úr því henni líðst það)
kúgi menn til þess að selja sér
fisk fyrir 12 aura þegar hann er
í yfir 20 aura prís, því um það
munar veizlunina (4—500 kr. á
mann), en að hún skuli láta sig
muria um það að stela (eða ræna)
nokkrum hálfpundum af flski af
hverjum háseta, til þess að bæta
þeim aurum, sem þau eru virði,
við þúshundruð króna ársarð sinn,
er með öllu óskiljanlegt.
Himinn og jerð.
Vogmeri
eða vogmœr, er einhver fegursti fisk-
ur i sjó, við ísland. Hú.i getur orðið
alt að þvi 7 fet á lengd og fet eða
h&lft annað á ,;hæð“, en „breiddin11 er
ekki nema fáir sentimetrar. Vogmærin
er silfurblikandi á litinn og sporður
og uggar fagurrauðir cg girgnsœir.
Fremur er vogmærin sjaldgæfur
fiskur hér, og hefir ekki náðst nema
gott og vel ein á ári, síðustu 20 árin
(til 1908) eftir því sem B. Sæmundss.
segir frá.
í velrarkuldunum
eiga menn að eta moira af feiti en
ella; það er bezta ráðið til þess að
verjast þoim og halda hita.
Klakaklárinn.
Skyldi eg um æfiár
öll, í nauðum týndur,
þrautalífsins klakaklár
kúgaður og píndur.
Frónið bráðum blómgast fer
bilar þrældóms helsi.
Ó! eg vonast eftir þér
elskulega frelsi.
Jósep S. Húnfjörð.
Úr eigin herbúðum.
Kosningar.
Á síðasta Hásetafélagsfundi
var samþykt svohljóðandi til-
laga:
»Hásetafélagið álítur það
heyra undir verksvið sitt, að
kjósa alþýðumenn í bæjarstjórn
og til þingsetu, en ekki höfð-
ingja, svo kallaða, eins og
verið hefir«.
Jósef Hiinfjörð
fór nú í vikunni austur á
Eyrarbakka og Stokkseyri, út-
sendur af Hásetafélaginu, til
þess að greiða fyrir hásetafé-
skap þar.
Árangnrinn
af för þeirra Jósefs Húnfjörðs
og Jóns Brynjólfssonar upp ú
Akranes, var meðal annars sá,
að framkvæmdanefnd var kos-
in í málið. Form. hennar er
Oddur Sveinsson kennari; nöfn
hinna nefndarmanna hefir
blaðið ekki frétt.
Verkmannasambandið.
Hásetafélagið hefir kosið Grím
Hákonarson í sambandsnefnd-
ina, í stað Guðleifs Hjörleifs-
sonar, sem er farinn út á
salta valnið.
Af ísafirði
hafði ritstjóri þessa blaðs tal
af Jóni Guðnasyni á Þriðju-
dagskvöldið, og sagði hann að
ísfirðingar mundu stofna há-
setafélag.
Af Akureyri
fékk rifstjórinn svipaða frétt
kvöldið eftir i viðtali við FinU
Jónsson, taldi hann víst að
stofnað yrði hásetafélag við
Eyjafjörð.
Lífti'ygging sjómanna
verður til umræðu á Háseta-
félagsfundi á Sunnudaginn-
Framsögumaður er Björn J-
Blöndal.
Spara skotfærin.
Þetta blað er 4. blaðið í
þessum árgangi sem er hálft.
og er þáð gert til þess að
minka kostnaðinn við blaðið.
til þess heldur að geta gefið
út aukablöð þegar meira ligg'
ur á en nú (um kosningai'
o. s. írv.). Bættust blaðinU
margir kaupendur fljótlega,
mundi það altaf geta verið
heilt, til dæmis ef annaf
hvor maður í HásetafélaginU
væri áskrifandi. Væru allif
meðlimir Hásetafélagsins og
verkam.fél. Dagsbrúnar kaup'
endur, gæti blaðið komið út
tvisvar i viku, í annað skifti
hálft í hitt skifti heilt, eðu
komið aðra vikuna heilt, hina
með 8 síðum (tvöfalt). Er-
lendis er talið sjálfsagt að allii'
verkamenn kaupi verkamanna-
blaðið.
Prentsmiöjan Gutenberg.