Dagsbrún - 22.12.1915, Blaðsíða 2

9 2
DAGSBRÚN
við bónorðinu, tekur maður upp hjá
sér blaðíð með nöfnunum, og biýant,
og segir við stúlkuna: „Jæja, þá er
bezt að setja kross við þetta nafnið
lika“. Síðan strykar maður vandlega við
nafnið, og heldur leiðar sinnar.
Úr eigin herbúðum.
Ennpfélag verkamanna Afenr-
eyrar, sem stofnað var í haust
er nú búið að fá á annað hundr-
að meðlimi. Framkvæmdarstjóri
þess er Erlingur Friðjónsson, og í
stjórn þess Jón Bergsveinsson, Jón
Kristjánsson, Halldór Friðjónsson
Gísli R. Magnússon. Til vara
Finnur Jónsson og Hallgrímur
Jónsson.
Tveir menn af Sauðárkrók,
þeir Pétur Hannesson og Eggei t
Kristjánsson, mættu á stofnfundi
„Kaupfélags verkamanna Akur-
eyrar". Höfðu þeir meðferðis er-
indi frá verkamannafélaginu á
Sauðárkrók um samband milli
verkamannafélaganna, einkum um
vörukaup og var því tekið vel.
Töldu þessir bræður okkar af
Sauðárkróki víst að fólág þeirra
yrði í verkamannasambandi ís-
lands, þegar það verður stofnað.
Eina bifreið af ræðuskörungum
sendir Hásetafólag Rvíkur á
útbreiðslufund, sem Hásetafélag
Hafnarfjarðar heldur Þriðjudags-
kvöld í þessari viku. Um það
leyti þetta verður prentað, verða
þeir líklegast komnir heim afLur
(karlarnir), en fréttir af íerðalang-
inum verða að bíða næsta blaðs.
Sláturhús
mikið lét Kaupfélag Eyflrðinga
byggja í Höfðahverfi í sumar. Það
er úr steini, 50 al. langt og 12
al. breitt, bygt og úr garði gert
að öllu, eftir nýjustu tízku, að
því er sláturhús snertir.
Aðdáun!!
Ó! sá mikli auðnudagur verður
aldrei metinn að verðleikum, þeg-
ar heimspekingurinn „Elendinus"
mikli var borinn í okkar „veröld"
(barmafulla af spillingu og
heimsku); móðir vor allra, „nátt-
•kran*, laut þá höfði og vottaði
þeim helga degi sína hátiðlegustu
og þýðingarmestu lotningu í til-
efni af því að „Elendinus" mikli
var þá fæddur — endurlausnari
vanþekkingarinnar. Nú er vísinda-
sól hans í hádegisstað, það sýna
hin guðmóðugu rit hans í Morgun-
blaðinu. En ritin h'ans skilur ekki
alþýðan; nokkur orð skilja hinir
vitkeyptu, en fullan helming af
ritum sínum skilur hann sjálfur,
hinn mikli andlegi Napoleon!! 1
Ef iimir hins sannkristilega skírða
Elendinusar skyldu nokkurntíma
rotna og leysast sundur, þá gleðji
veraldarbörnin sig við „gulllíkn-
eskiðstandandi á „Heklutindi“,
Verkamenn!
Biðjið kaupmann yðar um Sanitas alkunnu sætsaft.
Gamlar og- nýjar sög’u- og-
fræðibækur,
innlendar og erlendar, fást með ÍO°/o—75°/» afslætti í
Jókabúíinni á faugaveg 22.
Þeir sem þurfa að spara vegna dýrtíðarinnar, græða á því
að verzla við Bókabúðina.
Fataefni,
saum og til fata hvergi ódýrara.
Blá fataefni nýkomin. — 10—20. kr. sparn-
aður á hverjum klæðnaði hjá
Guðin. Sigurðssyni,
Laugaveg 10.
gert eftir hans hág'ófugu líkams-
mynd. En eg vona og óska að
hann, Elendinus, deyji aldreil
Því hann er islenzkri menning
mikið meira virði en „Húna-
fjörður11 með öllum sínum „vog-
meyjum“ og mikla gullgildi, og
mikilmenska hans verður aldrei
vegin eða prísuð eftir verðleikum.
Eg bið að heilsa hinum mikla
menningar-postula, vonandi það
að hann haldi áfram að senda
alþýðunni hin óviðjafnanlegu töfra-
rit sín framvegis. Já, alþýðan er
blind ef hún ekki lyftir slíkum
manni upp í alþingisbekkina eða
stjórnarráðið eða ráðlierra-sætið
áður langt um líður. Þaðan gæti
alþýðan notið hans miklu mann-
kosta og væri það ómetanlegt
gagn fyrir íslenzka menning á
komandi tímum. í þvi trausti að
þetta rætist skrifa eg mitt skírn-
arnafn undir óhrœddur.
Jösep S. Húnfjörð.
Himinn og jörð.
Þess vnr getið
í blaði nokkru hér í P.vík, að Þjóð-
verjar hefðu nú á valdi sínu Bialovic-
skóginn í Litbauen, og var þess getið
um leið, að skógur þessi væri hinn
eini í heimi, er geymdi hinn næstum
alútdauða Evrópu-visund. En þetta er
ekki rétt, þó sjálfsagt sé rétt hermt eftir
útlenda blaðinu, sem það er haft eftir,
þvi villinauta tegund þessi er einnig
til í nokkrum háfjallaskógum í Kákasus.
Vísundur þessi er nokkuð líkur amer-
iska visundinum, en ekki eins mikill
um herðarnar, eins og hann. Af amer-
iska vísundinum, sem áður fór í flokk-
um, er í voru tugir þúsunda, um
grassléttur Norður-Ameriku, eru nú
ekki eftir nema fáar smáhjarðir sem
haldnar eru innan girðingar.
Þetta og hitt.
Sannleikurinn nm Steingrím
Matthiasson læknir á Aknreyri, er
sá að hann fór til Þýzkalands til þess
að sjá særða menn, og skoða þá í krók
og kring, frá læknisfræðislegu sjónar-
miði. Er þetta sett hér af því dagblöð-
in hafa vsrið að rífast um til hvers
Steingrimur hafi farið; eitt þeirra sagði
að hann færi til þess að gerast iæknir
hjá Þjóðverjum, en annað grunaði að
hann mundi hlyntari Bandamönnum.
„DagBbrún“ hefir hann grunaðan um
að vi^a binda um sár manna, hverrar
þjóðar svo sem þeir tilheyrðu.
Heimssýningar.
Aðsóknin að heimssýningunni í San
Francico, var fyrstu sex mánuðma
10,813,153, þetta er meira, en öll að-
sóknin var að fyrsta stóru amerísku
sýningunni, í Fíladelfiu 1876. Á heims-
sýninguna í Cicago 1893, komu 27,539,-
041 á sex mánnðum, en á heimssýning-
una í París árið 1900 60,000,000 á sjö
mánuðum, og á sýninguna í st. Louis
1904 18.741,073 frá 30 Apríl til 30
November F.
Söngvar
þeir, er sungnir eru nú í ár af millj-
ónum manna, oru ekki eftir nein stór-
skáld, heldur alþýðumenn. „Die Wact
am Rhein“ (þýzkur þjóðsöngur) er eftir
apotekaraskrifara Max Schneckenbur-
ger að nafni „La Maiseillaise“, franski
söngurinn frægi, er eftir óbreyttann
hermann, sem Róbert Lísle hét, og
„Tipperary" var afkvæmi smáleikrita-
höfundar, F.
Bókband,
ódýpt en vandað fæst hjá
Guðmundi Höskuldssyni.
Frakkastíg 24.
96,000 pnnd af smjöri
voru til á Hólum þegar Jón Arason
féll frá. Líklega hefir eitthvað af því
verið farið að súrna. F.
Rnssneska ríkið
hefir vaxið frá því árið 1500 um 65
fermílur enskar á dag, eða um 20,000
ferm. á ári þ. e. eins og s/s hlutar ís-
lands árlega.
Af Húsavfk
skrifar Ásgeir Eggertsson, blaðinu:
„Áfli mjög rýr i veiðistöðinni í sumar.
Vertið byrjaði ekki fyr en eftir miðjan
Júlí (hamlaði hafís), og var á enda að
mestu í iok Sept.mán. Afli frá 40—50
skippund til jafnaðar á vélbáta (miðað
við þurran saltfisk). Dálítið veiddist á
árabáta á grunnmmiðum í Október og
fyrstu daga Nóvember.
Slátrað var í haustkauptíð fleiru
sauðfé en vanalega, og hefir það staf-
að af þvi, að grasspretta var með lé-
legasta móti, og verð sláturfjárafurða
afarhátt. — Kaup verkamanna var í
haustkauptíð kr. 0,40 á sláturhúsum,
en í hlaupavinnu við skip o. fl. kr.
0,50 um klukkust. að degi til, og fór
upp í kr. 0,75 að næturlagi. — Tíðin
er einmuna góð í ait haust, og fram
um síðastliðin mánaðamót, og ge.tur
ekki talist annað en góð síðan, þó
óstilt hafi verið og umhleypingasöm.
Frá hásetum.
Skemtisainkomu
ætla Hásetafélagsmenn að halda
milli jóla og nýárs. Verður þar
margskonar mannfögnuður, og
dans á eftir.
10 kr.
Þessir menn hafa borgað tíu
krónur hver, sem fyrirframborgun
fyrir næstu 4 árganga blaðsins:
Gunnar Gunnarsson rith. Khöfn.
Árni Guðmundsson Stöðvarfirði.
Islenzkt og útlent skyr.
Eftir Gísla Guðmundsson gerlafræðing.
Tekið með leyfi höf. úr Búnaðarritinu.
Frh.---------
Loks vii eg minnast lítið eitt
nánar á hinn algenga gróður í
íslensku skyri. Auk súrgerla eru
í þvi 3 tegundir af gersveppum.
Ein þeirra telst til hinna ófull-
komnu gersveppa (TorulaJ, önnur
til Mycoderma-kynsins og sú
þriðja til algengra sykursveppa.
Ennfremur eru ætíð í skyrinu 2
tegundir myglusveppa, er nefnast
Oidium lactis og Monilia Candida.
Oidium lactis, mjólkurmyglusvepp-
urinn, hefir töluverð áhrif á hald-
gæði skyrsins, þar eð hann meltir
ostefnið að nokkru leyti og eyðir
mjólkursýrunni, en það leiðir til
þess, að rotnunargerlarnir komast
fremur að skyrinu. Þessir myglu-
sveppir vaxa mest á yfirborði,
en stöku sinnum gengur þó
mjólkurmyglusveppurinn eins og
flækja í gegnum skyrið, einkum
ef gellir er í því; síður er hætta
á þessu í sjálfgerðu skyri.
Vísindamaðurinn V. Storck,
sem rannsakaði Bergþórshvols-
skyrið, fann í skyrleifunum brún-
ar, liðaðar lengjur, sem hann telur
vera eftirstöðvar af myglusveppi.
Mér þykir líklegt að þetta hafi
verið leyfar mjólkurmyglusvepps-
ins, einkum sökum þess, að eg
hefi meðal annars fundið þann
svepp í skyrleifum, er fundust
djúpt í jörð síðastliðið sumar að
Alviðru við Sogið.
Hinar algengustu sóttkveikjur
þrífast ekki i súru skyri; eftir
fjögra sólarhringa vist í því virð-
ast sóttkveikjurnar nær dauða en
lífi. Að minsta kosti hefir mér
ekki tekist að rækta þær á eftir
í næringarsamsteypu, sem þeim
er hagfeld.
Ritstjórann er fyrst um sinn
að hitta í Suðurgötu 14.
Prcnlsmiðjan Gutenberg.