Dagsbrún - 05.02.1916, Side 2

16
DAGSBRÓN
Verkamenn!
Biðjið kaupmann yðar um Sanitas alkunnu sætsaít.
asta bæjarstjórnaríundi i Hafnar-
firði, að kröfur verkamanna vceru
sanngjarnar, og að það væri
eingöngu af því að atvinnurek-
endur vildu ekki þola það, að
verkamannafélagið réði kaupinu,
að þeir ekki gengju að kröfum
verkamanna. Hvernig getur nú
mönnum eins og hinum fyrv.
þingmanni dottið i hug að segja
eitt í dag og annað á morgun.
Hr. Flygenring hefði vissulega
átt að skrifa þrisvar undir bréflð
til verkamannafélagsins.
Atvinnurekendunum þykir auð-
sjáanlega engin skömm að því
að bera fram hverja fjarstæðuna
á eftir annari, og skulu hér
nefndar nokkrar þeirra:
1. Að kauphœkkunin verði til
stórrar óhamingju fgrir Hafnar-
fjörð.
Hvernig getur það orðið til
óhamingju fyrir bæinn, að verka-
fólk fái hærra kaup? Þvi mun
enginn geta svarað, enda er ber-
sýnilegt að það er stórt happ
fyrir bæjarfélagið að kaupið
hækki, og getur orðið til þess
að forða fjölda manna frá því
að falla bænum til byrðar.
2. Að þeir sjái sér alis eigi fœrt
að hœkka neinskonar vinnulaun
við fiskverkun.
Hverjum lífandi»,manni dettur
i hug að atvinnurekendur í
Hafnarfirði, standi sig ekki við
að borga sama kaup og atvinnu-
rekendur hér í Reykjavík.
3. Að kauphœkkunin mundi
verða til þess að þskvinnan mundi
flgtjast út gflr pollinn.
Auðsjáanlega látast bréfskrif-
endurnir ekki vita, að kaup-
gjaldið er alstaðar erlendis, í
þeim löndum, sem hér getur
verið um að ræða, mikið hœrra
en hér á landi.
Margt er fleira í bréfinu sem
vert er að athuga, og mun það
gert rækilegar i næsta blaði. En
ekki er rétt að Ijúka þessari grein
án þess að getið s6 sérstaklega
um þá herra, Magnús Jóhannes-
son og Sigurgeir Gislason. Báðir
þessir menn hafa um fleiri ára
tima verið meðlimir verkmanna-
félagsins; hr. M. Jóhannesson
var í fyrra varaform. félagsins,
og árið þar áður var hann
formaður.
• Eitthvert versta eitur í öllum
félagsskap, eru þeir menn, sem
undir fölsku yfirskyni svikja sig
inn í góðan félagsskap og láta
persónulega hagsmuni ráða gerð-
um sínum, og geta félögin ekki
nógsamlega hrósað happi þegar
þau losna við slika menn.
Verkfallið heldur enn áfram,
en atvinnurekendur hafa þó
neyðst til þess að borga með
40 aurum þá vinnu, sem þeir
hafa þurft að láta vinna, og er
óhugsandi annað en verkamenn
í Hafnarfirði með þrautsegju
sinni, komi fram hinum afar-
sanngjörnu kröfum sinam.
Meira um verkfallið í næsta
blaði.
Bæjarstjdrnarkosningin.
Aldrei hefir vist neitt fylgt
betur áætlun en þessi kosning.
Verklýðsflokkurinn vissi að hann
hafði bolmagn til þess að koma
að þrem mönnum, ef allir gerðu
skyldu sína. Þess vegna voru
sett þrjú nöfn á listann, og allir
meðlimirverklýðsfélagannagerðu
skyldu sína, þess vegna fór eins
vel og fór. Við næstu bæjar-
stjórnarkosningar (1918) höfum
við fjóra á lista, og komum þeim
öllum að.
Atkvæðin féllu þannig við
kosninguna:
A-listi 634 atkv. (Fram-félagið).
B-listi 163 — (f Sjálfst.flokk.).
C-listi 911 — (Verklýðsfélögin).
D-listi 204 — (Thorv.bazaro.fi.
góðgerðafélög).
E-listi 80 — (Eyjólfsson, Leví
& Co.)
Alls voru greidd 2028 atkv.,
og er það meira en nokkurntíma
áður við kosningar hér. Að eins
36 atkvæði voru ónýt. Kosningu
hlutu því allir okkar menn,
og tveir efstu mennirnir af
Fram-listanum (lista Heimastj.-
manna).
Kosnir voru því:
Jörundur Brynjólfsson,
Ágúst Jósefsson,
Kristján V. Guðmundsson,
Jón Þorláksson
og Thor Jensen.
Eftirtektarvert er það, að neðsti
maðurinn á lista verkalýðsins
(Kr. V. G.) hafði að eins 38 atkv.
færra en efsti maðurinn á Fram-
listanum.
Þeir sem fóru úr bæjarstjórn
nú, voru þau Geir Sigurðsson,
frú Katrín Magnússon, Arinbjörn
Sveinbjarnarson, Tryggvi Gunn-
arsson og Jón Þorláksson, sem
var endurkosinn.
Hr, Thor Jensen.
Blöðum höfðingjanna kemur
saman um það, að það sé sví-
virðilegt að verkalýðurinn skuli
ekki vera stór-þakklátur og auð-
mjúkur herra Thor Jensen fyrir
3—4 þúsund króna gjöfina, sem
hann gaf í haust á brúðkaups-
degi sona sinna. En verkalýður-
inn lítur nú öðrum augum á
þetta — eða sá hluti hans sem
er í félögunum, og þvi veit hvað
hann vill — hann vill fá rétt-
lœti, en ekki ölmusu, biður ekki
um að fá náðargjafir af borðum
drottnanna, og sérstaklega skoð-
ast þær gjafir andstyggilegar,
sem koma frá sömu mönnunum
sem eru að reyna að halda í
kaupið við verkalýðinn. Tveim
dögum, eða svo, áður en hr. Thor
Jensen gaf þessa gjöf sina, regndi
hann að hafa af hásetunum á
skipi sinu »Skallagrimi« 10 kr.
af hverri lifrartunnu. Hann vildi
neyða þá til þess að ganga að
þvi að selja sér lifrina á 25 kr.
tunnuna, þó hún væri minst
35 kr. virði; og enginn efast um
að honum hefði tekist það, hefði
Hásetafélagið ekki verið stofnað.
En einmitt þess vegna, og vegna
drengilegrar samheldni skips-
hafnarinnar á »Skallagrími« varð
hr. Thor Jensen að láta undan,
og nauðugur viljugur að ganga
að því að borga lifrina með
35 kr. tunnuna. Nú má gera ráð
fyrir því að meðal lifrarafli á
togara sé 400 tunnur, og þar eð
hr. Thor Jensen ætlaði sér að
græða 10 kr. á hverri tunnu á
kostnað háseta, þá er það með
öðrum orðum að hann œtlaði
að taka þarna þœr 4000 kr. af
hásetunum, sem hann gaf fátæk-
lingum i Regkjavík, eftir því sem
hallelúja- og Iof-sé-dýrð-höfð-
ingjanna-blöðin sögðu, í tilefni
af brúðkaupi sona sinna, þ. e.
til þess að gylla með þá viðhöfn
(öðruvísi verða þessi blöð ekki
skilin). Nú virðist heilbrigð skyn-
semi segja, að það sé litið góð-
verk að gefa með vinstri hend-
inni, það sem tekið er með þeirri
hægri, eða að ætla sér að taka
af hásetum (mönnunum sem eru
að þræla inn peningunum handa
hr. Thor Jensen) til þess að gefa
það öðrum. Og bætir það ekkert
úr skák, þó það sé gefið mönn-
um, sem ver eru staddir en há-
setar.
Hr. Thor Jensen á þrjá togara,
og hefði hann komið vilja sín-
um fram með lifrina á einum
þeirra, þá hefði hann komið
honum fram á þeim öllum. Með
öðrum orðum, hann hefði tekið
minst 12 þúsund krónur af há-
setum, en geflð fátœkum i Regkja-
vik 3—4 þúsund krónur.
Það er ekki að furða þó blöð
höíðingjanna séu reið I
Litli sonur stóra pabba.
Hr. Ólafur Björnsson, sem
erfði »ísafold« eftir föður sinn,
Björn Jónsson, reynir í síðasta
blaði »ísafoldar« að breiða yfir
hinn afarmikla ósigur Sjálfst.-
manna með því að ráðast með
skömmum að »Dagsbrún«, og
ber henni á brýn »fruntalegt
ofstæki og staðlausar aðdróttanir
í góðra manna garð«, og þar
fram eftir götunnm. Greinin ber
það með sér, að litli sonur reynir
að stæla rithátt stóra pabba, en
tekst það ekki betur en asnan-
um, sem fór í ljónshúðina
forðum: eyrun stóðu uppúr, og
öskrið var asnabaul eu ekki
Ijónsöskur.
Það gamla er gleymt!
Allmargir heimastjórnarmenn
hafa gengið grenjandi um bæ-
inn með látlausum rógi um al-
þýðuflokkinn og hina nvkosnu
fulltrúa hans. Þykir þeim það
of svæsin kosningabrella að
heimfæra orð heilagrar ritn-
ingar um gjafir upp á vissa
dýrlinga höfðingjanna. En muna
þeir góðu herrar eftir því hvern-
ig framkoma þeirra var gagn-
vart okkur sjálfstæðismönnum.
þegar Blöndahl bauð sig fram í
síðara skittið. Hann var þá um
haustið um tíma erlendis. Þá
lugu heimastjórnarmenn því
upp, að jafnskjótt og Blöndahl
kæmi í land yrði hann hand-
tekinn og farið með hann upp
i tugthús, og þeir nefndu sví-
virðilegan glæp sem hann átti
að hafa framið. Þessa sögu
breiddu þeir út sem mest og
báru heim til konu hans og
barna. Hve mikið var á þessu
að byggja kom síðar fraro-
Þegar kosningin var um garð
gengin var lýgi þeirra sjálfdauð,
og blaðið, sem eitt af þjóð-
skáldunum kallar »portkonun»
miklu«, hefir gleymt þessuro
löðrung og flaðrar nú upp uro
sinn gamla böðul. Vilja nú ekki
þessir góðu heimastj.menn, sein
gera gullkorn ritningarinnar að
ósannindum, þegar broddurino
snýr móti þeim, horfa til baka
á fornan kosningadrengskap
sinn?
Gamall sjálfstœðismaður.
Bréf frá borgarstjóra.
Herra ritstjóri!
í 4. tbl. »Dagsbrúnar« 22.
jan. þ. á. stendur grein með
yfirskriftinni »Jón Bach« og
er þar skýrt frá því að Jóo
Bach standi ekki á kjörskrá
til bæjarstjórnarkosninga *
þessum mánuði og jafnfrafflt
getið í skyn, að kjörstjórnio
eigi sök á því, svo og að hún
hefði getað tekið kæru hans
til greina, og bætt honum á
skrápa.
Frásögnin er ekki allskostaf
nákvæm og bið ég yður því»
herra ritstjóri, að leiðrétta
hana 1 næsta blaði »Dags-
brúnar«.
Niðurjöfnunarnefndin lagð*
ekkert útsvar á Jón Bach fyrif
árið 1915, en hann kærði það
ekki, og geldur því ekki útsvar
til bæjarins, og þessvegna get'
ur hann ekki átt kosningarrétt.
I samtali við Jón Bach sagð*
eg honum, að orsökin til þes$
að niðurjöfnunarnefndin hefð|
ekki lagt á hann útsvar v#rJ
sennilega sú, að nafn haús
fanst ekki á spjaldskrá þeirrJ»
er niðurjöfnunarnefndin W
semja yfir gjaldendur bæjariú®
í janúarmánuði 1915 og lagð*
til grundvallar við niðurjöfú'
unina í febrúarmánuði. Kjöf'