Dagsbrún - 19.03.1916, Blaðsíða 2

40
DAGSBRÚN
KauphæKkun.
Tímakaup meðlima verkam.fél. Dagsbrún hefir breyst
þannig að frá 1. okt.—30 apríl, að báðum dögum meðtöldum,
verður kaupið frá 10 s.d.—4 árd. 1 kr. um kl.st. hverja, sem
er unnin, og frá 1. Mai—30. sept., að báðum dögum meðt., 85
au. um kl.st. frá 10 s.d.—4 árd.
Að öðru leyti helzt tímakaupið óbreytt frá því, sem það
var áður.
Kauphækkun þessi telsl frá 14 þ. m.
Reykjavik 15. Marz 1916
Stjórnin
Daffsbrúnaríimdui- verður næstkomandi Fimtu-
dag í Goodtemplarahúsinu.
Þegnskylduvinnumálið á dagskrá. o. fl. nauðsynjamál.
bandormasjúkum hundi. Keðj-
una má því slíta á tveim stöð-
um. í fyrsta lagi með því að
drepa ormana í hundunum
(sbr. hundahreinsunarlögin), og
í öðru lagi með því að koma
í veg fyrir að hundar éti sollin
líffæri. Hvorttveggja virðistafar-
einfalt og vel framkvæmanlegt.
Samt eru menn altaf að verða
sullaveikir. — Hverju er um að
kenna? — Ekki þekkingarleys-
inu, því að naumast verður
gert meira að því að fræða al-
þýðu manna um þessa hluti,
en þegar hefir verið gert —
heldur helv. trassaskapnum,
og má hvorttveggja vera, að
menn lesi ekki það sem um
þetta hefir verið skrifað, og þá
að minsta kosti eins og fjand-
inn les biblíuna, eða að þekk-
ingin ber engan ávöxt.
Hvorttveggja er jafn ilt.
L.
-- m 9 tm-----
Norðmenn og Danir
ekki hræddir.
Svo sem lesendum þessa blaðs
er kunnugt komu fram i sum-
ar, meðan þingið sat, mjög
skynsamlegar tillögur, um það,
að leggja ófriðarskatt á þær út-
fluttar afurðir, sem stigið höfðu
í verði ófriðarins vegna. Skatt
þenna hefði átt að leggja jafnt
á allar vörutegundir, í hlutfalli
við það, sem þær höfðu stígið í
verði, og hefði þá komið mest-
megnis niður á stórútgerðar-
mönnum og togaraeigendum, en
aðeins að litlu leyti niður á
bændum og sjómönnum. Lengi
vel skeytti þingið ekkert þess-
um tillögum, þar til hr. Sveinn
Björnsson sá sér það ráð vænst,
til þess að reyna að bæta úr
hinni vaxandi óánægju hér í
bæ, út af gerðum — eða að-
gerðaleysi — þingmanna Rvíkur
í dýrtíðarmálinu, að koma með
tillögur um ófriðarskatt. En af
því Sveinn var ennþá hræddari
við útgerðarmennina en við al-
þýðuna, voru tillögur hans
þannig, að skatturinn lagðist
að minsla kosti 5 til 7 sinnum
þyngra á bændur, en á útgerð-
arhöfðingjana. Þingið snerist
því illa við og feldi tillögur hr. I
Sveins Björnssonar, enda má
vel vera að það hafi og verið
ætlun hans. í þinglokin komu
þingmenn sér þó saman um
lítilfjörlegan ófriðarskatt.
Að aðrar þjóðir séu ekki
hræddar við að leggja skatta á
tekjur, sem eiga rót sína að
rekja til striðsins, má sjá á því,
að Norðmenn hafa nú meðal
annars lagt skatt á gufuskip er
nemur 1 kr. 50 aura mánarlega
á hverja smálest, en á seglskip
0,75 á hverja smálest mánaðar-
lega. Síðustu blöð dönsk, er
hingað hafa borist, herma, að
Danir séu nú að leggja svipað-
ann skatt á hjá sér. Danskir
aurapúkar verða nú að borga
30% í skstt af gróða sínum, það
eru 300 þús. af hverri milljón,
og hefði hr. Thor Jensen, ef
hann hefði verið búsettur í
Danmörku, þá orðið að borga
150 til 200 þúsund kr. i skatt.
Hvernig stendur nú á því að
Norðmenn og Danir (þingin
þeirra) eru ekki hræddari en
þetta við ríkisbubbana, en að
þau þora að léggja á þá hæfi-
legan skatt? Svarið er: Jafnað-
armannaflokkurinn í Ríkisþingi
Dana, og Stórþingi Norðinanna,
er orðinn svo öflugur að hann
getur komið þessu til leiðar.
* Maður drepinn.
Svo sem oft hefir verið minst
á hér í blaðinu, og hinu vel-
ritaða fiskiveiðatimariti »Ægir«
(ritstj. Sveinbjörn Egilsson)
gengur langt fram úr öllu góðu
hófi eftirlitsleysið á bátum
þeim og skipum, sem íslenzkir
sjómenn eru sendir á, út á
sjóinn. Nýlega varð slys á
vélskipinu »Windy« frá Akur-
eyri, er varð að bana Jens
Jóhannessyni til heimilis í
Njálsgötu 55, hér í Rvík. Læt-
ur hann el'tir sig konu og tvö
börn, innan við fermingu.
Slysi þessu olli eingöngu
ófyrirgefanlega hirðulaus út-
búnaður i vélrúminu, og varð
það með þeim hætti, að borð,
sem hinn nú látni maður steig
á, sporðreisti, svo hann féll í
vélina.
Kvæði
sungið á 10 ára afmæli U. M. F. A.
15. Janúar 1916.
Lag: Pú vorgyðjan svífur o. s. frv.
Við elskum þig, móðir, i æginum blá,
með ógnandi jöklum og glóðum
og dynjandi fossa í hlíðunum há
og hafmeyja dillandi ljóðum,
hvort býr þig hann Vetur í brúð-
fararlín,
eða blómkvíka vorið í litklæðin sín.
Þú namst okkar hjarta, og bygðir
þar ból,
í bernskunnar kvæðum og sögum,
með bláklædda álfa í helli og hól
og huldur í hvömmum og drögum.
Og síðan oss snertir til siðasta dags
hver seyðandi ómur þíns hjartaslags.
\
Hve oft hefir geigað vor sundraða
sveit
frá sigursins brattgengu slóðum,
en óðar en móðir i augu vor leit
var eins og við stæðum á glóðum,
og merkið var hafið með samróma
söng
og svellandi móði af kappanna þröng.
Og ennþá þó sýnist á heildinni hik
með hugdirfð skal veginn oss greiða,
við ej’gjum i fjarska sem árdegisblik
vorn áfangastaðinn hinn þreyða..
Og áfram skal haldið — um urðir
og sand
unz unnið er, móðir, þitt frjálsborna
land.
Pví stillum við hörpuna hærra í
kvöld,
svo hljómbrimið dreifist um geiminn,
og bjóðum þér, hugdjdrfa ungmenna
öld
til orku að vakna við hreiminn,
og fylkja þér þéttar með fánann í
hönd
sem fegurstur blaktir mót árdegis-
rönd.
Og blessa þú, móðir, hvern djarfhuga
dreng,
sem dregur þér kranzinn að enni.
Lát hrífast af starfsþrá hvern hjarta
vors streng
svo hlutverk sitt börnin þín kenni.
Pa nálgast sá dagur, með hnossið
i hönd,
sem hugur vor eygir við bláhimins
rönd.
Halldór Friðjónsson.
frá Sandi.
Yerkmannaíélag
Akureyrar,
Yerkmannafélag Akureyrar
hélt aðalfund sinn 23. Jan. sl.
Félagar við áramót 280. 104
nýir félagar gengnir inn á árinu.
Sjóðseignir félagsins rúmar
2300 kr. Borgað út á árinu, auk
reksturskostnaðar:
Til Sjúkrasaml. Ak.
(gjöf)...........kr. 100,00
Til sjúkra í félaginu — 102,00
Gjalir til fatækra í fél. — 136,00
Til »Dagsbrúnar« . . — 200,00
Vörur halði félagið pantað
á árinu upp á rúmar 26 þús.
og hafa íélagsmenn hagnast
minst 3 þús. kr. á því fyrir-
tæki. Einnig gekst félagið fyrir
pöntun á kolafarmi, sem spar-
aði bænum að minsta kosti
6 þús. kr.
Kaupfélag með samábyrgð
stofnaði félagið seint á árinu,
og fer það að starfa á útáliðn-
um vetri. Einum manni komið
að í bæjarstjórn, og annar
endurskoðandi bæjarreikning-
anna tekinn úr félaginu.
Kaupslágmark á daglauna-
vinnu hækkað um 5 aura á
1 kl.st., og í næturvinnu 10—15au.
Á öndverðu árinu höfðu vinnu-
veitendur myndað félagsskap
með sér, og mótmælt kaup-
hækkun verkm.fél., en verka-
menn sátu fast við sinn keip,
og fengu öllum krölum sínum
framgengt.
Fundurinn sýndi Ijóslega, að
efna- og framkvæmdahagur fé-
lagsins stendur ágætlega.
H.
Strax munur.
Undir eins sjást merki til hins
betra af samheldni alþýðunnar
í Reykjavík. Sumir af gömlu
fulltrúunum, »sem vilja hanga
lengur« álíta óráðlegt að sparka
opinberlega í áhugamál alþýðu.
En raunar er hugarfarið óbreytt
enn. Mjólkureflirlitið er komið
í betra horf, lóðasala rnunu
alveg hætt (sbr. Zoegamálið um
daginn). Og húsabyggingamálið
komið á dagskrá, jafnvel svo
langt, að Jón Þorláksson álítur
að komið geti til inála að
byggja, En í togaramálinu virð-
ist alt benda lil að Thor Jen-
sen ætli að verða til stórhindr-
unar. Hvað ælli að Lögréttu-
liðið geti haft sér og honum til
afsökunar? *
G. E. H.
„Norðri“.
»Norðri«, annað blaða heima-
stjórnar- og kaupmannklíkunn-
ar á Akureyri, er svo sárgramur
út af óförunum við síðustu
bæjarstjórnarkosn. á Akureyri,
að hann ræðst á »Dagsbrún«
með ónotum, til að svala harmi
sínum. Segir að í frétlinni um
kosningarnar í 2. tbl. »Dagsbr.«
1916 »séu ósannar og heimsku-
legar sakir bornar á ónafn-
greinda Akureyrarmenn, og
rangt skýrt frá flokkaskiftingu
við kosningarnar«.
»Norðra« er hér farið líkt og
Pétri forðum, hann afneitar
meistaranum þegar í óefni er
Itomið. Hann kannast alls ekki
við C-listann, með Magnúsi
Kristjánssyni efstum sem ,heima-
stjórnarlista‘, og iná það vera
hart fyrir Magnús að blaðið
hans snýr við honum bakinh
þegar atkvæðunum fækkar.
»Norðri« segir líka að sljórn-
málaflokkaskifting hafi ekki
ráðið við kosningarnar, og það
er hálfur sannleikur. A-listann
kusu menn, sem einhverntima
hér áður hafa verið sjálfstæðis-
og heimasljórnarmenn, á með"