Dagsbrún - 02.04.1916, Blaðsíða 2

48
DAGSBRÚN
Tilkynning'.
Samkvæmt fundarsamþykt verkmannafélagsins
»Dagsbrún« 27. þ. m., verður kaup félagsmanna frá
þessum degí, það sem hér segir: Á virkum dögum
frá kl. 6 árd. til 6 síðd. 45 aurar um klst. frá kl. 6
—10 s. d. 60 aurar..
Á öllum helgidögum, að meðtöldum sumardeg-
inum fyrsta, 1 kr. um klt,
Reykjavík, 31. iloarzlQlfí,
Stjórnin
Hljómleikar
Jí^öjfts Cartidtiti'iuiiKÍsisíoiiar
verð^ endurteknir á Sunnudaginn 2 Apríl í Bárubúð.
llr. Bfenil Tlioroddsm aðstoðar.
Aðgöngumiðar verða seldir í bókaverzlun Sigf. Eyniunds-
sonar & ísafoldar á Föstudag og Laugardag og i Bárubúð á
Sunnudaginn kl. 10—12 og 2—5 og við innganginn.
Kosta 1 krónu.
wm" mnmm ■■■■" ■— ... ...........»'
sé svo mikil að »þeir skeyti
hvorki um skömm né heiður,
skaða eða svívirðing«.
Takmarkið þetta eina:
»Drekka, drekka, drekka,
drekka á meðan maður
getur rent niður«.
Eins og »kveðið« var fyrir
mentamenn bæjarins hér á ár-
unum.
Þótt nokkrir efnispiltar biði
fjörtjón beinlínis af völdum of-
drykkju árlega, auk heilsuspillis
og siðferðislömunar margra ann-
ara, — þá þykja það smávegis
fórnir á stall Bakkusar, enda
vinna flest blöðin trúlega að þvi
að þagga niður hlutdeild Bakk-
usar í þeiro óförum, Rað má
ékkí styggja drykkjubræðurnar
»fínu«, sem nokkurnveginn
standa uppréttir enn þá, og því
siður má ýta við erlendu smigl-
urunum, sem gera sér áfengis-
þorsta sumra mentamanna og
verzlunarmanna að féþúfu.
^ Reykvíkingum og Hafnfirðing-
um, auk margra annara, er í
fersku minni siðasta »afreks-
verk« Bakkusar vor á meðal, —
en eins og blöðin séu að bendla
»hans hágöfgi« við slíkt, — og
sennilega verður heldur ekki
verið »að rekast í þvi« við á-
fengissalann á »íslandi« hver
hlutdeild hans sé i verkinu. —
Ætli stórstúkan sé sofnuð eða
hvað?
Það er altalað, að ýmsir Ieið-
togar andbanninga hér í bæ
ætli sér að koma lagafrumvarpi
að á næsta alþingi, þar sem að-
flutningsbannlögin séu afnumin,
en sölubanni haldið, svo að hver
maður megi að ósekju panta á-
fengi handa sjálfum sér (og ná-
ungum sínum(?)). Og aðalá-
stæðurnar eiga svo að sögn að
vera þær, að bannið sé tilgangs-
laust, — svifti landssjóð toll-
tekjum en sporni ekki gegn of-
drykkju, því að menn drekki
áfengi nærri því opinberlega á
ýmsum skemtunum bæjarins og
kaupstaðanna og glati lífi og
viti af drykkjuskap eins og fyrri.
Það er því sizt að undra þótt
þeir fagni yfir drykkjufleytun-
um með ströndum fram, ham-
ist gegn þvi að nokkuð sé tak-
mörkuð áfengissalan á skipum
Eimskipafélagsins íslenzka og
telji sér hvert ofdrykkjuskipið
til »inntekta«. —
Slíkir andbanningar blygðast
sín ekki fyrir að spana óþrosk-
aða unglinga til drykkjuskapar
og bannlagabrota. — En spá
min er, að dýr verði þeim slík
bardagaaðferð gegn bannlögun-
um. Pad ber ekki alt upp á sama
dagirm. Þótt »frændafár sveita-
piltur«, sem andbanningahöfð-
ingjum er sama um, farist í dag
í áfengiselfunni, þá er ekki ó-
hugsandi að Bakkus höggvi nær
þeim á morgun, — ef þeir halda
áfram að hjálþa honum inn
fyrir landhelgina.
Hitt mættu þeir og muna, að
þrátt fyrir öll baonlagabrot
og áfengiseyðslusemi nokkurra
mentamanna og verzlunarmanna,
þá líður Qöldamörgum heimil-
um hér i bæ og viðar miklu
betur að öllu leyti síðan bann-
lögin komu. Þeir sem kunnugir
eru fátækramálum þessa bæjar
vita t. d. ofur vel að þeir eru
ekki fáir fjölskyldumennirnir,
sem áður eyddu mestöllu kaupi
sínu fyrir áfengi og voru með
köflum reglulegur heimiliskross, )
en eru nú alveg ólíkir í þeim
efnum. — Og þótt það séu al-
múgamenn, gleyma kjósendur
þeim vonandi ekki þegar at-
kvæði verða greidd »um afnám
bannlaganna«. —
— Sagt er að stúdentum liafi
heldur en ekki gramist að eg
hafði á orði um daginn að farið
yrði að nefna nöfn þeirra í
blöðuniim sem fylgispakastir eru
við Bakkus, En meira mætti
þeim gremjast við áfengið:
hvernig það fer að auglgsa. Og
það mega þeir vita að bæjar-
menn spyrja alment nú:
Hver verður nœstur?
2% 1916.
Bannvinur.
Landsjóðskolin.
Hversu lengi eiga fátækir
verkamenn, að horfa upp á
kolabreiðurnarT sem landsjóður
á hér i Reykjavík, án þess að
geta fengið keypt af þeim eitt
einasta pund?
Kolin eru nú kominn í það
geypi verð hjá eina kolasalan-
um, sem hér er, að verkamenn
hafa ekki ráð á að kaupa þau.
Landstjórnin verður að fara
að gera sér Ijóst hvers vegna
hún lét kaupa þessi kol, hvort
það var til þess. að geta bætt
úr dýrtýðinni fyrir mönnum,
eða hvort það var bara tit
þess að mynda einskonar
vara kolaforða fyrir úlgerðar-
menn. Á.
Kaupkkki í Reykjavík.
Verkmannafélagið »Dags-
brún« samþykti á fjölmennum
fundi nú í vikunni að hækka
vinnulaun þannig, að enginn
félagsmaður má vinna fyrir
minna kaupi en 45 aura um
tímann, frá kl. 6 á morgnana
til kl. 6 á kvöldip, en frá þeim
tíma til kl. 10 á kvöldin, 60
aura. Ennfremur setti félagið
kaupið fyrir félagsmenn sína
upp í 1 kr. um klukkutímann
á sunnudögum — sama verð
og borgað er fyrir næturvinnu.
Vinnukaupið var fyrir stríðið
35 aurar um tímann hér i
Reykjavik, en var í fyrravor
sett upp um 5 aura og nú aft-
ur um aðra 5. Það hefir því
samtals siðan stríðið byrjaði
stigið að eins um tæp 29%, en
á sama tima hafa margar helstu
nauðsynjar verkamanna stigið
um 40%. Kaupið er því enn-
þá — þrátt fyrir þessa síðustu
hækkun — liðlega 11% lægra
en það var fyrir stríðið, miðað
við vöruverð. Með öðrum
orðum: tímakaupið þyrfti að
vera 49 aurar1) til þess að
verkamenn fengju eins mikið
nú fyrir einnar klukkuslundar
vinnu, og þeir fengu áður en
stríðið hófst.
Tilætlun félagsins með að
hækka verð á sunnudagavinnu
er að takmarka hana sem mest,
og er það vafalaust rétt stefna,
hvort sem a málið er litið frá
sjónarmiði verkamanna sjálfra
-eða frá þjóðfélagslegu sjónar-
miði. (Þeim sem vinna strit-
-vinnu alía vikuna, veitir sann-
-arlega ekki af því að hvíla sig
sunnudaginn. Enda er það
•ekkert líf, að geta ekki verið
að minsta kosti einn dag í viku
heima hjá konu og börnum.
Tilgangurinn er vissulega sá,
að vinna til þess að lifa, en
ekki að lifa til þess að strita
Sumstaðar erlendis er nú að
komast á sá siður, að halda
hvíldardag hálfan annan dag í
viku, t. d. i Englandi, þar er
það að verða föst regla, að
vinna ekki nema hálfan laug-
ardaginn.
Aðsent.
Þá er búið að»athuga hvað
heilbrygðislögin eru rík af
ákvæðum um ábyrgð á þvi
hvað húseigendur mega sér
stóra svivirðu, með því að
hafa þessar húsakompur í allra
herfilegasta standi. Þeim er
leyft að gjöra þær að örgustu
svinastíum, fullar af drepandi
bagterium, þegar það er fátæk-
lingur, sem á hlut að máli.
Þá er eldstæðið enn herfi-
Iegra. Það er ómögulegt að
1) 45 -f liðl. tl°/. af 35.
hugsa sér að nokkur assurance
geti haft slíkt í hárri né
lágri ábyrgð, þegar loginn
stendur út úr á fleiri hliðar,
skúffulaust. Eldvarnarlaust gólf
og alt í hinni tilfinnanlegustu
niðurlægingu. Það væri svei
mér fróðlegt réttarhald, sem
haldið yrði um slíkt hús, ef
til kæmi.
Slíkar gjörðir þings eru þing-
inu til sóma(!!I). Lög um það,
sem að virðist helst eiga að
vera lög um heilbrygðismá!
vanta, og að eldavélar skulu
vera þannig, að það sé varla
hægt að umflýja bruna og
skaða bæði á lífi og eignum.
Hvað lengi á þetta svona til
að ganga, þar til sagt verður
til þeirra, sem lögunum eiga
að stjórna.
Leigjandi,
Frá Þórði.
Guðgeir Jónsson! Þér sögðuð,
í fyrirspurninni eitthvað á þá
leið, að ýmislegt væri athuga-
vert við skrif min, en þó eink-
anlega við þessi orð: »HaIdið
| bara áfram o. s. frv.«. Það
tölduð þér aðalatriði, þar lögð-
uð þér áherzlu á! Það, að þér
sögðuð, að margt þyrfti að
skýra, sem eg hafði skrifað
skyldi eg sem óbeinlínis fyrir-
spurn. Eg sá að þér skylduð
ekki aðalmerginn í því, sem eg
sagði, og þessvegna gaf eg yður
kost á því að skilja mig. Aðat-
merginn skýrði eg, en aukaat-
riðinu, sem þér lögðuð áherzl-
una á, slepti eg.
Hér segi eg amen, og mér
liggúr við að segja að gott
væri að eg þyrfli ekki að eiga
við marga skilnings-brekkusnigla
írá þessu til eilífðar-nóns.
Verið þér guði befalaðir!
. Þ. M.