Dagsbrún - 09.04.1916, Blaðsíða 4

54
DAGSBRÚN
Pafekarávarp. Hjartans þakk-
læti votta eg hér með öllum
þeim í verkamannafélaginu Dags-
brún, sem auðsýndu mér hlut-
tekningu með peningagjöfum við
fráfall Sigurgeirs Kristjánssonar.
Póreii Árnadóttir.
Nútíð og framtið.
Þegar verið er að ræða kjör
og hagsmuni almennings á bvern
hátt megi ráða bót á þeim
mörgu misfellum, sem á þeim
eru, þá má ekki eingöngu ræða
um framtíðina, það má ekki
gleyma alveg nútíðinni. Vér
megum ekki starblína svo á það,
sem vér viljum fá og sem vér
álítum að vér eigum rétt á að
fá, en sem vér sjáum að vér
munum ekki geta náð í nánustu
framtíð, að við gætum þess eigi
að stíga þýðingarmikil smáskref
sem færa oss nær takmarkinu.
Jeg skal að vísu játa að langt
er frá því, að ég þekki jafnað-
arstefnuna út í ystu æsar, en
en eftir þvi, sem mér hefir skil-
ist, stefnir hún, að því að þjóð-
félagið í heild sinni hafi sem
flest framleiðslutæki í sínum
eigin höndum og njóti ágóðans
af þeim. Að þjóðfélagið taki á
sig ýmsar skyldur er nú hvíla
á herðum einstaklinganna, og
þá oft á herðum þeirra er síst
eru færir um að bera þær. Jafn-
aðarmenn vilja t. d. að þjóðfél-
agið Iáti öllum í té ókeypis
læknishjálp og þessháttar, þegar
sjúkdóma ber að höndum. Þetta
virðist nú, ef til vill, sumum
nokkuð »djúpt tekið í árinnicf,
en fyrir mínar sjónir kemur
kenning þessi, sem nokkurs
konar stækkuð mynd af sjúkra-
samlögunum, eða með öðrum
orðum áframhald af þeim. En
ég þykist líka sjá, að í nánustu
framtíð verði þessu skipulagi
ekki komið á. Við verðum því
að hafa dálitla þolinmæði enn,
og hagnýta okkur eftir föngum
réttindi þau og hlunnindi er
núiídin getur látið oss i té, án
þess þó að missa sjónar á tak-
marki voru, sem vér œllum að
ná í /ramtíðinni. Þess vegna
álít ég það skýlausa skyldu hvers
manns, sem á þess nokkurn
kost, að tryggja sér og sínum,
meðöl, læknishjálp, sjukrahús-
vist o. s. frv., sem sjúkrasam-
lögin láta oss í té, þetta geta
áreiðanlega fleiri en gera. Það
er eingöngu tómlæti manna,
sem hér er um að kenna, sem
víðar, og sem, ef til vill, flytur
einhvern eða einhverja á sína
sveit, áður en lýkur, og er ef til
vill þegar búið að því. Hver
sæmilega skýr maður ætti að
sjá, að með þeim launum og
útgjöldum sem verkamenn hafa
orðið og verða nú að sætta sig
við, eru þeir ekki einfærir um
að mæta heimsókn alvarlegra,
og ef til vill, langvínnra sjúk-
dóma, en þó að sjúkrasamlögin
sjái ekki öllu eilíflega borgið,
er þau þó óneitanlnga góð vörn,
— Þeir sem, án orsaka, ganga
fram hjá sjúkrasamlögunum, eða
slá því á frest að gerasí félags-
menn, drýgja að mínu áliti,
stórsgnd gagnvart sjálfu sér og
sínu slcglduliði. Ekki þurfa
menn að forðast sjúkrasamlög
vegna þess að menn þiggi þar
ölmusu, það er þvert á móti,
samlagsmenn eiga heimting á
fyrirfram ákveðinni dagpeninga-
upphæð, læknishjálp, lyfjum.
sjúkrahúsvist o. s. frv., þeir geta
gengið að því sem hverri annari
eign sinni, sem nokkurskonar
varasjóði, en þurfa ekki að
sækja um það lil nokkurs manns.
Vér eigum því nú og í nán-
ustu framtíð að liagnýta okkur
sjúkrasamlögin, og þeir, sem enn
eru ekki orðnir samlagsmenn,
en eiga þess kost — og þeir eru
margir — eiga að ganga í þau
tafartaust. í framtíðinni rætist
væntanlega hugsjón jafnaðar-
manna, sú er ég mintist g hér
að framan, — en hvort sem
langt eða skamt verður að bíða
þess, þá er eitt víst, og það er,
að sjákrasumlögin verða þar elcki
til fgrirstöðu.
Pórgeir
Myndagátur.
Aíyndagátuna í síðasta blaði réðu
aðeins fjórir rétt:
Guðm. Jónsson, Kristinn Jónsson
þingholtstræti 25, Ásg. E. Lindar-
götu 5, og Sveinn Víkingur stud.
art.
Kélt ráðning er:
Gr-ettir Ás-m-und-arson = Grettir
Ásmundarson,
Af prentururn i Gutenberg var
dregið um pessi 4 nöfn, (prír, sem
allir hétu Björn, báru vitni) og
hlaut Guðmundur Jónsson verð-
launin. Hann er beðinn að láta
vita hvert á að senda blaðið.
Hér er gáta:
Hún er nú reyndar gömul en
endurbætt af Rikarði.
Verðlaunin.
Dregið verður miili þeirra er
ráða hana, og fær sá er hepnastur
verður Dagsbrún ókeypis 1916, en
et hann er áskrifandi nú, ókeypis
næsta ár (nema hann vilji heldur
láta senda einhverjum blaðið, ein-
hversstaðar út um land).
Ráðningin verður að vera komin
til blaðsins til fimtudagkvöld.
Himinn og jörð.
Þrestir.
Aðeins ein tegund prasta verpir
hér á landi, en pað er skógarpröst-
urinn (Turdus iliacus), en tvær aðr-
ar þrastategundir sjást hér við og
við, gráþrösturinn, er Norðmenn svo
nefna, ogsvartprösturinn (T. merula)
Hinn síðarnefndi kemur mikið oft-
Gamlar og- nýjar sögn- og-
fræðibæur,
innlendar og erlendar, fást með 100/o—75% afslætti í
^ékabúðinni á laugaveg 22.
Þeir sem þurfa að spara vegna dýrtíðarinnar, græða á því
að verzla við Bókabúðina.
Matjurtaírte. Blómsturíræ.
Begoniulaukar
og fleiri tegundir nýkomnar. Mesta úrval! Alt fræ frá
f. á. selt'með hálfvirði í Klæðaverzlun Guðm. Sigurðssonar.
Svanl. Benidiktsdióttir
Cílía SéQpRyr úCáíslín
margar teg nýkomnar
sparar peninga — sparar þvottl
yEtíð nýtl.
Einnig mikið af Sliiuf um og hvít-
um, svörtum og mislitum. Fjölbreytt úrval.
Engin verðhækkun í Klæðavcrzl.
Guðin. Sig-urðssouar.
ar hingað, og er ekki ótrúlegt, að
pað mætti gera hann landlægan liér,
pví hann er ekki farfugl, (efhonum
væri geíið á vctrin pegar liann
kemur), og hengdir upp hreiður-
kassar fyrir hann. Svartþrösturinn
er mjög fallegur fug), og hljóð hans
fögur.
Skógarþrösturinn erfarfugl; kem-
ur hann stundum pegar í Marz-
mánuði, og er par til í Oktober eða
jafnvel Nóvember. Hann verpir'
hér á landi einkum í birki- eða
öðru kjarri, en pó einnig víða ann-
arsstaðar, t. d. heyrði sá, sem petta
ritar, skógarpröstinn syngja hér [í
Rvík, nálega á hverri nóttu allan
j Júnimánuð í fj'rra, og sá hann líka
J altaf við og við. Söngur skógar-
prastarins er sérlega Ijúfur, og pykir
mörgum hann alt eins fagur og
söngur söngþrastarins (d. Sang-
drossel). Vafalaust mætti liæna
skógarprestina að mannahíbýlum og
einnig auka tölu þeirra með pví að
hengja upp fyrir pá hreiðurkassa.
Skógarprösturinn fer á vetrum
suður i Afríku. og líklegast alveg
suður í Kap.
Þetta og hitt.
Yestmanneying'ar
skutu í haust saman liðugum pús-
und krónum til úthlutunar meðal
ekkna peirra manna er fórust við
ísafjarðardjúp 27. nóv í haust.
»Helgi magri«
frá Akureyri, sem er fyrsta íslenzka
skipið er stundar veiðar við Noreg,
var búinn að fá 60 þús. kr. afla
þegar síðast fréttist.
Blaðið »íslendingnr«
er vinsamlegast beðinn að hafa
pað eftir Ól. Friðr, að bisamrottu-
sagan, sem stóð í 6. tbl. »ísl.« sé
argasta lygasaga. Við þurfum að
fá ýmsar nýar dýrategundir til
landsins, pess vegna geta sögur, lik-
ar þeirri, er nefnd var, gert skaða,
pótt vitlausar séu.
Prentsmiðjan Gutenberg.
Bækur
u m
jafnaðarstefnuna.
Öllum þeim, sem þekkja
vilja jafnaðarstefnuna vel, er
nauðsynlegt að lesa um hana
á útlendum málum, því enn-
þá vantar bækur um hana á
íslenzku. Bókaverzlun Sigfúsar
Eymundssonar hefir þessar
bækur um jafnaðarstefnuna:
H. G. Wells: Nye Verdener.
Verð 1 kr. 50 aur.
Á. Bebel: Kvinden og Soci-
alismen. Verð 1 kr.
W. Sombert: Socialismen.
Mönnum út um land erráð-
lagt að draga ekki að panta
þessar bækur, þar bókaverzl-
unin hefir tiltölulega fáar af
þeim. Utanáskrift er:
Bókaverzlun S. Eymundssonar,
Reykjavík.
Jafnaðarstefnu-moli.
Við jafnaðarmenn viljum sum-
staðar gera mun, þar, sem nú
jöfnuður. Nú eru t. d. þeir sem
ríkir eru hér um bil undan-
tekningarlaust metnir mikils,
jafnvel þó þeir séu heimskir og
illgjarnir, og eins eru fátækling-
arnir yfirleitt virtir lítið. Við
viljum meta menn eingöngu
eftir því live duglegir, góðir og
njTtir þeir eru, en ekki eftir því
hve ríkir þeir eru. Við neitum
því að vitið og manngæðin hafi
aðsetur í peningapyngjunni.