Dagsbrún - 27.06.1916, Qupperneq 1
I-, r
tEMJIÐ EKK! | I ^ LJ B J I I IV I fpOLIOEKI
*""= J U A vjr O D n U 1N Li^
BLAÐ JAFNAÐARMANNA
GEFIN CT MEÐ STYRK NOKKURRA IÐNAÐAR- OG VERKMANNAFÉLAGA
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR: ÓLAFUR FRIÐRIKSSON
25. tbl.
Reykjavik, þriðjudaginn 27. Júni.
1916.
Kosningasigur
Alþýðuflokksins við kosningar
5. ágúst er kominn undir því
hve almennur er áhuginn með-
al flokksins manna, á þvi, að
úrslitin verði góð. Þeir, sem
sökum ungs aldurs, engan hafa
kosningarréttinn, geta unnið að
góðum úrslitum engu síður cn
hinir, sem atkvæðisréttinn hafa,
þó mest sé auðvitað undir því
komið, að enginn karl né kona
úr Alþýðuflokknum, sem at-
kvæðisrétt hefir, láti hann ó-
notaðann. Við bæjai’stjórnar-
kosningar hér í vetur vann
Alþýðuflokkurinn glæsilegan
sigur. Listi hans fékk 911 at-
kv., listi Heimastjórnarflokks-
ins 034, Langsum (Isafoldar-
liðið) 163 atkvæði og Þversum
80.
Sigur þennan unnum við af
því, að áhugi fyrir góðu mál-
efni var almennur í flokknum.
A sama hátt mun sigurinn við
landlistakosningarnar vera und-
ir því kominn að sem ílestir hafi
áhuga á því að vel fari.
Munum það!
Kosoiip ii borð í skipum.
Sjómenn kjósa á þann hátt,
að þeim er fenginn auður seð-
ill er þeir i einrúmi skrifa á
bókstaf þess lista er þeir ætla
að kjósa. Þeir sem kjósa C-
listann, sem er listi Alþýðu-
flokksins, skrifa því að eins eitt
c
á blaðið. Siðan láta þeir seð-
ilinn innan í umslag, sem lika
er autt, og líma það aftur.
Svo verða þeir að útfylla og
undirskrifa yfirlýsingu, á þar
til gerðu eyðublaði, enskipstjóri
ritar undir vottorðið neðan við
yfirlýsinguna og einhver annar,
er hann kveður til, ritar undir
sem vottur.
Að þessu loknu lætur kjós-
andi umslagið með kosninga-
seðlinum og vottorðið innan í
stærra umslag, límir það einnig
aftur og ritar utan á það til
sýslumanns (eða bæjarfógeta)
héraðs síns og ritar nafn sitt
undir, eins og sýnt er á um-
slaginn.
Að eins má nota þau um-
slög og kosningaseðla og vott-
orðseyðublöð, sem stjórnarráð
íslands gefur út. | Annars er
kosningin ógild.
Um kosninguna skal geta í
dagbók skipsins, þar skal skýrt
frá fullu nafni kjósanda, hvar
hann standi á kjörskrá og hver
hafi vottað undirskrift hans.
Kosning um borð í skipi þarí
að fara fram svo tímanlega að
kosningaseðlarnir séu komnir
til kjörstjórans fyrir kosningu
(eða í síðasta lagi kosningadag-
inn 5. ágúst).
Sjómenn þurfa því að kjósa
meðan þeir eru inni nú.
Þið fjarverandi!
Þeir, sem verða fjarverandi
frá kjördæmi sínu, þegar kosn-
ing fer fram, geta hvort sem
þeir vilja heldur, fengið vott-
orð hjá sýslumanni (eða bæjar-
fógeta) um, að þeir standi á
kjörskrá, svo sem getið er um
i síðasta blaði, og svo kosið
5. ágúst, þar sem þeir verða
staddir, eða þeir geta kosið.hjá
hreppstjóra eða bæjarfógeta
áður en þeir leggja af stað.
Peir, sem fara austu.r eða
norður, cettu því að kjósa áður
en þeir fœru. í Ileykjavik (og
Hafnarfirði) fer kosningin fram
hjá bæjarfógetanum (þar, sem
hreppstjórar eru, hjá hrepp-
stjórum).
Kosningin fer þannig fram,
að þeim, sem vill kjósa, er
fenginn hvítur miði, sem hann
í einrúmi skrifar á bókstaf þess
lista, sem hann vill kjósa, en
hvorki nafn sitt né nokkuð
annað, nema hann vilji breyta
röðinni á listanum, en sé það
gert, er afar-hætt við því, að
atkvæða-seðillinn ónýtist. Mið-
inn er síðan látinn í utnslag
er honum fylgir og því lokað,
og að öllu farið að eins og sagt
er um kosningu sjómanna.
Áríðandi er að allir sem œtla
að fara að greiða atkvœði áður
en þeir leggja af stað, og að
þeir, sem farnir eru, sendi at-
kvœði sín svo timanlega, að þau
verði komin fyrir kosninga-
daginn.
Hvar áttuð þið heima
þegar þið skrifuðuð ykkur á
manntalslista í fyrrahaust? Ef
þið eruð flutt þaðan, þá skriflð
einnig gamla bústaðinn (götu-
númer og nafn) á skírteiníð
sem fylgja á atkvæðinu.
Kosningasjóður
Alþýðuflokksins.
Eins og almenningur veit,
eiga landskosningar að fara
fram 5. ágúst í sumar, og hefir
Alþýðuflokkurinn fyrir löngu
komið sér saman um mennina
á þeim lista. Nöín mannanna
hafa oftar en einu sinni verið
birt í »Dagsbrún« svo eg nenni
ekki að þylja þau upp nú, það
nægir að geta þess, að menn-
irnir eru allir líklegir til að
bera áhugamálalþýðunnar fram
til sigurs ef þeir komast á þing.
Ennfremur á í haust að kjósa
menn á þing úr öllum kjör-
dæmum landsins og þyrfti þá
alþýðan að ná í sem flesta
menn úr sínum flokki.
I tilefni af kosningunum sem
i hönd fara i sumar og haust
hefir Alþýðusambandið mynd-
að sérstakan sjóð, sem heitir
kosningasjóður, og er til hans
stofnað með írjálsum samskot-
um og vil eg heita á alla góða
menn og konur sem unna mál-
stað alþýðunnar, að leggja ein-
hvern litinn skerf i þann sjóð.
Helgi Björnsson, Laufásveg 27,
er gjaldkeri sjóðsins.
Það þarf enginn að skamm-
ast sín þó hann geti ekki gefið
stórt, eg býst við að Helgi taki
á móti því, þó það sé lítið.
En margt smátt gerir eitt stórt.
Vilhj. Vigfússon.
Landskosningarnar.
Eftir Herrauð.
Lögrétta fer um þær nokkr-
um orðum i 29. tbl. og þykist
I5rsa þar afstöðu heimastjórnar-
flokksins til landsmálanna.
Telur hún heimastjórnar-
flokkinn hæfastan og makleg-
astan til þess, að styrkjast og
eflast á komandi timum og
byggir þá skoðun sína á vinnu-
brögðum þess flokks á liðnum
þingum. Eru það firnmikil, að
Lögrétta skuli gera slíkt, þar
sem þó hvert mannsbarn á
landinu, sem nokkuð hefir
fylgst með, veit, að einmitt sá
flokkur, heimastjórnarflokkur-
inn, hefir mjög oft verið þrösk-
uldur i vegi fyrir að ýmis kon-
ar framfaramál næðu fram að
ganga, eins og hér mun sýnt
verða, en jafnframt verið örugg-
asta skjól og skjöldur ýmis-
konar gróðafélaga. Má það og
furðulegt heita, er Lögrétta
hjalar um það að gjöra heima-
stjórnarflokkinn að öflugum
framsóknarflokki, þar sem ein-
mitt sá flokkur hefir hingað til
bezt gengið fram i því að flækj-
ast fyrir í mörgum helstu fram-
faramálum landsins, og tafið
þau um nokkurra ára skeið og
algerlega eyðilagt sum.
Heimastjórnarflokkurinn hef-
ir á mörgum sviðum verið
þreytandi afturhaldsflokkur nú
um mörg ár, og má hver trúa
því sem vill, að þaðan sé fram-
sóknar að vænta. Ef til vill
gerir Lögrétta sér vonir um, að
ísafold muni reynast örugg til
áhlaupa með sér íframsókninni,
en reynist hún jaín trú og
hingað til, er Lögrétta ekki öf-
undsverð af fylgi hennar. En
víst er það, að ísafold á heima
í flokki heimastjórnarmanna,
því þar er nú hugur hennar
og hjarta.
Þá fer Lögrétta nokkrum
orðum um listana við lands-
kosningarnar.
Eg skal leiða hjá mér að tala
um það sem hún segir um list-
ana, nema verkmannalistann.
Lögréttu finst það eðlilegt, að
verkamenn vilji fá fulltrúa á
þing og segir að það hafi
heimastjórnarflokkurinn viður-
kent og látið verkamann á sinn
lista. Já, það var nú viður-
kenning! Sjöundi maðurinn á
lisla heimastjórnarmanna er
verkamaður. Líklega býst þó
Lögrétta ekki við, að hann
komist að, þar sem ekki á að
kjósa nema 6 menn.
Með þessu hefir heimastjórn-
arflokkurinn sýnt það, sem
hann hafði ekki hreinskilni til
að segja, að hann vildi engan
fulltrúa frá verkamönnum á
þing. Það er líka' mjög eðlilegt,
þvi hagsmunir ráðandi manna
í heimastjórnarflokknum og
hagsmunir alþýðumanna stríða
hverir á móti öðrum.
Lögrétta telur að heppilegra
hefði verið fyrir verkamenn að
vera í félagi með öðrum við
þessar kosningar t. d. heima-
stjórnarflokkinn.
Eg er á sömu skoðun, að
svo framarlega sem þess hefði
verið nokkur kostur, þá hefði
verið langbezt að vinna með
öðrum flokki að þessu sinni.
En það var ómögulegt.
Afstaða verkamanna til þess-
ara flokka var þannig, að ekki
er hægt að vinna með þeim,
og mætti nefna mörg dæmi
þessu til sönnunar. Eg nefni
hér nokkur.
Á síðasta þingi (1915) flutti
Skúli heitinn Thoroddsen svo
hljóðandi þingsályktunartillögu: