Dagsbrún - 27.06.1916, Blaðsíða 3

DAGSBRÚN
83
Til skáldkonunnar Huldu.
Mér gelur ekki dulist ég dáist að þér Hulda,
sem dregur fram í ljósið hið smágerða og dulda
úr fylgsnum vorra sálna — og fléttar þætti saman,
með fegurð, yndi og hagleik í alvöru og gaman.J
¥
Þó hart sé stundum barist og harmur drjúpi af rósum,
þú heldur uppi skyldunnar björtu vegaljósum,
og lætur þínar hetjur úr hildarleiknum stranga
eins hreinar eins og Fönix úr eldsloganum ganga.
Og það er einkum þetta, sem þakka vil ég Hulda:
hið þýða, hreina bergmál hins viðkvæma og dulda,
og ef jeg mætti óska, ég oftar kysi að heyra
frá æskuhlýju ströndunum dálítið meira.
Freyja.
Eftir »íslending«.
Bæjarmál,
Á siðasta bæjarstjórnarfundi
var létt af kvöð af lóð Péturs
J. Thorsteinssonar við stein-
bryggjuna. Þessi kvöð var
þannig, að bærinn gat skipað
P. J. Th., að ílytja hús sitt af
lóðinni. bænum að kostnaðar-
lausu, og tekið lóðina til eignar
eftir mati óvilhallra manna.
Þessi kvöð á lóð á besta stað
við höfnina, var bænum mikils
virði.
En hafnarnefnd lagði samt
til, að létta henni af. Að visu
þarf bærinn ekki þessarar lóð-
ar núna. En hver getur sagt
nær bærinn þarf hennar? Hætt
er við, að lóðin geti nú orðið
bænum dýr, ef hann þarf að
kaupa hana með húsinu, sem
á henni er. Um það er ekki
verið að fást. Bærinn þarf ekki
að gæta hagsmuna sinna.
Á móti þessari ráðstöfun
greiddu atkvæði:
Benedikt Sveinsson,
Frú Guðrún Lárusdóttir,
Jörundur Brynjólfsson,
Kristján Guðmundsson,
Þorv. Þorðvarðsson *).
En með voru:
K. Ziemsen, borgarstjóri,
Hannes Hafliðason,
Jón Þorláksson,
Magnús Helgason,
Sigurður Jónsson,
Sveinn Björnsson.
Einu sinni voru bænum boð-
in kaup á Elliðaánum og Skild-
inganesinu. — Elliðaárnar áttu
þá að kosta um 30 þús. kr.
Bæjarstjórnin synjaði þeim
kaupum af því fulltrúunum
sýndist bærinn ekki þurfa ánna,
þegar tilboðið lá fyrir. Seinna
kaupir bærinn svo árnar á um
140 þús. kr. Góð ráðstöfun það.
Skildinganesið stóð bænum
til boða fyrir um 5 þús. kr.
Bæjarstjórnin vildi ekki kaupa
það, af þvi henni sýndist bær-
inn ekki nauðsynlega þurfa
þess þann daginn, sem tilboðið
kemur til hennar. Nú er sá
timi koíninn, að bærinn vildi
gjarnan eiga Skildinganesið,
þvi nú þarf hann þess nauð-
synlega. Hvað kostar Skild-
inganesið þá nú? Liklega 50
þús. kr. Ætli það hafi ekki
verið eitthvað svipað þessum
ráðstöfunum, það sem gert var
á siðasta fundi viðvíkjandi lóð
P. J. Th.
Svo mikils þótti borgarstjóra
við þurfa, að hann greiddi at-
kvæði með því, að bærinn af-
salaði sér þeim réttindum, sem
hann átti á þessari umræddu
lóð, en annars' greiðir hann
sjaldan atkvæði.
Gott að eiga slíka forráða-
menn. Bœjarm.
*) Agúst Jósefsson var ekki á
fundi, en víst, að hann hefði orðið
á móti þessu.
Yopn Heimastj.flokksins
I síðasta tölublaði »Lögréttu«
stendur, að það sé mesta vit-
leysa af verkamönnum, að vera
að kjósa sérstaka fulltrúa á þing.
Þeim væri miklu betra, að eiga
sér einhverja menn i Heima-
stjórnarflokknum, og mun þar
vera átt við sjöunda manninn
á Heimastjórnarlistanum, sem
er verkstjóri. Nú á ekki að kjósa
nema sex menn á öllu landinu;
það er þvi jafn sennilegt, að
sjöundi maður á lista komist
að, eins og að það komi fyrir,
að páskarnir beri upp á hvíta-
sunnuna! Og þetta vita þeir
Heimastjórnar-höfðingjarnir.—
Þeir vita lika, að allir skyn-
samir alþýðumenn og konur,
sjá, að þetta er bara blekkíng.
En hvern rækalinn sjálfan eru
þeir þá að setja þetta í blaðið?
Jú, tilgangurinn er auðsær,
Heimasijórnar-flokkurinn œllar
sér að hafa álirif á þann hluta
alþýðunnar, sem ekki hugsar,
þ. e. á þá heimskustu. Heima-
stjórnar-höfðingjarnir vita, að
skynsamir alþýðumenn fylgja
Alþýðuflokknum við kosning-
arnar, en þeir halda, að þeir,
með því að beita heimskunni
sem vopni, geti vilt þeim hluta
alþýðunnar, sem er óupplýst,
svo sýn, að hann fylgi þeim.
Margt er nú skritið!
Ekki þektir.
Mótstööume,nnirnir láta það út
ganga, að mennirnir á lista Alþýðu-
flokksins séu ekki »þektir« menn, og
munu þar eiga við, að á honum séu
hvorki kaupmenn né embættismenn.
Futltrúar alþýðu/élaganna völdu
þessa menn til þess að vera á list-
anum, af því þeir þektu þá og ein-
mitt þess vegna treystu þeim til þess
að svíkja aldrei málstað alþýðunnar.
Lögskráð ættarnöfn.
Jón Ólafsson rithöf. og synir hans
nafnið Ólafson.
Porsteinn Sigurðsson kaupmaður
Laugavegi 22 ættarnafnið Manberg.
Valdimar Brynjólfsson prentari og
bræður hans, Sigurður og Guð-
mundur, ættarnafnið Hersir.
Helgi Salómonsson ættarnafnið
Hjörvar.
Sumarauki.
Veðurathngunarstofa.
Enginn er sá íslendingur, að ekki
óski hann þess, að veðráttan væri
betri en hún er hér á landi. En
hvað er út á veðráttuna að setja?
Er of heitt hér á sumrin? Nei. Er
of kalt hér á vetrin? Heldur ekki!
Pað sem einkum er að, er það, hvað
tíðin oft er umhleypingasöm, og
það sem verst er, hve snögglega of-
viðri geta skollið á. Pessi ofviðri
sem koma að óvöru, valda feikna
tjóni á eignum og lífi, mesta tjóninu
— einnig fjárhagslega séð — á lífum
islenzkra sjómanna. (Dagsbrún hefir
áður sýnt fram á, hve mikils pen-
ingavirði mannslífið erþjóðfélaginu).
Pað væri því feykilega mikill ávinn-
ingur, ef hægt væri að breyta veðr-
áttunni þannig, að ofviðri kæmu
ekki eins skyndilega og nú. En er
það nú hægt? Já, óbeinlínis. Pað er
ekki hægt að varna því að þau
komi jafn snögglega og áður, en það
er hægt að vita um þau 1—2 dœgr-
um áður en þau skella á.
Veður/rœðin er tiltölulega ung vís-
indagrein — vist ekki nema eitthvað
60 ára. Samt er hún komin svo
langt, að veðarathugunarstofa með
nógum simasamböndum, getur sagt
fyrir, í stórum dráttum, hvernig
veðrið muni verða, t. d. hvort
þurkatíð haldist, eða hvort von sé
á rigningatíð. En það sem slíkri
veðuratliugunarstofu aldrei þarf að
skjátlast i, það er í þvi að vara við
skgndilegu o/viðri.
Hejði verið til fullkomin veðurat-
hugunarsto/a hér á landi, hefðu menn-
irnir ekki /arist, sem fóru í o/viðrinu
hér í vetur, og eigi heldur þeir, sem
drukknuðu í haust við ísa/jnrðar-
djúp! Já, og meira enþetta! Mann-
skaðaveðrið mikla, þegar fjöldi
manns drukknaði fyrir augunum á
Reykjavikurbúum, hefði þáliklegast
aldrei orðið neitt mannskaðaveður!
Veðurathugunarstofa starfar þann-
ig, að starfsmennirnir, af daglegum
símfregnum úr öllum áttum, um
loftþyngd, hita o. s. Irv., sjá fyrir-
fram, hvaða veðra er von, og senda
skeyti um það út um landið. í öll-
um þorpum (og einkum í hverri
veiðistöð), eru höfð merkja-möstur,
og með þeim gefin viðvörunarmerki
þagar von er á ofviðri. í sumum
löndum er minni skipum bannað
með lögum, að viðlagðri hegningu,
að halda úr höfn, eftir að gefið
hefir verið viðvörunarmerki, en
sjaldan munu þau lög vera brotin.
Augljóst er, að veðurathugunar-
stofu þarf sem allra bráðast að setja
á stofn hér á landi. Pær fáu þús-
undir sem það kostaði landið, mundu
gefa hundrað/aldan arð (það er laf-
hægt að sýna það með tölum). En
jafnvel þó það nú gæfi engan fjár-
hagslegan gróða, þá þurfum við
veðurathugunarstofu samt, því ís-
lenzka þjóðin vill ekki missa íslenzk
líf að óþörfu í sjóinn. Eins og nú
er drukkna margir að óþörfu (ef svo
má að orði kveða).
Pví þá látabörnin verða föðurlaus?
Pví þá láta konurnar þurfa að gráta
menn sina, eða foreldrana uppkomna
§yni? Eða ungu stúlkuna ástvininn,
sem sjórinn tók?
Á stefnnskrá
Alþýðuflokksins er, meðal annars,
það, að stofnsett verði veðurathug-
unarstofa. Listi Alþýðuflokksins við
kosningarnar 5. ágúst er C-listinn.
Strika Guðmund út.
»Það er ekki annað en strika
Guðmund út, þá kemur Guðjón
npp«, sagði einn af forsprökk-
um heimastjórnarmanna nýlega
við mann, sem kom inn til
hans. Maðurinn vissi ekki hvað-
an á sig stóð veðrið og rak
upp stór augu. Heimastj.m. bað
hann svo fyrir bréf til föður
hans, sem er merkur bóndi í
sveit, þess efnis, að gangast fyrir
því í hreppnum, að heimastj.m.
þar strikuðu Guðmund land-
lækni út af landlistanum. Ástæð-
ur til þess taldi hann þær, að
Guðmundur væri bannvinur og
yflrleitt of frjálslgndur maður.
Þetta taldi þessi heimastj.m.
næga sök fyrirpólitiskumdauða
Guðmundar.
Af þessu má sjá hvað mikið
los er komið á gömlu flokkana,
sjálfstæðisílokksbrotin éta hvort
annað upp, og heimastjórnar-
flokkurinn hangir á einni,
taug, Hannesi Hafstein, flokks-
mennirnir eru sjálfum sér svo
sundurþykkir, að varla hittast
tveir heimastj.m. sem ber sam-
an um aðalmálin, sem nú eru
á dagskrá, þeim kemur ekki
saman um neitt annað en bara
hanga, hanga, hanga i H. H.,
— öllum nema þeim, sem ekki
treysta á taugina og eru farnir.
Þar á meðal er ég.
Gamall heimastjórnarmaður.
Himinn og jörð.
Marlnerlaii
(motacilla alba) er farfugl. Kemur
til landsins í April' og fer í Septbr.
Hún kann vel við sig nálægt manna-
bústöðum, einkum nálægt sjó, eða
vötnum. Hreiður sitt gerir hún oft
í bryggjum eða jafnvel í skipum og
uppskipunarbátum, er liggja mann-
lausir i höfn um varptímann. —
Hreiðrin býr hún til úr sinu og
fínum tágum, og fóðrar það hross-
hári eða (sjaldnar þó) með fiðri.
Eggin eru vanalega 4 til 5, og eru
hvit á litin og þétt sett smáum grá-
um dröfnum.
Mariuerlan er sérlega fim að fljúga
og ræðst ótrauð á hvaða ránfugl
sem er, sömuleiðis á hrafna og kjóa,
og er oft gaman að sjá það.
Hér i Rvík er mariuerlan fremur
fáséð, en vafalaust mætti hænahana
til borgarinnar, ásamt þröstum, sól-
skríkjum, steindeplum o. fl. smá-
fuglum með þvi, að hengja upp
hreiðurkassa hér og hvar á hús.