Dagsbrún - 23.07.1916, Qupperneq 4

94
DAGSBRÚN
Herleiðing „Flórir.
í fyrri viku lagði »Flóra« af
stað sunnan um land til Siglu-
fjarðar með eilthvað um 300
manns, og mun mest af því hafa
verið kvenfólk. Fyrir sunnan
land tók hana brezkt herskip
og fór með hana til Lerwich.
Bjuggust nú flestir við að »Flóru«
yrði strax slept, og að hún
mundi þegar halda með fólkið
til Siglufjarðar — það var búið
að verða fyrir nógum hrakningi
samt. En reyndin hefir orðið
önnur. Þegar þetta er skrifað
(föstudagskvöld) er enn ókomin
frétt um það hvenær fólkið muni
komast heim, eða yfirleitt, hvernig
því líði. Aftur er komin frétt um
að »Flóra« fari beint frá Eng-
landi til Noregs, og að fólkið
verði eftir í Englandi.
Það er auðséð á öllu að mjög
ræfilslega hefir verið gengið fram
frá landsstjórnarinnar hálfu í
því að fá leiðréttingu á þessari
dómadags-heimsku og ótvíræð-
um yfirgangi Englendinga, að
taka skip, sem er fullt af far-
þegum, og er að fara milli hafna
hér á landi. Ef ráðherrann ekki
kom sér að því að heimta, að
»Flóra« yrði strax látin laus,
og látin fara þegar heim með
farþegana, þá átti hann að sjá
um að krafan kæmi til brezku
stjórnarinnar gegnum utanríkis-
ráðaneytið danska. Til hvers
höfum við Dani, ef ekki til þess
að geta haft gagn af þeim, þegar
á stendur eins og hér? Enda
verður ekki annað sagt en að
Danir hafi reynst okkur vel,
undir svipuðum kringumstæðum.
Þeir komu því t. d. til leiðar,
að Englendingar hættu að taka
póst, sem til íslands átti að fara.
Fyrir Englendinga er þessi
»sigur« hin mesta hneisa, því
hann sj’nir vel hve mikið fum
er á siglinga-eftirliti þeirra, því
enski ræðismaðurinn, herra Cable,
hafði búið út skjal fyrir skip-
stjórann á »Flóru«, sem átd að
nægja að sýna, til þess »Flóra«
yrði ekki herleidd til Englands,
en hreif þá álíka vel og grallara-
blaðið sem sett var við kolbrand-
inn. Vafalaust hefir hr. Cable,
sóma síns vegna, gert það sem
hann gat til þess að fá óréttinn
lagaðan, og sýnir því þetta dæmi
að gagnað okkur getur hann ekki.
Ráðherrann verður nú strax
að fleygja frá sér allri feimni,
og gera gangskör að því að
fóikið verði ílutt heim, og að
því geti liðið þolanlega þá daga,
sem það á eftir ódvalda í her-
leiðingunni.
Eins og það er heimskulegt
af íslenzkum vinum Þjóðverja,
að láta þetta verða til þess að
hella skömmum yfir Englend-
inga, eins heimskulegt er það
af hérlendum vinum Englend-
inga, að vilja þola þeim alt.
Heimsstyrjöldin er okkur íslend-
ingum óviðkomandi, við erum
hlutlausir. Þegar Englendingar
gera upptækar vörur okkar eða
neyða okkur til þess að selja
þær fyrir mikið minna verð en
við getum fengið annarsstaðar,
þá þegjum við við því, af því
að við getum ekki annað. En
þó við þegjum við því sem Eng-
lendingar gera í nafni þess góða
málstaðar, sem þeir segjast vera
að berjast fyrir, þá þegjum við
ekki yfir þeim órétti, sem þeir
gera fyrir heimsku eða »mal-
konduite« einstakra sinna manna.
Það væri ræfilsskapur og ó-
menska!
ár eftir ár. Gaman væri, et einhver
hefir séð þennan hombrotna háhyrn-
ing 1 fyrra, að hann léti Dagsbrún
vita. Sömuleiðis ef hann sést í ár, og
þá lika hvað margir háhyrningar eru
í vöðunni með honum.
Steindepllsungar.
Mesta fjölda af steindepilsungum,
sem þegar eru fleygir, má sjá þessa
dagana kringum gróðrarstöðina.
Hrcindýrin.
Kunnugur maður segir, að við
Snæfell muni vera um 300 hreindýr,
við Kröflu 150 og á Reykjanesfjall-
garði 15.
Hann tók þó fram, að þetta væri
að eins laus ágiskun.
Nýr landamærarördnr.
Holllendska blaðið „Dagblad van
Noord-Brabant« segir frá því hvernig
Þjóðverjar varna með rafmagni hin-
um ólánssömu Belgíubúum frá að
fara í óleyfi til Hollands. Rafleiðsl-
an lítur út til að sjá eins og staura-
girðing með þráðum á milli, og sjást
langt til töflur, sem Þjóðverjar hafa
skrifað á á þremur tungumálum:
„Háspennustraumur — lífsháski".
Girðingin er búin til úr 7 þráðum,
sem festir eru á hvítar glerklukkur
(Isolatora). 5 miðþræðirnir eru á eik-
arstaurum sem reknir eru íjörðniður
og ná yfir 2 metra frá jörðu. Báðu-
megin þessara þráða eru gildari þræðir
einnig á eikarstarum. Rafmagnsstyrk-
urinn er 2400 volt.
Á að giska hálfan meter frá raf-
leiðslunni eru 4 varnarþræðir, sem
eiga að koma í veg fyrir að fólk
lendi óviljandi á rafleiðslunni. — Ö.
Steinar á ferðalagi.
í ríkinu Nevada í Norður-Amertku
eru til steinar, sem flytja sig sjálfir
úr stað. Þeir eru á stærð við ertu eða
stærri, alt að 20—30 cm í diameter.
Steinum þessum fylgir mikil hjátrú,
og er það ekkert undarlegt, því leggi
maður þá á gólf eða annan sléttan
flöt, svo sem */*—1 meter hvern frá
öðrum, flytja þeir sig saman i hvirfing,
þangað til þeir liggja saman eins og
egg í hreiðri.
Leggi maður einn steininn dálítið
frá hinum, fer hann strax á stað í
áttina til hinna.
Þessir undarlegu steinar finnast
helst i lautum á Iáglendi.
Undrið er útskýrt á þann hátt að
steinarnir eru að mestu úr segulmögn-
uðu járni. Ö.
Megn grútarlykt.
Ritstjóri Morgunblaðsins skýrir frá
þvi i blaði sínu í gær, að hann hafi
fundið megna grútarlykt á föstudag-
inn var, og jafnfrarnt því. að það sé
ekki i fyrsta sinni sem hann finnur
hana.
Þessi frétt kemur víst flatt upp á
marga!
Draumnr.
Mann nokkurn dreymdi hér í vetur,
að hann sæi bráðlifandi eitt af þess-
um stóru skeljaskrímslum sem lifðu
á fyrri jarðöldum. Daginn eftir fór
að koma út blaðið »Landið«, fult af
fyrir- og eftirvara stælu, og öðru þjarki
og þrefi, sem fyrir löngu er úr sög-
unni. Síðan blaðið »Þjóðstefnan« fór
að koma út, hefir þennan mann aldrei
dreymt neitt!
Xlæðaverzlun
og
sanmastoja
Guðm. Sigurðssonar
Laugaveg 10
selur ódýrt íataeíni
ekta litir. XCljót sx f-
g’reiösla — Vönduð
vinna. Ný fataefni
með hverju skipi, Sparið
peninga.
Verðlaunasagan fæst í Bóka-
búðinni.
Bökabúðin á £augav. 4
selur gamlar bækur, íslenskar
og útlendar, með miklum
afslætti.
Prentsmiðjan Gutenberg.
pNjörður".
Svo nefnist mjög lítið og sér-
lega hortugt blað, sem farið er
að gefa út á ísafirði. Ritsljórinn
er séra Guðm. Guðmundsson
(frá Gufudal) og ber blaðið vott
um ekki einungis óvenjulega
blaðamanns-, heldur einnig rit-
stjórahæíileika blaðstjórans.
Stefna blaðsins virðist — eftir
grein í þriðja tölublaði að dæma
— vera, að fá þjóðina til þess að
virða (og elska?) þá menn, sem
grætt hafa á útgerð. Margt er
nú skrítið í harmoniu!
Laust og fast.
Látln er í Kaupmannahöfn
frú Caroline Marie Balthazar-
Christensen, 92 ára gömul. Hún
var seinni kona danska stjórn-
málamannsins Balthazar-Christ-
ensen, er lézt fyrir 30—40 árum.
Við íslendingareigum þeim manni
að þakka — engu síður en Jóni
Sigurðssyni — að við fengum
sjálíir löggjafarþing. Sonur þess-
ara hjóna er Alf. Christensen
fólksþingsmaður, sem margir ís-
lendingar kannast við.
Himinn og jörð.
Háliyrningnrinn
(orca gladitor) telst til tannhvalanna.
Fullorðinn er hann um 20 feta langur,
en getur orðið alt að 30 fet. Hann er
auðþektur á hvítum bletti, sem hann
hefir, sinn hvoru megin ofan og aftan
við augun, og á því, hve bakugginn
er hár (á karldýrunum um 3 fet).
Ugginn eða hornið er til að sjá eins
og prik, eða staur, beint upp í loftið,
þegar horft er framan á háhyrninga,
og stafar af því hið norska nafn hans
„staurhynningen" (llka „spæhugger").
Háhyrnfngarnir eru félagslyndir, og
halda sig í hópum. Aðalfæða þeirra
er síld, en þeir éta einnig !ax og aðra
fiska, er halda sig ofarlega 1 sjónum.
Enn fremur drepa þeir seli og éta, og
skíðishvali, og hafa því verið kallaðir
»ú!far hafsins*. Það kvað vera stór-
fengleg sjón, að sjá háhyrningavöðu
ráðast á reyðarhval, eða annan stór-
hval, og rífa af honum spikið og drepa
hann.
Rósinkrans ívarsson, nótabassi á s.s.
„íslending", hefir sagt þeim, sem þetta
ritar, að hann hafi þrjú sumur i röð
(1912—13—14) séð sama háhyrninginn
á Axarfirði (1915 kom hr. R. Iv. ekki
á þann fjörð). Háhyrningur þessi var
auðþektur á því, að hornið á honurn
var brotið, oggróiðskakt saman aftur
þannig, að það sem brotið var, stóð
lárétt út til vinstri hliðar. Vafalaust
hefir það verið sama háhyrningavaðan
sem komið hefir þarna á Axarfjörð
Kosningin.
Hér í Reykjavík eru 3854
kjósendur á kjörskrá til lands-
kosninganna.
Kosningarrétt heíir alt kven-
fólk sem er 40 ára eða eldra,
og allir vinnumenn á sama
aldri, en allir aðrir karlmenn
hafa atkvæðisréttinn ef þeir eru
35 ára. Þeir sem þegið hafa af
sveit, hafa ekki atkvæðisrétt,
nema þeir hafi endurgreitt
sveitarstyrkinn; aftur á móti
hafa menn atkvækisrétt þó
menn hafi ekki goldið útsvar
(á þetta hvortveggja auðvitað
jafnt við um konur sem karla).
Mjög áríðandi er, að engin
— hvorki karl né kona — sem
hefir áhuga á málefnum alþýð-
unnar, vanrœki að sœkja kjör-
fund.
Listi Alþýðuflokksins er:
C-listinn.
„ísafold“ og Einar.
Margur hefir spurt að því hvernig
á því stæði að ísafold mælti svo
slælega með E listanum. Segja sumir
að það sje af því, að „Langsum" geri
sér enga von að koma manni að, en
„stilli“ Einari bara í blóra við „Þvers-
um“. Aðrir kenna aftur værugirni
þeirra sem blaðið rita, um að það
sé tóm þunniídi (ísubeinin fylgja svo
sem kunnugt er þunnildunum).
Þetta og hitt.
Bandaríkin í Ameríkn
ætla að auka flota sinn með 5 or-
ustubeitiskipum, 4 njósnarbeitiskipum,
10 tundurspillum, 50 kafbátum og 130
sæ-flugvélum.
Grímur
til varnar móti gasi, er nú verið að
útbúa danska herinn með. Ekki má
þó skilja þetta svo sem Danir búist
við að lenda í ófriðnum.
Samvinnufélög í Svíþjóð.
Meðlimatala sænsku samvinnufélag-
anna jókst, 1915, um 30 þús. Nú eru
þar samtals í samv.fél. 181,538 með-
limir.
Látinn
er i Khöfn í byrjun þ. mán. dýra-
fræðingurinn dr. William Sörensen,
68 ára gamall. Hann var frægur vís-
indaroaður — meðlimur danska vís-
indamannafélagsins — en átti í mikl-
um brösum við þá, sem réðu við
Khafnarháskóla, og var árið 1900
settur frá starfi því, er hann hafði með
höndum fyrir Náttúrugripasafnið, án
þess fundið yrði að starfi hans.
Dr. Sörensen var jafnaðarmaður.