Dagsbrún - 13.10.1916, Blaðsíða 3

DAGSBRÚN
119
3 taldir með, sem Lögrétta að
vísu telur af öðru sauðahúsi,
Langsum-menn, en segir flokks-
bræður sína styðja. — Aftur á
móti leyfir flokkurinn ekki
nema 7 svokölluðum almúga-
mönnum, eða bændum, að
bjóða sig fram, og raunar ekki
svo mörgum, því sumir þeirra,
t. d. Stefán í Fagraskógi, hefir
hvað eftir annað boðið sig fram
i óþökk H. H., og sumstaðar
er bónda teflt fram, af því aðrir
hafa ekki fengist til að ganga í
dauðann, en þeir, sem höfðu
annan fótinn í Gröf sinni hvort
sem var, t. d. í Gullbringu- og
Kjósarsýslu.
Ut yfir tekur þó ófeimnin
gagnvar Reykvíkingum eða al-
menningi þar, að bjóða um
1000 almennum kjósendum
— kjósendur eru alls um eða
undir 4500 — í einu 2 embætt-
ismenn, sem til þess eru laun-
aðir, annar hálaunaðastur allra
embættismanna landsins, og
hinn vel launaðan af Reykvík-
ingum sjáljum, að helga bæn-
um alla starfskrafta sína óskifta.
Þá eru eftir 2 af þingmanna-
efnunum, verkamanna þing-
mannaefnin: Jörundur Brynj-
ólfsson og Porvarður Porvarðs-
son, eða sjávarmanna þing-
mannaefnin, sem eg vil heldur
kalla þá til aðgreiningar frá
sveitamanna tlokknum, sem
hingað til hefir verið kallaður
bændafiokkur. Þeir Jörundur
og Þorvarður hafa það fram
yfir hin þingmannaefnin, að þeir
tilheyra reglulegum lifandi
flokki. Sjávarmanna og sveita-
manna ftokkarnir eru nú einu
sönnu flokkarnir í landinu.
Þeim skiftir ekki nafnið eitt,
heldur raunverulegir hagsmun-
ir. Sjávarmaðurinn og sveita-
maðurinn stendur á öndverð-
um meið inn á við, þó hvor-
ugur geti án annars verið.
Þetta lcemur ekki sist fram í
baráttu hvors um sig í lífinu.
Hvor um sig keppast við að
fá sem hæst verð fyrir sína
vöru, og að velta skattabyrð-
inni at sér á hinn. Kappið
harðnar með hverju ári. Gg
sjávarmaðurinn stendur miklu
lakar að vígi í því kapphlaupi.
Hann á fleira að sækja undir
sveitamanninn, meðal annars
margar óhjákvæmilegar lífs-
nauðsynjar. Og afstaða hans
versnar ár frá ári, ekki sist
vegna vaxandi samtaka sveita-
ttanna, t. d. um kjöt, mjólk
°g smjör og annað feitmeti, og
íulltrúaleysi þeirra á þingi.
Aftur á móti skiftir stéttamunur
súralitlu innan sjávar- og
SVe>tamanna.
límbættismaðurinn í kaup-
stað og verkamaðurinn lifa t.
háðir við samskonar eg segi
efcki sömu kjör. Hvor um sig
Þarf alt að kaupa, og báðir
horga þeir með sama verðmæt-
inu, með vinnu sinni.
Þeir J. og Þ. heyra til þeirri
stéil sjávarmanna, sem verður
harðast úti i lífsbaráttunni.
Þeir finna meir til skókrepp-
unnar en hin þingmannaefnin,
ættu því að vera líklegri leitar-
mena að bjargráðum, ekki
síður á þingi en í bæjsrstjórn.
Og þeir mundu að minsta
kosti aldrei ljá fylgi sitt tillög-
um, sem legðust beint á litil-
magnann. Þeir mundu því ekki
hafa flutt sóknargjaldalögin frá
1909, eða skattafrumvörp H.
Hafsteins 1913. Þeim mundi
ekki hafa holdist það uppi
fyrir stéttarbræðrum sínum.
Þeir stela ekki þingsetutiman-
um frá öðrum en sjálfum sér.
Þeir þykja hafa rekið vel í
bæjarstjórninni það trúnaðar-
starf, sem stéttarbræður þeirra
fálu þeim, og eru þannig ekki
óreyndir við starf, sem hér í
bæ hefir oft fleytt mönnum
inn á þing, og stundum reynst
sannspárra um þinghæfileika,
heldur en líkindi, sem mörg-
um hættir til að binda of fast
við svo kallaða lærðra manna
stétl.
Og þó þeir ekki fyrst í stað
gætu gert mikið á þinginu fyrir
alþýðuna, þá yrði það þó
ekki minna en J. M. og Sv.
R. hafa gert í þingmannafjölg-
uninni, í skattamálunum og í
velferðarnefndinni eða K. Z. i
verðlagsnefndinni.
Eg kýs þessvegna Jörund og
Þorvarð — þó að mér líki þeir
ekki alls kostar — af því þeir eru
})eir eiini, sem líkindi eru til
að vinna mundu sérstaklega
fyrir alþýðuna. Og það munu
allir sjómenn og verkamenn
gera, sem skilja um hvað er
kosið.
Sjávarmaður.
Mjólkurverðið.
Mjólkurfélag Reykjavíkur aug-
lýsir að verð á mjólk sé frá
15. þ. m. 36 aura líterinn.
Hvað er hægt að gera til
þess að verjast slíkri uppskrúf-
un á verði?'
Bœrinn þarf að eignast kúa-
bú, og hefði getað verið búinn
að koma því á nú, ef borgar-
stjóri hefði haft tíma til þess
að hugsa um helztu nauðsynja-
mál bæjarins.
Bréf
til ritsjóra »Dagsbrúnar«.
Yið undirritaðar skorum hér
með á ritstjórann, að lála blað-
ið flytja lregnir um giftingar
og trúlofanir, því við söknum
þess í blaðiuu.
Fimm ólo/aðar yngismeyjar.
S v a r: Guðvelkomið!
Byrjað á því strax.
Borgað fyrirfram
4 árg. Dagsbrúnar með 10 kr.:
Runólfur Runólfsson, Hverfis-
götu 90.
Reykjavíkur-pistill.
»Þarna kemur enn þá einn
frambjóðandinn«, sagði ég við
frænda minn úr sveitinni. »Það
er Sveinn Björnsson. Enginn
Islendingur getur brosað eins
góðlátlega og hann, og þó þú
færir upp í hann með alla
hendina, þá finnur þú ekki svik
í hans munni. Ekki að ég með
þessu vilji gefa í skyn, að
Sveinn láti vaða ofan i sig, því
það lætur hann ekki gera —
nema þá helst Englendinginn«.
í þessu varð mér litið inn á
Austurvöll. »Bíðum nú við«,
sagði ég við frænda minn úr
sveitinni, »þarna er eitthvað
inni á Austurvelli, sem ég ekki
kannast við. Líklegast er það
nýja stjórnarráðsflaggstöngin,
sem búið er að flytja þangað,
en það getur líka verið, að það
sé Magnús frá Lambhól«.
»Þetta hús, sem þú sérð að
verið er að byggja, á að vera
fjögra, eða gott ef ekki átta
lofta. Eigendurnir — Nathan
og Olsen — hafa það svona
hátt til þess að þeir geti horft
niður á keppinautana.
Þessi maður, sem þarna
gengur, og er rétt að detta aft-
ur á bak, er Jónsson hárskeri,
sem er í félagi við Eyjólf rakara,
sem daglega úthellir blóði sak-
fausra, þó í smáu sé. Þessi
þarna, sem aftur á móli alls
ekki lítur út fyrir að muni
detta, er Bjarni, sýslumaður
Dalamanna, og þessi, sem með
honum gengur, og er hvítur
fyrir hærum, er Bjarni þing-
maður þeirra. Hann hefir það
sameiginlegt með Bjarna hin-
um, að hann getur ekki fallið,
og er því lífstíðar þingmaður
þeirra Dalakarlanna. Bjarni er
einn af þessum ungu og fjör-
ugu mönnum hér í Rvík, sem
monta sig með silfurgrátt hár;
annar heitir Indriði Einarsson.
Þessi þarna mikli maður
með 17. aldar braginn, er
Doktor Forni-------—«
Það er ómögulegt«, sagði
frændi minn úr sveitinni. »Mér
hefir verið sagt, að doktor
Forni bæri sítt, hvítt skegg, en
þessi maður er skegglaus, og
meira að segja nýrakaður, að
því er mér virðist«.
»Ójá«, svaraði ég, »það er nú
af, sem áður var. Eg meina
skeggið. Sumir segja, að það
hafi orðið með þeim hætti, að
hann hafi komið inn til Jóns-
sons hárskera til þess að fá
klippingu, en að svo illa hafi
viljað til, að þeir hafi báðir
verið í þönkum: Dr. Forni,
sem hafi verið að hugsa um
einkennilega xitvillu, sem hann
hafði þá fyrir þx-em mánuðum
fundið í skjali frá 16. öld, og
verið að hugsa urn að skrifa
um ritgerð i þrem bindum, og
Eyjólfui’, sem var að hugsa um
»grín«-i’it, sem liann ætlaði að
sem hann ætlaði að semja um
Einar Kvaran, og láta heita
»Andinn geispar«. Segir sagan
að Eyjólfur hafi þá í misgxip-
gripunx klipt skeggið af dokt-
oi’num, i stað hársins, en siðan
rakað hann. Ekki er þess getið
hvernig di'. Forna hafi orðið
við. En um Eyjólf er sagt, að
honum hafi fallið vei', er hann
leit yfir hvað hann hafi gert,
og að hann hafi strax sent
Steingrim upp að Lágafelli eft-
ir kvoðu, en að hún til allrar ó-
hamingju hafi ekki fengist og ekki
annað lím en snikkaralím og
fiskilím, en þarsem hvorttveggja
hafi verið svikið, þá hafi hann
ekki komið skegginu aftur á
doktoi'inn. Önnur sagan segir,
að Eyjólfur hafi gert þetta með
vilja, skv. fundarsamþykt Rak-
arafélagsins, sem framvegis ætli
ekki að líða, að menn gangi
með sítt skegg; formaður Rak-
arafélagsins er þessi sem var
ti'úlofaður henni Guðrúnu
Ósvífsdóttui', áður en hann fór
til Noregs, þú manst ef til vill
hvað hann heitir. En þriðja
sagan, er þannig: Einu sinni
fyrir löngu steig Dr. Forni á
útskorinn stokk, mikið lista-
verk eftir Stefán Eiriksson og
strengdi þess heit, að láta ekki
skerða skegg sitt fyr en einka-
sonur hans, er Brandur heitii',
væri orðinn svo mikill maður,
að hann sneri Þýzkalandskeis-
ai'a um fingur sér. En eftir það
skyldi hann aldrei ber eldi’a
skegg en þriggja nátta. Nú er
sagt, að Bi'andur hafi fullnægt
skilyrðunum, og þykir því sú
sagan sennilegust, að doktoi'inn
hafi af fi'jálsum vilja látið
skeggið, en þó með þungu geði
eins og Hrafnkell, er hann vo
Einar.
Þarna koma útgerðarmenn-
irnir, Óli og Elías, og leiðast.
Óli er sáttfús, eins og þii sérð,
er hann ekki lengur reiður yfir
þvi, hve illa hann fór út úr
blaðadeilunni í »Yísi« í sumar.
En hú skulum við, frændi
minn úr sveitinni, leggja til
Nýja Lands, og þó eg geti ekki
sýnt þér þar syngjandi ti'éð,
þá getur þú þó fengið að sjá
þar hoppandi vatnið úr Sani-
tas og talandi tágastólana, botn-
lausu, sem segja um leið og
menn setjast i þá: »Dýpra og
dýpra, þú kemst ekki upp aftur
að eilifu, nema Hjörtur korni
og hjálpi þér«.
En nú má eg ekki vera að
þessu lengur, þvi eg ætla að
bjóða mig frarn til þings, ogþarf
að fara að smala sauðfé bæj-
ai’búa til þess að geta haft það
i haldi. Og eg sleppi þvi ekki
nerna gegn gi'eiðslu uslagjalds
— það hvað vera ágætt ráð til
þess að komast inn í þingið.
Jón Söngur.
Dagsbrún
kemur út aftur á fösfudaginn
20. október næstk.