Dagsbrún - 20.10.1916, Qupperneq 1

=3 DAGSBRÚN
BLAÐ JAFNAÐARMANNA
POLID BKKI
RANQINOI
GEFIN ÚT MEÐ STYRK NOKKURRA IÐNAÐAR- OG VERKMANNAFÉLAGA
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR: ÓLAFUR FRIÐRIKSSON
38. tbl.
Reykjavik, föstudaginn 20. október.
1916.
Af Dagsbrún lioma út tvö blöð
í dag, nr. 38 og 39.
I kvöld
föstudag, heldur Alþýðuflokk-
urinn almennan fund í Báru-
búð, og er þess vænst, að allir
frambjóðendur, sem eru í bæn-
um komi á fundinn.
Fundurinn verður vafalaust
fjörugur og ættu menn að fjöl-
menna á hann.
Fundurinn byrjar kl. 8l/s.
Á morgun
á að kjósa. Kosningin fer fram
í Barnaskólahúsinu og byrjar
kl. 12 á hádegi, en mun standa
mestan hluta dagsins. Kosn-
ingaskrifstofa Alþýðuflokksins
sem er í Bárubúð uppi (gegnt
stiganum, þegar upp er komið)
er opin allan daginn, og geta
menn þar fengið allar upplýs-
ingar er menn vilja viðvikjandi
kosningunum.
Alþýðufiokkurinn.
Auðsjáanlega er nafnið »A1-
þýðuflokkur« þyrnir í augum
mótstöðumannanna, líklegast
af því að þeir halda að nafn-
ið verði vinsælt, enda nefna
þeir hann aldrei því nafni,
heldur jafnan verkmannatlokk.
Nú er í öllum þingræðislönd-
um siður, að nefna síjórn-
málaflokka því nafni sem þeir
sjálfir nefna sig, en það gera
þeir eftir einhverju sem þeim
finst einkenna flokkinn. Hér á
landi er flokkur sem nefnist
Heimastjórnarflokkur og annar
sem nefnist Sjálfstæðisflokkur.
Engum dettur í hug að segja
að Heimastjórnarmenn séu þeir
einu sem vilja heimastjórn eða
Sjálfstæðismenn þeir einu sem
vilja sjálfstæði. Eins er um
nafn Alþýðuflokksins. Það eru
margir alþj’ðumenn sem ekki
«ru í flokknum, af því þeir
skilja ekki enn þá, hvað er
þeirra eigin hagur, eða hvað
skyldan gagnvart framtíðinni
býður þeim. Hinsvegar eru í
flokknum menn sem ekki eru
alþýðumenn, en reynslan er-
lendis frá sýnir, að það er til-
tðlulega mjög fáir efnamenn
sem gerast jafnaðarmenn. —
Elokkurinn hefir tekið þetta
nafn af því þeir sem hann fylla
eru þess fullvissir, að aðeins
með því að alþýðan sjálf vakni
til meðvitundar um, hvað þarf
að gera og taki i taumana, er
hægt að verjast því að ísland
lendi í hinn opna kjaft auð-
valdsins sem nú gín yfir okk-
ur. Og aðeins með því að al-
þýðan — það er þjóðin sjálf,
almenningur — taki í sínar
hendur framtíðarmál þjóðar-
innar, getur ísland og íslenzka
þjóðin orðið það, sem allir ís-
lendingar — líka þeir sem í
blindni sinni eru að berjast
móti Alþýðuflokknum — óska
að hún megi verða.
Hvers vegna? Af því!
Hvers vegna gerðu þeir Sveinn
og Jón ekkert til þess að létta
sköttunum af alþýðunni og
leggja þá á þá, sem skattana
geta borið, þegar þeir sátu á
þingi?
Af þvi að þeir þorðu það ekki
fyrir þeim, sem styðja þá til
kosninga, þeim félögum sínum,
stórútgerðarmönnunum og öðr-
um efnainönnum.
Hvers vegna gerðu þeir ekkert
til þess að samin yrðu lög, líkt
og með öðrum þjóðum, til þess
að komið yrði í veg fyrir hinar
stórhneykslanlegu og heilsuspill-
andi vökur, sem eiga sér stað á
togurunum?
Af þvi þeir þorðu það ekki
fyrir útgerðarmönnunum.
Hvers vegna gerðu þeir ekkert
til þess að sporna við hinni af-
ar heilsuspillandi og óþörfu
næturvinnu, er á sér stað í Iandi,
eða til þess að tryggja það, að
sjómenn séu sendir á illa bún-
um skipum beint í hina votu
gröf ?
Spyrjid þá að þvi!
Þorvarður Þorvarðsson
prentsmiðjustjóri,
annað þingmannsefni Alþýðu-
flokksins er því miður fjarver-
andi og getur eigi tekið þátt í
kosningaundirbúningnum. Eg
vildi því leyfa mér að fara um
hann nokkrum orðum, svo kjós-
endur verði mintir á, að hann
er einn af frambjóðendunum og
alls ekki sá lakasti að hinum ó-
lösluðum.
Hann hefir boðið sig fram
sem þingmannsefni Alþýðu-
manna af því að skoðanir hans
og störf í þarfir hins opinbera
hefur hneigst mjög í þá átt, sér-
staklega að styðja hag almenn-
ings. Mætti í því efni benda á
ýms mál, sem bæjarsljórnin hefir
með höndum, sem hann hefir
stutt eða jafnvel hrundið af stað
og beint miðar að því að létta
almenningi dýtíðarörðugleikana.
Hann er hægur maður og
gætinn og skoðar málin vel áð-
ur en hann ákveður afstöðu
sína til þeirra og er meiri trygg-
ing fyrir því, að ekki verði
hrapað að neinu í fljótræði og
er nú ekki sízt brýn þörf fyrir
slíka menn á þing er þeim eig-
inleikum eru gæddir. Honum er
sýnt um að ráða fram úr vanda-
máíum og eru tillögur hans þá
venjulega þær beztu og vænleg-
ustu til sigurs.
Kjósið Þorvarð allir þér, sem
viljið hag alþýðunnar, allir þér,
sem viljið skapa jafnvægi milli
verkamanna og framleiðanda,
allir þér, sem hafið verið oln-
bogabörn þjóðarinnar hingað til,
allir þér, sem viljið láta útrýma
fjárgræðgi og eiginhagsmuna-
pólitík einstakra manna, allir
þer, sem viljið lyfta löggjafar-
þingi voru upp úr þeirri niður-
lægingu sem það er komið í
fyrir mistök óráðhollra manna.
Allir þér eigið að kjósa alþýðu-
fulltrúana
Þorvarð og Jörund.
Alptjðumaðiir.
Líftryg’ging-.
Ólafur Friðriksson ætlar að
fara að gerast umboðsmaður
fyrir stærsta og líklegast trj'gg-
asta og ódýrasta líftryggingar-
félagið á Norðurlöndum. Hann
biður því alla vini sína um að
finna sig áður en þeir líftryggja
sig. Hann er oftast að hitta milli
6 og 8 á kvöldin á skrifstofunni
í Gamla-Bíó.
Alþingiskosningarnar
í Reykjavik.
•
í fyrsta sinn býður alþýðan
menn til þingmensku úr sínum
hóp. Þeir eru kunnir kjörum al-
þýðunnar bæði af sjón og reynd.
Hingað til hefir alþýða manna
lcosið menn úr hóp embættis-
manna eða stóreignamanna. Em-
bættismenn hafa valið mennina
og síðan sagt alþýðu að kjósa
þá. Alþýða manna er nú loks-
ins farin að sjá, að svo búið
má ekki standa. Nú velur hún
menn úr sínum hóp, sem hún
veit að eru tryggir og trúir mál-
efnum hennar. Embættismenn-
irnir hafa ekkert hugsað um
hag alþýðu. Þvert á móti. Þeir
yiljiýðujlokksmenn.
Munid að sækja kjói>
endafundinn í Bárubiið í
kvöld RI. S1/:.
hafa velt nær allri gjaldabyrð-
inni til landssjóðs yfir á herðar
alþýðu. Sést það ljósast á þess-
um dæmum:
Aðflutningstollarnir.
Tollurinn af sykri var árið
sem leið (1915) 437,000 kr.
Sykurtollurinn er óheyrilega hár,
og langþyngst kemur hann nið-
ur á alþýðu manna við sjóinn.
Af hverju kg (2 pundum) sem
maður kaupir, renna 15 aur. af
verði sykursins í landssjóð.
Ekki er ofgert að ætla að með-
al fjölskylduheimili í þessum
eina tolli 30—40 kr. ári. Kaffi-
tollurinn var árið sem leið 188
þús. kr. Einnig hann greiðir fá-
tæk alþýða í kauptúnum að
mestu. Allir vita að embættis-
og stóreignamenn eru ekki svo
margir hér á landi, að þeir
greiði svo nokkru nemi af þess-
ari stóru upphæð. Nei, alþýðan
greiðir hana að mestu leyti.
Vörutollurinn var árið 1915
351,000 kr. Hann legst lang-
þyngst á þær vörur sem almenn-
ingur notar mest. Þannig borga
t. d. þeir sem klæðast silki litlu
meira fyrir sinn klæðnað í land-
sjóð, heldur en þeir sem kaupa
ódýrt efni í föt. Hver ætli græði
á því?
Áður var greitt til prests og
kirkju eftir efnum og ástæðum.
Á alþingi 1909 var því breytt,
og allir látnir greiða jafnt. Ör-
eiginn með fult hús af börnum,
jafnt sem stóreignamaðurinn.
Hvílík réttsýni! Mestu stuðnings-
menn þessara laga voru Magnús
Blöndal og Jón Magnússon, sem
nú þykjast alt ætla að gera
fyrir almenning. Þeir hafa reynd-
ar lofað því áður, og svikið alt,
svo kjósendum er ætlandi að
þekkja þá.
Þá hafa embættismenn á
á seinni þingum verið að berj-
ast fyrir því að íþyngja almenn-
ingi enn meir og skulu þess
nefnd nokkur dæmi:
Á alþingi 1912 ætluðu þeir að
koma á einokun á olíu. Utlent
gróðafélag átti að fá einkaleyfi
á sölunni alt að 20 árum. Fyr-
ir tilviljun eina var það að
þetta frumvarp var felt.
Á alþingi 1913 átti að leggja
tekjuskatt á alla alþýðu manna.
Með því átti að auka tekjur
landssjóðs um ðO þús. kr. Hver
maður sem hafði 1000 kr. í
laun á ári, átti að greiða 5 kr.