Dagsbrún - 20.10.1916, Síða 2
122
DAGSBRUN
Litið ál
Heimkominn frá Ameriku hefir
Árni Eiríksson,
Austurstræti 6,
marg-ar falleg’ar og hentugar
Vefnaðarvörur:
Flónel, hyít og mislit, mjög falleg!
Rekkjuvodir, Rúmábreióur,
Tvistdúka óvenju fallega!
Sirsdúka einlita og mislita,
Itorguiikjóladúka mjög smekklega,
Dagtreyjudúka, Kjóladúka, Svuntudúka óviðjafnanlega indæla,
Tórept drifhvít og óbleikjuð,
Grisju, Gluggatjaldadúka,
Oxforddúka, Pigue, Cambric og §atin.
Milliskyrtudúka, Vinnuskyrtudúka.
Sokkar fyrir börn og fullorðna
<>í* fjöldamargt fleira.
!♦ Það kostar ekkertl
í tekjuskatt. Áður höfðu svo
lágar tekjur verið skattfrjálsar.
Hálaunaðir embættismenn áttu
að greiða því nær sama skatt
og þeir höfðu áður gert, t. d.
maður sem hafði 8000 kr. árs-
laun átti eftir þessu frumvarpi
að greiða 5 kr. meira heldur en
hann hafði gert áður o. s. frv.
Þessi hækkun lenti því öll á
alþýðu, og um leið og þetta átti
að gera, átti að hækka laun
hæst launuðu embættismanna,
biskups, landritara, simastjóra,
landsverkfræðings og fleiri. Sú
launahækkun nam á næstu tveim
árum (1914—’l5) kr. 23,773,06.
Með öðrum orðum, það sem
fátæk alþýða átti að greiða um-
fram það, sem hún hafði áður
gert, átti að renna í vasa em-
bættismanna í launahækkun.
Heimastjórnarflokkurinn á þingi
barðist fyrir þessu, (samt ekki
óskiftur). Manna fremstur var
Jón Magnússon.
Sama ár (1913) átti að greiða
skalt af fasteignum (300 kr.
virði og meiru), hvort sem
skuld hvíldi á eigninni eða ekki.
Þessi skattur hækkaði gífurlega.
T. d. maður sem átti litlar eign-
ir, og greiddi eftir þá gildandi
lögum kr. 1.50, átti eftir þessu
frumv. að greiða 12 kr. í land-
sjóð. Barist var fyrir þessu af
sumum embættismönnum, en
felt var það. En hvenær sem
embættismenn ná tökum á al-
þingi, má gera ráð fyrir að þeir
dembi þessum skatti á og öðr-
um sköttum þaðan af verri. Á
síðasta þingi barðist Sv. Björns-
son — og Jón Magnússon fylgdi
honum að málum — fyrir því
að láta kjósendur greiða atkvæði
um þegnskylduvinnuna, og þá
auðvitað að koma þegnskyldu-
vinnunni á, en sömu mennirnir
börðust um leið á móti því að
landssjóður keypti kornvöru, kol
og olíu banda landsmönnum.
Enga skoðun höfðu þessir menn
skapað sér um fyrirkomulagið
á þegnskylduvinnunni. En hug-
mynd þeirra var eftir því sem
Sv. Bj. lét í ljósi, að menn á
bezta aldri innu í 3 mánuði af
sumrinu kauplaust, í eilt skifti
I fyrir öll, auðvitað hvernig sem
heimilisástæður þeirra væru.
Þessari þegnskyldu átti að koma
á, svo mikið yrði unnið fyrir
landssjóð, t. d. að vegagerð,
brúargerðum o. fl., án þess að
leggja skatt á almenning. En
skatt telja þeir góðu herrar ekki
(Sv. Bj. og J. M.) að taka unga
menn og láta þá vinna í 3 mán-
uði að sumrinu kauplaust, Hvað
ætli það sé mikill skattur?
Minsta kosti 4—5 hundruð kr.
Eftir þessa dálaglegu frammi-
stöðu, ætlast þeir til, Sv. Bj. og
J. M. að almenningur hér í bæ
kjósi sig til þings. Mikið afskap-
Iega mega mennirnir hafa lítið
álit á alþýðukjósendum þessa
bæjar, að þeir skuli Játa sér
detta slíkt í hug.
Verri snoppung getur enginn
alþýðumaður rekið sjálfum sér,
heldur en ef hann stimplar við
nöfn þessara manna, kosninga-
daginn 21. þ. m. Sama hver
þeirra fjögra það er J. M., M.
Bl., K. Z. eða Sv. Bj.
Þeir eru þrír, .1. M., Sv. Bj.
og M. BI., meir og minna riðn-
ir við þessi mál, sem nú hafa
verið nefnd, og margt fleira
mætti nefna. Um borgarstjóra
má líkt segja og hina áður
nefndu. Hann er ekki meiri al-
þýðumaður. Það sýna bezt til-
lögur hans í bæjarstjórninni.
Hann vildi gefa landssjóði 2 ha
stóra lóð á melunum, minst
40,000 kr. virði. Því afstýrði
Jörundur Brynjólfsson, svo lóð-
in verður leigð landssjóði gegn
300 kr. afgjaldi á ári. Hann
(borgarstj.) lagði til að selja
lóðir á hatnar-uppfyllingunni o.
fl. o. fl.
Alþýðuflokkurinn vill að land-
ið taki að sér einkasölu á oliu
og kolum o. m. fl. Það yki tekj-
ur landssjóðs um 600,000 kr. á
fjárhagstímabili, og samt fengi
almenningur mikið ódýrari kol
og olíu heldur en ef einstakir
inenn eða fjelög verzluðu með
þessar vörur. Eg tala nú ekki
um þessi einokunarfélög sem nú
hafa þessar vörur. Kæmist sú
verzlun á, mætti að miklu- eða
öllu afnema sykurtollinn, og ef
til vill fleiri tolla, sem nú hvíla
þyngst á alþýðunni.
Dettur nú nokkrum í hug, að
borgarstjóri, bróðir J. Zimsen,
Sv. Björnsson sem er meðeig-
andi í 2 trollarafélögum, M. BL
sem lika er útgerðarmaður eða
J. M. vinni að þessum málum?
Nei, og aftur nei. Þeir vinna á-
reiðanlega á móti því vegna
hagsmuna sinna og sinna vensla-
manna. Alt kapp er nú líka lagt
á að alþýðumenn komist ekki á
þing. Blöð andstæðinga þeirra
skirrast ekki við að bera á þá
lognar sakir, svo mikið finst
þeim í húfi. Þingmannaefni al-
þýðuflokksins, Jörundur og Þor-
varður mundu beitast fyrir því,
að létta sköttum af alþýðu. Þeim
einum er trúandi til þess. AI-
þýðumenn! Framtíð ykkar sjálfra
og barna ykkar er undir því
komin að þið reynist málum
ykkar trúir. Hafið það hugfast,
að það getur skapað kjör margra
þúsunda fátækra daglaunamanna
og sjómanna hvernig þið greið-
ið atkvæði 21. þ. m.
Gerið skyldu ykkar, og kjósiú
þingmannaefni alþýðuflokksinst
Hver einasti kjósandi alþýðu-
flokksins, sem kýs aðra, svíkur
sjálfan sig og sina eigin stétt.
Alpýðiimaður.
Niður með höfðingjavaldið!
ísafold fræðir fólkið á því,
að þeir Magnús Th. S. Rlön-
dal og Sveinn Rjörnsson séu
alþýðumenn, og þeim sé ó-
hætt að trúa fyrir málefnum
sjómanna og verkamanna —
en þeir Jörundur og Þorvarð-
ur séu fyrir ofan það að geta
kallast alþýðumenn. Já, þetta
er nú alt gott og blessað, þeg-
ar það er tekið með, að þaö
er ísafold sem þennan boð-
skap flytur, því það er svo
vanalegt, að hún snýr öllu öf-
ugt, og sjálfsagt er að lesa
hana á þann veg. Efþaðbless-
að blað ekki breytir vana sín-
um, þá verða þeir Sveinn og
Magnús taldir verkamenn, en
Jörundur og Þorvarður stór-
útgerðarmenn.
En allir sem nokkuð þekkja
til vita það, að báðir eru þeir
Magnús og Sveinn útgerðar-
menn, því þó meira beri á
Magnúsi (það er af því
hann er framkvæmdarstjóri)
þá á Sveinn í það íleiri út-
gerðarhlutafélögum, því hluta-
félagamaður og gróðamaður er
Sveinn með afbrigðum (sbr.
rollu-usla-gjaldið). Það eru
því öll líkindi til, að þessir
kumpánar geti að einhverju
leyti skarað eld að köku út-
gerðarmanna, en hvers hafa
hásetar að vænta af þessum
mönnum? Hvað hafa hásetar
(sem þátt tóku í verkfallinu)
að segja af framkomu Magn-