Dagsbrún - 16.11.1916, Qupperneq 1

ÍEMJIO EKKlj I \ #% 1^-? I J ¥ 1 IV I r OOLIÐIKI
"L1 UAuODn U 1N L—1
BLAÐ JAFNAÐARMANNA
GEFIN ÓT MEÐ STYRK NOKKURRA IÐNAÐAR- OG VERKMANNAFÉLAGA
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR: ÓLAFUR FRIÐRIKSSON
41. tbl.
Húsnæði vantar.
Húsnæðiseklan er nú orðin
eins mikil hér í Reykjavík og
allir vita. Eða þó líklegast held-
ur verri en þeim betur stæðu
af borgurum bæjarins er kunn-
ugt um. Þvi fæstir, sem eigi
hafa sjálfir séð það, gera sér í
hugarlund hve þröngt er um
fjölda af efnaminni íbúum
þessa bæjar, né hafa þá heldur
látið sér detta í hug hve mikil
heilsuspilling, eða jafnvel bein-
línis úrkynjun, hlýtur að koma
fram á þjóðinni hér í Rvík af
völdum húsnæðisleysisins.
í sumar starfaði nefnd úr
bæjarstórninni í húsnæðismál-
inu, en hún sá sér ekki fært
að ráða til þess að bærinn færi
að byggja. En þó tiltölulega
stutt sé síðan nefnd þessi starf-
aði, þá horfir málið þó nokkuð
öðruvisi við nú, en þá. Fyrst
og fremst er húsnæðisleysið
mikið meira en nefndina gat
órað íyrir, þar eð mikið fleira
fólk hefir með haustinu sótt til
Reykjavíkur, en nokkur átti
von á. í öðru lagi mátti í sumar
búast við, að stríðinu mundi
slota innan tveggja missira, og
byggingarefni þar af leiðandi
lækka í verði. En nú er sú
von algerlega úti, og má segja,
að aldrei hafi litið ófriðlegar út
en nú, og að flest bendi á, að
styrjöld þessi muni lengi yfir
standa, fimm ár, eða ef til vill
tíu. Það er því röng hugsun
að ætla sér að láta bygginga-
málið biða til þess er ófriðn-
um er lokið, og alger falsvon
að halda, að gróðavon sé fyrir
bæjarfélagið að láta bygginga-
málið bíða af þvi að útlend
efnivara muni lækka f verði.
Bæjarstjórnin verður því að
taka húsbyggingamálið fyrir
aftur, svo bærinn geti sem fyrst
byrjað að byggja. Því þeir
verða samt of margir, sem mist
hafa heilsuna af miður hollum
hibýlum, og of margt barnið
sem grátandi móðir hefir til
grafar fylgt, beinlínis af völd-
um óhollra, heilsuspillandi hí-
býla.
Tekjuskattsskráin
liggur nú frammi frá 15.—29.
þ- m. eins og augl. er ,hér í
blaðinu. Ættu sjómenn, verka-
menn og aðrir ekki að láta hjá
líða að líta á skrána. Kærur
skulu sendar borgarstjóra fyrir
29. nóv.
Reykjavlk, fimtudaginn 16. nóvember,
Alþingiskosníngarnar.
Nú eru komnar fréttir af
þeim úr öllum kjördæmum
landsins og hafa þessir verið
kosnir þingmenn:
í Reykjavík: Jörundur Brynj-
ólfsson og Jón Magnússon.
Borgarfjs.: Pétur Ottesen.
Mýras.: Pétur Þórðarson i
Hjörsey.
Snæfellsness.: Halld. Steinsen
læknir.
Dalasýslu: Bjarni Jónsson frá
Vogi.
Barðastrandarsýslu: Hákon
J. Kristófersson i Haga.
V.-ísafj.sýslu: Matth.Ólafsson
ráðunautur Fiskifélagsins.
N.-ísafj.sýslu: Skúli S. Thor-
oddsen cand. jur.
ísafj.kaupstað: MagnúsTorfa-
son bæjarfógeti.
Strandasýslu: Magnús Pét-
ursson læknir (sjálfkjörinn).
Húnavatnss.: Þór. Jónsson á
Hjaltabakka og Guðm. Ólafsson
í Ási.
Skagafjs.: M. Guðmundsson
sýslum. og Ólafur Briem.
Eyjafj.s.: Stefán Stefánsson í
Fagraskógi og Einar Árnason
á Litla-Eyrarlandi.
Akureyri: Magnús Kristjáns-
son kaupm.
S.-Þing.: Pétur Jónsson á
Gautlöndum (sjálfkjörinn).
N.-Þing.: Ben. Sveinsson.
N.-Múlas.: Jón Jónsson á
Hvanná og Þorst. M. Jónsson.
Seyðisfj.kaupst.: Jóh. Jóhann-
esson sýslum.
S. Múlas.: Sveinn Ólafsson í
Firði og Björn R. Stefánsson.
A.-Skaftaf.s.: Þorleifur Jóns-
son í Hólum.
V.-Skaftaf.s.: Gísli Sveinsson
lögm.
Rangárv.s.: Eggert Pálsson
prestur og Einar Jónsson á
Geldingalæk.
Árnessýsla: Sig. Sigurðsson
ráðunautur og Einar Arnórs-
son ráðh.
Gullbr.s.: Björn Kristjánsson
bankastj. og sr. Kristinn Daní-
elsson.
Vestm.eyjum: Karl Einarsson
sýslumaður.
Við landskosningarnar 5. ág.
í sumar voru kosnir 6 þingm.
eins og getið heíir verið um
áður hér í blaðinu, en það eru
þeir: H. Hafstein, Sig. Eggerz,
Guðj. Guðlaugsson, Sig. Jóns-
son á Yztaf., G. Björnson land-
læknir og Hjörtur Snorrason í
Arnarholti.
Það er engan veginn auðvelt
að segja með nokkurri vissu,
hvernig þingmennirnir skipast
i flokka á þinginu. Deilumálin
sem skiftu þjóðinni í Heima-
stjórnar- og Sjálfstæðismenn
eru nú úr sögunni fyrst um
sinn, svo að þeir flokkar eru
í rauninni búnir að missa til-
verurétt sinn, og deilurnar
milli þeirra nú mestmegnis eftir-
hreyta gamalla væringa. Þó
verður því ekki neitað, að þessir
tveir flokkar, Heimastjórnar-
og Sjálfstæðisflokkurinn (þvers-
um), hafa hlotið langflest þing-
sætin við kosningarnar.
Eftir því sem næst verður
farið, er flokkaskipunin þessi:
14 Heimastjórnarmenn (J.
M„ H. St„ M. Ól„ St. St„ Þór.
J„ M. K„ P. J„ Jóh. Jóh., Bj.
R. St„ E. P„ E. J„ H. H„ G.
G„ G. B.).
12 Sjálfstæðism. (þversum)
(Bj. f. V„ B. Sv„ P. 0„ Bj. Kr„
Kr. D„ H. J. K„ K. E„ Sig. E„
Hj. Sn„ M. T„ J. f. Hvanná, Þ.
M. J.).
7 Bændaflokksm. (báðirB.fl.)
(P. Þ„ G. Ól„ Ó. Br„ E. Á„
Sv. Ó„ Þorl. J„ Sig. á Yztaf.).
3 »langsum« (E. A„ M. P„
G. Sv.).
1 Alþýðuflokksm. (Jör. Br.).
3 utanflokka (Sk. S. Th„ M.
G„ Sig. Sig.).
Alþing.
Aukaþing hefir verið kvatt
saman með kgl. úrskurði, og
á það að setjast 11. næsta mán.
Verða helstu mál þess að reyna
að bæta ýms vandræði er af
ófriðnum leiðir t. d. viðvíkjandi
siglingum. Sömuleiðis viðv.
»brezka samningnum«, sem
að því er vöruverðið snertir,
er útrunninn um nýár.
Úr eigin herbúðum.
Hásetafélag Rvíkur
hefir nú kosið nýja stjórn.
Formaður Guðl. Hjörleifsson,
varaform. Hannes Ólafsson,
ritari ólafur Friðriksson, gjald-
keri Grímur Hákonarson, v.gjk.
Sigurjón ólafsson. Ennfr. eru í
stjórninni Jón Bach, sem ekki
óskaði að vera formaður áfram,
og Vilhjálmur Vigfússon.
Skemtun
verður bráðum haldin í Há-
setafélaginu. Verður tekin
ákvörðun um hana á næsta
fundi.
1. sambandsþing*
Alþýðusamb. íslands verður
1916.
haldið næstk. sunnud., 19. nóv.
1916, í Bárubúð (uppi) og hefst
kl. 2 síðd. Verða þar tekin fyrir
ýms mál er Alþýðuflokkinn
varða, kosin stjórn til tveggja
næstu ára o. fl.
lslenzk fuglaheita-orðabók.
Út er komin íslenzk fugla-
heitaorðabók eftir Pál Þorkels-
son, og er hún með frönskum,
enskum, þýzkum, latneskum
og dönskum þýðingum. Text-
inn er bæði á islenzku og
frönsku. Bók þessi sem er 128
bls. að stærð er hin fróðlegasta,
eigi einungis fyrir þá sem gam-
an hafa af málfræði og fugla-
fræði, heldur yfirleitt fyrir alla
hugsandi menn. í bókinni er
fjöldi af nýjum heitum íslenzk-
um, á erlendum fuglum, er
eigi áttu sér neitt íslenzkt heiti
áður, og virðast þau yfirleitt
mjög vel valin. Pappírinn í
bókinni er afleitur, einkum
þegar tillit er tekið til hve
mikla vinnu bókin hefir kost-
að.
Heyrðu, lapm!
Hefirðu heyrt um kerlinguna,
sem kom móð og másandi út
úr einu kjörherberginu í Barna-
skólanum á kosningardaginn?
Hún hafði lent i mestu þrengsl-
um og troðningi, fengið ótukt-
ar olnbogaskot og sjálf náttúr-
lega stjakað frá sér eins og hún
gat, og fengið skammir í stað-
inn. Svo loksins þegar hún
komst inn, var hún orðin bæði
heit og þreytt og reið, og rauð
og sveitt og leið, og fekk þar
á ofan ærna andlega áreynslu
við kosninguna. Svo þegar kelsa
kemur út, þá skellir hún á lær
og segir. »Ja, það veit þó ham-
ingjan, að þetta hefði eg nú
aldrei gert, nema af því að
maður fær það vel borgað«.
»Og hverja kaustu uú?« var
spurt. »Voru það þeir Jörund-
ur og Þorvarður?« »Jörundur
og Þorvarður! Nei, ég held nú
ekki! Ég þurfti nú ekki að
spyrja að því, hverja ég ætti
að kjósa. Þeir voru nú búnir
að segja mér það svo útþrykki-
lega í bílnum, að ég ætti að
kjósa Jón og Knút, en í gær
kom til mín maður, sem bað
mig endilega um að kjósa Svein
og Magnús. Svo mér fanst mig
muna minst um það að kjósa
þá alla fjóra«.
R.