Fréttir - 09.07.1918, Blaðsíða 2

2
FRETTIR
Lloyd Georg-e.
I Eftir
Frank I )ilnot.
(Frh.)
»Eg er alveg á sama máli«, sagði Lloyd
George, »og það verður að vera réttsýnn og
óvilhallur dómstóll«.
Dómararnir litu undrandi á hann, og hugs-
uðu honum þegjandi þörfina. Þeir höfðu
aldrei borið kensl á jafn ófyrirleitinn mann.
»Ef þér, Lloyd George, eigið við nokkurn
þessara dómara, þá vona eg að þér nefnið
nafn hans«, mælti dómstjórinn. »Eg hef aldrei,
alla mina embættistíð, heyrt slík fáryrði höfð
i frammi við nokkurn dómara«.
»Gott«, sagði Lloyd George, »og aldrei
sannari orð töluð fyrir nokkrum dómstóli«.
Nú keyrði svo úr hófi, að mannlegu skapi
var meira en nóg boðið. »Segið þér mér
hvern þér eigið við. Eg krefst þess, að þér
skýrið glögglega frá því, hvort þér eigið við
nokkurn þeirra dómenda, sem í dóminum
sitja«, mælti dómstjóri hvatlega.
»Eg á nú aðallega við yður, herra«, sagði
Lloyd George.
»Rá vík eg úr dóminum«, sagði dómstjóri
og stóð á fætur. Hann vék sér að stéttar-
bræðrum sínum og mælti: »þetta er í fyrsta
sinn, sem að eg er móðgaður við embættis-
störf mín«.
Að svo mæltu vék hann úr dóminum við
annan mann. Rriðji dómarinn lýsti því yfir,
að hann héldi ekki áfram réttarhöldunum,
nema Lloyd George afsakaði þetta fram-
ferði sitt.
wÞað gleður mig að heyra«, sagði Lloyd
George rólega. Dómarinn vék úr dóminum.
Einn dómara þeirra sem eftir voru, bað Lloyd
George að afsaka sig. En það var fjarri Lloyd
George. »Eg ætla ennfremur að segja það«,
sagði hann, »að tveir eða þrír dómaranna
hafa neitað að dæma í málinu, hvern veg
sem því kann að vera farið. Af því að eg er
fær um að sanna alt það sem eg hef sagt
hér, þá kæri eg dómstjóra fyrir að hafa vikið
úr dóminum. Eg mun ekki taka eitt orð
aftur af því sem eg hef sagt«.
Nú keyrði fram úr öllu hófi. Þeir dómar-
anna sem eftir voru viku úr dóminum, og
Lloyd George lét dynja yfir þá ásakanir sín-
ar. — Oss er það ekki kunnugt, hvað fram
hefur farið í herbergi dómaranna. Án efa
hefur þar margt verið rætt. Eftir nokkra hrið
komu fjórir dómaranna út aftur, og kváðust
þeir ætla að dæma í málinu, en Lloyd George
bæri að afsaka sig. En þeim varð ekki káp-
an úr því klæðinu.
Þann veg var því farið, að Lloyd George
varð frægur maður i Wales. En er hann var
hálfþritugur, vakti hann á sér eftirtekt allra
Breta. Fæstir Wales-búar eru ríkiskirkju-
trúar, og eiga því sjálfir kirkjur. Á víð og
dreif eru samt söfnuðir, sem teljast til ríkis-
kirkjunnar.
í þorpi einu við rætur Snowdon-fjallanna
andaðist gamall steinsmiður. Áður en hann
dó, bað hann menn að grafa sig við hlið
dóttur sinnar, sem var jörðuð í kirkjugarði
ríkistrúarmanna. Prestur ríkiskirkjunnar kvað
eigi unt að verða við óskum öldungsins, ef
greftrunin ætti að fara fram eftir siðum frí-
kirkjumanna, og yrði þá að grafa hann í
horni því, sem ætlað var framandi mönnum
og sjálfsbönum. Menn voru presti mjög gram-
ir. Var nú leitað ráða Lloyd George. Hann
rannsakaði alt er að málinu laut, bæði gömul
lagaboð og fornar venjur. Er hann hafði
hugsað ráð sitt, skar hann úr málinu á þessa
leið: »Þér megið grafa mann þenna hjá dótt-
ur hans í ríkiskirkjugarðinum. Þótt prestur-
inn banni það, þá látið yður það engu skifta.
Berið þangað kistuna, og beitið ofbeldi, ef
nauður rekur tii. Ef lokað verður sáluhlið-
inu, þá brjótið það upp«. — Þorpsbúar fóru
að öllu sem hann hafði þeim fyrir lagt. Þeir
báru kistuna til kirkjugarðs. Lloyd GeOrge
var í för með þeim. Sáluhliðið var lokað, og
brutu þeir það upp og grófu öldunginn við
hlið dóttur hans. Yfirvöld kirkjunnar töldu
heiðri sínum vansæmd gerða, og bjuggu mál
á hendur þorpsbúum. Málið kom fyrir dóm-
stól þar sem lögmenn stýrðu réttarhöldum1).
Lloyd George var verjandi sakborninga, og
talaði hann svo rösklega máli þeirra, að lög-
menn allir urðu honum vilhallir. Samt sem
áður kváðu dómararnir honum hafa skjöpl-
ast í lagaatriði einu, og dæmdu kirkjunni í
hag. Lloyd George tók þegar til máls, og kvað
sakborninga eigi geta unað dómi þessum, og
mundi hann skjóta málinu til »The Lord Chief
Justice« í London. Málið var bæði rætt þar
og í öðrum dómi, og kváðu þeir úrskurð
lögmannanna réttan, en dómarana hafa á
röngu að standa. Peir sögðu ennfremur, að
Lloyd George hefði skilið lagaatriðið rétti-
lega.
Lloyd George var þálfþrítugur, er hann vann
þennan glæsilega sigur. Málið vakti eftirtekt
allra landsmanna, og í Wales ljómaði nafn
Lloyd George eins og bjartasta blys.
III.
Einn síns liðs í orrustn.
Lloyd George var hálfþrítugur, er greftrun
steinsmiðsins aílaði honum frægðar. En þetta
ár varð að ýmsu öðru leyti merkisár í sögu
hans. — í þrjú ár hafði hann ávalt tekið til
máls á mannfundum, og traust hans á sjálf-
um sér óx með hverjum nýjum sigri sem
hann vann. Hann varð foringi flokks eins,
er barðist fyrir jöfnuði, þjóðarrétti Wales-
búa og fríkirkju. Landar hans treystu hon-
um eins og Owen Glendower forðum.
Á ferðum sinum boðaði Lloyd George
ávalt til funda, og talaði þar máli flokks
síns. Hann oili sér þá haturs og aflaði sér
trausts, sem síðar hefur borið hann til frægð-
ar. Gramur í geði réð hann með oddi og
egg á þá, er voru bonum andstæðir. Hann
braut öll lög og reglur vanans, og var ávalt
þar sern baráttan var hörðust. En þrátt fyrir
allan ákafa sinn, var hann manna kænastur.
Eitt sinn kom hann á fund einn mikinn, þar
sem andstæðingar hans höfðu forystuna.
Vildi hann þá fá vitneskju um, hver orð
þeir létu falla í hans garð. Án þess að menn
veittu honum athygli, settist hann við dyr
úti og hlustaði sér til mikillar ánægju á fúk-
yrði þau, er honum voru valin. — Mikill
mun hafa verið metnaður hans um þetta
leyti, enda mundi það eigi hafa verið eðli-
legt, ef hann hefði ekki dreymt dýrðlega
framtíðardrauma. Samt sem áður var hon-
um það sem skúr úr heiðskíru lofti, er
frjálslyndi flokkurinn afréð, að hann skyldi
verða þingmannsefni við næstu kosningar —
hann, þessi unggæðislcgi víkingur! Það er
eigi erfitt að gera sér í hugarlund, hve ákafur
hann varð. Notaði hann nú hvert tækifæri
1) Málafærzlu er mjög annan veg farið á Eng-
landi en hér. Lögmenn reifa málin og skýra síöan
dómurum frá, hvað fram hafi komið og hvern veg
þeir líti á málið. — Dómarar eru eigi löglærðir
menn, og eru allir skyldir til þess að skipa dóm,
sem til þess eru kvaddir. Prjð.
sem gafst til þess að tala máli sínu. — Kjör-
dæmið var Carnarvon Boroughs. Voru það
borgir nokkrar og fjöldi þorpa. Hallir, höfð-
ingjasetur og stórbýsi voru þar umhverfis.
Mikill hluti kjósendanna var höfðingjum háð-
ur. — Lloyd George hlýtur að hafa verið
það ljóst, að lítil von var sigurs honum til
handa. En baráttan varð honum samt til
mikillar gleði.
Ár þetta bar enn þá eitt Lloyd George til
gleði. í hlíðinni fyrir ofan Llanystumdwy
var fornt og i'agurt bóndabýli. Þar bjó mær
ein, Maggie Owen að nafni. Oss er það eigi
kunnugt, hvern veg eða hvenær fundum þeirra
Lloyd George bar saman, en í dagbók sinni
skýrir hann frá málfundi, sem hann var á,
og að lokum hefur hann ritað þar: »Fylgdi
Maggie Owen heim«. — Lloyd George hefur
verið ásthrifinn. Hún hét honum eiginorði
sínu, og sama árið, 1888, gekk hann að eiga
hana. — Eg ætla að geta þess, að aldrei
hefur betur farið á með hjónum en Lloyd
George og konu hans.
Frú George varð hinum unga s.tjórnmála-
manni tryggur förunautur á hinni erfiðu lífs-
braut hans. Hjónaband hans jók metnað
hans, og hann varð víðsýnni og tók nú að
festa auga á stjórnmálum, sem snertu all
ríkið. Áður hafði hann ávalt fjallað um þau
mál, er að eins snertu Wales. Pótt þessi
breyting væri á honum orðin, þá var hann
þó altaf forystumaður umbótamanna í Wales.
Hann lagði t. d. mikið kapp á baráttuna fyrir
óháðri kirkju í landi sínu. Landar hans voru.
fæstir rikiskirkjutrúar, og vildu því losna við
skatta þá, er ríkiskirkjan lagði á þá. Fátt er
það sem æsir menn meira en barátta í trúar-
efnum. Barátta þessi varð lika hin harðasta.
Versti andstæðingur Lloyd George í þessu
máli var biskupinn í St. Asaph. Var hann
einn hinna æðstu klerka rikiskirkjunnar.
Haun var fæddur í Wales og dugandi maður.
Hann vann fríkirbjumönnum ógagn mikið,.
og í einu héraði landsins veitti honum betur.
Fríkirkjumenn í héraði þessu kvöddu því
Lloyd George á sinn fund og báðu hann
hjálpar gegn biskupi. Lloyd George hefur
sjálfur skýrt frá þvi, hvern veg forystumað-
ur fríkirkjusinna hafi kynt hann söfnuðin-
um: »Upp á siðkastið hefur margt erfitt fyrir
oss komið«, sagði hann, »biskupinn í St.
Asaph hefur andmælt oss, og vér vitum allir
að hann er hinn versti lygari. En guði sé
lof fyrir það, að Lloyd George er hér stadd-
ur á meðal vor í kvöld, og Það er rnaður
sem getur tekið í lurginn á biskupinum«.
Síðar gerðust þeir góðvinir Lloyd George og
biskupinn, og er vandi um það að dæma,
hvor þeirra hefur gert meira gys að atviki
þessu.
Lloyd George tók nú að flytja ræður á
strætum og gataamótum, og alstaðar flyktist
að honum múgur og margmenni. Dáðu nú
mælsku hans jafnt féndur sem vinir. Fjöldi
manna, sem að eins kom fyrir sakir forvitni,
varð hrifinn af honum og gerðist honum
fylgjandi. Pæður sínar flutti hann öðruvísi
en aðrir. Rödd hans var hljómfögur og skær,
og hann lagði aldrei óeðlilegar áherzlur á
orðin. Setningar hans voru stuttar og afl-
miklar, og var sem hann væri að spjalla við
einhvern áheyrendanna. Er honum svall
móður, varð rödd hans hvíslandi, og sem
hún gengi gegnum merg og bein þeirra er á
hlýddu. Hann lét þá altaf tala út, sem gripu
fram í fyrir honum, og er þeir böfðu lokið
máli sínu, fór hann með þá eftir geðþótta
sínum.
(Frh.)